«قازاقستاننىڭ بولاشاعى – وتانشىل، ءبىلىمدى، ەڭبەكقور ازاماتتاردىڭ، ياعني جاستاردىڭ قولىندا. مەن جاس ۇرپاقتىڭ جاسامپازدىق قۋاتىنا سەنەمىن!» – قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆ
2024 جىلى قازاقستاندىق جاستارمەن جۇمىس ىستەۋدىڭ باستى باعىتى «ادال ازامات» تۇجىرىمداماسى بولدى. بۇل باعىتتى مەملەكەت باسشىسى ۇلتتىق قۇرىلتايدىڭ ءۇشىنشى وتىرىسىندا ايقىنداپ بەردى. تۇجىرىمداما ادالدىق، ادىلدىك جانە ەڭبەكقورلىق سەكىلدى قۇندىلىقتاردى ناسيحاتتاۋعا نەگىزدەلگەن.
مەملەكەتتىك جاستار ساياساتىنىڭ باسىم باعىتتارىنىڭ ءبىرى – جاستاردى جۇمىسپەن قامتۋ ماسەلەسى. 2024 جىلى 400 مىڭنان استام جاس جۇمىسقا ورنالاستىرىلدى.
ەلىمىزدىڭ بىرنەشە وڭىرىندە وقىتۋ جانە جۇمىسقا ورنالاستىرۋ باعدارلامالارى جۇزەگە استى. اتاپ ايتساق، استانادا – «Jol Tap» (3،9 مىڭ ادام وقۋدان ءوتتى)، الماتى، اقتوبە جانە قاراعاندى وبلىستارىندا – «Jumys Tap» (10 مىڭ ادام جۇمىسپەن قامتىلدى) باعدارلامالارى. سونداي-اق الماتىدا «Jobfair365» پلاتفورماسى جۇمىس ىستەيدى، ونىڭ كومەگىمەن 2،5 مىڭ جاس مامان جۇمىسقا ورنالاستى.
استانادا «Jol Tap» جوباسى اياسىندا 19،5 مىڭ ازامات مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارىنىڭ 52 ءتۇرى بويىنشا كەڭەس الدى. ولاردىڭ ىشىندە 3،9 مىڭ ادام 10 ءتۇرلى ماماندىق بويىنشا وقىتىلدى (تىگىنشى، باريستا، ساتۋشى-كاسسير، ەلەكترگازبەن دانەكەرلەۋشى، بۋحگالتەرلىك ەسەپتىڭ نەگىزدەرى، اياق كيىم جوندەۋ جانە كىلت جاساۋ، كورپۋستىق جيھاز جاساۋ نەگىزدەرى، ماي جانە دوڭگەلەك اۋىستىرۋ جونىندەگى اۆتو-مامان، Kaspi دۇكەنىندەگى ساۋدا نەگىزدەرى جانە ت.ب.)
جاستار رەسۋرستىق ورتالىقتارى 2024 جىلى كاسىپتىك باعدار بەرۋ ماقساتىندا 500-دەن استام بوس جۇمىس ورىن جارمەڭكەسىن ۇيىمداستىرىپ، 1 ميلليوننان استام كەڭەس بەرىپ ۇلگەردى (زاڭگەرلىك، پسيحولوگيالىق، كاسىپتىك باعدار، مەملەكەتتىك باعدارلامالار، ۆولونتەرلىك، جۇمىسپەن قامتۋ جانە ت.ب.).
NEET ساناتىنداعى جاستارعا دا ەرەكشە نازار اۋدارىلدى. قازىرگى ۋاقىتتا بۇل ساناتقا جاتاتىن 160 مىڭنان استام جاس بار. ولار – ءبىلىمى مەن جۇمىسى جوق قازاقستاندىق جاستار. NEET جاستارىنىڭ باستامالارىن قولداۋ ماقساتىندا ق ر مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگى «Zhas project» اياسىندا 280 گرانت ءبولدى (ءار گرانتتىڭ مولشەرى – 1 ميلليون تەڭگە).
سونىمەن قاتار 20 جىلدان استام ۋاقىت بويى ەلدىڭ ءار وڭىرىندە جاستاردى ماۋسىمدىق جۇمىسپەن قامتۋعا باعىتتالعان «جاسىل ەل» جوباسى جۇزەگە اسىپ كەلەدى. سوڭعى 3 جىلدا 100 مىڭنان استام جاس قامتىلسا، ونىڭ 30 مىڭنان استامى – اۋىل جاستارى.
مەملەكەت جاستارعا تۇرعىن ءۇي ماسەلەسىن شەشۋ بويىنشا جۇيەلى قولداۋ كورسەتىپ كەلەدى. 2017 جىلدان باستاپ، مەملەكەتتىك باعدارلامالار اياسىندا 7 200-دەن استام جاس قازاقستاندىق باسپاناعا يە بولدى.
بۇگىندە «وتباسى بانك» جانە وبلىس اكىمدىكتەرىمەن بىرلەسىپ، ەلدىڭ 16 وڭىرىندە جۇمىس ىستەيتىن جاستارعا ارنالعان ارنايى يپوتەكالىق باعدارلامالار دا ىسكە قوسىلدى. شارتتارىن اتاپ ايتاتىن بولساق، 10% باستاپقى جارنا تولەنىپ، پايىزدىق مولشەرلەمەسى 5%-دان باستالادى، 19 جىلعا دەيىن نەسيە بەرىلەدى.
باعدارلاماعا 35 جاسقا دەيىنگى كەز كەلگەن قازاقستان ازاماتى قاتىسا الادى، ءبىراق وتباسىلى بولعان جاعدايدا ەرلى-زايىپتىنىڭ بىرەۋى عانا ءوتىنىش بەرە الادى.
سونداي-اق جاستار ءۇشىن ارنايى كۆوتالار قاراستىرىلعان رەسپۋبليكالىق تۇرعىن ءۇي باعدارلامالارى دا بار. اتاپ ايتساق، «وتاۋ» جانە «ناۋرىز» باعدارلامالارى. 2024 جىلى وسى باعدارلامالار اياسىندا 3 923 جاس ازاماتقا جالپى سوماسى 103،4 ملرد تەڭگە نەسيە بەرىلدى. «وتاۋ» باعدارلاماسى بويىنشا 1 450 جاس ازامات جالپى سوماسى 31،7 ملرد تەڭگە كولەمىندە نەسيە الدى.
جاستار ساياساتىنىڭ باستى باعىتتارىنىڭ ءبىرى – كادرلىق الەۋەتتى ارتتىرۋ.«پرەزيدەنتتىك جاستار كادرلىق رەزەرۆى» – مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىمەن 2019 جىلدان باستاپ ىسكە اسىپ كەلە جاتقان جوبا. قازىرگى ۋاقىتتا 315 رەزەرۆتەگى جاس مەملەكەتتىك جانە كۆازيمەملەكەتتىك سەكتوردا باسشىلىق لاۋازىمدارعا تاعايىندالدى.
جوباعا قىزىعۋشىلىق جىل سايىن ارتىپ كەلەدى (2019 جىلى – 13 مىڭ ادام، 2021 جىلى – 22 مىڭ ادام، 2023 جىلى – 31 مىڭ ادام). ءۇش ىرىكتەۋدىڭ ناتيجەسى بويىنشا 400 ادام رەزەرۆكە قابىلداندى (2019 جىلى – 300 ادام، 2021 جانە 2023 جىلدارى – 50 ادام).
ولار ساياسي مەملەكەتتىك لاۋازىمدارعا، «ا» كورپۋسىنا، سونداي-اق «ب» كورپۋسىنداعى باسشىلىق قىزمەتتەرگە تاعايىندالۋ مۇمكىندىگىنە يە بولدى.
2024 جىلى العاش رەت بارلىق وڭىردە ايماقتىق كادرلىق رەزەرۆكە ىرىكتەۋ ءوتتى. وعان رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار قالالار مەن وبلىستاردىڭ جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارى قاتىستى. 505 ادام ەكى جىل مەرزىمگە رەزەرۆكە قابىلدانىپ، مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ كەلىسىمىمەن «ب» كورپۋسىنداعى اكىمشىلىك مەملەكەتتىك لاۋازىمدارعا كونكۋرسسىز تاعايىندالۋ مۇمكىندىگىنە يە بولدى.
سونىمەن قاتار، ءماجىلىس پەن ءماسليحات سايلاۋىندا جاستارعا ارنالعان ارنايى كۆوتالار ەنگىزىلدى، بۇل باستاما ورگانداردىڭ جۇمىسىنا جاڭا سەرپىن بەردى.
بۇدان بولەك مەملەكەت گرانتتار مەن سىياقىلار ارقىلى جاستارعا قولداۋ كورسەتىپ كەلەدى. 2024 جىلى 90 ملن. تەڭگەگە «تاۋەلسىزدىك ۇرپاقتارى» گرانتى 30 جاسقا تابىستالدى. جوبا التى باعىت بويىنشا گرانت ءبولدى. اتاپ ايتساق، عىلىم، مادەنيەت، IT، مەديا، بيزنەس، ۆولونتەرلىك سەكىلدى تاقىرىپتار قامتىلدى. «دارىن» مەملەكەتتىك جاستار سىيلىعىنىڭ مولشەرى 1 ملن تەڭگەگە دەيىن ۇلعايتىلدى.
بيىل جاستارعا ارنالعان ارنايى گرانتتىق جوبالار 6 باعىت بويىنشا (لۋدومانيا مەن ناشاقورلىقتىڭ الدىن الۋ، جاستاردىڭ قارجىلىق جانە قۇقىقتىق ساۋاتىن ارتتىرۋ جانە ت.ب.) بولىنەدى. جوبانىڭ جالپى سوماسى شامامەن – 720 ملن تەڭگە (2025-2027 ج. ج. كەزەڭ ءۇشىن).
ستارتاپتار مەن يننوۆاسيالىق باستامالاردى قولداۋ جاڭا جۇمىس ورىندارىنىڭ اشىلۋىنا جانە ەكونوميكانىڭ وسۋىنك ىقپال ەتەدى.
كاسىپتىك باعدار بەرۋ جانە جۇمىسقا ورنالاستىرۋعا جاردەمدەسۋ جاستاردىڭ جۇمىسپەن قامتىلۋ دەڭگەيىن ارتتىرادى.
جالپى، كوپۆەكتورلى جاستار ساياساتى جاستاردىڭ قوعامدىق ومىرگە بەلسەندى ارالاسۋىنا، ولاردىڭ ازاماتتىق جاۋاپكەرشىلىك دەڭگەيىنىڭ ارتۋىنا ىقپال ەتەدى.
