ەسىرتكىگە قارسى ورتاق ستراتەگيا، تەرروريزم، سەپاراتيزم،  ەكسترەميزم سياقتى ءقاۋىپتى قۇبىلىستارمەن بىرلەسىپ كۇرەسۋ،  ەنەرگەتيكا سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىق، اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىك، تاتۋ كورشىلىك، اۋىزسۋ قاۋىپسىزدىگى، قورشاعان ورتانى  بىرلەسىپ قورعاۋ. استاناداعى شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى ءسامميتىنىڭ پراكتيكالىق قىرىن ءبىر سويلەممەن وسىلاي تۇيىندەۋگە بولادى. مۇنىڭ ءبارى، اينالىپ كەلگەندە، ەلدەگى تۇراقتىلىققا تۇتقا بولاتىن وزەكتى ماسەلەلەر.

شىۇ استانا ءسامميتىن جۇڭگو مەن رەسەيگە كىرىپتار ەلدەردىڭ باسشىلارى جينالاتىن كەزەكشى جيىنداردىڭ ءبىرى رەتىندە سيپاتتاۋشىلار سامميتتە قول قويىلعان 25 قۇجاتتىڭ ىشىندە ءبىز اتاعان ماسەلەلەر بويىنشا ۋاعدالاستىقتار قايتا وزەكتەندىرىلگەنىن نازارعا الا بەرمەيدى.
 ەسىرتكى ساۋداسى ءبىر ەلدىڭ ىشىندە عانا جۇرەتىن تۇيىقتالعان نارىق ەمەس. ماڭايداعى ەلدەردىڭ ىشكى تۇراقتىلىعى قانشالىقتى وسال بولسا، ىرگەلەس ەلدەردىڭ ءوزارا تاتۋلىعى قانشالىقتى ءالسىز بولسا، ەسىرتكىنىڭ ترانسۇلتتىق ساۋداسى سوعۇرلىم ءورشي بەرمەك.  ءبىر شەتىندە اۋعانستان تۇرعان ورتالىق ازيا ءۇشىن بۇل ماسەلە ەرەكشە ماڭىزدى بولاتىنى سودان.
شانحاي وندىعىنىڭ اياسىندا تەررورزيم مەن سەپاراتيزمگە قارسى ىنتىماقتاستىق ورناتۋ وسى تۇرعىدان ماڭىزدى. قازاقستانداعى سەپاراتيزمنىڭ قاتەرى تۋرالى ويلانساق، ەسىمىزگە ەلدىڭ تۇتاس ءبىر وڭىرلەرىن رەسەيدىڭ سۋبەكتىسى ەتۋگە قۇشتار ىلاڭشىلاردىڭ سوتتالىپ جاتاتىنى تۇسەدى. شانحاي ۇيىمىنداعى ارىپتەس رەتىندە ماسكەۋمەن ارادا وسىنداي كەلىسىمىنىڭ بولعانى دا ءبىراز ىستە ەركىنىرەك ارەكەت ەتۋگە جول اشادى. 
رەسەيدىڭ وزبەكستان مەن قازاقستانعا گاز وداعىن قۇرۋدى ۇسىنىپ جۇرگەنىنە دە ءبىراز بولدى. ال قازاقستان ەلدىڭ شىعىسى مەن سولتۇستىگىنە  ومبى مەن ورىنبوردان گاز تارتۋ ءۇشىن قىتايدى دا ويىنعا قوسۋ قاجەت دەگەن ۇستانىمدا وتىر. ونىڭ قيسىنى مىنانداي، قازاقستان رەسەيدەن العان گازدىڭ ءبىر بولىگىن وڭتۇستىكتەگى گازدى قىتايعا جىبەرۋ ارقىلى وتەيدى. ەسەسىنە رەسەي جۇڭگو الدىنداعى گاز مىندەتتەمەسىن ورىنداۋدا تاسىمال شىعىنىن قىسقارتادى. مۇنداي جۇيە رەسەي گازىنا جالعانعان قازاقستاننىڭ ەلدى مەكەندەرى اي مەن كۇننىڭ امانىندا كوگىلدىر وتىنسىز قالماۋىنا كەپىلدىك بولادى. وسى تۇرعىدان العاندا شىۇ اياسىنداعى ەنەرگەتيكالىق ىنتىماقتاستىق قازاقستاننىڭ سولتۇستىگى مەن شىعىسىن گازداندىرۋدا ماڭىزدى ءرول اتقارماق.
«وزبەكستان رەسەيلىك «روساتوم» كومپانياسىمەن بىرگە شاردارا سۋ قويماسىنان جاقىن جەردە اتوم ەلەكتر ستانساسىن سالۋعا كىرىسىپ كەتتى. ال قازاقستان بيىل كۇزدە اەس سالۋ ماسەلەسى بويىنشا جالپىۇلتتىق رەفەرەندۋم وتكىزبەكشى. اەس تەحنولوگياسى شىۇ-داعى تاعى ءبىر ويىنشى – قىتايدا دا بار. قازاقستاندا اەس سالۋعا الەۋەتتى رەسمي ۆەندەرلەردىڭ ىشىندە فرانسيا، وڭتۇستىك كورەيا، رەسەيمەن بىرگە جۇڭگو دا بار. اقش-تىڭ اەس سالاسىنداعى تەحنولوگياسى دا قازاقستان تاراپىنان مۇقيات زەرتتەلىپ جاتىر. ازىرشە بىزدە سالىنۋى مۇمكىن اەس بالقاشتىڭ ىرگەسىندەگى ۇلكەن كەنتىنەن بوي كوتەرەدى دەپ كوزدەلىپ وتىر. اەس سالىساتىن ەلى رەتىندە جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ ءبىرى بولسا، بەيجىڭنىڭ ترانسشەكارالىق ىلە وزەنى قۇياتىن بالقاشتىڭ بويىنشا اەس سالۋىمىزعا كەلىسىم بەرۋى وڭايلايدى. ال وڭتۇستىك كورەيا، فرانسيا، اقش تەحنولوگياسى تاڭدالسا، ديپلوماتيالىق ديالوگ قاجەت بولاتىنى ءسوزسىز. شىۇ اياسىنداعى ەنەرگەتيكالىق ىنتىماق وسى تۇرعىدان قاجەت دۇنيە.
استانا ءسامميتىنىڭ «شىۇ+» فورماتىنداعى كەزدەسۋىندە ءسوز سويلەگەن بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ باس حاتشىسى انتونيۋ گۋتتەريش جاساندى زەيىننىڭ قاتەرى تۋرالى ءبىراز وي ايتتى. بۇل تەحنولوگيا بويىنشا الەمدە كوش باستاپ تۇرعان ەلدەردىڭ الدىڭعى قاتارىندا شىۇ-عا مۇشە جۇڭگو مەن ءۇندىستان بار. 
شىعىستانۋ ينستيتۋتىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى، قىتايتانۋشى ولجاس بەيسەنبايەۆ وسى ەكى ەلدىڭ تەحنولوگياسىن پايدالانا وتىرىپ، ينتەرنەت الاياقتىق، ونلاين قارجى پيراميدالارى  سياقتى كيبەر قىلمىستاردى تەجەۋگە بولاتىنىن ايتادى. 
ءىت-ساراپىشلار سۋپەركومپيۋتەر تەحنولوگياسىن ءتيىستى دەڭگەيدە مەڭگەرمەگەن ەلدەر وزىق ەلدەردىڭ الدىندا سيفرلىق ەگەمەندىگىن جوعالتۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتىپ ءجۇر. ولجاس بەيسەنبايەۆ شىۇ الاڭىن پايدالانىپ، سۋپەركومپيۋتەر عىلىمىن جەتىلدىرۋگە بولاتىنىن ايتادى. 

«كەيبىر حالىقارالىق ساراپتامالاردا سيفرلىق ەگەمەندىك تۋرالى ايتىلا باستادى. 2023 جىلى كيبەرقىلمىستىڭ كەسىرىنەن بۇكىل الەمدە 5 ميلليارد دوللارداي شىعىن كەلگەن دەيتىن دەرەكتەر بار. ءبىز ءوزىمىزدىڭ كيبەر كەڭىستىگىمىزدى  قورعاۋ جايىندا ويلانۋىمىز كەرەك. شىۇ اياسىنداعى كيبەرقاۋىپسىزدىك سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى بۇرىنعىدان دا ماڭىزدى ەتەدى»، - دەيدى قىتايتانۋشى.

سونداي-اق، ول «شىۇ اياسىنداعى ۋاعدالاستىقتاردى پايدالانىپ ءوز ماماندارىمىزدى جۇڭگو مەن قوسا ءۇندىستانعا عىلىمي تاعىلىمدامادان وتكىزۋگە بولاتىنىن ەسكە سالادى. 

«سپۋتنيك، روبوت تەحنولوگيالارىندا، سۋپەركومپيۋتەر باعىتتارىندا قىتايدىڭ كوش باسىندا تۇرعانىن بىلەمىز. ءۇندىستان دا ىت-تەحنولوگيا الدىڭعى ورىندا. سوندىقتان وسى سالالاردا ءوزارا ءبىلىم ءبولىسۋمىز قاجەت. مۇنىڭ ءبارى ءوز ىشىمىزدەگى سيفرلىق تەڭسىزدىكتى ازايتۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى. ويتكەنى استانا، الماتى، شىمكەنت قالالارىنداعى سيفرلاندىرۋ دەڭگەيىن قيىرداعى اۋىلداردىڭ جاعدايىمەن سالىستىرۋعا كەلمەيدى. شىۇ اياسىنداعى ۋاعدالاستىقتاردى پىسىقتاعان كەزدە اسىرەسە شەكارالىق ايماقتاردى سيفرلاندىرۋ ماسەلەسىن العا شىعارىپ وتىرۋ كەرەك»، - دەيدى شىعىستانۋشى.

عالىم ايتقان باعىتتاردىڭ ءبارىن شىۇ اياسىنداعى اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىك شارالارى ارقىلى ىسكە اسىرۋدىڭ مۇمكىندىگى بار. 
سۋ رەسۋرستارى جانە يرريگاسيا مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتى بويىنشا، قازاقستانداعى سۋ قورىنىڭ 46 پايىزى ترانسشەكارالىق وزەندەر ارقىلى كورشىلەس ەلدەردەن كىرەدى. ال  بىزبەن سۋ ءبولىسىپ وتىرعان كورشىلەس ەلدەردىڭ ءبارى شىۇ اياسىنداعى ارىپتەس مەملەكەتتەر. استانا سامميتىندە قول قويىلعان 25 قۇجاتتىڭ ىشىندە اۋىز سۋ قاۋىپسىزدىگىنە جەكە قۇجاتتىڭ ارنالۋى وسى تۇرعىدان ماڭىزدى. 
مىسالى، ەرتىس ماسەلەسىنە كەلگەندە بەيجىڭ وزەن ورتاسىنداعى قازاقستانمەن دە، اياعىنداعى رەسەيمەن دە جەكە-جەكە كەلىسۋدى ءجون كورەدى.  مۇنداي ءتاسىل ءتيىمسىز بولىپ جاتقان جاعدايدا شىۇ اياسىنداعى ديالوگقا شاقىرۋ ورىندى بولۋى مۇمكىن. 
باۋىرلاس ەلدەر سانالاتىن وزبەكستان مەن قىرعىزستاننان دا سۋ الۋ مۇقيات ديپلوماتيانى قاجەت ەتىپ وتىر. شەكاراارالىق سۋ ارنالارى مەن حالىقارالىق كولدەردى قورعاۋ جانە پايدالانۋ جونىندەگى حەلسينكي كونۆەنسياسىن تاشكەنت قابىلداعانىمەن، بىشكەك ءالى مويىنداماعان. قازىرگى ەكونوميكالىق تەتىكتەر سۋ ديپلوماتياسىنا جارامسىز بولعان جاعدايدا شىۇ اياسىنداعى ۋاعدالاستىقتاردى العا شىعارۋعا بولادى. 
شىۇ اياسىندا  ەكولوگيالىق پروبلەمالاردى بىرلەسىپ شەشۋدىڭ دە بىزگە بەرەر تۇسى كوپ. ويتكەنى الەمدەگى قورشاعان ورتانى ەڭ كوپ لاستايتىن ەكونوميكانىڭ ءبىرى – جۇڭگو نارىعى ىرگەمىزدە تۇر. ال وزبەكستانمەن ارالدى قۇتقارۋ باعىتىنداعى ىقپالداستىقتىڭ جان-جاقتى قۇجاتتالىپ، قاتتالعانى ماڭىزدى. ءبىزدىڭ ەلدىڭ اۋماعىندا رەسەيدىڭ زىمىران قالدىقتارى قۇلايتىنىن ەسكەرسەك، بۇل ماسەلەنى ماسكەۋمەن شىۇ اياسىندا دا قوزعاۋعا دا مۇمكىندىك بار.
شىۇ-نىڭ استانا ءسامميتى قازاقستاننىڭ وزىنە نە ءۇشىن قاجەت بولدى  دەگەن سۇراققا وسىلاي جاۋاپ بەرۋگە بولادى. 
شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى 1996 جىلى «شانحاي بەستىگى» رەتىندە قۇرىلسا، 2001 جىلى شىۇ رەتىندە جاساقتالدى. ال كەشەگى استانا سامميتىندە مۇشە مەملەكەتتەردىڭ سانى 10 عا جەتتى. ولار: قازاقستان، ءۇندىستان، يران، جۇڭگو، قىرعىزستان، پاكىستان، رەسەي، تاجىكستان، وزبەكستان جانە بەلارۋس.
بىلتىر ۇيىمعا باحرەين، كۋۆەيت، مالديۆ ارالدارى، ميانما جانە بىرىككەن اراب امىرلىكتەرى ديالوگ سەرىكتەستەرى رەتىندە قوسىلسا، بيىل قاتار ءامىرى مارتەبەلى مەيمان رەتىندە قاتىستى. دەمەك، ۇيىم اراب الەمىمەن دە ەتەنە ارالاسا باستادى. 

«2021 جىلى شىۇ مۇشەلەرىنىڭ جيىنتىق ءجىو شامامەن 23،3 ترلن دوللارعا جەتتى، بۇل الەمدىك ءجىو-نىڭ شامامەن 25 پايىزىن قۇرايدى، بۇل 2001 جىلى قۇرىلعاننان 13 ەسە كوپ. شىۇ مۇشەلەرىنىڭ جالپى سىرتقى ساۋداسى 2021 جىلعى جاعداي بويىنشا 6،6 ترلن دوللاردى قۇرادى، بۇل 20 جىل بۇرىنعىدان 100 ەسە كوپ»، - دەيدى قىتايتانۋشى ولجاس بەيسەنبايەۆ. 

قازاقستاننىڭ ۇيىمنىڭ سامميتەرىندە ەكونوميكالىق ماسەلەلەردى دە كۇن تارتىبىنە شىعارۋعا ءجيى باستاما كوتەرۋىندە وسىنداي دا سەبەپ بار.

بۇدان بولەك قازاقستان قوعامدىق دامۋ ينستيتۋتىنىڭ ساراپشىسى دامير بەلگىبايەۆ استانا دەكلاراسياسى جالپى شىۇ دامۋىنا ءوزىنىڭ ايتارلىقتاي ۇلەسى بارىن ايتتى.

«شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى قۇرامىنداعى مەملەكەتتەر سانى ءوسىپ، ۇيىمنىڭ اۋماعى كەڭەيىپ كەلەدى، ياعني الەمدىك ۇيىم رەتىندە تانىلىپ كەلەدى دەگەن ءسوز. استانا ءوتىپ جاتقان سامميتكە بۇۇ باس حاتشىسىنىڭ كەلۋى قازاقستاننىڭ الەمدىك ارەناداعى بەدەلىنىڭ كورىنىسى دەپ بىلەم. مەنىڭ ويىمشا، ونىڭ ساپارى الەمدەگى ەلەۋلى پروبلەمالاردى بىرىگىپ شەشۋدىڭ جولدارىن تابۋعا ارنالعان. جالپى ۇيىمنىڭ ابىرويى مەن دامۋىنا بۇگىنگى استانا دەكلاراسياسىنىڭ دا ىقپالى بولادى. قازاقستان اتالعان ۇيىمعا ءتوراعالىعى بارىسىندا ءبىر جىل ىشىندە 150-دەن استام ءىس-شارا ۇيىمداستىرىپ، اۋقىمدى جۇمىس اتقارىلدى. شىۇ-دا شارتتىق بازا 60 جاڭا قۇجاتپەن تولىقتى. سونىڭ اراسىندا ەكونوميكالىق، مادەني، ەكولوگيالىق قاۋىپسىزدىك، كولىك، تەحنولوگيا سالاسىنداعى تاقىرىپتار قامتىلدى. بۇل وڭىرلەر اراسىنداعى تۇراقتىلىق پەن ءوزارا ءتيىمدى قارىم-قاتىناستى كەڭەيتۋگە ءوزىنىڭ ايتارلىقتاي ۇلەسىن تيگىزەدى»، - دەيدى دامير بەلگىبايەۆ.

شىۇ-نىڭ استانا دەكلاراسياسى - تۇراقتىلىق پەن تىنىشتىقتىڭ كەپىلى بولىپ وتىر دەيدى ساراپشى ماماندار.

«تۇراقتىلىق، قاۋىپسىزدىك سالاسىندا قابىلدانعان شەشىمدەر بۇلار مەملەكەتىمىزگە قءاۋىپ تءوندىرەتىن تءۇءرلى قاقتىعىستاردىڭ الدىن الۋ. ياعني وسى ۇيىمعا مءۇشە مەملەكەتتەر بىرلەسە جۇمىس ىستەي وتىرىپ، شەكارالىق ايماقتاعى، مەملەكەتتىڭ ىشىندەگى، گەوگرافيالىق ەۋرازيالىق ءوڭىردەگى تۇراقتىلىقتى قامتاماسسىز ەتەدى»، - دەيدى قازاقستان قوعامدىق دامۋ ينستيتۋتىنىڭ تاعى ءبىر ساراپشىسى باۋىرجان سەرىكبايەۆ.

قورىتىندىلاي ايتاتاتىن بولساق، استانادا وتكەن شىۇ جوعارى دەڭگەيدە وتكەن حالىقارالىق شارالاردىڭ ءبىرى بولدى دەۋگە تولىق نەگىز بار. ونىڭ ۇستىنە سامميتكە بۇۇ باس حاتشىسىنىڭ قاتىسۋى ۇيىمنىڭ ىقپالى مەن بەدەلىن ارتتىرا ءتۇستى.

بۇگىن پرەزيدەنتتىك جاستار كادر رەزەرۆىنە ىرىكتەۋ جوباسى جەڭىمپازدارىنىڭ ەسىم جاريالاندى. ولاردىڭ ورتاشا جاسى — 31. الداعى ۋاقىتتا مەملەكەتتىك قىزمەتتىڭ بيىك باسپالداقتارىنان كورىنىپ، ەل دامۋىنا جاڭاشا سەرپىن بەرەرىنە سەنىم مول. جەڭىمپازداردىڭ الدى بۇگىن جاڭا قىزمەتكە تاعايىندالدى. اتاپ ايتقاندا، مەملەكەت باسشىسىنىڭ وكىمىمەن اركەن حاميت ۇلى وتەنوۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسى سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ جاۋاپتى حاتشىسى قىزمەتىنە تاعايىندالدى. سونىمەن 7300-دەن استام ب ا ق سىناۋشى اراسىنان سۋىرىلىپ شىعىپ، 5 كەزەڭنەن سۇرىنبەي وتكەن 300 مىقتىنىڭ ءتىزىمى تومەندە.

 

 

 

   

ىرىكتەۋدەن وتكەندەر:

1 بەكتۋروۆ رەنات نۋرمولدايەۆيچ

2 رىسماگامبەتوۆ ەرنۋر بۋركيتبايەۆيچ

3 شاياحمەتوۆ ساكەن بەيمبەتوۆيچ

4 سۋەنتايەۆ دامير سەركبايەۆيچ

5 تەرەنچەنكو يليا سەرگەيەۆيچ

6 نۋرتازين انۋار ابايەۆيچ

7 Zhanadil Yernar Beisenuly

8 كيمانوۆ ۋلىبەك بۋلاتوۆيچ

9 ساعىنايەۆ ايبەك روللان ۇلى

10 ماقساتوۆ نۇرجان سۇلتانعالي ۇلى

11 ديۋسەمبايەۆ مەدەت شاريپحانوۆيچ

12 ابديبەكوۆ ازات نۋرمۋحامبەتوۆيچ

13 جۋماگۋلوۆ جۋسۋپ راحاتوۆيچ

14 اجگالييەۆ تيمۋر راپحاتوۆيچ

15 وڭلاسوۆ اسەت جاقسىبەك ۇلى

16 سپوتكاي ماكسيم الەكساندروۆيچ

17 ورازبەكوۆ ساياتبەك كايربەكوۆيچ

18 دانيلوۆ الەكساندر سەرگەيەۆيچ

19 شامەنوۆ ابديلدا اتامۋراتوۆيچ

20 احمەتوۆ سەريك جەتپيسپايەۆيچ

21 چينالييەۆ مارات گازيزوۆيچ

22 نۋريدەنۋلى ماكسات .

23 بەيسەكين ايان ۋاحيتوۆيچ

24 رايمكۋلوۆ كايرات ميربۋلاتوۆيچ

25 ابسامەتوۆ ناريمان ماليسۋلى

26 احماتوللا المات ماۋلەتحان ۇلى

27 ۋاپوۆ باگدات بەريكوۆيچ

28 تلەۋمۋراتوۆ نۋرحان جاسۋلانوۆيچ

29 حۋساينوۆ اليبەك جۋمابەكوۆيچ

30 كلىشبەكوۆ اسكار جاركەيەۆيچ

31 پارسەگوۆا انجەليكا بوريسوۆنا

32 ۋتيۋبايەۆ ەرجان گابدۋلراحيموۆيچ

33 ادامبەكوۆ تيلەكتەس سەريكبايەۆيچ

34 بايالييەۆ اليم داۋرەنوۆيچ

35 ۋرازاكوۆ سۋلتان كۋانوۆيچ

36 ورالوۆ اسحات رازدىكوۆيچ

37 بۋكەيحانوۆ نۋرالى اليموۆيچ

38 المۋحامەتوۆ ايبەك مەيرامبەكوۆيچ

39 وماربەكوۆ باۋىرجان باقىت ۇلى

40 باتپەنوۆ سايات نۋرلانوۆيچ

41 اليمكۋلوۆ بەكجان مۋحيدين ۇلى

42 كونياشكين روستيسلاۆ اناتوليەۆيچ

43 نۋرپەيسوۆ اسات بۋلاتوۆيچ

44 ەليكبايەۆ كۋانىش نۋرلانوۆيچ

45 اكىشوۆ المات تالگاتوۆيچ

46 الجانوۆ داستان كۋاندىكوۆيچ

47 جاناحمەتوۆ اليبەك جاناحمەتوۆيچ

48 بالىكبايەۆ رۋسلان اليبەكۋلى

49 ماكاجانوۆا جانسۋلۋ ەرمۋحانوۆنا

50 وسپانوۆ يلياس ەسەتوۆيچ

51 ەرنازار شىناسىل جەنيسۋلى

52 كەنجەحان ۇلى ەرمەك -

53 داۆلەتوۆ ولجاس بۋلاتوۆيچ

54 جولمانوۆ ازامات ساگاتوۆيچ

55 تامابەك ءابىلحايىر عالىم ۇلى

56 جانگوزين انۋار كاناتوۆيچ

57 باكشيلوۆ باۋىرجان باحىتجانوۆيچ

58 ابىلحانوۆ ەرجان دوۆۋلبايەۆيچ

59 تيۋليۋبايەۆ زەكايل ماراتوۆيچ

60 نۋرجانوۆا جانار نۋرجانوۆنا

61 ماحامبەتوۆ اسەت كەنەسبەكوۆيچ

62 اكسۋبايەۆ ارمان سەريكوۆيچ

63 كۋانتىروۆ اليبەك ساكەنوۆيچ

64 ۋتەپوۆ ارداك تۋلتايەۆيچ

65 بايمۋكانوۆ اسكار كايرجانوۆيچ

66 كاريموۆ ستانيسلاۆ الەكساندروۆيچ

67 ايتجانوۆ جانتورە جارىلكاسىن ۇلى

68 انيسيموۆ الەكسەي سەرگەيەۆيچ

69 مۋسين دامير ماراتوۆيچ

70 كارىبەك داۋلەت جاماۋباي ۇلى

71 مەدەتوۆ راسۋل ماحمۋدوۆيچ

72 نۋراحمەتوۆ انۋار ەرجانوۆيچ

73 ورازباي مۇرات اسقار ۇلى

74 سۋلەيمەنوۆ مارات كاۆىلۆەكوۆيچ

75 ابدەشوۆ ولجاس جاپاربەكوۆيچ

76 توگانبايەۆ نۋرلان باحىتجانوۆيچ

77 سماگامبەتوۆ داۋلەت سەريكوۆيچ

78 سۋلەيمەنوۆ ەرنار نۋركانوۆيچ

79 شايماردانوۆ جاندوس نۋرلانوۆيچ

80 توكتاگۋلوۆ ەرجان داۋلەتوۆيچ

81 دادانبايەۆ ەربولات سەريكوۆيچ

82 قارمىس عازيزا ساعىندىق قىزى

83 ساكەنوۆ ولجاس بەرلەسوۆيچ

84 ابۋوۆ بولات نۋرلانوۆيچ

85 كازجانوۆ ارىستان جاسۋلانوۆيچ

86 كۋانتىروۆ ەرمەك ساكەنوۆيچ

87 دانياروۆا دينا ەديليەۆنا

88 سۋلتانوۆ نازار ورىنباساروۆيچ

89 يبرايكۋلوۆ ولجاس اسكاروۆيچ

90 كالدىبەكوۆ ازامات بەسكەمپيروۆيچ

91 امانبايەۆ تالگات جولدىمۋراتوۆيچ

92 يامالتدينوۆ راميل راشادوۆيچ

93 تورەگەلدين مۋرات ماراتوۆيچ

94 اسافوۆ ميحايل ۆيكتوروۆيچ

95 زاكييەۆ اديلەت بولاتۋلى

96 جۋماگۋلوۆ انۋار ماراتوۆيچ

97 يگليكوۆا نازىم مارگۋلانوۆنا

98 ۋتەنوۆ اركەن حاميتوۆيچ

99 ارينوۆا ايجان بەيبىتوۆنا

100 بيرنازاروۆا اسەل نيازوۆنا

101 دجانزاكوۆا گۋلجانات جامشيتوۆنا

102 اليبايەۆ ناريمان سەريكوۆيچ

103 جاكسيمبەتوۆ نۋرلان يبراگيموۆيچ

104 كومپانيەس سەرگەي ەۆگەنيەۆيچ

105 كۋانشالييەۆ باۋىرجان سەيتجانوۆيچ

106 تولەشوۆ مەيرحان بۋرحانبەكوۆيچ

107 كۋنانبايەۆا جۋلدۋز جۋسۋپوۆنا

108 نيەتكالييەۆ انۆار بەريكوۆيچ

109 راحىمحان دياس ەرلانوۆيچ

110 شۋجەنوۆ دانيار جۋماگۋلوۆيچ

111 توكسەيتوۆا گاليا ەرلانوۆنا

112 ەلەكەيەۆ ەرجان يراكوۆيچ

113 يسكاكوۆ ازيز ەرجانوۆيچ

114 تايگانوۆ نۋرلان بولاتوۆيچ

115 ساتتىبايەۆ ايبەك بەريكوۆيچ

116 ساەنكو الەكساندر يگوريەۆيچ

117 تۇرعانالى رۋستام مۋحتار ۇلى

118 تۋياكبايەۆ كۋات ەرسينگازىۋلى

119 بايماحانوۆ ميرجان رۋستەمدوستانوۆيچ

120 جاكەنوۆ مادي ارلانوۆيچ

121 احمەتكالييەۆ ماحسات بەيسەمبەكوۆيچ

122 الەكپاروۆ ارمان يۋسۋپوۆيچ

123 ەربولگانوۆ ابزال تۋرىسبەكوۆيچ

124 كۇلجان مۇحتار تولەگەن ۇلى

125 سۋلەيمەنوۆا زۋلفيا بۋلاتوۆنا

126 ءادىلوۆا ءلاززات ءادىل قىزى

127 مۋسيليموۆ ەرليك ەرگالييەۆيچ

128 سارسەنبايەۆا اسەل ەربولوۆنا

129 ساگىندىكوۆ نۋرسۋلتان ەرمەكوۆيچ

130 ساپانوۆ دارحان باكىتجانوۆيچ

131 سمايلوۆ نۋرسۋلتان ساگىندىكوۆيچ

132 سەيدەمەت كاميلا رۇستەم قىزى

133 دەمەسينوۆا لاۋرا باگلانوۆنا

134 كاكيشيەۆ جانبولات جانداربەكوۆيچ

135 ەليبايەۆ مارات تالگاتوۆيچ

136 احمەدياروۆ اليبەك گازيزوۆيچ

137 يباگاروۆ مارات كاناتبايەۆيچ

138 مولدابايەۆ جاراس ۋمۋربايەۆيچ

139 ابيشيەۆا ايدانا ماكسۋتوۆنا

140 گابدۋلكالييەۆ ماۋلەن ساكەنوۆيچ

141 بايەديلوۆ ايدىن كونىسبەكوۆيچ

142 مەندەبايەۆ تيمۋر الماتوۆيچ

143 مۋرزاتايەۆ يلياس كەميلحانوۆيچ

144 تۋكيبايەۆ ساكەن گالىموۆيچ

145 ساكەنوۆ الماس بەرلەسوۆيچ

146 اكجاروۆ باحىتجان كوجانبەردىۋلى

147 اگابەكوۆ ولجاس پەرنەحانوۆيچ

148 احمەتوۆ دانيار باحتياروۆي

149 بەيسەنباي دارحان باۋرجان ۇلى

150 الپىسوۆ مەيير سەريكوۆيچ

151 بايتلەنوۆ سەريك ابدىحانوۆيچ

152 رايىمبەكوۆ دىنمۇحامبەت باحىت ۇلى

153 كورابايەۆ ەلجاس كايراتوۆيچ

154 شايماردانوۆ ابىلايحان نۋرلانوۆيچ

155 تۋراكبايەۆ كۋانىش ەرگازىۋلى

156 مۋحامادييەۆ ەرنات ارحاتوۆيچ

157 شىنىبەكوۆ كۋاتجان كاناتوۆيچ

158 وۆەچكينا يۋليا رۋسلانوۆنا

159 تۋندۋكپايەۆ سۋلتان سايدوۆيچ

160 گۋسيەۆ كيريلل يگوريەۆيچ

161 كايپوۆ ەرمەك تالگاتوۆيچ

162 دوسمۋحامبەتوۆ بولات ماحامبەتوۆيچ

163 يزباسكانوۆ ۋاليحان باتىروۆيچ

164 راحيمجانوۆ داۋرەن گالىموۆيچ

165 پلاتوۆ ۆلاديمير اناتوليەۆيچ

166 سەيلحانوۆ ماحمۋد بۋركيتوۆيچ

167 وماربەكوۆ تالانت كەنجەبەكوۆيچ

168 مۋتالي ابۋتاليپ -

169 ناگىم ساليم جانابايۋلى

170 شەرالييەۆ مەيىرجان نۇرتاي ۇلى

171 حامباروۆ رۋسلان گەنناديەۆيچ

172 پيرمەتوۆ ماقسۋتبەك سىزدىق ۇلى

173 كۋرمانبايەۆ ساكەن سارىبايەۆيچ

174 ماناسوۆ بەريك جامبۋلوۆيچ

175 اتاجان ەرلان كايرات ۇلى

176 بايتيلەسوۆ نۋرسۋلتان تولەنوۆيچ

177 ابدۋحالي ۇلى ديدار -

178 مۋحامەتكالييەۆ باحتيار ابايەۆيچ

179 ۋرالوۆ بولاتبەك ۋمەربەكوۆيچ

180 كازانتايەۆ داۋرەن گانيبەكوۆيچ

181 نۋرگالييەۆ جانات سەريكوۆيچ

182 اۋكەشيەۆ بەكاسىل كاپباسوۆيچ

183 پوددۋبنىي دميتريي ۆلاديميروۆيچ

184 اكجالوۆ كاسىمبەك بەسەمبەكوۆيچ

185 تاجەكەنوۆ ميرجان امانگەلدييەۆيچ

186 بەيسەنبەك ۇلى ابزال .

187 نۋرييەۆ ولجاس بەردىباي ۇلى

188 ءۋالي باۋىرجان قۇدايبەرگەن ۇلى

189 اسان ۇلى عانيجان -

190 رايەۆا اياناي مۇحيت قىزى

191 اداحايەۆ اسەت سادىكۋلى

192 نۋرتازايەۆ ساكەن رۋستەموۆيچ

193 ساگييەۆ ەركەبۋلان گازيزوۆيچ

194 بەكينوۆ نۋرسۋلتان بەريكوۆيچ

195 دوسحوجايەۆ يلياس الماسحانوۆيچ

196 ديۋسەنبينوۆ ارمان ەسيلبايەۆيچ

197 كابدراشيتوۆ ازات راشيتوۆيچ

198 رامازانوۆ سامات ماراتوۆيچ

199 اسليالييەۆ تاحير جاستلەكوۆيچ

200 ەسەنبەكوۆا گۋلنۋر بورانبايەۆنا

201 كۋرمالايەۆ نۋرلان سايىنوۆيچ

202 ابديكاريموۆ ابزال الييەۆيچ

203 احمەتوۆ ماركەن كەنتايەۆيچ

204 امانبايەۆا ايگەريم اكداپربەكوۆنا

205 سالمەنبايەۆ ەلدار چينگيزحانوۆيچ

206 قاسكەيەۆ سىرىمبەت ەردەن ۇلى

207 بەيسپەكوۆ ازامات وميرزاكوۆيچ

208 كارتوۆ اليشەر ەرلانوۆيچ

209 ابدىماۋلەن دياس عاني ۇلى

210 جاحين ارمان سەريكپايەۆيچ

211 كارابالايەۆ اكىلبەك جامالبەكوۆيچ

212 ۋسكەنبايەۆ ازامات الشەرييەۆيچ

213 اشيموۆ اسكات بەيسەنبايەۆيچ

214 رىستينا ينديرا سادىبەكوۆنا

215 بەلگيبەردين تلەۋبەك بەلگيبەردىۋلى

216 مەدەتبەكوۆ مەيرجان مۋراتبەكوۆيچ

217 تۋرگامبايەۆ ارسەن انۋاربەكوۆيچ

218 سەريكوۆ نۋربەك نۋرجانوۆيچ

219 مۋكانوۆ سابيت سەيتكالييەۆيچ

220 بۋرانبايەۆ ەركەبۋلان ساگاتوۆيچ

221 دۋبيروۆا جاننات بالگابايەۆنا

222 جازىكبايەۆ ديار سەريكوۆيچ

223 رىسپەكوۆ داستان ادايەۆيچ

224 كابايەۆ ديدار داۋىروۆيچ

225 شينتايەۆ ولجاس ماراتوۆيچ

226 جۋماگالييەۆ ارداك كايسارۋلى

227 كاريباي اسيا سەرگەيەۆنا

228 سارسەنگالييەۆ اسەت ايتبايەۆيچ

229 تەزەكبايەۆ ارسەن بۋرانبايەۆيچ

230 جاناديل دينا جايلاۋبايەۆنا

231 كۋلمەتوۆ سپانديارحان ماراتوۆيچ

232 ىدىرىس الىبەك -

233 جۋماگۋلوۆ مەيرام تەميربولاتوۆيچ

234 نۋرالييەۆ ايدار اللابەرگەنوۆيچ

235 كاكپەنوۆ دانيار ساكەنوۆيچ

236 كونكاكوۆ اليبەك تۋلەنۋلى

237 شانبايەۆ يلياس ساگىندىكوۆيچ

238 يماجانوۆ باحىتجان گىلىمبەكوۆيچ

239 دجانگوزين كازبەك مۋحيتوۆيچ

240 ابساليكوۆ جانيبەك كۋتتىبەكوۆيچ

241 ۋتەشوۆ دانيار ساندىبايەۆيچ

242 اسانوۆ ازامات كاناتوۆيچ

243 قادىر ءادىلقايىر ورازقايىر ۇلى

244 بايسۋلتانوۆ رينات ماراتوۆيچ

245 سەيتكازينوۆ سانجار ديۋسەمبايەۆيچ

246 كوجاحمەتوۆ مۋرات ماراتوۆيچ

247 سەرىكباي نۇرسۇلتان بەيبىت ۇلى

248 كوشكىنوۆ باحتيار ەرجان ۇلى

249 بيجان انۋار ديماش ۇلى

250 احمەدييەۆ دارحان مەيراموۆيچ

251 شيرانوۆ اكزان راشيدوۆيچ

252 مىنجانوۆ ەرنار سەيتوۆيچ

253 ۋرانحايەۆ نۋرجان نۋرلانوۆيچ

254 مانايەۆ ولجاس ابۋتاليپوۆيچ

255 مۋكاجانوۆا اسەم نۋرلانوۆنا

256 تۋرلۋبايەۆ ماكسات كايراتوۆيچ

257 جانابەكوۆ نۋربول مەيراموۆيچ

258 ەلەۋسينوۆ سابىرجان باۋرجانوۆيچ

259 شاياحمەتوۆ اليشەر كالانتايەۆيچ

260 يبرايموۆ رۋسلان كامبارۋلى

261 نيكولايەۆا ارينا نيكولايەۆنا

262 قاناشايەۆ داۋلەت ەسەنباي ۇلى

263 كۋزەمبايەۆا اينۋر مۋتاشيەۆنا

264 سىزدىكوۆ ەرلان امانگەلدىيەۆيچ

265 كاشييەۆ ازامات سوۆحوزبايەۆيچ

266 وسپانوۆ ايدارجان مۋحامەدكالييەۆيچ

267 نيازوۆ ەرنار دۋلاتوۆيچ

268 تۋرگانبايەۆ اديلەت ەربولاتوۆيچ

269 ابدراحمانوۆا ايناگۋل جايناگانوۆنا

270 مىرزاحمەتوۆ كايرات جاكسىكۋلوۆيچ

271 توكجانوۆ دامير جاكەنوۆيچ

272 شاريپوۆ نۋرلان ساكەنوۆيچ

273 ماناتبايەۆ اسحات كويشىبەكوۆيچ

274 ناحبايەۆا گۋليسحان سايفۋلين قىزى

275 ۋرازوۆا اراي اسىلبەكوۆنا

276 ۋاكبايەۆ بەكتۋر ماراتوۆيچ

277 اۋگانوۆ گيبرات كايراتوۆيچ

278 احمەتوۆا روزا مۋراتوۆنا

279 نىعمەتوۆ ەركىن تالعات ۇلى

280 كۋرمانوۆا بيبيگۋل بيسەنگالييەۆنا

281 چەريازدان اليبەك -

282 نۋرمۋكانوۆ ەلدار ايتكالييەۆيچ

283 ابدۋالييەۆ ازامات ساگاندىكوۆيچ

284 جازيتوۆ تيمۋر ايداروۆيچ

285 كالدىگۋجين داۋلەت كۋاتوۆيچ

286 نۋرگالييەۆ نۋرىم نۋرجانوۆيچ

287 گابباسوۆ رۋسلان ورينبايەۆيچ

288 الماحوۆا اياۋجان ەرالىيەۆنا

289 دجاتابايەۆ ماكسات مۋراتوۆيچ

290 كاراباتىروۆ التىنبەك امىربەكوۆيچ

291 بالگابايەۆ باۋرجان ەركينوۆيچ

292 نۋركيمبايەۆ ساگىنىش ماراتوۆيچ

293 ەسەنامانوۆ ادايبەك شاكيروۆيچ

294 تىنىمكۋلوۆا دانا بولاتبايەۆنا

295 كايداروۆا جانارا گازيزوۆنا

296 بالىكبايەۆ نۋرلىبەك جەنيسبەكوۆيچ

297 مۋكيتانوۆ دانيار ەرلانۋلى

298 ايداربەكوۆ اليبەك گابيتوۆيچ

299 قوسىمبايەۆ تيمۋر ەرنات ۇلى

300 كابدۋشيەۆ داۋلەن داناتوۆيچ

 

ق ر پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ جيىن قاتىسۋشىلارىنا ءىلتيپات ءبىلدىرىپ، بۇل ديالوگ الاڭى استانا حالىقارالىق فورۋمىنىڭ اياسىندا قۇرىلعانىن، ەڭ وزەكتى جاھاندىق جانە وڭىرلىك ماسەلەلەر جونىندە پىكىر الماسۋعا ارنالعانىن اتاپ ءوتتى.

پرەزيدەنت قازاقستان حالىقارالىق فورۋمداردا، سونىڭ ىشىندە بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىندە ورتا دەرجاۆالاردىڭ مۇددەسىن قورعاۋدى جالعاستىرا بەرەتىنىن جەتكىزدى.

– ءبىز حالىقارالىق جۇيەنىڭ مەيلىنشە ينكليۋزيۆتى جانە ورنىقتى بولعانىن قالايمىز. مەملەكەتتەردى ۇلكەن نەمەسە شاعىن دەپ بولمەي، ولارعا جاھاندى جاقسارتۋ ءۇشىن ءوز ۇلەسىن قوسۋعا مۇمكىندىك بەرۋ كەرەك. قازاقستان الداعى ۋاقىتتا دا الەمدىك ارەنادا بەلسەندى ءرول اتقارۋعا دايىن. ءبىز ديپلوماتيانىڭ، ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق پەن كوپجاقتى باسقارۋدىڭ توعىسقان جەرىندە تۇرمىز. ارىپتەستەرىمىزبەن جانە سەرىكتەستەرىمىزبەن بىرگە ارەكەت ەتۋ ارقىلى بولاشاق الەمنىڭ كەلبەتىن قالىپتاستىرۋعا اتسالىسا الامىز. حالىقارالىق ءتارتىپ وزگەرىپ جاتقان كەزەڭدە ءبىزدىڭ جاي عانا باقىلاۋشى بولعىمىز كەلمەيدى. كەرىسىنشە، اناعۇرلىم تەڭگەرىمدى، ءادىل ءارى ورنىقتى عالامدىق جۇيەنىڭ ارحيتەكتورلارى بولۋعا ۇمتىلامىز، – دەدى قاسىم-جومارت توقايەۆ.

مەملەكەت باسشىسى جيىندا رەسەي-ۋكراينا اراسىنداعى قاقتىعىستى شەشۋ ماسەلەسى جونىندە دە پىكىر ءبىلدىردى.

– كانسلەر شولسپەن كەلىسسوز بارىسىندا ايتقانىمداي، رەسەيدىڭ اسكەري تۇرعىدان جەڭىلمەيتىنى انىق. بۇل – رەسەيدىڭ اسكەري الەۋەتى، پرەزيدەنت پۋتين جۇرگىزىپ وتىرعان ساياساتتى حالقىنىڭ قولداۋى جانە تاريحتىڭ ءوزى دالەلدەپ وتىرعان فاكت. سوندىقتان ءبىز قاقتىعىستى بەيبىت تۇردە شەشۋ جولدارىن قاراستىرۋدى، بارلىق مەملەكەتتىڭ، سونىڭ ىشىندە جۇڭگو مەن برازيليانىڭ اقىلعا قونىمدى جوسپارلارىن قولدايمىز. باسقا جول جوق. ايتپەسە، سوعىس قوس تاراپتى دا جويىپ تىنادى. كەيبىر الەمدىك كۇشتەر بۇعان مۇددەلى شىعار. ءبىراق بۇل تىعىرىققا تىرەيتىن جول. كونسترۋكتيۆتى كەلىسسوزدەر ارقىلى بەيبىتشىلىككە ۇمتىلۋ – السىزدىكتىڭ بەلگىسى ەمەس، كەرىسىنشە، ستراتەگيالىق پاراساتتىلىقتىڭ كورىنىسى، – دەدى پرەزيدەنت.