ءماجىلىس دەپۋتاتى يرينا سميرنوۆا قازاقستانعا شەتەل اگەنتتەرىنە قاتىستى زاڭقاجەت دەپ، ۇكىمەت باسشىسىنىڭ اتىنا ساۋال جولدادى، دەپ حابارلايدى Ulys.

 وتكەن پلەنارلىق وتىرىستا ءبىز ەلىمىزدەگى USAID قىزمەتىنە قاتىستى دەپۋتاتتىق ساۋال جولدادىق. USAID تاريحىنداعى سياقتى، امەريكالىقتاردىڭ وزدەرى قارجىلاندىراتىن مەملەكەتتىك باق-تىڭ دەسترۋكتيۆتىلىگىن تاعى دا مويىندايدى. ولاردى وزدەرى سوعىستان كەيىنگى شىندىقتا يدەولوگيالىق كۇرەس ءۇشىن قۇرىلعان وتكەننىڭ قالدىعى دەپ اتايدى، - دەدى يرينا سميرنوۆا ءماجىلىستىڭ جالپى وتىرىسىندا. 

حالىق قالاۋلىسىنىڭ مالىمەتىنشە، ءقازىر ەلىمىزدە 200-گە جۋىق ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدى شەتەل قارجىلاندىرادى. ونىڭ 70%-نا اقش قارجى قۇيادى. 

— ءبىزدىڭ ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدارعا قارجىلىق جانە ماتەريالدىق-تەحنيكالىق كومەكتى كورسەتىلگەن تىزىمدەرگە كىرمەيتىن باسقا دا شەتەلدىك قۇرىلىمدار مەن ەلشىلىكتەر ۇسىنادى. قولداۋ نەگىزىنەن ب ا ق پەن ءسوز بوستاندىعى، ماقساتتى توپتاردىڭ قۇقىقتارى مەن مۇددەلەرىن قورعاۋ، دەموكراتيا مەن ازاماتتىق قوعامدى دامىتۋ، ليبەرالدى رەفورمالار، تولەرانتتىلىق پەن ازاماتتىق بەلسەندىلىكتى ارتتىرۋ سالاسىنداعى جوبالارعا بەرىلەدى، - دەيدى ول.

قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ 30 جىلدىعىنا وراي الماتى قالاسىنداعى «وزبەك ۇلتتىق-مادەني ورتالىعى» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ ءتوراعاسى ابدۋللا يسماتۋللايەۆپەن شاعىن سۇحبات

– ابدۋللا جاپار ۇلى، قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ 30 جىلدىعىمەن قۇتتىقتايمىز! وسى داتا ءسىز ءۇشىن نەنى بىلدىرەدى؟

– راقمەت! مەن ءۇشىن بۇل مەرەكە – قازاقستانداعى تۇراقتىلىقتىڭ، بەيبىتشىلىكتىڭ جانە بىرلىكتىڭ نىشانى. اسسامبلەيا – جاي عانا ينستيتۋت ەمەس، ول – حالىقتىڭ جۇرەگىندەگى سەنىم، تاتۋلىققا دەگەن ۇمتىلىستىڭ سيمۆولى. بۇل 30 جىل – ءتۇرلى ەتنوستار مەن ۇلتتاردىڭ ءوزارا قۇرمەتپەن ءومىر ءسۇرىپ كەلە جاتقانىن دالەلدەيتىن جىلدار.

– ءسىز جەتەكشىلىك ەتەتىن وزبەك ۇلتتىق-مادەني ورتالىعى اسسامبلەيامەن قالاي جۇمىس ىستەپ كەلەدى؟

– الماتى قالاسىنداعى ورتالىعىمىز اسسامبلەيا قۇرىلعان كۇننەن باستاپ تىعىز بايلانىستا جۇمىس ىستەپ كەلەدى. ءبىز مادەني شارالار، ءتىل ۇيرەتۋ كۋرستارى، ۇلتتىق مەرەكەلەر وتكىزۋ ارقىلى قازاق حالقىمەن بىرلىكتە ءومىر ءسۇرىپ جاتقانىمىزدى كورسەتىپ كەلەمىز. اسسامبلەيا بىزگە ءوز بولمىسىمىزدى ساقتاي وتىرىپ، قازاقستان قوعامىنا پايدالى بولۋعا مۇمكىندىك بەرىپ وتىر.

– قازىرگى جاستار اراسىندا ەتنوسارالىق كەلىسىمدى ساقتاۋ ءۇشىن نە ماڭىزدى دەپ ەسەپتەيسىز؟

– بىرىنشىدەن – ءبىلىم، ەكىنشىدەن – اشىق ديالوگ. جاستار ءوز تاريحىن، ءتىلىن بىلۋىمەن قاتار، قازاقستاندى ورتاق ءۇيى رەتىندە قابىلداۋى كەرەك. ءبىز ولارعا سەنۋىمىز كەرەك، ءارى ولاردى ىنتالاندىرۋىمىز قاجەت. اسسامبلەيا – ءدال وسىنداي اشىق الاڭ. مۇندا ۇلتقا بولىنبەي، يدەيا مەن جاۋاپكەرشىلىككە نەگىزدەلگەن ىنتىماقتاستىق قالىپتاسقان.

– 30 جىلدا جەتكەن باستى جەتىستىك قانداي دەپ ويلايسىز؟

– ەڭ باستى جەتىستىك – حالىقتىڭ اراسىندا سەنىم ورنادى. ءبىز ءقازىر ءارتۇرلى ۇلت وكىلدەرىمەن ءبىر داستارقاندا وتىرىپ، قۋانىش پەن قايعىنى بىرگە بولىسە الاتىن دەڭگەيگە جەتتىك. بۇل – ناعىز رۋحاني جەتىستىك. بەيبىت ءومىردىڭ ءقادىرىن ءبىلۋ – بىزگە امانات.

– وقىرماندارعا قانداي تىلەگىڭىز بار؟

– بىرلىگىمىز بەكەم بولسىن. قازاقستان – بارىمىزگە ورتاق ءۇي. وسى ۇيدە اركىم ءوز ءتىلىن، ءداستۇرىن ساقتاي وتىرىپ، ءبىر ماقساتقا قىزمەت ەتۋى كەرەك. اسسامبلەيا سوعان جول اشىپ بەرىپ وتىر. سول مۇمكىندىكتى باعالاي بىلەيىك!

بيىل قازاقستان ۆولونتەرلىكتى دامىتۋدا ايتارلىقتاي جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزدى. حالىقارالىق ستاندارتتارعا بەيىلدىلىگىن راستاپ، قوعامدىق ماڭىزدى مىندەتتەردى شەشۋدە ۆولونتەرلەردىڭ ءرولىن نىعايتتى. بۇل تۋرالى مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگى حابارلادى.

بۇگىنگى تاڭدا ەلىمىزدە 755 ۆولونتەرلىك ۇيىم، 2 مىڭ باستاماشىل توپ، 275 مىڭ بەلسەندى ۆولونتەر، ونىڭ ىشىندە 3،5 مىڭ «كۇمىس» ۆولونتەر بەلسەندى جۇمىس ىستەيدى.

ازاماتتاردىڭ ۆولونتەرلىك قوزعالىسقا بەلسەندى قاتىسۋى جانە مەملەكەت تاراپىنان بۇل ءۇشىن جاعداي جاساۋى ەلدەگى ۆولونتەرلىكتىڭ دامۋىنا ىقپال ەتتى. ۇكىمەت قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2024-2026 جىلدارعا ارنالعان ۆولونتەرلىكتى دامىتۋ مەن قولداۋدىڭ جاڭا جول كارتاسىن بەكىتتى.

ونى ىسكە اسىرۋدا الەۋمەتتىك جانە مەديسينالىق ۆولونتەرلىك، ەكولوگيالىق جانە زوو ۆولونتەرلىك، ءبىلىم بەرۋ جانە مەديا سالاسىنداعى ۆولونتەرلىك، توتەنشە جاعدايلار سالدارىن جويۋ سالاسىنداعى ۆولونتەرلىك جانە باسقا دا سالالاردا سالالىق ۆولونتەرلىكتى دامىتۋعا باسا نازار اۋدارىلدى.

ەلىمىزدە ۇلتتىق فرونت-كەڭسە جانە وڭىرلىك 20 ۆولونتەرلىك فرونت-كەڭسەسى ءوز قىزمەتىن بەلسەندى جۇزەگە اسىرىپ كەلەدى، ولار ۇيىمداستىرۋشىلىق، اقپاراتتىق جانە رەسۋرستىق قولداۋ كورسەتەدى، سونداي-اق ەرىكتىلەر توپتارىنا، ۇيىمدارعا جانە ەرىكتىلەرگە كونسۋلتاسيالىق كومەك بەرەدى.

2024 جىلى 5،6 مىڭنان استام ءىس-شارا ۇيىمداستىرىلدى. ءبىر جىل ىشىندە ۆولونتەرلىك بويىنشا ءبىرىڭعاي Call-ورتالىق قۇرىلىپ، وعان 2095-تەن استام ءوتىنىش كەلىپ ءتۇستى. ءبىرىڭعاي ونلاين «Qazvolonteer.kz» پلاتفورماسى جۇمىس ىستەيدى، وندا 67 مىڭنان استام ەرىكتى تىركەلگەن.

2024 جىلى مەملەكەتتىك ورگاندار ۆولونتەرلىك قوعامداستىقپەن بىرلەسىپ 55 جوبانى ىسكە اسىردى، سونداي-اق ۆولونتەرلىك باستامالاردى قولداۋ ماقساتىندا 240 شاعىن گرانت بەرىلدى. جوبالار اياسىندا 42 مىڭعا جۋىق ءتۇرلى فورماتتاعى ءىس-شارا وتكىزىلدى. 10 مىڭ ۆولونتەر سالالىق ۆولونتەرلىك بويىنشا وقۋدان ءوتتى.

حالىقارالىق ۆولونتەرلىك بەلسەندى دامىپ كەلەدى. ۇلتتىق ۆولونتەرلەر فرونت-كەڭسەسىنىڭ جانىندا 2023 جىلدان باستاپ حالىقارالىق ۆولونتەرلىك ورتالىق جۇمىس ىستەيدى. قىركۇيەك ايىندا 7 قازاقستاندىق ۆولونتەر بۇۇ قۇرىلىمدارىنا تۇركيا، كەنيا جانە تايلاند سياقتى ەلدەرگە جۇمىسقا جىبەرىلدى.

وسى جىلى 3-4 قازاندا استانادا اوسشك جاستار كەڭەسىنىڭ قولداۋىمەن ۆولونتەرلەر سلەتى ءوتتى. سلەت ازيانىڭ ۆولونتەرلەرى مەن ۆولونتەرلىك ۇيىمدارى ءۇشىن ەڭ ءىرى حالىقارالىق ءىس-شارالاردىڭ بىرىنە اينالدى. وعان اوسشك-عا مۇشە 14 مەملەكەتتەن (قازاقستان، قىرعىزستان، رەسەي، شري-لانكا، جۇڭگو، باحرەين، وزبەكستان، ازەربايجان، يران، تايلاند، تاجىكستان، كۋۆەيت، ءۇندىستان، كاتار) 450 ادام قاتىستى.

ق ر پرەزيدەنتى ق.توقايەۆتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا 2020 جىلى قازاقستاننىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسقان ۇزدىك قازاقستاندىق جانە شەتەلدىك ەرىكتىلەردى ىنتالاندىرۋ ءۇشىن «جىل ۆولونتەرى» حالىقارالىق سىيلىعى تاعايىندالدى. 2020-2024 جىلدار ارالىعىندا قازاقستان، رەسەي، وزبەكستان جانە قىرعىزستاننان 234 ۆولونتەر سىيلىق الدى.

«يگى ىستەر مارافونى» جوباسى ىسكە اسىرىلدى، ونىڭ شەڭبەرىندە قازاقستاندىقتار 50 مىڭعا جۋىق ادامنىڭ قاتىسۋىمەن 7 000 «يگى ءىس» جاسادى. جوبا اياسىندا ەرىكتىلەر 7 000 جانۋارعا كومەك كورسەتتى، 3 200 كوشەت وتىرعىزىپ، 240 توننا قوقىس جينالدى. 5 جەلتوقساندا 10 نوميناسيا بويىنشا جوبانىڭ 20 جەڭىمپازى ماراپاتتالدى.

2025 جىلى وسى باعىتتاعى جۇمىستى جالعاستىرۋ شەڭبەرىندە ۆولونتەرلىك سالاسى بويىنشا قولدانىستاعى زاڭنامانى جەتىلدىرۋ ءۇشىن جاڭا تاسىلدەردى ازىرلەۋ جوسپارلانۋدا.

سونداي-اق، حالىقارالىق ۆولونتەرلەر جىلىن وتكىزۋگە دايىندىق اياسىندا قازاقستاندا ۇلتتىق ۇيىمداستىرۋ كوميتەتى قۇرىلىپ، ءىس-شارانىنىڭ جوسپارىن ازىرلەيدى.