18 ناۋرىز تۇركيا ءۇشىن ەرەكشە كۇن. بۇل كۇنى باۋىرلاس ەلدە چاناككالە جەڭىسى اتالىپ ءوتىپ، وتان ءۇشىن جانپيدا ەتكەن ەرلەر ەسكە الىنادى. مەملەكەتتىك مەرەكە كەڭ اۋقىمدا تويلانادى.
ادەتتە بۇل مەملەكتتىك مەرەكە چاناككالەدەگى اتاتۇرىك ەسكەرتكىشىنە گۇل شوقتارىن قويۋدان باستالىپ، باتىرلارعا قۇران باعىشتالادى. داردانەل تەڭىزىندەگى سوعىس كەمەلەرى زەڭبىرەكتەرىنەن وق اتىپ، قاھارمانداردىڭ رۋحىنا تاعزىم ەتەدى. ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس كەزىندە ياعني 1915 جىلدىڭ كوكتەمىندە انتانتا قارۋلى كۇشتەرى (فرانسيا، ۇلىبريتانيا) داردانەل بۇعازىن باسىپ الۋ ءۇشىن اسا اۋقىمدى اسكەري وپەراسيا جاسايدى. ماقسات جەرورتا تەڭىزىنەن قارا تەڭىزگە شىعاتىن تەڭىز جولىنا يەلىك ەتۋ. الايدا، وسمانلى اسكەرى ستراتەگيالىق ورىندى ساقتاپ قالۋ ءۇشىن بار كۇشىن جۇمىلدىرىپ، ءاربىر سارباز ەرەڭ ەرلىكتىڭ ۇلگىسىن كورسەتەدى. قورعانىستى ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ءبىرى مۇستافا كەمال اتاتۇرىك (كەيىن تۇركيانىڭ پرەزيدەنتى بولدى) بولدى. اعىلشىن جانە فرانسۋز كۇشتەرى بۇعازدى الا المايتىندارىن ءتۇسىنىپ، تاكتيكانى وزگەرتىپ، سوعىستى قۇرلىقتا جالعاستىرۋعا ءماجبۇر بولادى. «داردانەل وتكەل بەرمەيدى» دەگەن قاناتتى ءسوز سول كەزدەن قالعان. وسمانلى مەملەكەتى اسكەرىنىڭ 250 مىڭنان استامى شەيىت بولدى دەگەن دەرەك بار. جەڭىلىستەن سوڭ وسى وپەراسياعا باستاماشى بولعان ۇلىبريتانيانىڭ ۇكىمەت باسشىسى ايگىلى ۋينستون چەرچيلل قىزمەتىنەن كەتەدى.
