ۆاليۋتا باعامى
  • USD -

    538.7
  • EUR -

    630
  • RUB -

    6.75
ءۇش قالانىڭ قازاق ءتىلدى جۋرناليستەرى بىلىكتىلىگىن شىڭدادى
11 جەلتوقسان 2019
ءۇش قالانىڭ قازاق ءتىلدى جۋرناليستەرى بىلىكتىلىگىن شىڭدادى

پاۆلودار، اقتوبە جانە قوستاناي قالاسىندا «مۋلتيمەديالىق جۋرناليستيكا: ساپالى كونتەنت دايىنداۋ ماسەلەلەرى» اتتى ءبىر كۇندىك سەمينار-ترەنينگ بولىپ ءوتتى. قازاق ءتىلدى جۋرناليستەردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ (ERG) ەۋرازيالىق توپقا قاراستى «ERG كومەك» كورپوراتيۆتىك قورىنىڭ وڭىرلىك جۋرناليستيكانى دامىتۋعا باعىتتالعان شارالارىنىڭ ءبىرى. 

ءۇش قالادا وتكەن تەگىن سەمينار-ترەنينگكە ءار قالادان جەرگىلىكتى باق-تاردا جۇمىس ىستەيتىن 20-دان استام جۋرناليست قاتىسىپ وتىردى. ولارعا قاينار ولجاي، مەيرامحان جاپەك، ەربول ازانبەك، نۇرلان جاناي مەن ەرجان قالىمباي ۇلى سىندى مەديا ترەنەرلەر مۋلتيمەديالىق جۋرناليستيكاعا قاتىستى ساباقتار بەردى. سونىمەن قاتار، قازاق ءتىلدى جۋرناليستيكاداعى ەڭ وزەكتى تاقىرىپتاردىڭ ءبىرى — ساپالى كونتەنت جاساۋدىڭ قىر-سىرىن ۇيرەتتى. سەمينار-ترەنينگ باعدارلاماسى شەڭبەرىندە ترەنەرلەر مۋلتيمەديالىق كونتەنت قالاي جاسالاتىنىن، ونى جاساۋدىڭ جولدارىن كورسەتتى. سونىمەن قاتار، جۋرناليستەرگە ماقالانى ساۋاتتى جازۋ، تاقىرىپ قويۋ، ستيليستيكالىق ەرەكشەلىكتەر مەن اقپاراتتى ۆيزۋاليزاسيالاۋ، ىسكەرلىك جۋرناليستيكا، ديدجيتال جۋرناليستيكا تاقىرىپتارىنا قاتىستى ساباقتار بەرىلدى. قاتىسۋشىلار مەديا ترەنەرلەرگە وزدەرىن تولعاندىرعان ساۋالدارىن قويىپ، جاۋاپ الدى. جۋرناليستەردىڭ تەوريالىق جانە تاجىريبەلىك بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋعا ارنالعان شاراعا قاتىسقاندارعا ارنايى سەرتيفيكاتتار مەن سىيلىقتار تابىس ەتىلدى. سونىمەن قاتار، جەرگىلىكتى جۋرناليستەرگە بەلگىلى جۋرناليست ەربول ازانبەكتىڭ جەتەكشىلىگىمەن جارىق كورگەن «ىسكەرلىك جۋرناليستيكا» كىتابى دا تارتۋ ەتىلدى. ۇيىمداستىرۋشىلار قازاق مەديا نارىعىندا الداعى جىلدارى ساپالى كونتەنت جاساۋ ماسەلەسى وزەكتى تاقىرىپقا اينالارىنا سەنىمدى. ارزان شوۋ مەن دابىراسى قالىڭ دۇنيەلەر جانە حايپقا باعىتتالعان باعدارلامالاردان حالىق جالىعا باستادى. ءوز ءوزىن وسىرگىسى كەلەتىن، تۇلعالىق دامىپ، رۋحاني كەمەلدەنگىسى كەلەتىن تۇتىنۋشىلاردى قازاق تىلىندەگى ساپالى اقپاراتپەن قامتاماسىز ەتۋدە ب ا ق ءالى قاۋاقارسىزدىق تانىتىپ كەلەدى. كوپتەگەن سالادا اقپارات مۇلدە تاپشى. سالالىق، ساپالىق اقپاراتتارعا سۇرانىس تا كۇن ساناپ ارتۋدا.   

    

     مەديا ترەنەرلەردىڭ ءبىرى، بەلگىلى پۋبليسيست قاينار ولجايدىڭ ايتۋىنشا، مۇنداي شارالار اسىرەسە، وڭىردەگى قازاق ءتىلدى جۋرناليستەردىڭ دامۋىنا وڭ ىقپال ەتىپ، زامانعا ساي ىلگەرلەۋىنە ءوز سەپتىگىن تيگىزەدى. ال سەمينار-ترەنينگتەرگە دەمەۋشىلىك تانىتقان ERG كومپانياسىنىڭ وكىلى جانبولات سەرىكباي ۇلىنىڭ سوزىنشە، بۇعان دەيىن قازاق ءتىلدى جۋرناليستەردى وقىتۋ شاراسىنىڭ فورماتى سان ءتۇرلى بولىپ كەلگەن. بىلتىر ەلورداعا ءبىراز وڭىرلەردەن جۋرناليستەر الدىرتىپ، وقىتقان. ءبىراق، سوڭعى جىلدارى ءبىر ادامنىڭ سەمينار-ترەنينگكە بىرنەشە رەت قاتىسۋى، كومپانيانىڭ جۇلدەسىن دە بىرنەشە دۇركىن  الۋى سەكىلدى ۇردىستەر بايقالعان. سوندىقتان بيىلدان باستاپ ايماقتارعا شىعىپ، بارىنشا جەرگىلىكتى جۋرناليستەردى مولىنان قامتىپ، وقىتۋدى ءجون كورگەن. شارانى ۇيىمداستىرۋشى «التىن قازىنا» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ وكىلى جانبولات تاۋەلدىڭ ايتۋىنشا، قاراشا-جەلتوقسان ايىندا ءۇش قالادا وتكەن جۋرناليستەردىڭ بىلىم-بىلىگىن ارتتىرۋعا ارنالعان سەمينار-ترەنينگكە بارلىعى 70-تەن استام جۋرناليست قاتىسقان. ءار قالاعا 20 ورىن بەلگىلەنگەنىنە قاراماستان، كەي قالادا قاتىسۋشىلار سانىن ودان اسىرىپ جىبەرۋگە تۋرا كەلگەن. سەبەبى، قىزىعۋشىلىق تانىتقان جەرگىلىكتى جۋرناليستەردىڭ قاراسى مول بولعان. 

 

EURASIAN RESOURCES GROUP تۋرالى انىقتاما

         Eurasian Resources Group (ERG) – كاسىپورىندارى قازىپ شىعارۋ، وڭدەۋ، ەنەرگەتيكا، لوگيستيكا جانە ماركەتينگ سالالارىندا تولىق بىرىكتىرىلگەن، تابيعي قورلاردى وڭدەيتىن الەمدەگى ەڭ ءىرى ءارتاراپتاندىرىلعان كومپانيالاردىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. ءتورت قۇرلىقتا ورنالاسقان 14 ەلدە ەۋرازيالىق توپتىڭ كاسىپورىندارى مەن بيزنەستى دامىتۋ جوبالارى جۇمىس ىستەۋدە. كومپانيا ءوز سالاسى بويىنشا ەڭ ءىرى جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ ءبىرى. 2014 جىلى Eurasian Resources Group 20 جىلدىق مەرەيتويىن اتاپ ءوتتى. باسقارۋشى كومپانيانىڭ باس كەڭسەسى ليۋكسەمبۋرگتە ورنالاسقان.

بۇگىندە ERG فەرروحروم ءوندىرۋ جونىنەن جانە تەمىر كەنىن جەتكىزۋشى الەمدىك دەڭگەيدەگى ءىرى كومپانياعا اينالدى. ەۋرازيالىق توپ سونداي-اق، دۇنيە جۇزىندەگى اليۋمينيي شيكىزاتىن ءوندىرۋشى كومپانيالاردىڭ وندىعىنا كىرەدى جانە مىس پەن كوبالتتى جەتكىزۋشى ءىرى كومپانيالار قاتارىندا.

         ERG – قازاقستاننىڭ تاۋ-كەن، مەتاللۋرگيا سالاسىنىڭ ۇشتەن ءبىرىن قۇرايدى. سونىمەن قاتار، ERG – ورتالىق ازياداعى ەلەكتر قۋاتىن نەگىزگى جەتكىزۋشىلەردىڭ ءبىرى جانە ءىرى تەمىر جول وپەراتورى. قازاقستاندا ەۋرازيالىق توپ پەن ەلىمىز ءۇشىن اسا ماڭىزدى كاسىپورىندار ورنالاسقان. ولار: كازحروم تۇك، سوكولوۆ-سارىباي كەن-بايىتۋ وندىرىستىك بىرلەستىگى (سسكوب)، قازاقستان ءاليۋمينييى، قازاقستان ەلەكتروليز زاۋىتى (قەز)، ەۋروازياتتىق ەنەرگەتيكالىق كورپوراسياسى (ەەك)، «شۇباركول كومىر» جانە «ترانسكوم» كولىكتىك توبى. قازاقستانداعى ERG كاسىپورىندارىندا 61 مىڭ ادام جۇمىس ىستەيدى.

         كونگو دەموكراتيالىق رەسپۋبليكاسىندا ERG – Boss Mining، Frontier جانە Comide كاسىپورىندارىندا مىس جانە كوبالت كەنىن ءوندىرىپ، وڭدەيدى. اتالعان ەلدە سونداي-اق، Metalkol Roan Tailings Reclamation (RTR) سەكىلدى اياقتالۋعا جاقىن بىرنەشە جوبالار جۇزەگە اسىرىلۋدا.

ERGء-دىڭ مىس بالقىتۋ زاۋىتى Chambishi Metals PLC – زامبياداعى جەتەكشى كاسىپورىن جانە الەمدەگى مىس وندىرەتىن ءىرى ءوندىرىس ورنى. سونىمەن قاتار، كومپانيانىڭ  افريكا قۇرلىعىنداعى بىرنەشە ەلدە، ونىڭ ىشىندە وڭتۇستىك افريكا رەسپۋبليكاسىندا، زيمبابۆە، مالي جانە موزامبيكتە كومىر، مارگانەس، پلاتينا، بوكسيت، فليۋوريت ءوندىرۋ بويىنشا جوبالارى بار.

         برازيليادا  ERG جىلىنا 18 ملن توننا ءونىم بەرەتىن تەمىر كەن ءوندىرىسى – Pedra de Ferro جوباسىن ىسكە اسىرۋدى جالعاستىرۋدا.

RELATED NEWS
«بولاشاق» باعدارلاماسىنىڭ تالاپتارى وزگەردى
21 قاڭتار 2025
«بولاشاق» باعدارلاماسىنىڭ تالاپتارى وزگەردى

«بولاشاق» حالىقارالىق ستيپەندياسىن تاعايىنداۋ ءۇشىن ۇمىتكەرلەردى ىرىكتەۋ جاڭا قاعيدالارى بەكىتىلدى، دەپ حابارلايى عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگى.

2025 جىلعى 17 قاڭتارداعى قاۋلى العاشقى رەسمي جاريالانعان كۇنىنەن كەيىن كۇنتىزبەلىك ون كۇن وتكەن سوڭ قولدانىسقا ەنگىزىلەدى.

«بولاشاق» حالىقارالىق ستيپەندياسىن تاعايىنداۋ ءۇشىن ۇمىتكەرلەردى ىرىكتەۋدىڭ جاڭا قاعيدالارىندا سۇرىپتاۋ تەتىكتى ەنگىزۋ ارقىلى كونكۋرستىق ىرىكتەۋدى جاڭارتۋ كوزدەلگەن. وسىلايشا، وسى جاڭاشىلدىققا سايكەس قاجەتتى بالل سانىن جيناماعان ۇمىتكەرلەر كەلەسى تۋرعا جىبەرىلمەيدى.

مەملەكەتتىك قىزمەت اپپاراتىن ودان ءارى جاقسارتۋ ماقساتىندا «مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەر» كاتەگورياسى ەنگىزىلدى. بۇل كاتەگوريا بويىنشا مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەرگە «ماگيستراتۋرا» باعدارلاماسىنا قاتىسۋ ءۇشىن ءتىل كۋرستارىنان ءوتۋ مۇمكىندىگى ۇسىنىلادى.

سونداي-اق باعدارلاما تۇلەكتەرى ەڭبەك ءوتىلىمىن قازاقستان رەسپۋبليكاسى مۇشە حالىقارالىق ۇيىمداردا، مىسالى، بۇۇ، يۋنەسكو، شىۇ جانە تمۇ سياقتى ۇيىمداردا وتەۋ مۇمكىندىگى قاراستىرىلعان.

كونكۋرستىق ىرىكتەۋ ءۇشىن قاجەتتى قۇجاتتار تىزبەسىنە ۋاجدەمەلىك حات ەنگىزىلدى. بۇدان باسقا، كونكۋرستىق ىرىكتەۋدەن وتە الماعان ۇمىتكەرلەرگە سول كۇنتىزبەلىك جىلى كونكۋرسقا قايتا قاتىسۋ قۇقىعى بەرىلەدى.

جالپى بۇل وزگەرىستەر «بولاشاق» حالىقارالىق ستيپەندياسىن جەتىلدىرىپ، ەلىمىزدىڭ ءارتۇرلى سالالارىندا بىلىكتى ماماندار دايارلاۋعا باعىتتالعان.

شەتەلدە وقىعىسى كەلەتىن قازاقستاندىقتارعا 2 مىڭنان اسا گرانت ءبولىندى
17 قاڭتار 2025
شەتەلدە وقىعىسى كەلەتىن قازاقستاندىقتارعا 2 مىڭنان اسا گرانت ءبولىندى

مەملەكەت باسشىسى 2024 جىلعى 2 قىركۇيەكتەگى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا: «ۇكىمەت جوعارى ءبىلىم سالاسىن حالىقارالىق ءبىلىم بەرۋ كەڭىستىگىمەن ىقپالداستىرىپ جاتىر. ءقازىردىڭ وزىندە ەلىمىزدە شەتەلدىڭ بەلگىلى 23 جوعارى وقۋ ورنى جۇمىس جۇرگىزە باستادى. ولارعا مەيلىنشە قولداۋ كورسەتۋ كەرەك. اتاپ ايتقاندا، مامان دايارلاۋعا بەرىلەتىن مەملەكەتتىك تاپسىرىستى بىرتىندەپ كوبەيتكەن ءجون»، – دەپ اتاپ ءوتتى.

34 شەتەلدىك جوعارى وقۋ ورنىمەن سەرىكتەستىك كەلىسىمدەر جاسالدى. بۇگىنگى تاڭدا ەلىمىزدە ۇلىبريتانيا، يتاليا، جۇڭگو، رەسەي، اقش، فرانسيا جانە وڭتۇستىك كورەيانىڭ 23 سەرىكتەس جوعارى وقۋ ورىندارى جۇمىس ىستەيدى. 2025 جىلى تاعى 11 كەلىسىمدى ىسكە اسىرۋ قاجەت.

شەتەلدىك سەرىكتەستىك جوعارى وقۋ ورىندارىندا قازاقستاندىق ستۋدەنتتەرگە ارنالعان 2 090 گرانت وقۋعا مەملەكەت ءبولدى.

بۇگىنگى تاڭدا مىڭداعان ستۋدەنت 34 ماماندىق بويىنشا ءبىلىم الادى، ونىڭ ىشىندە پەداگوگيكالىق، ينجەنەرلىك-تەحنيكالىق جانە جاساندى ينتەللەكت سياقتى نەگىزگى باعىتتار بار. بۇل ماقساتتارعا مەملەكەتتىك ءبىلىم بەرۋ گرانتتارى (بىرلەسكەن ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارى جانە قوس ديپلوم باعدارلامالارى) جانە مەملەكەتتىڭ قولداۋىمەن ولارعا جاعداي جاساۋ ارقىلى ينۆەستورلاردىڭ قاراجاتى بولىنەدى.

شەتەلدىك سەرىكتەس جوو-لاردى ىرىكتەۋ جەكەلەگەن سالالارداعى كادرلىق قاجەتتىلىككە جانە وڭىرلەردىڭ سۇرانىستارىنا نەگىزدەلەدى.

شەتەلدىك جەتەكشى جوعارى وقۋ ورىندارىمەن ىنتىماقتاستىق اتوم ونەركاسىبى، «جاسىل» سۋتەكتى ازىرلەۋ، قازاقستاندا بالاماسى جوق سۋ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ سياقتى اسا سۇرانىسقا يە جانە تاپشى ماماندىقتار بويىنشا ماماندار دايارلاۋعا باعىتتالعان.

مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىن ورىنداۋ شەڭبەرىندە ق.جۇبانوۆ اتىنداعى اقتوبە وڭىرلىك ۋنيۆەرسيتەتى بازاسىندا مۇناي ينجەنەرياسى، ەلەكتر ەنەرگەتيكاسى جانە كومپيۋتەرلىك ينجەنەريا باعدارلامالارى بويىنشا بريتاندىق Heriot Watt ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيليالى اشىلدى.

حيميا جانە حيميالىق تەحنولوگيالار سالاسىندا كادرلار دايارلاۋ ءۇشىن م.دۋلاتي اتىنداعى تاراز وڭىرلىك ۋنيۆەرسيتەتى بازاسىندا د.ي.مەندەلەيەۆ اتىنداعى رەسەي حيميا-تەحنولوگيالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيليالى اشىلدى.

پەداگوگيكالىق كادرلاردى دايارلاۋ ماقساتىندا وڭتۇستىك قازاقستان پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتى بازاسىندا گازي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ (تۇركيا) فيليالى جۇمىس ىستەيدى.

بەيجىڭ ءتىل جانە مادەنيەت ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ (قحر) فيليالى استانا حالىقارالىق ۋنيۆەرسيتەتى بازاسىندا جۇمىس ىستەيدى.

كۆينس ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيليالى (يرلانديا) نارحوز ۋنيۆەرسيتەتى بازاسىندا جۇمىس ىستەيدى.

2025 جىلعا دەيىنگى جوعارى ءبىلىم بەرۋدى ينتەرناسيونالداندىرۋ ستراتەگياسى شەڭبەرىندە شەتەلدىك ازاماتتارعا، سونىڭ ىشىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتارى بولىپ تابىلمايتىن قازاق دياسپوراسىنىڭ وكىلدەرىنە ارنالعان ستيپەنديالىق باعدارلاما ىسكە قوسىلدى.

2024-2025 وقۋ جىلىندا شەتەلدىك ازاماتتارعا ارنالعان ستيپەنديالىق باعدارلاما بويىنشا قازاقستاننىڭ 37 جوو-دا 550 ءبىلىم الۋشى قابىلداندى (باكالاۆريات - 490، ماگيستراتۋرا - 50، دوكتورانتۋرا - 10). ستيپەنديالىق باعدارلاما تەگىن ءبىلىم الۋدى جانە اي سايىنعى ستيپەنديانى قامتيدى.

 

قازاقستاندا ءبىلىم بەرۋ ءتۋريزمىن دامىتۋ

«بولاشاق» حالىقارالىق ستيپەندياسى 30 جىل بويى جۇزەگە اسىرىلىپ كەلەدى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا «بولاشاق» حالىقارالىق ستيپەندياسى تەحنيكالىق، ينجەنەرلىك، مەديسينالىق جانە پەداگوگيكالىق باعىتتارعا قايتا باعىتتالدى.

وسى جىلدار ىشىندە ستيپەنديا 12 727 قازاقستاندىققا الەمنىڭ جەتەكشى جوعارى وقۋ ورىندارىندا ءبىلىم الۋعا مۇمكىندىك بەردى، ونىڭ ىشىندە 55%-ى گۋمانيتارلىق، 36%-ى ينجەنەرلىك-تەحنيكالىق، 7%-ى مەديسينالىق، 2%-ى مادەنيەت جانە ونەر باعىتى بويىنشا ءبىلىم الدى.

تۇلەكتەر الەمنىڭ 30-دان استام ەلىندە 400-دەن استام جەتەكشى شەتەلدىك جوعارى وقۋ ورىندارىندا وقىدى جانە تاعىلىمدامادان ءوتتى.

2024 جىلى باعدارلاما تۇلەكتەرى 213 مىڭ مەديسينالىق وتا جاساپ، 145 مىڭ ءبىلىم الۋشى مەن ستۋدەنتتەردى وقىتىپ، مىڭنان استام عىلىمي ەڭبەكتەرىن جاريالادى.

2024 جىلى جوو كونتينگەنتىندەگى شەتەلدىك ستۋدەنتتەردىڭ ۇلەسى 15%-دى قۇرادى، الەمنىڭ 23 ەلىنەن 97 ۋنيۆەرسيتەتتەرمەن 245 قوس ديپلوم باعدارلاماسى ىسكە اسىرىلدى.

شەتەلدىك ستۋدەنتتەر سانى 93 ەلدەن 31 400 ادامدى قۇرادى، بۇل 2023 جىلعى 82 ەلدەن 26 800 ستۋدەنتكە قاراعاندا 4 600 ادامعا كوپ.

قازاقستاننىڭ جوعارى وقۋ ورىندارىنا وقىتۋشىلىق قىزمەتكە 1600-دەن استام شەتەلدىك ساراپشى تارتىلدى.

2024 جىلعى ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىنىڭ ناتيجەسىندە QS World University Rankings 2024 الەمنىڭ ۇزدىك ۋنيۆەرسيتەتتەرىنىڭ حالىقارالىق رەيتينگىنە 21 قازاقستاندىق جوو كىردى.

«ۋنيۆەرسيتەت پاندەرىن وقىتۋدىڭ مازمۇنى مەن ءادىسىن ايتارلىقتاي جاڭارتۋ قاجەت. بولاشاق مۇعالىمدەر، دارىگەرلەر، اگرونومدار، زاڭگەرلەر جانە سالالىق ماماندار جاساندى ينتەللەكت بويىنشا بازالىق ءبىلىمدى مىندەتتى تۇردە مەڭگەرۋى كەرەك»، – دەپ اتاپ ءوتتى قاسىم-جومارت توقايەۆ.

مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىن ىسكە اسىرۋ ماقساتىندا ەلىمىزدىڭ عىلىمي ۇيىمدارى مەن جوو-نا حالىقارالىق دەرەكقورلارعا تەگىن قولجەتىمدىلىك قامتاماسىز ەتىلدى.

Google كومپانياسىمەن بىرلەسىپ ەلىمىزدىڭ 15 جوعارى وقۋ ورنىنىڭ 5000 ستۋدەنتىنە ارنالعان جاساندى ينتەللەكت بويىنشا كۋرستار ىسكە قوسىلدى.

Coursera ونلاين ءبىلىم بەرۋ پلاتفورماسى جوباسى اياسىندا قازاقستاندىق ستۋدەنتتەرگە 40 مىڭ ليسەنزيا ءبولىنىپ، 93 جوعارى وقۋ ورنىنان 153 مىڭ سەرتيفيكات بەرىلدى.

كورەيا مەن قىتايدىڭ جەتەكشى جوعارى وقۋ ورىندارىمەن ءبىلىم بەرۋ جانە مامانداردى بىرلەسىپ دايارلاۋ بويىنشا ۋاعدالاستىقتارعا قول جەتكىزىلدى.

 

مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا ءۇش قازاقستاندىق جوو بازاسىندا جاساندى ينتەللەكت مەكتەپتەرى جۇمىس ىستەيدى:

  • قورقىت اتا اتىنداعى قىزىلوردا ۋنيۆەرسيتەتىندە سەۋل ۇلتتىق عىلىم جانە تەحنولوگيالار ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ جاساندى ينتەللەكت جانە ينفورماتيكا مەكتەبى اشىلدى.
  • ق.ي.ساتبايەۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق تەحنيكالىق زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتىندە City University of Hong Kong فيليالى اشىلدى.
  • د.سەرىكبايەۆ اتىنداعى شىعىس قازاقستان تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە لۋ بان شەبەرحاناسىنىڭ بازاسىندا جي بويىنشا حالىقارالىق زەرتتەۋ ورتالىعى جانە كولىكتى باسقارۋدىڭ اقىلدى تەحنولوگيالار ورتالىعى اشىلدى.

 

وتاندىق جوعارى وقۋ ورىندارىندا Google، NVIDIA، Huawei، Coursera جانە باسقا دا حالىقارالىق تەحنولوگيالىق الپاۋىتتارىنىڭ ءتيىستى كۋرستارى ەنگىزىلدى.

Coursera، Google، Nvidia، «Huawei Technologies Kazakhstan» LLP، 01 Edu System، Binance Kazakhstan-مەن مەموراندۋمدارعا قول قويىلدى.

AstanaHub تەحنوپاركى بازاسىندا باعدارلامادا قازاقستاننىڭ 47 جوعارى وقۋ ورنىنان 700 وقىتۋشىنى قامتيتىن جي باعىتتارى بويىنشا جوو وقىتۋشىلارىن وقىتۋعا ارنالعان تولىققاندى كۋرستار ىسكە قوسىلدى.

جاساندى ينتەللەكت (جي) سالاسىندا ۋنيۆەرسيتەتارالىق جي ستاندارتى قابىلداندى، 20 جوو-مەن 20 ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى ازىرلەندى.

قازاق، اعىلشىن، ورىس تىلدەرىندە 148 ميلليارد توكەن نەگىزىندە KazLLM تىلدىك مودەلدى وقىتۋ اياقتالدى.

مودەل Nazarbayev University، ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى، شايسۇلتان شاياحمەتوۆ اتىنداعى «ءتىل-قازىنا» ۇلتتىق عىلىمي-پراكتيكالىق ورتالىعى جانە ت.ب. كومانداسىنىڭ قاتىسۋىمەن ازىرلەندى.

ازىرلەۋگە 117 ساراپشى، ونىڭ ىشىندە 40-تان استام عىلىم كانديداتتارى، PhD جانە زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى مەن جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ماگيسترلەرى تارتىلدى.

مينيسترلىك مەملەكەت باسشىسىنا جاساندى ينتەللەكت، باعدارلامالاۋ جانە ستارتاپ اكسەلەراسياسىن وقيتىن 100 مىڭ ستۋدەنتتى قامتيتىن باسىم ماماندىقتار بويىنشا بارلىق دەڭگەيدەگى ستۋدەنتتەر اراسىندا جي سالاسىنداعى داعدىلاردى جان-جاقتى دامىتۋعا باعىتتالعان AI-Sana جي بويىنشا پيلوتتىق باعدارلامانى ۇسىندى.

جاساندى ينتەللەك تۋرالى قازاقشا كىتاپ جارىق كوردى
13 ناۋرىز 2025
جاساندى ينتەللەك تۋرالى قازاقشا كىتاپ جارىق كوردى

قازاقستاندا "جاساندى ينتەللەكت الىپپەسى" كىتابىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتءتى. ەڭبەك قارقىندىدامىپ كەلە جاتقان جاڭا سالا تۋرالى العاش رەتقازاق تءىلءىندە جازىلعان ءتۇپنۇسقا بولۋىمەنەرەكشەلەنەدى. ءىس-شارا بارىسىندا TurkAI – تۇركى مەملەكەتتەرىنىڭ جاساندى ينتەللەكتشىلەرقاۋىمداستىعىنىڭ قۇرىلعانى حابارلاندى. سونداي-اق سالالىق «AI-hub» كومپانياسى مەن ai-hub.kz سايتى تانىستىرىلدى.
 

الماتىدا وتكەن كىتاپتىڭ تانىستىرىلىمىناحالىقارالىق ساراپشىلار عالىمدار، زيالى قاۋىم، قوعام قايراتكەرلەرى، مەديا، ءبىلىم جانە تەحنولوگيا سالاسىنىڭ بەلگىلءى تۇلعالارى مەن ماماندارى قاتىستى.

پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆ«ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، جاساندى ينتەللەكتتەحنولوگياسىنىڭ تيءىمدءىلءىگءى جىل ءوتكەن سايىن ارتا ءتۇسپەك. سوندىقتان الدىمىزدا اۋقىمدى مءىندەتتەرتۇر. قازاقستان ەۋرازياداعى اسا ءىرءى سيفرلىق حابقااينالۋعا تيءىس. سيفرلىق دامۋ مءاسەلەسءىنە تىڭ، جاڭاشا كءوزقاراسپەن قاراۋ قاجەت»، دەگەنبولاتىن.

جالپى باستاماشى توپتىڭ ايتۋىنشا، ەلىمءىزدءىڭ دە اتالعان سالا كوشىنەن قالماۋى ءۇشءىن ەكءى جىلبۇرىن قازاق تءىلدءى اۋديتورياعا ارناپ ارنايى ەڭبەكجازۋعا كءىرءىسكەن. سالانى زەرتتەپ جۇرگەن كءىتاپ اۆتورى – جاساندى ينتەللەكت جانە IT تەحنولوگيا سالاسىنىڭ ساراپشىسى، جۋرناليست مەيىرجان اۋەلحان ۇلى"ەڭبەكباعدارلامالاۋدى بىلمەيتىن، ءبىراق AI مۇمكىندىكتەرىن زەرتتەپ، قولدانعىسى كەلەتىن ادامدارعا ارنالعان. جاساندى ينتەللەكت سالاسىنداعى نەگىزگى ۇعىمداردى قاراپايىم تىلمەن تۇسىندىرەءدى. ءقازىردىڭ وزىندە سۇرانىس وتە جوعارى بولعاندىقتان، كىتاپتى ەكىنشى باسىلىمعا جىبەرىپ جاتىرمىز»،-دەدى.

بەلگىلى جۋرناليست، قالامگەر، پۋبليسيست ءارى ەڭبەكتىڭ رەداكتورى قاينار ولجاي جاساندى ينتەللەكت دەگەن نە دەگەن ساۋالعا تولىق جاۋاپ بەرەتىن كىتاپتىڭ ءوتە ساۋاتتى جازىلعانىن، قازاق وقىرمانىنا اۋاداي قاجەت ەكەنىن اتاپ ءوتتى. "ال جاساندى ينتەللەكتى قالاي جۇمساۋ كەرەك" دەگەندەر ءۇشءىن تولىق ءتاجءىريبەلءىك كۋرس قامتىلعان. وي ءىسءىندەگءى قولعاناتقا سان سالادا بەرىلەتءىن تاپسىرما (ونى "پرومپت" دەيدى ەكەن) تولىق ءتىزءىلگەن. شەكەسىنەنشەرتىپ الىپ قولدانا بەرەسىز»،-دەدى.

قازاق ۇلتتىق قىزدار پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتءىنءىڭ باسقارما تءوراعاسى – رەكتورى، كەمبريدج ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ تۇلەگى گءۇلميرا قانايبولسا، «ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا وزگەرىستەردى جاسايتىن بىردەن-بىر فاكتور تەحنولوگيا. اتالعان كىتاپ، وتاندىق عىلىم مەن ءبىلىم سالاسىنىڭ جاڭا وزگەرىستەرگە بەيىمدەلۋىندە ماڭىزدى قادام دەپ سانايمىن»،-دەدى.

سونداي-اق بەلگىلءى مەديا مەنەدجەر، قازاقستاننىڭ ەڭبەك ءسىڭىرگەن قايراتكەرءى نۇرجانجالاۋقىزى، بەلگىلءى ءادەبيەتتانۋشى عالىم ماماي اقەتوۆ، ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتءىنءىڭ جۋرناليستيكافاكۋلتەتءى دەكانى قانات ءاۋەسباي وزگە دە قاتىسۋشىلار ءوز لەبىزدەرىن ءبىلدىردى.  

كىتاپ تۋرالى بەلگىلى پەداگوگ ومىربەك شىنىبەك ۇلى دا «وسى كىتاپتى وقۋ-اعارتۋمينيسترلءىگءىنءىڭ ساراپشىلارى قاراپ شىعىپ، قوسار-الار تۇستارى بولسا، اۆتورمەن جۇمىس ءىستەپ، مەكتەپتەرگە تاراتۋ كەرەك. جاساندى ينتەللەكت ءداۋءىرءىندە ونى دۇرىس قولدانۋ، پرومپتاردى دۇرىسجازۋ ءادءىسءى ماڭىزدى دەپ ويلايمىن»،-دەپ سالالىق مينيسترگە ۇسىنىس جاساعان بولاتىن.  

كىتاپ ورتالىق ازيا ەلدەرءىندە جاساندىينتەلەكت سالاسىنا قاتىستى العاش شىققاندىقتان ءوزبەكستان، قىرعىزستان ەلدەرءىنەن اۋدارۋعاۇسىنىستار تءۇسكەن.

مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ يەگەرءى، ءتۇركءى ءدۇنيەسءى جازۋشىلار وداعىنىڭ تءوراعاسى ۇلىقبەك ەسداۋلەتالەمدە ءقازىر ەڭ ماڭىزدى سالاعا اينالعان جاساندى ينتتەلەكت بويىنشا دا باۋىرلاس ەلدەردىڭ دە الاتىن ءوز ەنشىسى بار ەكەنىن ايتتى.

ءىس-شارا اياسىندا جاڭا قۇرىلعان «AI-HUB»كومپانياسىنىڭ ماقساتى ايتىلدى. ونىڭ باسشىسى ەرجانار اشەيحاننىڭ سوزىنشە، كومپانيا – جاساندى ينتەللەكت، IT، كيبەر ءجانە اقپاراتتىق قاۋءىپسءىزدءىك، اقپاراتتىق جءانە سيفرلىق تەحنولوگيالار، سونداي-اق بيوتەحنولوگيالاردى زەرتتەۋ مەن دامىتۋعاباعىتتالعان بءىرەگەي ۇيىمعا اينالۋدى كوزدەيدى.نەگىزگى ماقساتى وزىق تەحنولوگيالاردى تءۇرلءى سالالارعا ەنگءىزۋ، حالىقتىڭ سيفرلىق جءانەاقپاراتتىق ساۋاتىن ارتتىرۋ، سونداي-اق سالالىق ستارتاپتاردى قولداۋ.

جاساندى ينتەللەكتكە قاتىستى العاش رەت وقۋلىق باسىپ شىعارعان Ai-Hub publishing باسپاسى بولسا،الداعى ۋاقىتتا  جاراتىلىستانۋ، IT مەن جاساندىينتەللەكت سالاسىنا قاتىستى ءالەمدەگءى تانىمالكءىتاپتاردى قازاقشا اۋدارماق. سونىمەن قاتار، سالاعالىمدارى، ماماندارىمەن بءىرلەسە وتىرىپبالالارعا، وقۋشىلار مەن ستۋدەنتتەرگە ارنالعانوقۋلىقتار مەن ءادءىستەمەلەر ءازءىرلەۋدءى كءوزدەپ وتىر.سونداي-اق جاساندى ينتەللەكت تەرميندەرءىن جاساۋمەن ەنسيكلوپەدياسىن قازءىردەن باستاپ دايىنداۋدىقولعا الماق.

سونداي-اق «AI-HUB» كومپانياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشىلاردىڭ ءبىرى نۇربولات نىشانبايەۆ ءتۇركءى مەملەكەتتەرءى جاساندى ينتەللەكت سالاسى وكىلدەرىنىڭ باسىن قوساتىن TurkAI قاۋىمداستىعى قۇرىلىپ، باۋىرلاس ەلدەرمەن بءىرلەسكەن جۇمىستاركءۇشەيتءىلەتىنى حابارلاندى. جيىنعا تۇركى ەلدەرىنەن جانە ەۋروپادان جاساندى ينتەلەكت سالاسىندا جۇمىس ءىستەيتءىن كومپانيا باسشىلارى ونلاين قاتىسىپ، ءوز پىكىرلەرىن ءبىلدىردى.  

تۇركيانىڭ Robotzade تەحنولوگيالىق كومپانياسى ديرەكتورى مەرت دوعان  تۇركى مەملەكەتتەرىنىڭ جاساندى ينتەللەكت اسسوسياسياسىنىڭ قازاقستاندا قۇرىلۋىنىڭ ءوزءى ماڭىزدى وقيعا دەپ اتاپ ءوتتءى. «تۇركى حالىقتارى اراسىنداعى بايلانىس تەك، ساياسات پەن ەكونوميكادا عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ءبىلىم، عىلىم جانە تەحنولوگيا سالالارىندا دا وتە مىعىم بولۋى قاجەت دەپ سانايمىن. قازاق تىلىندە تۇڭعىش جاريالانىپ وتىرعان، «جاساندى ينتەللەكت الىپپەسى» ەڭبەگىمەن قۇتتىقتايمىن. بۇل كىتاپ، تۇتاس تۇركى دۇنيەسى ءۇشىن وتە زور ماڭىزعا يە»،-دەدى.

ال ءوز كەزەگىندە بىرىككەن اراب امىرلىگىنىڭ AI Global كومپانياسى وكىلى اممارا افتاب «جاساندى ينتەللەكتى سالاسىندا العاشقى قازاق تىلىندەگى كىتاپتىڭ جاريالانۋى تۇتاس ايماق ءۇشىن وتە ماڭىزدى قادام. قازاقستاندا، قۇرىلىپ، تۇتاس اۋماقتى قامتۋدى ماقسات ەتىپ وتىرعان اI-Hub  كومپانياسىنا ساتتىلىك تىلەيمىن!»، -دەدى.   

شوتلانديانىڭ AI-Tech solution LTD كومپانياسىنىڭ باس ديرەكتورى روبەرت سيم: «سوڭعى جىلدارى، جاساندى ينتەللەكتى بۇكىل الەم بويىنشا ءومىردىڭ بارلىق سالالارىنا كىرۋدە. بىزگە  بىرلەسىپ كوپتەگەن جەتىستىكتەرگە جەتۋگە بولادى. الداعى ۋاقىتتا قازاقستاننىڭ AI-Hub كومپانياسىمەن ورتاق جوبالارىمىزدى جۇزەگە اسىراتىمىزعا سەنىمىم مول»،-دەدى.

ۇيىمداستىرۋشىلار الداعى ۋاقىتتا كىتاپتىڭ تۇساۋكەسەرى استانا قالاسى مەن بارلىق وبلىس ورتالىقتارىندا وتەتىنىن حابارلادى.

 

ءبىز تۋرالى
ulys.kz — اقپاراتتىق، ساراپتامالىق جانە تانىمدىق باعىتتاعى ماتەريالداردى بەرەدى.
 
مۋلتيمەديالىق جوبا زامان تالابىنا ساي جاسالعان. قازاقستاننىڭ اقپاراتتىق نارىعىن ساپالى
كونتەنتپەن قامتاماسىز ەتۋگە ۇلەس قوسۋعا باعىتتالعان. مۇنداعى ساراپتامالىق، تانىمدىق
ماقالالار سان سالانى قامتيدى. گەوستراتەگيا، گەوەكونوميكا، گەوساياسات، حالىقارالىق
قاتىناستار مەن ەلدىڭ ىشكى-سىرتقى ساياساتى، ەكونوميكا، جاھاندا بولىپ جاتقان تەكتونيكالىق
وزگەرىستەر مەن ترەند تاقىرىپتار ۇلتتىق مۇددە تۇرعىسىنان تەرەڭ تالدانىپ قازاق
وقىرماندارىنا جەتكىزىلەدى. ورتالىق ازيا مەن تۇركى الەمىنە ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى.