جەتىسۋ وبلىسى «تازا قازاقستان» باعدارلاماسىنىڭ اياسىندا تەك سەنبىلىك شارالارىن  ۇيىمداستىرۋمەن شەكتەلمەي، ءاقپاراتتىق-تۇسىندىرۋ جانە قايىرىمدىلىق باعىتتارىندا دا جۇمىستار اتقارۋدا، دەپ حابارلايدى وبلىس اكىمدىگىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى.

ماسەلەن، جاستارعا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعىندا 1 قاراشا كۇنى «ەكوtime» تاقىرىبىندا جاستارمەن كەزدەسۋ ءوتىپ، قاتىسۋشىلارعا قوقىستى دۇرىس سۇرىپتاۋ جانە سول ارقىلى قايىرىمدىلىقپەن اينالىسۋ جولدارى ءتۇسىندىرىلىپ، ءىس جۇزىندە كورسەتىلدى.

وڭىردەگى ەكوبەلسەندى، ۆولونتەر عازيز امانجول ۇلى  2021 جىلدان بەرى ءوز ءۇيىنىڭ اۋلاسىندا سەللوفان، قاعاز، مەتالل، تۇرمىستىق قالدىقتار جانە پلاستيك بۇيىمدارىن بوشكەگە بولەك سۇرىپتاپ، بارشا ازاماتتاردى اتالعان ىستەن ۇلگى الۋعا شاقىرادى.

ەكوبەلسەندى سۇرىپتالعان قوقىستى شيكىزات قابىلداپ الۋشى كومپانيالارعا اي سايىن وتكىزىپ، تۇسكەن قارجىنى قايىرىمدىلىق قورلارىنا تابىستاپ كەلەدى، سونىڭ ءبىرى «حارەكەت» قورى. بۇل باستاما ءبىر وقپەن ەكى قوياندى اتقانداي دەپ ەسەپتەيدى.

2024 جىلدىڭ تامىز ايىندا رەسپۋبليكالىق اكسياعا قولداۋ ءبىلدىرۋ ماقساتىندا ەكوبەلسەندى ءوزىنىڭ جەكە باستاماسىمەن سپونسورلىق كومەكپەن تالدىقورعان قالاسىنداعى از قامتىلعان وتباسىلارعا 100 دانا قوقىس سۇرىپتايتىن كونتەينەردى تەگىن تاراتىپ، قوقىستى دۇرىس سۇرىپتاۋ جولدارى ءتۇسىندىردى. سونىمەن قاتار، سۇرىپتالعان قوقىستى قابىلدايتىن كومپانيالاردىڭ ءتىزىمىن دە قوسىپ بەرگەن. 

جاقسىمەن پايدالى ىسكە بارشا جەتىسۋلىقتاردى شاقىرامىز!

جالپى، وزدەرىڭىزگە ءمالىم، تەك ەل اۋماعىندا عانا ەمەس، تابيعاتتىڭ قوقىسپەن لاستانۋى بارلىق مەملەكەتتەردىڭ جەرلەرىنە دە مۇحيتتارعا ۇلكەن زارداپتارىن تيگىزۋدە. جانعان قوقىستار ۋلى حيميكاتتار ءبولىپ، ادام دەنساۋلىعىنىڭ اسقىنۋىنا بىردەن ءبىر سەبەپ بولىپ وتىر. وكىنىشكە وراي، ادامداردىڭ قوقىستى سۇرىپتاۋ مادەنيەتىنە ءالى دە الشاقتاۋ بولىپ تۇر، كەرىسىنشە قوقىستى سەللوففانعا سالىپ، تاستاي سالۋ نەمەسە جولدا كەتىپ بارىپ، كەز-كەلگەن جەرگە لاقتىرا سالۋ سىندى جاعدايلارى ازايماي تۇر.

سونىمەن قاتار، جەتىسۋ وبلىسىنىڭ جاستارعا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعىنىڭ ماماندارى ۇيىمداستىرۋمەن «تازا ورتا» اكسياسىن ۇيىمداستىردى. اكسياسىنىڭ ماقساتى،  عيمارات تازالىعىن ساقتاۋ بارىسىندا ارتقارىلاتىن تازالىق جۇمىستارىن جۇرگىزۋ،  جۇمىس ورنىندا قاۋىپسىزدىك پەن جايلىلىقتى قامتاماسىز ەتۋ.  اكسياعا جاستارعا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعىنىڭ ماماندارى، تەحنيكالىق قىزمەتكەرلەرى قاتىستى.

تازا بولسا تابيعات – امان بولسا ادامزات دەگەن ۇراندى ۇستاي كەلە، ادامزات بالاسىن تابيعاتتى تازا ۇستاۋ ءارقايسىمىزدىڭ مىندەتىمىز دەپ ەسەپتەيمىز. 

ايتا كەتۋ كەرەك،  «تازا قازاقستان» اكسياسى اياسىندا جەتىسۋ وبلىسىندا جالپى 1990 تەحنيكا جۇمىلدىرىلىپ، ناتيجەسىندە 10714 توننا قوقىس شىعارىلىپ، 2445 كم ارىق جەلىسى تازالاندى. وبلىس اۋماعىندا اكسيا كەزىندە 38003 ءتۇپ كوشەت وتىرعىزىلدى.

«تازا قازاقستان» رەسپۋبليكالىق ەكولوگيالىق باعدارلاماسى جەتىسۋ وبلىسىندا بەلسەندى تۇردە ۇيىمداستىرىلىپ، تۇرعىندار تاراپىنان زور قولداۋعا يە بولدى. بۇگىنگى كۇننىڭ وزىندە جالپىۇلتتىق تازالىق شاراسىنا وبلىس بويىنشا 226 مىڭنان استام ادام اتسالىستى.

«تازا قازاقستان» road-ەستافەتاسىنىڭ ءىى-شى كۇنىندە ۆانداليزممەن كۇرەس جالعاسىن تاپتى، دەپ حابارلايدى Ulys.

«AMANAT» پارتياسى جانىنداعى «جاستار رۋحى» جاستار قاناتىنىڭ باستاماسىمەن «تازا قازاقستان» جالپىۇلتتىق ناۋقانى اياسىنداعى road-ەستافەتا جالعاسۋدا.

بۇگىن road-ەستافەتانىڭ ەكىنشى كۇنىندە استانادان شىققان الدىڭعى توپ پەن قاراعاندى بەلسەندىلەرى «سپاسسك» مەموريالدىق كەشەنىنىڭ اۋماعىن قوقىستان جانە ۆانداليزم ىزدەرىنەن تازارتتى. ولار اقسۋ-ايۋلى مەن شەت اۋدانىنىڭ اۋماعىن ءجۇرىپ ءوتىپ، بالقاشقا قاراي بەت الدى. 

«جاستار رۋحى» جاستار قاناتىنىڭ ءتوراعاسى اقەركە يسكاندەروۆا road-ەستافەتا اياسىندا جان-جاقتى جۇمىس جۇرگىزىلەتىنىن ايتتى. 

«بۇگىن road-ەستافەتانىڭ ەكىنشى كۇنىندە قوقىسپەن بىرگە ۆانداليزممەن كۇرەسۋدەمىز. قاراعاندى-بالقاش باعىتىندا كەزدەسكەن ەسكەرتكىشتەردى دە رەتكە كەلتىرۋدەمىز. وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر، ۆاندالدىق ارەكەتتەردىڭ جيىلەپ كەتۋىنە بايلانىستى قىلمىستىق كودەكسكە ارنايى باپ ەنگىزىلىپ، قۇقىق بۇزۋشىلىقتاردى جازالاۋ شارالارى كۇشەيتىلدى. بۇل ۆاندالدارمەن كۇرەستە قولدانىلاتىن جاقسى تاسىلگە اينالدى. بىلتىر قازان ايىندا باستاۋ العان ۆانداليزممەن كۇرەس رەسپۋبليكالىق اكسياسى road-ەستافەتادا دا كورىنىس تابۋدا. اۋا-رايىنىڭ قولايسىزدىعىنا قاراماستان بەلسەندىلەردىڭ كوڭىل-كۇيى جاقسى. كەشە استانا-قاراعاندى تاس جولىندا 1 كۇننىڭ وزىندە 13 توننا قوقىس جينادىق. اۆتوكولىكپەن جول بويىندا كەتىپ بارا جاتقاندا قوقىستار كوزگە كورىنبەيدى. ال شىن مانىندە قورشاعان ورتامىزدا قوقىس وتە كوپ. سوندىقتان جاستار اتىنان بارلىعىڭىزدى تازالىققا، سانالى ەكولوگيالىق ورتا قۇرۋعا شاقىرامىن»، - دەدى ول ءوز سوزىندە.

جاستارعا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى جارقىنبەك امانتاي ۇلى قوسىلىپ، ۆانداليزمگە ۇشىراعان ەسكەرتكىشتەردى ولارمەن بىرگە رەتكە كەلتىردى.   

«اكسيانىڭ پايداسى زور. مىسالى كۇنى كەشە 3 قاپ قوقىس جينادىم. بۇگىن جاستاردىڭ قاتارىنا قوسىلدىم. ۆاندالداردان كەيىنگى قالعان ءىزدى جويىپ، تاس جولى اۋماعى مەن وعان قاراستى ايماقتاردى قوقىستاردان تازارتۋدامىز. سونداي-اق اقسۋ-ايۋلى حالقىمەن دە كەزدەسىپ ۇلگەردىك»، - دەدى جارقىنبەك امانتاي ۇلى. 

دەپۋتات اقسۋ-ايۋلىدا ازاماتتاردى قابىلداپ، حالىقتىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىنە قۇلاق استى.

سونداي-اق بەلسەندىلەر قاراعاندى-بالقاش تاس جولى مەن ونىڭ اۋماعىن قوقىستان تازارتىپ، سۇرىپتاۋدا. جينالعان قوقىس قاپتارعا سۇرىپتالىپ، «قازاۆتوجول» ماشينالارىنا تيەلىپ، قوقىس پوليگوندارىنا شىعارىلادى.  قاتتى قالدىقتار «قازاقستاننىڭ قايتالاما شيكىزات وڭدەۋشىلەر قاۋىمداستىعى» باسقارماسىنىڭ قولداۋىمەن قايتا وڭدەۋگە جىبەرىلەتىن بولادى. 

«وتە جاقسى باستامانىڭ كۋاگەرى بولىپ وتىرمىز. ەكولوگيامىز ءۇشىن قوقىستى سۇرىپتاۋ وتە ماڭىزدى. وزدەرىڭىز بىلەتىندەي، دامىعان ەلدەر تۇرمىستىق قالدىقتاردى قايتادان وڭدەپ، بارىنشا كادەگە جاراتۋدا. بۇل ءۇردىس بىزگە دە اسا قاجەت. سۇرىپتاۋ – قوقىس كولەمىن ازايتۋعا، تابيعي رەسۋرستاردى ۇنەمدەۋگە جانە ەلدەگى ەكولوگيالىق جاعدايدى جاقسارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. سوندىقتان جاستار قاناتىنىڭ بۇل باستاماسىنا ءبىز قۋانا قولداۋ بىلدىرۋدەمىز»، - دەيدى قاۋىمداستىق ءتوراعاسى باتىربەك اۋباكىروۆ.

ەسكە سالا كەتەيىك، بىلتىر 20 قازاندا «جاستار رۋحى» جاستار قاناتى قازاقستاننىڭ تاريحي، مادەني جانە تابيعي مۇراسىن ۆانداليزمنەن ساقتاۋعا باعىتتالعان رەسپۋبليكالىق اۋقىمدى اكسيانى باستادى. 2500-دەن استام «جاستار رۋحى» بەلسەندىسى مەن ۆولونتەرى 500-دەن اسا تاريحي، مادەني ەسكەرتكىشتەردى تازارتتى. اكسيا بارىسىندا «تاڭبالى تاس» پەتروگليفتەرىن، «اقباۋىر» شاتقالىن، ش. قۇدايبەردى ۇلىنىڭ، س. سەيفۋلليننىڭ، بوگەنباي باتىر، كەنەسارى حان ەسكەرتكىشتەرىن، «تەكتۇرماس» كەسەنەسىن، «ىبىقتى ساي» شاتقالىن، قوجا احمەت ياسساۋي كەسەنەسى ماڭىنداعى  قورعانىن، «شاقپاق اتا»، «سۇلتان ءۇپى»، «قارامان اتا» جەراستى مەشىتتەرىن قوقىستار مەن جازۋلاردان تازارتتى. اكسيا كۇنى بۇگىنگە دەيىن رەسپۋبليكانىڭ بارلىق ايماقتارىندا جالعاسۋدا.

مەملەكەت باسشىسىنىڭ باستاماسىمەن جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقان «تازا قازاقستان» رەسپۋبليكالىق ەكولوگيالىق اكسياسى سىر وڭىرىندە قارقىندى تۇردە جالعاسۋدا.
اكسيا اياسىندا ساياباقتار، سكۆەرلەر مەن اللەيالار اۋماقتارىن اباتتاندىرۋ، قوقىستاردان تازارتۋ، اعاش وتىرعىزۋ سىندى جۇمىستار بەلسەندى جۇرگىزىلدى.
 «ۇلگىلى ەلدى مەكەن» كونكۋرسى
مەملەكەت باسشىسىنىڭ «اۋىلدىق اۋماقتاردى دامىتۋ تۋرالى» تاپسىرماسىنا سايكەس، وبلىستاعى ەلدى مەكەندەر اراسىندا تازالىققا، كوركەيتۋ كوگالداندىرۋعا، اباتتاندىرۋعا باعىتتالعان «ۇلگىلى ەلدى مەكەن» وبلىستىق كونكۋرسى ءداستۇرلى تۇردە جىل سايىن وتكىزىلۋدە.
بايقاۋ تۋعان ولكەنى جاسىل-جەلەككە اينالدىرىپ، تابيعاتتى ايالاۋعا جانە ەكولوگيانىڭ جاقسارۋىنا ءوز ۇلەسىن قوساتىن الەۋمەتتىك ماڭىزى بار ەرەكشە جوبا.
2023 جىلى كونكۋرس 2 مارتە كوكتەم جانە كۇز ايلارىندا وتكىزىلىپ، وبلىستىق بيۋدجەتتەن 1 ملرد تەڭگەگە جۋىق قارجى ءبولىندى.
اۋىلدىق ايماقتارعا قاجەتتى ارنايى تەحنيكالار قالدىق تاسىمالداۋشى كولىگى، جول تازالاعىش، جەر قازۋشى، تيەگىش تراكتورلار، اسسەنيزاتور ماشيناسى، جۇك تاسىمالداۋشى كولىگى سەكىلدى 29 تەحنيكا جەڭىمپاز ەلدى مەكەندەرگە تابىستالدى.
العاش رەت وتكىزىلگەن كوكتەمگى كونكۋرسقا 7 اۋدان ورتالىعى، 24 اۋىل قاتىسىپ، «ۇلگىلى اۋدان ورتالىعى» نوميناسياسى بويىنشا 3 اۋدان ورتالىعىنا جانە «ۇلگىلى اۋىل» نوميناسياسى بويىنشا 3 اۋىلعا ارنايى كوممۋنالدىق تەحنيكالار تابىستالدى. كۇزگى كونكۋرستا دا وسىنداي تالاپتارعا ساي جەڭىمپازدار انىقتالدى.
بيىلعى جىلى دا كونكۋرس جالعاسىن تاۋىپ، وبلىستىق بيۋدجەتتەن
436 ملن تەڭگە ءبولىندى. وعان 19 تەحنيكا ساتىپ الىنىپ، كونكۋرس جەڭىمپازدارىنا تابىستالاتىن بولادى. قازىرگى تاڭدا كونكۋرسقا قاتىسۋشى ەلدى مەكەندەردىڭ قۇجاتتارى جيناقتالۋدا.

كونكۋرس «ۇلگىلى اۋدان»، «ۇلگىلى اۋىل» جانە «ۇلگىلى ەلدى مەكەن» نوميناسيالارى بويىنشا وتكىزىلەدى. «ۇلگىلى ەلدى مەكەن» نوميناسياسى بويىنشا ءار اۋداننان 1 جەڭىمپاز ەلدى مەكەن انىقتالادى جانە ولارعا اباتتاندىرۋ جوبالارىن قارجىلاندىرۋعا وبلىستىق بيۋدجەتتەن 15 ملن تەڭگەدەن بەرىلەدى. «ۇلگىلى اۋدان» نوميناسياسىنا اۋداندارداعى كەنتتەر مەن قالالار، «ۇلگىلى اۋىل» نوميناسياسىنا تىرەك جانە سەرىكتەس ەلدى مەكەندەر، «ۇلگىلى ەلدى مەكەن» نوميناسياسىنا تىرەك جانە سەرىكتەس ەلدى مەكەندەردەن باسقا، ەلدى مەكەندەر قاتىسادى.
 «ۇزدىك اۋلا» كونكۋرسى
قىزىلوردا قالاسىندا «ۇزدىك اۋلا» نوميناسياسى بويىنشا جىل سايىن ءداستۇرلى تۇردە كونكۋرس ۇيىمداستىرىلىپ كەلەدى.
وتكەن جىلى قالا اكىمدىگىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن وتكەن كونكۋرس ناتيجەسىمەن قىزىلوردا قالاسى، ابدراحمانوۆ كوشەسىندەگى №19 كوپقاباتتى ءۇيدىڭ اۋلاسى «ۇزدىك اۋلا» نوميناسياسىنىڭ جەڭىمپازى اتاندى.
كوپقاباتتى ءۇيدىڭ اتالمىش نوميناسيانىڭ جەڭىمپازى اتانۋىنا وسى ءۇيدىڭ تۇرعىنى، زەينەتكەر بەردىقوجا كەنجەبايەۆتىڭ ۇلەسى زور. ول ءوز كۇشىمەن كوپقاباتتى تۇرعىن ءۇيدىڭ اۋلاسىنا سوڭعى جىلدارى 100-گە جۋىق اعاش وتىرعىزىپ، اۋلانىڭ جاسىل جەلەككە اينالۋىنا سەپتىگىن تيگىزدى.
قوقىس وڭدەۋ پوليگونى
قىزىلوردا قالاسى اۋماعىنداعى قوقىس پوليگونىنا كورەيا رەسپۋبليكاسىنان ينۆەستور تارتىلىپ، قوقىستى قايتا وڭدەۋ زاۋىتىن سالۋ جوسپارلانۋدا.
بۇگىنگى تاڭدا وڭتۇستىك كورەيالىق ينۆەستورمەن قىزىلوردا وبلىسى اكىمدىگى تاراپىنان مەموراندۋمعا قول قويىلىپ، ءتيىستى قۇجاتتار ازىرلەنۋدە.
زاۋىتقا 8 ملرد تەڭگە شاماسىندا قارجى سالىنىپ، جىلىنا 300 مىڭ توننا قالدىق سۇرىپتالىپ، قايتا وڭدەلەتىن بولادى.
نىسان 2025 جىلدىڭ ءىى توقسانىنا پايدالانۋعا بەرىلەدى دەپ كۇتىلۋدە.
«قىزىلوردا تازالىعى» مەكەمەسى
بۇگىندە قىزىلوردا قالاسىنىڭ تازالىعى مەن اباتتاندىرىلۋىنا جاۋاپتى «قىزىلوردا تازالىعى» مەكەمەسى ەكى اۋىسىممەن جۇمىس اتقارۋدا. تازالىق جۇمىستارىنا ءبىر مەزەتتە 75 ارنايى تەحنيكا مەن 200-دەن استام جۇمىسشى شىعارىلادى.
سوڭعى 2 جىلدا مەكەمەنىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسىن جاڭعىرتۋ ماقساتىندا 2 ملرد 153 ملن تەڭگە ءبولىنىپ، وعان قاجەتتى تەحنيكالار الىندى.
ايتا كەتۋ كەرەك، كوممۋنالدىق سالانىڭ جۇمىسشىلارىنا قولدۋ ءبىلدىرۋ ماقساتىندا ولارعا قوعامدىق كولىكتەردە تەگىن ءجۇرۋ قاراستىرىلعان جانە جىلىنا ءبىر رەت شيپاجايلارعا تەگىن جولداما بەرىلەدى.
بۇدان بولەك، قالانى كوگالداندىرۋ جۇمىستارىنا قاتىستى بيىلعى جىلدىڭ باسىندا قالادا ارنايى «جاسىل قىزىلوردا» كوممۋنالدىق مەملەكەتتىك مەكەمەسى قۇرىلىپ، قالاداعى ورتالىق كوشەلەر، سكۆەر، اللەيالاردى كوركەيتۋ مەن قالانىڭ كوگالداندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋدە.
«جاسىل ەل» ەڭبەك جاساقتارى
بۇگىن وڭىردە رەسپۋبليكالىق «تازا قازاقستان» جالپىۇلتتىق ەكولوگيالىق اكسياسى اياسىندا «جاسىل ەل» جاستار ەڭبەك جاساقتارىنىڭ كەزەكتى ەڭبەك ماۋسىمىنىڭ اشىلۋ سالتاناتى ءوتتى.
شاراعا ەڭبەكشى جاستارمەن قاتار، ۆولونتەرلەر، قالا تۇرعىندارى قاتىستى. «جاسىل ەل» قوزعالىسى جاستاردى ەڭبەككە باۋلىپ قانا قويماي، ورتاق يدەيالار توڭىرەگىندە توپتاستىرۋدا. جاستاردى ىرىكتەۋ كەزىندە حالىقتىڭ الەۋمەتتىك وسال توپتارىنان شىققان بالالارعا وزدەرىن كورسەتۋگە، دەمالىس كەزەڭىندە قوسىمشا تابىس تابۋىنا نازار اۋدارىلىپ كەلەدى.
«جاسىل ەل» جوباسى اياسىندا بيىل 1871 جاس ماۋسىمدىق جۇمىسپەن، ورنالاستىرۋ، قاجەتتى ەكيپيروۆكامەن، بەلگىلەنگەن مولشەردە ەڭبەكاقىمەن قامتاماسىز ەتىلەدى.
قوزعالىس مۇشەلەرىمەن وبلىس كولەمىندە ورنالاسقان مادەني-دەمالىس ورىندارىندا، اللەيا، سكۆەر، الاڭدار مەن پاركتەردەردە كوگالداندىرۋ، اۋماقتاردى قوقىستان تازالاۋ شارالارى اتقارىلادى.
بۇگىنگى شارادا 100-گە جۋىق ەڭبەكشى جاستار قىزىلوردا قالاسىنداعى «ب.شوكەنوۆ ساياباعىندا» تازالاۋ، سىرلاۋ، اكتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزىپ، رەسپۋبليكالىق «تازا قازاقستان» جالپىۇلتتىق ەكولوگيالىق اكسياسىنا ءوز ۇلەستەرىن قوستى.
ايتا كەتۋ كەرەك، مەملەكەت باسشىسىنىڭ باستاماسىمەن جۇزەگە اسىرىلعان ەكولوگيالىق اكسياعا بارلىعى 191 مىڭنان اسا ەرىكتىلەر، قوعام قايراتكەرلەرى، بيۋدجەت سالاسى مەن كاسىپورىن قىزمەتكەرلەرى قاتىستى.
ناتيجەسىمەن، 8 مىڭ توننادان (8426) استام قوقىس قالدىقتارى شىعارىلىپ، ەلدى مەكەندەردەگى 505 سكۆەرلەر مەن پاركتەر، 225 تاريحي مادەني ەسكەرتكىشتەر، 791 الەۋمەتتىك نىساندار، 1130 ونەركاسىپ جانە بيزنەس نىساندارى، 289 سۋ وبەكتىلەرى، 24 445 اۋلالار مەن كوشەلەردىڭ بويى تازارتىلىپ، 900-گە جۋىق تەحنيكا جۇمىلدىرىلىپ، 129 مىڭنان اسا (129 358) ءوڭىردىڭ كليماتىنا سايكەس جەرسىنەتىن قاراعاش، تەرەك جانە سىرتالىنىڭ كوشەتتەرى ەگىلدى.