جەتىسۋ دەگەندە كوز الدىمىزعا جۇگىرگەن بۇلتتاي كوشكەن قارا جول، تاۋعا ورلەگەن تەمىرجول، ەرتە تۇرعان كاسىپكەر مەن كەش قايتقان جۇك كولىگى ەلەستەيدى. ويتكەنى بۇل ءوڭىردىڭ تىنىسى – جولدا. جول – تەك اسفالت ەمەس، ەكونوميكانىڭ تامىرى، حالىقتىڭ تىرشىلىگى، مەملەكەتتىڭ ءجۇرىسى. وسى تامىردىڭ سوعىسى جيىلەسە – ءوڭىردىڭ دامۋى ۇدەيدى، باياۋلاسا – تاعى ءبىر ماسەلەنىڭ باستالعانى.
سوڭعى مالىمەتتەرگە سۇيەنسەك، جەتىسۋدا 3988 شاقىرىم اۆتوموبيل جولى بار، ونىڭ 1034 شاقىرىمى – رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار كۇرە ارنا. بۇل دەگەنىڭىز – وبلىس كارتاسىن كەسىپ وتەتىن بىرنەشە كۇرە جولدىڭ تالاي مىڭ تاعدىرعا اسەر ەتىپ تۇرعانى. ال تەمىرجول جەلىسىنىڭ ۇزىندىعى 891 شاقىرىمنان اسادى، وعان قوسا 17 ۆوكزال ۇزبەي جۇمىس ىستەپ تۇر. مۇنداي جەلى بار ولكەدە لوگيستيكا تەك قىزمەت سالاسى ەمەس، تۇراقتى قوزعالىستاعى تىرشىلىك.
جۇك كوبەيدى – جۇكتى كوتەرەتىن جۇيە قالاي؟
2025 جىلدىڭ العاشقى توعىز ايىندا جەتىسۋ 11،8 ملرد توننا-كيلومەتر جۇك اينالىمىن تىركەدى. بىلتىرعىدان 42 پايىز ارتىق. بۇل – ءوڭىر ەكونوميكاسىنىڭ «اۋىر سالماقتا» جۇمىس ىستەپ جاتقانىن كورسەتەتىن باستى بەلگى. ءدال وسى كەزەڭدە جولاۋشى تاسىمالى دا 5،4 پايىز ءوسىپ، 467،9 ملن پكم كورسەتكىشىنە جەتتى.
جەتىسۋ جاي عانا جولى بار ايماق ەمەس، جولى ءجۇرىپ تۇرعان ءوڭىر. وسى جۇك پەن جولاۋشى اعىنى – ءوڭىردىڭ قويماسى بوس ەمەسىن، ساۋداسى توقتامايتىنىن، اۋىلدىڭ دا، قالانىڭ دا تاۋار اينالىمى ءجۇرىپ تۇرعانىن بىلدىرەدى.
ءبىراق جۇك كوبەيگەن سايىن جۇكتىڭ سالماعىن كوتەرەتىن جۇيە دە مىقتى بولۋ كەرەك. وسى جەردە سۇراق تۋادى: جول – بار، تەمىرجول – بار، ال لوگيستيكالىق ينفراقۇرىلىم وسى اعىندى كوتەرۋگە جەتكىلىكتى مە؟
لوگيستيكانىڭ جۇرەگى – قويما ما، قۇجات پا؟
وبلىستا جەكە سەكتور بەي-جاي قاراپ وتىرعان جوق. «جەتىسۋ لوگيستيكس» سياقتى كومپانيالار اۆتوتاسىمالدان باستاپ مۋلتيمودالدى باعىتتارعا دەيىن جولعا قويعان. «Zhetysu Warehouse Logistics» جۇك ساقتاۋ، قايتا تيەۋ، كونسوليداسيا قىزمەتىن ۇسىنىپ وتىر. بۇل – نارىقتا سۇرانىس بار دەگەن ءسوز.
ءبىراق ماسەلەنىڭ ەكىنشى بەتى بار. جەتىسۋداعى قويمالاردىڭ باسىم بولىگى الماتىنىڭ ىقپال ايماعىندا قالىپ وتىر. ياعني، تاۋار جەتىسۋدا جۇرسە دە، لوگيستيكالىق قۇن الماتىدا قالىپ وتىرعان جاعدايلار از ەمەس. ينفراقۇرىلىم ءبىر جاقتا دامىپ، ەكىنشى جاقتا باياۋ جۇرسە – لوگيستيكا تولىققاندى پايدا اكەلمەيدى. بۇل – ءوڭىردىڭ باستى ءالسىز تۇسى.
قاعاز جاعى ءتىپتى قىزىق: قۇجاتتاندىرۋ، تاريف ساياساتى، ستاندارتتاردىڭ السىزدىگى كەيدە جۇكتىڭ جولىن بوگەيتىن تۇنەرگەن بۇلت سەكىلدى. جول اشىق، تاۋار دايىن، كولىك كۇتىپ تۇر، ءبىراق ءبىر قۇجاتتىڭ كەشىگۋى – بۇكىل تىزبەكتىڭ جىلدامدىعىن باياۋلاتىپ جىبەرەدى.
جەتىسۋ نەلىكتەن لوگيستيكالىق حاب بولا الادى؟
وبلىستىڭ گەوگرافيالىق ورنالاسۋى – ۇتقان جەرى. جەتىسۋ – الماتىعا دا، جۇڭگو باعىتىنا دا، ىشكى نارىققا دا جاقىن. ءدال وسى ارتىقشىلىقتى ءتيىمدى پايدالانۋ ءۇشىن ءۇش نارسە قاجەت:
1. زاماناۋي قويمالار سالۋ
قويما – لوگيستيكانىڭ جۇرەگى. جۇرەك ءالسىز بولسا، قان اينالىمى باياۋلايدى. جەتىسۋ تولىققاندى حاب بولۋ ءۇشىن تاۋاردى كۇتتىرمەي قابىلدايتىن، وڭدەيتىن، جىبەرەتىن جاڭا ورتالىقتار كەرەك.
2. جولدىڭ ساپاسىن ارتتىرۋ
اسفالت تەگىس بولعان سايىن ەكونوميكانىڭ قادامى دا نىق. شالعاي اۋىلدارعا باراتىن جولدار – بيزنەس ءۇشىن «شەكتەۋلى ايماق» ەمەس، جاڭا نارىققا اپاراتىن كوپىر بولۋى ءتيىس.
3. مۋلتيمودالدىق لوگيستيكانى دامىتۋ
اۆتوكولىك + تەمىرجول + قويما + تەرمينال = ءتيىمدى تىزبەك. بۇل جۇيە جۇمىس ىستەسە، ءوڭىر تاۋارلارىنىڭ ءوتۋ ۋاقىتى قىسقارادى، باعاسى ارزاندايدى، باسەكەگە قابىلەتتىلىگى ارتادى.
قيىندىقتار قاي جەردە؟
– جولداردىڭ توزۋى – جۇكتى باياۋلاتادى، شىعىندى وسىرەدى.
– قويمالاردىڭ جەتىسپەۋى – لوگيستيكانىڭ قۇنىن ارتتىرادى.
– تاسىمال ينفراقۇرىلىمىنىڭ بىركەلكى دامىماۋى – ءوڭىرارالىق تەڭسىزدىككە اكەلەدى.
– سىرتقى حابتارعا تاۋەلدىلىك – ءوڭىردىڭ ەكونوميكالىق «پايدا ۇلەسىن» ازايتادى.
بۇل كەمشىلىكتەردى تۇزەتۋ – بۇگىنگى كۇننىڭ تالابى. ويتكەنى لوگيستيكا – تەك تاۋار قوزعالىسى ەمەس، ول ءوڭىر ەكونوميكاسىنىڭ ىرعاعىن ۇستاپ تۇرعان كۇرەتامىر.
جەتىسۋدىڭ بۇگىنى – جارتى جول. ەرتەڭى – جۇيەلى جول بولماق
قاراپ وتىرساڭىز، جەتىسۋدا پوتەنسيال كوپ. ءبىز تەك جول جۇرگەن جۇك كولىگىن كورەمىز، ال سول جولدىڭ ارتىندا تۇتاس ەكونوميكا تۇر. ءوڭىردىڭ ەندىگى باعىتى – بار مۇمكىندىكتى ناقتى جوسپارعا اينالدىرۋ.
جەتىسۋ دۇرىس ستراتەگيا تاڭداسا:
– 5 جىلدا ءوڭىرارالىق حابقا،
– 7 جىلدا حالىقارالىق تىزبەكتىڭ باستى بۋىنىنا اينالا الادى.
ءبىراق بۇل – جولدىڭ وزىمەن ەمەس، جولدى جوندەيتىن، قويما سالاتىن، لوگيستيكاسىن جۇيەلەيتىن ساياساتپەن جۇزەگە اسادى.
قورىتىندى: لوگيستيكاداعى جەڭىس – جاي تەحنيكانىڭ جەڭىسى ەمەس
جەتىسۋدىڭ جولى اشىق بولسا – ەكونوميكاسى دا اشىلادى. لوگيستيكاسى تۇزەلسە – بيزنەسى دە ءتۇزۋ جۇرەدى. بۇل ءوڭىر ءدال ءقازىر دامۋدىڭ شەشۋشى كەزەڭىندە تۇر.
جولعا قارامايتىن ەل بولمايدى. لوگيستيكاسىنا قارامايتىن ءوڭىر دامىمايدى. جەتىسۋ وسى شىندىقتىڭ الدىندا تۇر:
«قاي جولدى تاڭدايمىز؟»
جولدى دۇرىس تاڭداسا – جەتىسۋدىڭ جۇگى دە، ءجۇرۋى دە جەڭىل بولماق.
