ۆاليۋتا باعامى
  • USD -

    475.1
  • EUR -

    517
  • RUB -

    5.47
ەلوردادا 20 ەلدەگى قازاق دياسپوراسى باس قوسادى
26 قاراشا 2019
ەلوردادا 20 ەلدەگى قازاق دياسپوراسى باس قوسادى

28-قاراشا كۇنى «وتانداستار قورى» جانە «دۇنيەجۇزى قازاقتارىنىڭ قاۋىمداستىعى» شەت ەلدەردەگى قازاق دياسپوراسىنىڭ تاريحي وتانىمەن مادەني-گۋمانيتارلىق جانە ىسكەرلىك ىنتىماقتاستىعىن ودان ءارى دامىتۋ ءۇشىن جاعداي جاساۋ ماقساتىنداعى مەملەكەتتىك تاپسىرما اياسىندا وتانداستاردىڭ قاتىسۋىمەن «وتانداستار. بولاشاققا باعدار» اتتى حالىقارالىق دونگەلەك ۇستەل وتكىزەدى.

قوردىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنىڭ حابارلاۋىنشا، جيىنعا ق ر پرەمەر-مينيسترىنىڭ ورىنباسارى  ب. ساپاربايەۆ مەن ق ر اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ ءمينيسترى د. ابايەۆ قاتىسادى. ەڭ باسىسى — حالىقارالىق شاراعا 20 ەلدەگى قازاق دياسپورالارىنان 150 دەلەگات كەلەدى. «وتانداستار قورى» كەاق پرەزيدەنتى ن. ابىقايەۆ قوردىڭ ىسكە قوسقان جانە جۇزەگە اسىرعان جوبالارى،  ولاردىڭ ناتيجەلەرى، وتانداستارمەن جۇمىستىڭ 2020 جىلعا ارنالعان جوسپارى جايلى ءسوز سويلەيدى. سونىمەن قاتار، شەت ەلدەردەگى قازاق قاۋىمداستىقتارىنىڭ جەتەكشىلەرى دە ءوز ۇيىمدارى جايلى ايتادى. شارا اياسىندا دۇنيەجۇزى قازاقتارىنىڭ قاۋىمداستىعى مەن قور وكىلدەرى قىزمەتتەرىنىڭ نەگىزگى باعىتتارى، ونىڭ ىشىندە شەت ەلدەردەگى قانداستارمەن مادەني-گۋمانيتارلىق جانە ىسكەرلىك بايلانىستى كەڭەيتۋ ءارى نىعايتۋدى كوزدەگەن «وتانداستار» قورىنىڭ نەگىزگى جوبالارىنىڭ ءبىرى «قازاق ءۇيى» قازاق مادەني-ىسكەرلىك ءۇيىنىڭ قۇرامىنا كىرەتىن ىسكەرلىك ۇيلەرى مەن مادەني ورتالىقتارىنىڭ  الەم بويىنشا جەلىسىن قۇرۋ جوسپارى تالقىلانادى. بىرلەسكەن جۇمىستىڭ ناقتى ۇسىنىستارى ازىرلەنەدى. قاتىسۋشىلارعا قازاقستاننىڭ ينۆەستيسيالىق الەۋەتى مەن وڭىرلەردە بيزنەستى دامىتۋ ءۇشىن جاسالعان جاعدايلار جايىندا اقپارات بەرىلەدى.  «اتامەكەن» ىسكەرلىك ءۇيىنىڭ پانەلدىك سەسسياسىندا ىسكەرلىك ءۇيىنىڭ ماقساتى مەن مىندەتى، وتانداستاردى كونسۋلتاسيالىق قولداۋ ورتالىعىنىڭ جۇمىسى جايلى ايتىلادى. شەت ەلدەردە وتكىزىلگەن بيزنەس فورۋمدار قورىتىندىلانادى. تۇركيا، شۆەسيا، ەۋروپا ەلدەرىنەن كەلگەن قانداس كاسىپكەرلەر ءسوز سويلەيدى. «قازاگرو»، «بايتەرەك» حولدينگتەرى مەن «قازاقينۆەست» ۇاق ءوز تاراپتارىنان قانداس كاسىپكەرلەردى قولداۋ مۇمكىندىكتەرىمەن بولىسەدى. شەت ەلدەردەگى ءقازاقتىلدى ب ا ق وكىلدەرىنىڭ قاتىسۋىمەن وتەتىن پانەلدىك سەسسيادا شەت ەلدەردەگى ءقازاقتىلدى ب ا ق پەن جۋرناليستەردىڭ ءوزارا ىنتىماقتاستىق ماسەلەسى تالقىلانادى. «اباي» مادەني ورتالىعىنىڭ پانەلدىك سەسسياسىندا مادەني ورتالىقتىڭ  ماقساتى مەن مىندەتى، شەت ەلدەردە قازاق مادەنيەتى مەن ونەرىن دامىتۋ، ءبىلىم بەرۋ جوبالارىن ىسكە اسىرۋ، ەلىمىزدە تۋريستىك كلاستەردى دامىتۋ جانە ەلىمىزدىڭ تۋريستىك تارتىمدىلىعىن ارتتىرۋ، بارلىق ەلدە قازاق ادەبيەتى ورتالىعىنىڭ جەلىسىن قۇرۋ ماسەلەلەرى تالقىلانادى. «وتانداستار» قورىنىڭ جوباسى – «الەمدەگى تانىمال قازاقتار تۋرالى» كىتابى مەن «مۇزبالاق» انيماسيالىق ءفيلمى تانىستىرىلادى. «جاس قازاق» جاستار كلۋبىنىڭ پانەلدىك سەسسياسىندا شەت ەلدەردەگى قازاق جاستارىن تاريحي وتانىن اينالاسىنا شوعىرلاندىرۋ جانە ولارعا جان-جاقتى قولداۋ كورسەتۋ،  دياسپورالىق جانە جاستار ساياساتى سالاسىنداعى ءوزارا ارەكەتتەستىك جانە سەرىكتەستىك اياسىن كەڭەيتۋ، جاس بەلسەندىلەردى تانىستىرۋ، دوستىعىن نىعايتۋ،  ولاردىڭ بويىندا تاريحي وتانىنا دەگەن پاتريوتتىق سەزىمدەرىن قالىپتاستىرۋ، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ بارلىق جاستار ۇيىمدارىنىڭ ءىس-شارالارىنا دياسپورا وكىلدەرىن قاتىستىرۋ، ءوزارا بىرىككەن جۇمىس جوسپارىن قۇرىپ، بىرلەسە جۇمىس ىستەۋ ماسەلەسى تالقىلانادى. «قازاق ەلى» جاستار كلۋبى جۇمىسىنىڭ جوسپارى بەكىتىلەدى. 

 

RELATED NEWS
ەكى اپتادا ەكى التىن
17 قاڭتار 2019
ەكى اپتادا ەكى التىن

شەتەلدەگى قانداستار اراسىندا قارا ءۇزىپ جۇرگەن تالاي تالانت بار. سولاردىڭ ءبىرى موڭعوليا ەلىندە تۇراتىن جاس پالۋان — سەرىك بەردىمۇرات ۇلى. قازاقستانداعى جارىستارعا ءجيى قاتىسىپ، جارقىراپ كورىنىپ كەلە جاتقان سپورتشىنى مۇقىم قازاق جاقسى تانيدى. ەندى مىنە، KAZNEWS.MN سايتىنىڭ جازۋىنشا، بۇگىن ۋلاانبااتار قالاسىندا سامبودان ەرەسەكتەر اراسىندا وتكەن موڭعوليا بىرىنشىلىگىندە ءوز سالماعىندا چەمپيون اتانعان.

وتكەن اپتا عانا دزيۋدو كۇرەسىنەن سەلەنگە ايماعىنىڭ ءسۇحبااتار قالاسىندا ەرلەر مەن ايەلدەر اراسىنداعى وتكەن موڭعوليا  چەمپيوناتىندا 100 كەلى سالماقتا بەلدەسكەن سەرىك بەردىمۇرات ۇلى قارسىلاس شىداتپاي التىن مەدال العان بولاتىن. سەرىك بەردىمۇرات ۇلى جارتىلاي فينالدا 2017، 2018 جىلعى ەل چەمپيونى گ.التاناباگانادان باسىم ءتۇسىپ، فينالدىق كەزدەسۋدە قارسىلاسى د.سەرەننيامدى اياقتان ءىلىپ شالۋ ءادىسى بويىنشا ۆازاري ۇپايىمەن جەڭگەن ەدى. ال بۇگىن مىنە، سامبودان موڭعوليا چەمپيونى اتاندى. ەستەرىڭىزگە سالا كەتسەك، سەرىك بەردىمۇرات ۇلى سامبودان ەرەسەكتەر اراسىندا ءۇشىنشى رەت ەل چەمپيونى اتانىپ وتىر. ول، بۇعان دەيىن 2014، 2017 جىلدارى چەمپيون بولعان ەدى. ال دزيۋدو كۇرەسى بويىنشا سەرىك بەردىمۇرات ۇلى 100 كەلى سالماق بويىنشا ەل بىرىنشىلىگىنىڭ 2017 جىلى قولا جۇلدەسىنە يە بولعان بولاتىن. وسىلايشا، ول بايان-ولگيي سپورت تاريحىندا العاش رەت دزيۋدودان ەرەسەكتەر اراسىندا ەل چەمپيونى اتاندى. ەكى اپتادا ەكى سالماق بويىنشا موڭعوليا چەمپيونى اتانعان قازاق بالاسىنا ازىرشە تەڭ كەلەر قارسىلاس جوق.

 

الەمنىڭ تابىستى قازاقتارى باس قالادا باس قوستى
03 ءساۋىر 2019
الەمنىڭ تابىستى قازاقتارى باس قالادا باس قوستى

قوردىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنىڭ حابارلاۋىنشا، قازاق دياسپوراسى وكىلدەرىمەن «وتانداستار قورى» كەاق پرەزيدەنتى نۇرتاي ابىقايەۆ پەن دۇنيەجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعى ءتوراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى زاۋىتبەك تۇرىسبەكوۆ كەزدەستى. ولار ەلگە كەلگەن قوناقتارعا مەرەكەلىك لەبىز-تىلەگىن ارناپ، ەلباسى تاپسىرماسىمەن قۇرىلعان «وتانداستار قورىنىڭ» ماقسات-مۇددەسىن ءتۇسىندىردى.

«الەمگە تارىداي شاشىلعان قازاق بالاسىن ءبىز ەش ۋاقىت ۇمىتقان ەمەسپىز، ۇمىتپايمىز دا. بارلىق قانداستى تاريحي وتان توڭىرەگىندە بىرلەستىرۋ، قولداۋ ءۇشىن دۇنيەجۇزى قازاقتارىنىڭ 5ء-شى قۇرىلتايىنداعى ەلباسى تاپسىرماسىمەن «وتانداستار قورى» كوممەرسيالىق ەمەس اكسيونەرلىك قوعامى قۇرىلدى. ەلگە ورالعان جانە شەتەلدە تۇراتىن قازاقتاردى قولداۋ ماقساتىنداعى جوبالارىمىزدى ءقازىر جۇيەلەپ، ازىرلەپ جاتقان جايىمىز بار. بۇگىنگى كەزدەسۋىمىزدىڭ ماقساتى دا سول – قيىرداعى قانداستارىمىزدىڭ شوقتىعىن اسىرۋ، سونداي-اق ولاردىڭ ۇلتتىق بولمىسىن ساقتاپ قالۋ جولىندا وزدەرىڭىزبەن كۇش بىرىكتىرۋ»، - دەدى نۇرتاي ابىقايەۆ.

وتانداستار كەزدەسۋىندە ايگىلى قازاق بوكسشىسى قانات يسلام الەمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندە جۇرگەن قانداستاردى قازاقتىڭ بىرىگۋى جولىندا ايانباي ەڭبەك ەتۋگە شاقىردى. ءوز كەزەگىندە، كاسىپقوي سپورتشى بوكستى قازاق بالالارى اراسىندا دامىتۋعا باعىتتالعان جوبالاردى قولعا الىپ، جۇزەگە اسىرىپ جاتقاندىعىن بايان ەتتى.

كەزدەسۋدىڭ تاعى ءبىر كەيىپكەرى – قوبىزشى، تاراز قالاسىنىڭ تۋماسى ايگەرىم ەرسايىنوۆا فرانسياداعى «قورقىت» قازاق مادەنيەت ورتالىعىن باسقارادى. ونىڭ ايتۋىنشا، ورتالىقتى قۇربىسى ءارى اتتاسى ايگەرىم ماتايەۆا ەكەۋى ءۇش جىل بۇرىن اشقان. تۇڭعىش قازاق مادەنيەت ورتالىعىن اشۋعا فرانسياداعى اسىراندى قازاق بالالارى سەبەپ بولىپتى.

«تاريحي وتانعا، اتا-انالارىنا ءبىرشاما جاقىن بولعىسى كەلگەندىكتەن، اسىراپ الىنعان قازاق بالالارى ورىس مادەني ورتالىقتارىنا بارىپ جۇرگەن ەكەن. وسى نارسە ءبىزدىڭ نامىسىمىزعا ءتيدى. سول ءۇشىن ءوز قاراجاتىمىزدى قۇيىپ، تۇڭعىش قازاق مادەنيەت ورتالىعىن اشتىق. العاشقى ەكى جىلى، تار بولسا دا كىشكەنتاي عيماراتتىڭ ءبىر بولمەسىن جالعا بەرىپ، تۇرىك اعايىندار قول ۇشىن سوزدى. قازىرگى تاڭدا فرانسياداعى قازاقستان ەلشىلىگىندەگى مادەنيەت، عىلىم جانە ءبىلىم بولىمىندەمىز. قازاق دياسپوراسى كوپ شوعىرلانعان فرانسيا مەملەكەتىندە ءبىزدىڭ ونەرىمىز بەن انا تىلىمىزگە دەگەن قۇشتارلىق وتە زور. قازاقتىڭ ۇلتتىق اسپاپتارى مەن فورتەپيانونى،  انا ءتىلىمىز بەن قولونەردى تاعدىر تالكەگىمەن فرانسۋز شاڭىراعىندا ءوسىپ-ونىپ جاتقان ءوزىمنىڭ قاراكوز باۋىرلارىمنان بولەك، فرانسۋزدارعا دا ۇيرەتىپ جاتىرمىز. قازىرگى ۋاقىتتا قازاق ادەبيەتىنە كوپ كوڭىل بولگىمىز كەلەدى. ول ءۇشىن بىزگە لاتىن الىپبيىندەگى كىتاپتار قاجەت»، - دەيدى ايگەرىم ەرسايىنوۆا.

ەلوردا تورىندە وتكەن كەزدەسۋگە ۋكراينادان كاسىپكەر-قانداسىمىز نۇرتاي كەنجەبەكوۆ تە قاتىستى. ول ءوز سوزىندە قانداستارىمىزدىڭ اراسىنداعى جاعدايى ناشار وتباسىلاردىڭ بالالارىن مامانداندىرۋ جوباسىن قازاقستاندىق تاراپپەن بىرىگىپ جۇزەگە اسىرىپ جاتقاندىعى تۋرالى ايتتى. مالتانىڭ جوعارعى وقۋ ورنى نەگىزىندە مامانداناتىن تۇلەكتەر جوبا اياقتالعان سوڭ قازاقستاندا جۇمىسپەن قامتىلادى ەكەن. سونداي-اق، كاسىپكەر تاريحي وتاندا «ءۇمىت» قورىنىڭ نەگىزىن قالاپ، «وتانداستار» قورىمەن سەرىكتەسۋ ارقىلى «استانا حاب» نەگىزىندە Iت-ماماندارىن وقىتۋ مەكتەبى دەپ اتالاتىن جاڭا جوبانىڭ تۇساۋىن كەسپەك نيەتى تۋرالى دا ايتىپ ءوتتى.

رەسەيدەن كەلگەن تورعىن اشەنوۆا – ومبى قالاسىنىڭ تۋماسى. رف ءىىم قاراستى ومبى اكادەمياسىندا قۇقىق جانە مەملەكەت تاريحى مەن تەورياسى كافەدراسىنىڭ اعا وقىتۋشىسى بولىپ قىزمەت ەتەتىن قانداسىمىز زاڭ عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، سونداي-اق يدەولوگ ءارى بەلسەندى قايراتكەر ەكەن. ءوزى نەگىزىن قالاعان جەرگىلىكتى «ومبى قازاقتارى» ۇيىمىن باسقارادى. ايتۋىنشا، رەسەيلىك قانداستار ءۇشىن تۋعان ءتىل ماسەلەسى وتكىر بولىپ تۇر. وسىعان «وتانداستار قورى» مەن قاۋىمداستىقتىڭ كوپ كوڭىل ءبولۋىن سۇرادى. تورعىننىڭ باسقارۋىنداعى ۇيىم دا ءقازىر قازاق ءتىلىنىڭ قولدانۋ اياسىن كەڭەيتۋ، ۇلتتىق مادەنيەتتى ناسيحاتتاۋ ماقساتىندا ەڭبەكتەنىپ جاتقاندىعىن ايتتى.

ال جۇڭگو ەلىندەگى قانداسىمىز تالاپحان ءپاتىحان ۇلى سول ءتىل ماسەلەسىن شەشۋدىڭ ۇتىمدى جولىن ويلاپ تاۋىپتى. ول كەزدەسۋ بارىسىندا بالالاردىڭ قازاق ءتىلىن وڭاي ۇيرەنۋىنە ارنالعان اۆتورلىق جوباسى «قاستەرلى قالام» وقۋ قۇرالىمەن تانىستىردى. ايتۋىنشا، ول ارقىلى بالا قازاقتىڭ ەرتەگى-اڭىزدارىن، ماقال-ماتەلدەرىن، ولەڭ-جىرلارىن، ەسەپ-قيسابىن، جاڭىلتپاشتارىن، ءتىپتى الاش ارداقتىلارىنىڭ سۋرەتى، ءاتى-جونى، ەڭبەگىنە دەيىن مەڭگەرىپ شىعادى.

كەزدەسۋ اياسىندا «وتانداستار قورى» شاقىرىلعان قوناقتارمەن ەكىجاقتى سەرىكتەستىك مەموراندۋمدارعا قول قويىپ، شەتەلدەگى قازاق دياسپورالارى مەن ەلگە ورالعان وتانداستاردى قولداۋ، قانداستاردى تاريحي وتان توڭىرەگىندە بىرلەستىرۋ باعىتىندا كۇش بىرىكتىرۋگە كەلىستى.

 

شەتەلدەگى قانداستاردىڭ جوعارى ءبىلىم الۋىنا قولداۋ جاسالادى
26 اقپان 2019
شەتەلدەگى قانداستاردىڭ جوعارى ءبىلىم الۋىنا قولداۋ جاسالادى

بۇگىن «وتانداستار» قورى ءبىرىنشى ۆيسە-پرەزيدەنتى تالعات ادۋوۆ پەن حالىقارالىق باعدارلامالار ورتالىعىنىڭ پرەزيدەنتى جانبولات مەلدەشوۆ كەزدەستى. تاراپتار ءبىلىم سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويدى. بۇل تۋرالى قوردىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى اقپارات تاراتتى.

ديدار بولات – «وتانداستار» قورى پرەزيدەنتىنىڭ كەڭەسشىسى:  «بولاشاق» – ستۋدەنت جاستاردى قازاقستانعا جانە كەرىسىنشە قازاقستاننان شەتەلدىك جوعارى وقۋ ورىندارىنا تارتاتىن نەگىزگى ۇيىمداردىڭ ءبىرى. وسىنى نەگىزگە الا وتىرىپ، ءبىز كۇش بىرىكتىرگەلى وتىرمىز. مۇنداعى ماقسات – شەتەلدە تۇراتىن قانداستارىمىزدىڭ قالاۋىنشا قازاقستاندا نەمەسە شەتەلدىڭ ايگىلى جوعارى وقۋ ورىندارىندا ءبىلىم الۋ مۇمكىندىگىن قامتاماسىز ەتۋ».

جاقىن كۇندەرى «وتانداستار» قورى مەن حالىقارالىق باعدارلامالار ورتالىعى وكىلدەرىنىڭ موڭعوليا، وزبەكستان جانە رەسەي فەدەراسياسىنا بىرلەسكەن ساپار جاسايدى.  ولار شەتەلدەگى قانداستارمەن، دالىرەك مەكتەپ وقۋشىلارىمەن كەزدەسىپ، قازاقستاندا جانە شەتەلدىك جەتەكشى جوعارعى وقۋ ورىندارىندا ءبىلىم الۋ مۇمكىندىكتەرى جايلى اقپاراتتاندىراتىن بولادى.

ديدار بولات – «وتانداستار» قورى پرەزيدەنتىنىڭ كەڭەسشىسى:  «كەلەسى ايدا ءبىز موڭعولياعا، 120 مىڭعا جۋىق قازاق تۇراتىن بايان-ولگەي اۋدانىنا اتتانامىز. ونداعى قانداستارىمىزدىڭ شامامەن ءبىر جارىم مىڭى - بيىلعى مەكتەپ ءبىتىرۋشى تۇلەكتەر. ياعني قازاقستاندىق ءبىلىم وردالارىنا تۇسە الاتىن الەۋەتتى ستۋدەنتتەر. ماسەلەن، وتكەن جىلى وزبەكستاننان قازاقستاندا ءبىلىم الۋعا 12 مىڭ بالا كەلسە، ونىڭ 5 مىڭعا جۋىعى – ەتنيكالىق قازاقتار. ولارعا ىڭعايلى ءتيىمدى جاعدايدىڭ بارلىعى جاسالدى. اقتوبە ۋنيۆەرسيتەتى ءبىر جىل بويى تەگىن وقۋ مۇمكىندىگىن ۇسىندى. مۇنداي باعدارلامالار بىزدە كوپ، تەك قانداستارىمىزعا اقپارات كوپ جاعدايدا جەتپەي جاتادى. ءبىز وسى اقپاراتتاندىرۋ باعىتىندا جۇمىس ىستەيتىن بولامىز».

«وتانداستار» قورى 2017 جىلى ەلباسىنىڭ دۇنيەجۇزى قازاقتارىنىڭ Vء-شى قۇرىلتايىندا ايتقان تىكەلەي تاپسىرماسىمەن قۇرىلعان بولاتىن. قور قانداستاردى تاريحي وتان توڭىرەگىندە بىرلەستىرۋدى ماقسات تۇتادى. جۇمىس جوسپارىنداعى باسىم باعىتتارىنىڭ ءبىرى – ءبىلىم سالاسى.

ءبىز تۋرالى
ulys.kz — اقپاراتتىق، ساراپتامالىق جانە تانىمدىق باعىتتاعى ماتەريالداردى بەرەدى.
 
مۋلتيمەديالىق جوبا زامان تالابىنا ساي جاسالعان. قازاقستاننىڭ اقپاراتتىق نارىعىن ساپالى
كونتەنتپەن قامتاماسىز ەتۋگە ۇلەس قوسۋعا باعىتتالعان. مۇنداعى ساراپتامالىق، تانىمدىق
ماقالالار سان سالانى قامتيدى. گەوستراتەگيا، گەوەكونوميكا، گەوساياسات، حالىقارالىق
قاتىناستار مەن ەلدىڭ ىشكى-سىرتقى ساياساتى، ەكونوميكا، جاھاندا بولىپ جاتقان تەكتونيكالىق
وزگەرىستەر مەن ترەند تاقىرىپتار ۇلتتىق مۇددە تۇرعىسىنان تەرەڭ تالدانىپ قازاق
وقىرماندارىنا جەتكىزىلەدى. ورتالىق ازيا مەن تۇركى الەمىنە ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى.