بۇرناعى كۇنى ەلىمىزدەگى ىقپالدى تۇلعالاردىڭ ءبىرى ەرلان قارين قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ كەڭەسشىسى قىزمەتىنە تاعايىندالدى. بۇعان دەيىن ونىڭ «قازاقستان» رترك» اق باسقارما ءتوراعاسى بولعانىن جۇرتشىلىق جاقسى بىلەدى. ەكى جىل ەكى ايدا ەرلان تىنىمباي ۇلى نە ىستەدى، باعامداپ كورەيىك.

ول 2017 جىلدىڭ 9 اقپانى كۇنى ءۇش تەلەارنا مەن ءتورت راديونىڭ باسىن قوسىپ وتىرعان «قازاقستان» رترك» اق باسقارما ءتوراعاسى بولىپ تاعايىندالدى. تانىمال ساياساتتانۋشى رەتىندە تانىپ كەلگەن ەرلان ءقاريننىڭ ۇلتتىق مەديانىڭ ۇيىتقىسىنا اينالعان كورپوراسيانى باسقارۋعا كەلگەنىنە تاڭىرقاپ، ءارى ونىڭ مىقتى مەديا مەنەدجەرگە اينالارىنا كۇمانمەن قاراعاندار كوپ بولدى. ءبىراق، ەرلان تىنىمباي ۇلى ءا دەگەننەن-اق ۇلكەن رەفورمالار جاساپ، وتاندىق اقپارات سالاسىنىڭ دامۋىنا ءوز ۇلەسىن قوستى.

ءاۋ باستان-اق كورپورسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ شىعارماشىلىقپەن اينالىسۋىنا جاعداي جاسايتىنىن، قولىنان كەلگەنشە قولدايتىنىن ءبىلدىردى. سوزىندە تۇردى. كورەرمەننىڭ تالعامىن كوتەرۋ جولىندا جۇمىس ىستەيتىنىن ايتتى، جاسادى. كورپوراسيا قۇرامىنداعى اقپارات قۇرالدارىن جاڭا دەڭگەيگە كوتەردى. الەمدىك ستاندارتتاردى زەردەلەي وتىرىپ، كوپتەگەن جاڭاشىلدىقتار ەنگىزدى.

ەڭ باستىسى كوماندا اكەلمەدى. ەشكىمدى جۇمىستان شىعارىپ، قۋدالامادى. كەرىسىنشە، قولداپ ىشتەگى قىزمەتكەرلەردىڭ وسۋىنە مۇمكىندىك جاسادى. سونىمەن بىرگە، اعا بۋىندى قايتا جۇمىسقا الىپ، ۇرپاقتار ساباقتاستىعىنىڭ ادەمى ۇلگىسىن كورسەتتى.

ەرلان قارين كەلگەن سوڭ حالىقتى ابدەن جاۋىر ەتكەن ءۇندى فيلمدەرىمەن بىرگە ەفيردەن نۇرلان قويانبايەۆ پەن ءلايلا سۇلتان قىزى دا كەتتى. وتاندىق تەلەسەريالداردىڭ سانى دا، ساپاسى دا ارتتىرىلدى. ال شەتەلدەن ساتىپ الىنتاىن كينولاردىڭ دا  ساپاسى جوعارىلادى.

ەرلان تىنىمباي ۇلىنىڭ تەلەارنا اتاۋلارىنا رەبرەندينگ جاساۋى شىن مانىندە تاريحي وقيعا بولدى. ماسەلەن، 2017 جىلدىڭ جاۋا ماۋسىمىندا قازاقستان كورپوراسياسىنا قاراستى تەلەارنالار اتاۋى تۇتاستاي كيريلل قارپىنەن لاتىنعا كوشتى. «قازاقستان» اتاۋى «QAZAQSTAN» بولىپ وزگەردى، وزگە ەكى ارنا  «Qazsport»، «balapan»عا اينالدى. ال ايماقتاعى فيليالدار بۇرىنعىداي «قازاقستان ماڭعىستاۋ»، «قازاقستان - اقتاۋ» ت.ب اتاۋلاردان ارىلىپ، جەرگىلىكتى بولمىس پەن اتاۋعا نەگىزدەلدى. ماسەلەن، «ALTAY»، «QYZYLJAR»، «ERTIS»، «MANGYSTAU»، «ONTUSTIK»، «SARYARQA»، «AQJAIYQ»، «ATYRAU» بولىپ وزگەردى. «قازاق» راديوسى بولسا، «QAZAQ radiolary»نا اينالدى. بۇل وزگەرىستەر ۇلتتىق سانا مەن تاريحي جادىنىڭ جاڭعىرۋىنا ۇلكەن سەرپىن بەرەرى ءسوزسىز.

ەرلان قارين «1-ستۋديا» (ءقازىر «Minber») ساياسي توك-شوۋىن اشقىزىپ، كوپتەگەن وتكىر ماسەلەلەردى تىكەلەي ەفيردە تالقىلاۋعا مۇمكىندىك بەردى. ءتىپتى وپپازيسيا وكىلدەرىنىڭ دە ۇلتتىق ارنا ەفيرىنە شىعىپ، ءوز ويلارىن ايتۋى مەملەكەتتىك مەديانىڭ پروپاگاندالىق باعدار تونىن بۇزدى. «ماسەلە» سىندى وتكىر، «پاراسات مايدانى» سىندى ينتەللەكتۋالدىق باعدارلامالار كورەرمەندەرىن قۋانتتى.   

            ۇلتتىق ونەردىڭ ۇلتتىق ارنا تورىنە قايتا وزۋىنا جول اشىپ، «مەن قازاقپىن»، «Uly dala sazy» سىندى حالىقارالىق مۋزىكالىق مەگاجوبالار دۇنيەگە كەلدى. سونىمەن قاتار،  الاشوردانىڭ 100 جىلدىعىنا وراي «تار زامان» اتتى تەلەحيكايا ءتۇسىرىلىپ، «Qazaqstan» ۇلتتىق تەلەارناسىنان كورسەتىلدى.  «الاش تۋى استىندا»، «بەيمالىم الاش» دەرەكتى فيلمدەرى دە جۇرتشىلىقتىڭ تاريحي ساناسىن تولىقتىردى. سونىمەن قاتار، كەيبىر وتكىر تاقىرىپتارعا دا جالتاقتاماي بارىپ، وتارشىلدىققا قارسى كۇرەسكەن تاريحي تۇلعالارىمىز ءتۇسىرىلىپ، «كەيكى مەرگەن» تەلەحيكاياسى كورەرمەنگە جول تارتتى.

شەتەلدەگى قازاقتار تۋرالى «كوشپەندىلەر» اتتى دەرەكتى فيلمدەر توپتاماسى دا جاڭاشىلدىق بولدى. بۇدان وزگە دە قىزىقتى دەرەكتى فيلمدەر ءتۇسىرىلدى. كورپوراسيا قۇرامىنداعى مەديالاردىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى بەلسەندىلىگى ارتىپ، «Qazaqstan» ءموبيلدى قوسىمشاسى ىسكە قوسىلىپ، وعان جازىلعاندار سانى جارتى ميلليوننان استى. تەلەارنالار الەۋمەتتىك جەلىگە ارناپ جەكە كونتەنت دە جاساي باستادى. «Tamasha» اتتى جەكە ويىن-ساۋىق تەلەارناسى اشىلدى. وبلىستارداعى جابىلىپ قالعان تىلشىلىەر قوسىندارىن قايتا اشقىزدى. الەۋمەتتىك ماسەلەگە دە ايرىقشا ءمان بەردى. جالاقىنى بىلتىر ون پايىزعا ءوسىردى. 20-دان استام ادامنىڭ «7-20-25» باعدارلاماسى بويىنشا باسپانالى بولۋى ءۇشىن كورپوراسيا تاراپىنان العاشقى جارناسى تولەنەتىن بولدى. قىزمەتكەر پايىزسىز كومەكتى ون جىلدا قايتارادى. بۇل قازىرگى كەزدە ۇلكەن كومەك. قولداۋ جىلدا جاسالماق.

ەرلان قارين ناۋرىز مەيرامىنىڭ جوعارى دەڭگەيدە اتالىپ وتۋىنە ەرەكشە ءمان بەردى. ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى كورپوراسيا قىزمەتكەرلەرى دە ەرەكشە دەممەن اتاپ ءوتتى. بۇل ەرلان تىنىمباي ۇلىنىڭ جاساعانى تۋرالى ءبىزدىڭ كورگەندەرىمىزدىڭ ءبىر پاراسى عانا. ەندىگى كەلەتىن ءتوراعا وسى يگىلىكتى ءىستى ارى قاراي جالعاستىرسا قۇبا-قۇپ. ال كورپوراسياعا قاراستى اقپارات قۇرالدارى جۋرناليستەرى دە الەۋمەتتىك جەلىگە پوستتار جازىپ، ءوز پىكىرلەرىن  ءبىلدىرىپ جاتىر. سولاردىڭ بىر-ەكەۋىن بەرۋدى ءجون كوردىك.          

مەيىرجان الىبەك ۇلى - اقپاراتتىق - ساراپتامالىق باعدارلامالار ديرەكسياسى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى

ەلشىل تۇلعا ەرلان تىنىمباي ۇلىنىڭ جەتەكشىلىگىمەن ەكى جىلدا "Qazaqstan" تەلەراديوكورپوراسياسىندا اتان تۇيەگە جۇك بولار اۋقىمدى ىستەر اتقارىلدى. ءالى دە جوسپار-جوبالارى كوپ ەدى. ءبىراق، مىقتى ءھام پاراساتتى پوليتتەحنولوگتاردىڭ اقىل-كەڭەسى اقورداعا دا قاجەت قوي.) مەملەكەت باسشىسى لايىقتى تاڭداۋ جاسادى. @erlankarin2019 ۇلتقا، قازاققا پايداڭىز تيە بەرسىن!

اينۇر ومار، «اpta» اقپاراتتىق-ساراپتامالىق باعدارلاماسىنىڭ شولۋشىسى

ءتوراعامىزدى ءوزىمىز دە قيماي وتىرمىز. ەرلان تىنىمباي ۇلىنىڭ از ۋاقىتتا اتقارعان جۇمىستارى كوپ. حالىقارالىق جوبالار، ۇلتتىق مۋزىكا، ۇلتتىق سپورت، ءىرى جوبالار مەن تاريحي فيلمدەر، «بالاپان» تەلەارناسىنا كورسەتكەن قامقورلىعى (بىرنەشە مۋلتفيلم)...دەپ تىزە بەرۋگە بولادى. ونى كورەرمەن كورىپ تە ءجۇر. ال قاراپايىم قىزمەتكەر رەتىندە ايتارىم، ءتوراعا جۋرناليستەردىڭ جۇمىسىن وڭتايلاندىراتىن كوپ وزگەرىستەردى جۇزەگە اسىردى. جاڭالىقتار – كەز كەلگەن ارنانىڭ جۇرەگى عوي. جابىلىپ قالعان تىلشىلەر قوسىنىن قايتا اشتى. (ايماقتىق تىلشىلەرسىز كۇنىمىز قاراڭ). جۋرناليستەرگە گونورار جۇيەسىن قايتا ەنگىزدى. (بۇل دا وتە كەرەك) ايتسام ماقتاعانداي بولام، ەرلان قارين كورپوراسيادا قىزمەت ەتەتىن جاستاردىڭ باسپانا ماسەلەسىن شەشۋگە شىنداپ كىرىسىپ ەدى. كورپوراسيا قىزمەتكەرلەرىنە ءۇي الۋعا قاجەت العاشقى جارنانى (پەرۆوناچالنىي ۆزنوستى) پروسەنتسىز بەرەتىن شەشىم شىعاردى. ءۇي الام دەپ ءۇمىتىن ۇكىلەگەن ءبىراز ارىپتەسىم ءقازىر جۇگىرىپ قۇجات جيناپ ءجۇر. قالادا پاتەر جالداپ تۇراتىن ادام ءۇشىن «پەرۆوناچالنىي» 2-3 ميلليوندى جيناۋ دا وڭاي ەمەس. بۇل كورپوراسيا تاراپىنان ۇلكەن كومەك. قاراپايىمدىعى، ادامگەرشىلىگى، ازاماتتىعى ءبىر توبە. بەينە ءبىر قازاق حاندىعى سياقتى ءبىزدىڭ كورپوراسيانى باسقارعان تۇلعالار كوپ قوي. "دوسكەننىڭ كەزىندە"، "نۇرجان جالاۋوۆنانىڭ تۇسىندا" دەپ باستالاتىن جىلنامالار قاتارىنا "قارين باسقارعان ۋاقىتتا" دەگەن جىپ-جىلى ەستەلىكتەر قالاتىنى ءسوزسىز!!!

نارتاي ارالباي ۇلى، «ماسەلە» جانە «شاڭىراق» باعدارلاماسىنىڭ جۇرگىزۋشىسى

تەليەۆيزياعا تىڭنان كەلىپ، تالايدىڭ تاڭدايىن قاقتىرىپ، سىرەسكەن توڭنىڭ كوبەسىن سوككەن ەرلان تىنىمباي ۇلى تىنىمسىز ەتكەن ەڭبەگىڭىز ءۇشىن، بولام دەگەن تالانتتاردىڭ بەتىنەن قاقپاي بەلىن بۋعانىڭىز ءۇشىن، شىعارماشىلىق ادامعا ءتان ەركەلىكتەرىمىزدى كوتەرگەنىڭىز ءۇشىن راحمەت! كەلەسى بەلەستى دە ابىرويمەن ەڭسەرەتىنىڭىزگە سەنەمىن. ەتكەن ەڭبەكتە كەتكەن كەمشىلىك بولماسىن. ءتىلشى دەيتىن قالامنان باسقا قارۋى جوق قاۋىمعا جاساعان جاقسىلىقتارىڭىزدى ۇمىتپايمىز. تەك قانا العا، ساتتىلىك سەرىك بولسىن ەرلان تىنىمباي ۇلى!

سۋرەتتەر جۋرناليستەردىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشالارى مەن ulys.kz، egemen.kz  سايتتارىنان الىندى

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ «سىندارلى قوعامدىق ديالوگ – قازاقستاننىڭ تۇراقتىلىعى مەن وركەندەۋىنىڭ نەگىزى» اتتى قازاقستان حالقىنا العاشقى جولداۋىندا تۋريزم سالاسىنىڭ ەكونوميكاعا قوسار ۇلەسىنىڭ ۇشان-تەڭىز ەكەندىگىنە نازار اۋدارىپ، بۇل سالانى دامىتۋ قاجەتتىگىن ايرىقشا اتاپ وتكەن بولاتىن.

«ءتۋريزمدى، اسىرەسە ەكوتۋريزم مەن ەتنوتۋريزمدى دامىتۋعا ەكونوميكانىڭ ماڭىزدى سالاسى رەتىندە باسا ءمان بەرۋ قاجەت. ءتۋريزمدى دامىتۋ ءۇشىن قاجەتتى ينفراقۇرىلىم جۇرگىزۋدى، سونىڭ ىشىندە جول سالىپ، بىلىكتى ماماندار دايىنداۋدى قامتاماسىز ەتۋ قاجەت»، - دەگەن ەدى پرەزيدەنت.

قاسىم-جومارت كەمەل ۇلىنىڭ بۇلاي ايتۋىنىڭ دا ناقتى سەبەپتەرى بار. ايتالىق، دۇنيەجۇزىلىك تۋريستىك ۇيىم ۇسىنعان دەرەكتەرگە قاراعاندا، قازىرگى ۋاقىتتا تۋريزم الەمدىك ەكونوميكانىڭ تابىسى جوعارى ءارى قارقىندى دامىپ كەلە جاتقان سالالارىنىڭ بىرىنە اينالىپ وتىر. ءتىپتى، بۇل سالا تابىستىلىعى جاعىنان مۇناي ءوندىرۋ مەن مۇناي وڭدەۋدەن جانە اۆتوكولىك ەكسپورتىنان كەيىن ءۇشىنشى ورىنعا تۇراقتايدى ەكەن. تۋريزم الەمدىك جالپى ۇلتتىق ءونىمنىڭ شامامەن 6 پايىزىن، الەمدىك ينۆەستيسيالاردىڭ 7 پايىزىن، ءاربىر 16-شى جۇمىس ورنىن، الەمدىك تۇتىنۋ شىعىندارىنىڭ 11 پايىزىن جانە بارلىق سالىق  تۇسىمدەرىنىڭ 5  پايىزىن قۇراپ وتىر. دەمەك، تۋريزم سالاسىنىن دامىتۋعا جان-جاقتى قولداۋ كورسەتۋ ارقىلى ونى ۇلتتىق ەكونوميكانىڭ تولىققاندى قۋاتتى درايۆەرىنە اينالدىرۋعا بولادى دەگەن ءسوز. ال ەلىمىزدىڭ ءالۋان-تۇرلى تابيعاتىنىڭ، كوركەم جەرلەرىنىڭ وعان تولىقتاي مۇمكىندىگى بار.

وسى باعىتتا ەل ۇكىمەتى دە ناقتى جۇمىستاردى قولعا الدى. ماسەلەن، وتكەن جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۋريستىك سالاسىن دامىتۋدىڭ 2023-2029 جىلدارعا ارنالعان تۇجىرىمداماسى بەكىتىلدى.قۇجات تۋريزم ينفراقۇرىلىمىن، لوگيستيكانى قۇرۋ جانە دامىتۋ، قولايلى جاعدايلار جاساۋ، سەرۆيس ساپاسىن ارتتىرۋ جانە سيفرلاندىرۋدى دامىتۋ، ەلدىڭ تۋريستىك الەۋەتىن وڭىرلىك جانە حالىقارالىق دەڭگەيدە ىلگەرىلەتۋ سىندى ناقتى باعىتتاردى قامتيدى. ەگەر تۇجىرىمداما تولىققاندا جۇزەگە اسىرىلعان جاعدايدا 2029 جىلعا قاراي ىشكى تۋريستەر سانى 11 ملن ادامعا جەتىپ، كەلۋشى تۋريستەر سانى 4 ملن ادامعا دەيىن ارتاتىن بولادى. ال قوناق ۇيلەر «eQonaq» اقپاراتتىق جۇيەسىمەن 100 پايىز قامتىلادى.

جالپى، ەلىمىزدە سوڭعى 2-3 جىلدان بەرى تۋريزم ينفراقۇرىلىمىنىڭ دەڭگەيىن جانە سەرۆيس ساپاسىن ارتتىرۋ ماقساتىندا ءبىرقاتار ينفراقۇرىلىمدىق جوبا ىسكە اسىرىلىپ جاتىر. 2022 جىلى ەلىمىزدىڭ وڭىرلەرىندە 28 ينفراقۇرىلىمدىق جوبا ىسكە اسىرىلدى. ولاردىڭ قاتارىندا بالقاش كۋرورتتىق ايماعىندا ينجەنەرلىك كوممۋنيكاسيالار سالۋ، اقتاۋ قالاسىنىڭ جىلى جاعاجايىنا دەيىن اۆتوموبيل جولىن سالۋ، ءۇشارال جانە ءۇرجار اۋەجايلارىن ىسكە قوسۋ سىندى ماڭىزدى جوبالار بار. وتكەن جىلى 85 ينفراقۇرىلىمدىق جوبا بويىنشا جۇمىس جالعاستى. ولاردىڭ ەڭ ىرىلەرى رەتىندە يمانتاۋ-شالقار كۋرورتتىق ايماعىندا اۆتوموبيل جولداردى سالۋ جانە رەكونسترۋكسيالاۋ، الاكول كولىنىڭ جاعالاۋىندا جاعالاۋدى نىعايتۋ جۇمىستارى، بالقاش قالاسىنداعى بەرتىس شىعاناعىنىڭ جاعالاۋىن اباتتاندىرۋ، جاسىباي كولىنە كىرەبەرىستى ورتاشا جوندەۋ سىندى جوبالاردى اتاۋعا بولادى. مۇنان بولەك، 20 وڭىردە تۋريستىك ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋعا باعىتتالعان توپ-20 دەستيناسيا بويىنشا جول كارتالارى ىسكە اسىرىلىپ جاتىر. سونىمەن قاتار، مەملەكەتتىك ۇلتتىق تابيعي پاركتەردە جانە ەلدى مەكەندەردەن تىس ورنالاسقان تۋريستىك وبەكتىلەردە ينجەنەرلىك ينفراقۇرىلىم قۇرۋ بويىنشا جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارعا قۇزىرەت بەرۋگە قاتىستى قولدانىستاعى زاڭناماعا ءبىرقاتار تۇزەتۋ ازىرلەۋ ماسەلەسى پىسىقتالۋدا.

قازاقستان اۋماعىندا 14 مەملەكەتتىك ۇلتتىق تابيعي پارك بار. ولاردىڭ اۋماعىندا تابيعاتقا زيانىن تيگىزبەيتىن ەكوتۋريزمدى، ال تابيعاتى كورىكتى جەرلەردە ورنالاسقان اۋىلدىق ەلدى مەكەندەردە اگروتۋريزمدى دامىتۋعا مۇمكىندىك جەتەرلىك. ءبىراق، بۇل جەرلەرگە جەتۋدىڭ ءوزى قيىن، جول ناشار. جەتكەن كۇننىڭ وزىندە جايلى قوناق ءۇي، ساپالى قىزمەت كورسەتۋ دەڭگەيى تىم تومەن. ياعني، ءتۋريزمدى دامىتۋعا قاجەتتى بارلىق تابيعي، تاريحي، مادەني رەسۋرستار بولعانمەن سول رەسۋرستاردى ءتيىمدى پايدالانۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن ينفراقۇرىلىم ءجوقۇ

سوندىقتان دا جاقىن ۋاقىتتىڭ ىشىندە ءتۋريزمدى دامىتۋعا مول مۇمكىندىگى بار جەرلەردە ينفراقۇرىلىم ماسەلەسىن كەشەندى تۇردە شەشىپ، قىزمەت ساپاسىن تۇبەگەيلى جاقسارتۋ قاجەت. مۇنان بولەك، ەلىن-جەرىن كوركەيتكىسى كەلەتىن، تۋريزم سالاسىن دامىتۋعا بەل شەشە كىرىسۋگە، ينۆەستيسيا سالۋعا دايىن كاسىپكەرلەرگە دە مەملەكەت، جەرگىلىكتى اكىمدىكتەر تاراپىنان دا قولداۋ بولعانى ءجون.

2024 جىل قازاقستان ءتۋريزمى ءۇشىن ايتۋلى جىل بولدى. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا ەلىمىزدە تۋريزم سالاسىن جاڭعىرتۋعا، ونىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋعا جانە جاھاندىق ەكونوميكاعا كىرىگۋگە باعىتتالعان جۇيەلى شارالار كەشەنى جۇزەگە اسىرىلۋدا. مەملەكەتتىك قولداۋدىڭ، ينۆەستيسيا تارتۋ مەن حالىقارالىق ارەنادا ىلگەرىلەتۋدىڭ ارقاسىندا ەلىمىز ەكونوميكالىق ءوسۋ مەن مادەنيەتارالىق ءوزارا ءىس-قيمىلدىڭ ماڭىزدى قوزعاۋشى كۇشىنە اينالىپ وتىرعان تۋريزم سالاسىنداعى وڭ ناتيجەلەر كورسەتىپ وتىر. بۇل تۋرالى ق ر ۇكىمەتى حابارلادى.

ەلىمىزدىڭ تۋريزم سالاسى تۇراقتى تۇردە دامىپ كەلەدى. 2024 جىلدىڭ 9 ايىندا ىشكى تۋريستەر سانى 562 مىڭعا ارتىپ، 6 ملن ادامعا جەتتى. شەتەلدەن كەلەتىن تۋريستەر لەگى 11،5 ملن ادامدى قۇرادى، بۇل 2023 جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىندەگى كورسەتكىشپەن سالىستىرعاندا ەكى ەسەگە جۋىق كوپ. ونىڭ ىشىندە شەتەلدىك 969 مىڭ تۋريست ورنالاستىرۋ ورىندارىنا جايعاستى. بۇل كورسەتكىشتەر قابىلدانىپ جاتقان شارالاردىڭ تيىمدىلىگى مەن تۋريستىك باعىت رەتىندە قازاقستانعا قىزىعۋشىلىقتىڭ ارتىپ كەلە جاتقانىن ايعاقتايدى. 

سالانىڭ ەكونوميكالىق كورسەتكىشتەرى دە ايتارلىقتاي ءوسىم كورسەتىپ وتىر. ورنالاستىرۋ نىساندارىنىڭ جالپى كىرىسى 27%-عا ءوسىپ، 224 ملرد تەڭگەنى قۇرادى. ورنالاستىرۋ نىساندارىنىڭ سانى 306 بىرلىككە ءوسىپ، 4 315-كە جەتتى، ال ولاردىڭ سىيىمدىلىعى 18 مىڭ توسەك-ورىنعا دەيىن ارتىپ، 226 مىڭدى قۇرادى. بۇل قازاقستاننىڭ ىشكى جانە حالىقارالىق تۋريستەردى قابىلداۋعا دايىندىعىن ەداۋىر ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

تۋريزمگە سالىنعان ينۆەستيسيا كولەمى قارقىندى ءوسىپ كەلەدى. 2024 جىلدىڭ 10 ايىندا ولاردىڭ كولەمى 33،6%-عا ارتىپ، 668،1 ملرد تەڭگەنى قۇرادى. نەگىزگى جوبالار قاتارىندا الدىن الا قۇنى 194 ملرد تەڭگەنى قۇرايتىن استانا تۋريستىك اۋدانى بار، ول 2 مىڭعا جۋىق جۇمىس ورنىن اشىپ، تولىق ىسكە قوسىلعاندا جىل سايىن 10 ملرد تەڭگە سالىق اۋدارىمدارىن تۇسىرەدى. جوبانىڭ اياقتالۋى 2026 جىلعا جوسپارلانعان.

ەكىنشى جوبا – ماڭعىستاۋ وبلىسىنداعى كاسپيي ريۆەراسى، وندا ق ر پرەمەر-مينيسترىنىڭ قاتىسۋىمەن تۋريزم بويىنشا حالىقارالىق اۋقىمدى فورۋم ءوتتى. جوبا جاعاجاي دەمالىس ورنى، گولف قوناق ءۇيى، ۆيللالار كەشەنى، اكۆاپارك جانە ويىن-ساۋىق ورتالىعى سياقتى بىرنەشە باستاما اياسىندا «جىلى جاعاجاي» اۋماعىن كەشەندى يگەرۋدى قامتيدى. جوبانىڭ جالپى باعالاۋ قۇنى 137،4 ملرد تەڭگەنى قۇرايدى، ال جوسپارلانعان ىسكە اسىرۋ مەرزىمى – 2024–2026 جىلدار.

ەلىمىزدە تۋريزم سالاسىن مەملەكەتتىك قولداۋ كۇشەيتىلدى. بيىل مەملەكەتتىك قولداۋعا ماقۇلدانعان وتىنىمدەر كولەمى 3 ەسەگە ارتتى. تەك 2024 جىلدىڭ وزىندە 37 تۋريستىك نىسان مەن 6 تۋريستەر تاسىمالدايتىن اۆتوبۋسقا 2،1 ملرد تەڭگە ماقۇلداندى.

حالىقارالىق ىنتىماقتاستىققا ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى. 2024 جىلدى قىتايداعى قازاقستاندىق تۋريزم جىلى دەپ جاريالاۋ قازاقستاندى ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن ماڭىزدى قادام بولدى. قىتايدىڭ ءىرى قالالارىندا 30-دان استام ءىس-شارا ءوتتى.

18 قاراشادا قازاقستان «سيفرلى» كوشپەندىلەرگە ارنالعان Neo Nomad Visa ەنگىزدى، بۇل ەلىمىزدى قاشىقتان جۇمىس ىستەيتىن ساياحاتشىلاردىڭ جاڭا بۋىنى ءۇشىن تارتىمدى ەتەدى. پروگرەسس حالىقارالىق رەيتينگىدە دە كورىنىس تاپتى: قازاقستان 2019 جىلعى 80ء-شى ورىننان پوزيسياسىن جاقسارتىپ، 119 ەلدىڭ ىشىندە 52ء-شى ورىنعا كوتەرىلدى.

5ء-شى دۇنيەجۇزىلىك كوشپەندىلەر ويىندارىنىڭ استانادا ءوتۋى حالىقارالىق ارەنادا ماڭىزدى وقيعاعا اينالدى. ويىندارعا 89 ەلدەن 2 700 قاتىسۋشى جينالدى. «استانا – ارەنا» جانە «قازانات» يپپودرومى سياقتى سپورت نىساندارىن قايتا جاڭارتۋ قالانىڭ ينفراقۇرىلىمىن جاقسارتتى.

سونداي-اق قازاقستان اۋىلدىق ءتۋريزمدى دامىتقانى ءۇشىن ماراپاتتارعا يە بولدى: ساتى اۋىلى Best Tourism Village Award جۇلدەسىن الدى، ال كاتونقاراعاي اۋدانىنىڭ جوباسى ITB Berlin 2024 كورمەسىندە ءۇشىنشى ورىن يەلەندى.

2024 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن جالپى قۇنى 120،4 ملرد تەڭگەنى قۇرايتىن 119 ينۆەستيسيالىق جوبانى اياقتاۋ جوسپارلانىپ وتىر، بۇل 1 319 جۇمىس ورنىن اشۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. نەگىزگى باستامالار قاتارىنا تۇركىستانداعى «Medina Palace» قوناق ءۇيىنىڭ قۇرىلىسى مەن جاڭا قوناق ءۇي نىساندارىن قوسۋ ارقىلى «اقسۋ – جاباعىلى» شيپاجايىن جاڭعىرتۋ كىرەدى.

گلەمپينگ الاڭدارى مەن قوناق ۇيلەر قۇرۋ ارقىلى 10 مىڭ اۋىل تۇرعىنىن قوسىمشا جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتەتىن اگروتۋريزمدى دامىتۋعا ەرەكشە كوڭىل بولىنۋدە. ۇلتتىق پاركتەر اۋماقتارىنداعى ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋعا ارنالعان قوناقۇيلەردى جىكتەۋ جۇيەسىن جاڭارتۋ جانە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار وكىلەتتىكتەرىن كەڭەيتۋ جوسپارلانىپ وتىر.

ايماقتارداعى تۋريزم: ءوسۋ، ينۆەستيسيا جانە ينفراقۇرىلىمنىڭ دامۋى

اقمولا وبلىسى

بيىلعى 9 اي قورىتىندىسى بويىنشا وڭىرگە كەلگەن تۋريستەر لەگى 1 ملن-نان استام تۋريستكە جەتتى، ونىڭ ىشىندە 404،7 مىڭ ادامعا ورنالاستىرۋ ورىندارى قىزمەت كورسەتتى. بۋراباي كۋرورتتىق ايماعىنا 932 مىڭ ادام كەلدى. تۋريزم سالاسىنان بيۋدجەتكە تۇسەتىن سالىقتىق ءتۇسىم مولشەرى 3،1 ملرد تەڭگەنى قۇرادى، ءوسىم 30%-دى قۇرادى.

بيىلعى 10 اي قورىتىندىسىنا سايكەس، نەگىزگى كاپيتالعا سالىنعان ينۆەستيسيا كولەمى 23،1 ملرد تەڭگەنى قۇراپ وتىر.

الماتى وبلىسى

2024 جىلدىڭ 9 ايىندا تۋريستەر سانى 384،1 مىڭ ادامدى قۇرادى، بۇل 2023 جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 19%-عا كوپ (322،3 مىڭ ادام).

تۋريستەر اراسىندا «ىلە-الاتاۋ»، «كولساي كولدەرى»، «شارىن» ءوڭىرىنىڭ مەملەكەتتىك ۇلتتىق تابيعي پاركتەرى پايدالانىلادى.

بيىلعى 10 اي قورىتىندىسى بويىنشا نەگىزگى كاپيتالعا سالىنعان ينۆەستيسيا كولەمى 24،4 ملرد تەڭگەنى قۇرادى.

الماتى وبلىسى ەلىمىزدىڭ تۋريستىك ستراتەگياسىنداعى نەگىزگى باعىتتاردىڭ بىرىنە اينالعان بىرەگەي تاۋ كلاستەرىن بەلسەندى دامىتىپ كەلەدى. تۋريستىك سالانى دامىتۋدىڭ 2023–2029 جىلدارعا ارنالعان بەكىتىلگەن تۇجىرىمداماسى شەڭبەرىندە تۇرگەن كوركەم شاتقالىنان قاسكەلەڭ شاتقالىنا دەيىن تاۋ شاڭعىسى بازالارىن قۇرۋ مەن جاڭعىرتۋدى قامتيتىن كەشەندى جوسپار ازىرلەنىپ جاتىر. اتالعان جوبا تاۋلى دەمالىس ءۇشىن زاماناۋي جانە سۇرانىسقا يە ينفراقۇرىلىمدى قالىپتاستىرۋعا، سونداي-اق الماتى ءوڭىرىنىڭ حالىقارالىق دەڭگەيدەگى تۋريزم ورتالىعى رەتىندەگى مارتەبەسىن نىعايتۋعا قابىلەتتى جاڭا تارتىمدى ورىندار اشۋعا باعىتتالعان.

الماتى قالاسى

9 ايدىڭ قورىتىندىسىنا سايكەس، 2024 جىلى تۋريستەردىڭ جالپى سانى 14%-عا (2023 جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا) ءوسىپ، 1،7 ملن ادامعا جەتتى. شەتەلدىك تۋريستەر سانى 24%-عا ءوسىپ، 507،5 مىڭ ادامعا جەتتى. ىشكى تۋريستەر سانى 1،2 ملن ادامدى قۇرادى، بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 1،1%-عا ارتىق. تۋريستەر لەگىنىڭ ارتۋى نەگىزگى كاپيتالعا ينۆەستيسيانىڭ ۇلعايۋىمەن قاتار جۇرەدى. 2024 جىلدىڭ 10 ايىندا 29،3% وسىممەن 86،6 ملرد تەڭگە ينۆەستيسيا تارتىلدى. تۋريزمنەن تۇسكەن سالىق تۇسىمدەرى 76،9 ملرد تەڭگەنى قۇرادى، بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 2 ەسەگە جوعارى. قالانىڭ تۋريزم سالاسىندا 83،1 مىڭ ادام جۇمىسپەن قامتىلعان.

2024 جىلى الماتىدا جەكە قاراجات ەسەبىنەن 25 تۋريستىك نىسان اشىلدى، اتاپ ايتقاندا، 15 قوناق ءۇي، 4 گلەمپينگ الاڭى، 4 جاتاقحانا جانە 2 قوناق ءۇي. سونداي-اق جەكە ينۆەستيسيا ەسەبىنەن 2027 جىلعا دەيىن 339،5 ملرد تەڭگەگە ءقوناقۇي قۇرىلىسى بويىنشا 30 جوبانى اياقتاۋ جانە 125 ملرد تەڭگەگە 29 تۋريستىك نىسان سالۋ جوسپارلانىپ وتىر.

باتىس قازاقستان وبلىسى

2023 جىلدىڭ 9 ايىمەن سالىستىرعاندا ەلىمىزگە كەلۋشىلەر سانىنىڭ 18%-عا ارتقانى بايقالادى. تۋريزم سالاسىندا 2024-2026 جىلدارعا جالپى قۇنى 25 ملرد تەڭگەنى قۇرايتىن 14 جوبادان تۇراتىن پۋل قالىپتاستىرىلدى. بيىلعى 10 ايدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا تۋريزم سالاسىنا تارتىلعان ينۆەستيسيا كولەمى 14،5 ملرد تەڭگەنى قۇرادى، بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 47%-عا ارتىق.

جەتىسۋ وبلىسى

جالپى، وڭىردە تۋريزم سالاسىن دامىتۋ 5 نەگىزگى باعىت: الاكول جانە بالقاش كولدەرى، «التىن-ەمەل» جانە «جوڭعار-الاتاۋ» ۇلتتىق پاركتەرى، سونداي-اق جوڭعار الاتاۋى تاۋ سىلەمى الەۋەتىنە نەگىزدەلگەن.

2024 جىلعى 9 ايدا تۋريستىك نىساندارعا 253 مىڭنان استام ادام كەلگەن، بۇل 2023 جىلدىڭ وسى كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 15%-عا ارتىق. 10 ايداعى نەگىزگى كاپيتالعا سالىنعان ينۆەستيسيا كولەمى بيىل 9،4 ملرد تەڭگەنى قۇرادى.

ءۇشارال اۋەجايىنىڭ ۇشۋ-قونۋ جولاعىن رەكونسترۋكسيالاۋ جۇمىسى اياقتالدى، «تالدىقورعان – ءۇشارال» اۆتوموبيل جولدارىنىڭ (313،5 شاقىرىم) اسفالتبەتون جابىنى قامتاماسىز ەتىلدى، «تالگو» جۇردەك پويىزى ىسكە قوسىلدى.

قاراعاندى وبلىسى

2024 جىلى 9 ايدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا تۋريزم سالاسىندا كورسەتىلگەن قىزمەت كولەمى – 7 ملرد تەڭگە نەمەسە وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭى كورسەتكىشىمەن سالىستىرعاندا 75%. سالاعا قۇيىلعان ينۆەستيسيا 17،4 ملرد تەڭگەنى قۇرادى.

جىل باسىنان بەرى جالپى قۇنى 4،1 ملرد تەڭگە بولاتىن 7 ينۆەستيسيالىق جوبا ىسكە قوسىلىپ، 23 جۇمىس ورنى اشىلدى.

سونداي-اق 2025–2027 جىلدارى تۋريزم سالاسىندا ءىرى ينفراقۇرىلىمدىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋ جوسپارلانعان: بالقاشتاعى قالالىق جاعاجاي جاعالاۋى ايماعىن اباتتاندىرۋ جانە قالاداعى اۋەجايدى رەكونسترۋكسيالاۋ جۇمىستارىن اياقتاۋ.

قىزىلوردا وبلىسى

بيىل ءوڭىر 9 ايدا 116،6 مىڭ تۋريست قابىلدادى. بيىلعى 10 ايدىڭ قورىتىندىسىنا سايكەس، تۋريزم سالاسىنا قۇيىلعان ينۆەستيسيا كولەمى – 26،1 ملرد تەڭگە، بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 40،5%-عا ارتىق.

ماڭعىستاۋ وبلىسى

2024 جىلدىڭ قاڭتار-قىركۇيەك ايلارىنداعى رەسمي دەرەكتەر بويىنشا وبلىسقا 367،4 مىڭ تۋريست كەلگەن، بۇل وتكەن كەزەڭمەن سالىستىرعاندا 13%-عا ارتىق. وڭىردە كورسەتىلگەن تۋريستىك قىزمەتتەردىڭ جالپى قۇنى 15،2 ملرد تەڭگەگە جەتىپ، 34،7%-عا ءوستى. بيىلعى 10 ايدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا تۋريزم سالاسىنا قۇيىلعان ينۆەستيسيا كولەمى – 6،6 ملرد تەڭگە، بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 50%-عا ارتىق.

2024 جىلى جالپى ينۆەستيسيا كولەمى 8،5 ملرد تەڭگەنى قۇرايتىن 3 جوبا ىسكە قوسىلدى، بۇل 80 جۇمىس ورنىن اشۋعا مۇمكىندىك بەردى.

2025–2027 جىلدار ارالىعىندا جالپى قۇنى 100 ملرد تەڭگە بولاتىن 500-گە جۋىق جۇمىس ورنىن قۇرا وتىرىپ، 11 جوبانى ىسكە اسىرۋ جوسپارلانىپ وتىر. جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار تۋريزم جانە سپورت مينيسترلىگىمەن بىرلەسىپ، كەندىرلى تۋريستىك ايماعىن دامىتۋ بويىنشا ماستەر-جوسپار ازىرلەنىپ جاتىر.

ۇلىتاۋ وبلىسى

2024 جىلعى 9 ايدا ورنالاستىرۋ ورىندارىندا قىزمەت كورسەتىلگەن تۋريستەر سانى 21،2 مىڭنان استام ادامدى قۇرادى، ونىڭ ىشىندە 732-دەن استامى – شەتەلدىك تۋريستەر. ورنالاستىرۋ ورىندارىندا كورسەتىلگەن قىزمەتتەر وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 23،5%-عا ارتىپ، 497،9 ملن تەڭگەدەن استى.

بيىلعى 10 ايدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا تۋريزم سالاسىنا تارتىلعان ينۆەستيسيا كولەمى – 2 ملرد تەڭگە، بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 50،6%-عا ارتىق.

سونىمەن قاتار 1 ملرد تەڭگە سوماسىنا 3 قوناق ءۇي كەشەنى ىسكە قوسىلدى. 2025 جىلى جالپى قۇنى 1،5 ملرد تەڭگەنى قۇرايتىن ەكى قوناق ءۇيدى پايدالانۋعا بەرۋ، تاريحي ورىندار بويىنشا جەڭىل ينفراقۇرىلىم مەن دالالىق ناۆيگاسيا ورناتۋ جوسپارلانۋدا. سونداي-اق جەكە ينۆەستيسيالار ەسەبىنەن 2025 جىلى تاسبۇلاق بقلاعى اۋماعىن اباتتاندىرۋ جانە ساتبايەۆ قالاسىنان جوشى حان جانە دومباۋىل كەشەنىنە دەيىن قۇنى 12،5 ملرد تەڭگەنى قۇرايتىن تاس جولىن سالۋ جۇمىستارى دا قاراستىرىلعان.

قازاقستان مادەني باي مۇرانى، تابيعي ارتۇرلىلىكتى جانە زاماناۋي ينفراقۇرىلىمدىق شەشىمدەردى ۇيلەستىرە وتىرىپ، ساياحات ءۇشىن ەڭ تارتىمدى باعىتتاردىڭ ءبىرى رەتىندە ءوزىنىڭ ءيميدجىن قالىپتاستىرۋدى جالعاستىرىپ كەلەدى.