بۇگىن ءازىربايجان دەموكراتيالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قۇرىلعانىنا 101 جىل بولدى. بۇل كۇن باۋىرلاس ەلدە ۇلتتىق مەرەكە – رەسپۋبليكا كۇنى رەتىندە اتالىپ وتەدى.
1918 جىلعى 28 مامىردا حالىقتىڭ داۋىس بەرۋىمەن ۋاقىتشا ۇلتتىق كەڭەس قۇرىلىپ، ونىڭ باسشىسى بولىپ سايلانعان مامەد ەمين راسۋلزادە، ءازىربايجان دەموكراتيالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ (ءادر) تاۋەلسىزدىگىن جاريالاعان ەدى. شىعىستاعى مۇسىلمان ەلدەرى اراسىندا قۇرىلعان العاشقى دەموكراتيالىق رەسپۋبليكا ايەلدەرگە دە داۋىس بەرۋ قۇقىعىن بەردى. ءدال سول كۇنى تاۋەلسىزدىك دەكلاراسياسىنا قول قويىلدى. پارلامەنتتىك رەسپۋبليكا بارلىق مەملەكەتتىك ينستيتۋتتاردى قۇرىپ، ءوز قارۋلى كۇشتەرىن جاساقتاپ، شەكارالاس مەملەكەتتەردە ەلشىلىكتەرىن اشىپ، ديپلوماتيالىق بايلانىستار ورناتىپ ۇلگەردى. بار-جوعى 23 اي عانا ءومىر سۇرسە دە ءازىربايجان دەموكراتيالىق رەسپۋبليكاسى دەموكرتايالىق قۇندىلىقتاردى باسشىلىققا العان، بارلىق قۇرىلىمىن قالىپتاستىرعان ەل رەتىندە تاريحتا قالدى. 1920 جىلدىڭ ءساۋىر ايىندا بولشيەۆيكتەر باكۋگە شاۋبىل جاساپ، مەملەكەتتى ىدارىتتى. ورنىنا ءازىربايجان ءسسر-ى قۇرىلىپ، سوۆەت وداعىنىڭ قۇرامىنا ەندى. كەڭەس وداعىنىڭ قۇرساۋىنان شىققان باۋىرلاس ەل 1991 جىلى تاۋەلسىزدىگىن جاريالادى. ءازىربايجان دەموكراتيالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قۇرىلعانىنا 101 جىلدىعىن وراي بۇگىن پرەزيدەنت يلحام الييەۆ باكۋدەگى ءازىربايجان دەموكراتيالىق رەسپۋبليكاسىنا ارنالعان ەسكەرتكىشكە گۇل شوقتارىن قويدى، ۇلتتىق ءانۇران اسقاقتادى.