Жетісу облысы Сарқан қаласының маңындағы шаруа қожалықтарының бірінде майлы зығыр өсіріле бастады. Егіс науқанының барысымен жұмыс сапары аясында ауданға барған облыс әкімі Бейбіт Исабаев танысты, - деп хабарлайды Жетісу облысы әкімінің баспасөз қызметі.

«Ғалым» шаруа қожалығында биыл100 га майлы зығыр егілді. Дәнді жүгері, соя, арпа, бидай өсіруге бейімделген бұл шаруашылық осы дақылды биыл алғаш рет сеуіп отыр.

- Зығырдың агротехникасын, тұқым нарығын зерттей отырып, біз «орташа Лирина» сортын отырғыздық. Бұл өте өнімді, құрамында майы көп сорт. Әр гектарынан 20-25 ц аламыз, ал майдың мөлшері кемінде 50% болады деп күтіп отырмыз. Аймақ аумағында майлы дақылдарды қайта өңдейтін бірнеше кәсіпорын бар екенін ескерсек, шикізатты өткізуде қиындық туындамайды деп ойлаймыз. Алдын ала келісімдер жасасып та қойдық. Сонымен қатар зығыр дәнді дақылдардың ауыспалы егісіне де пайдалы, - деп атап өтті ШҚ басшысы Ғалым Рахметқалиев.

Ауданның Алмалы ауылындағы «Жұмағали» шаруа қожалығының егістіктерінде де көктемгі дала жұмыстары қарқынды жүріп жатыр. Шаруашылықта егістік те, мал өсіру де қолға алынған. Мұнда 537 бас ірі қара, 600 бас ұсақ мал және 630 жылқы өсіріліп отыр.

- Биыл біз жаздық арпа, күнбағыс және бірінші рет қант қызылшасын септік. Әзірге қызылшаны 38 гектардан бастап отырмыз. Келесі жылы ұлғайту жоспарымызда бар, өйткені бұл табысты дақыл, әрі осы дақылды өсірушілерге мемлекеттік қолдау көрсетіледі. «Конвиза Смарт» жоғары өнімді тұқымын сеуіп жатырмыз. Шаруашылығымызда қажетті ауыл шаруашылығы техникасы бар, дегенмен өткен жылы ауданда сервистік-дайындау орталығына арнап сатып алынған заманауи техника бізге үлкен көмек болды, осы техникалардың қызметтерін пайдаланып отырмыз. Мысалы, пневматикалық сепкіштің артықшылығы сол, автопилоты болғандықтан оның жылдамдығы жақсы, онымен күндіз де, түнде де жұмыс істей аласыз. Осы техниканың көмегімен бір күнде 30 га жер егуге болады, - дейді ШҚ басшысы Егемен Жұмағали.

Осы орайда Бейбіт Исабаев Жетісу облысында өндірілетін ауыл шаруашылығы шикізатының 65%-ы өңірде қайта өңделетінін, соның ішінде қант өндірісіне ерекше көңіл бөлініп отырғанын атап өтті.  

- Мысалы, өткен жылы облыстың 5 ауданында 8 жаңа сервистік-дайындау орталығы құрылды, соның арқасында 30 шаруа қожалығы қант қызылшасын өндіруге қажетті жалпы сомасы 2,5 млрд.теңгеге 62 бірлік техника сатып алуға мүмкіндік алды. Ауыл шаруашылығын дамыту үшін, өнімділікті арттыру үшін озық технологияларды меңгеру керек. Бұған заманауи ауыл шаруашылығы техникасы да үлкен ықпал етеді, - деді облыс әкімі.

Өткен жылы Сарқан ауданында 3 жаңа сервистік-дайындау орталығы құрылды, оларға 4 сепкіш, 3 қызылша комбайны және 3 пәлек жинайтын машинасы сатып алынды. Қазір ауданда 6 СДО жұмыс істейді, онда 30-ға жуық ауыл шаруашылығы техникасы бар. Ауданда қант қызылшасын өсірудің агротехнологиясы дамығанын ескерсек, өткен жылы тәтті түбір алаңы 2 есеге ұлғайтылды, ал биыл тағы 900 гектарға артады. Осылайша, Сарқан ауданында бұл дақылдың алқабы 3,8 мың гектар болмақ.

Жалпы осы жылы облыстың агроөнеркәсіптік кешенін дамытуға 45 млрд.теңге бөлінді, оның 27 млрд. теңгесі немесе 59% – субсидия.

Ленин кинотеатры жастарды жұмылдыратын орталыққа айналады. Қарағанды облысының әкімі Ермағанбет Бөлекпаевтың тапсырмасы бойынша мұнда Жастар үйі ашылады. 

Жастар кеңесінің биылғы бірінші отырысында мемлекеттік саясатты жүзеге асыру және шығармашылық ортаны дамыту мәселелері қаралды.

Жастар саясаты мәселелері басқармасының басшысы Айсұлу Ерниязова биылғы жоспарлар туралы айтып берді. Ол көптеген жобаларға жаңа серпін беруді ұсынады.

– Бағдарламада жастармен бұрын іске қосылмаған жобаларды күшейтуге және іске асыруға баса назар аударылатын болады, – деп атап өтті Айсұлу Ерниязова. – Ол үшін білім беру мекемелерін, билік органдарын, бизнес-қоғамдастықты және, әрине, жастардың өзін қоса алғанда, түрлі мүдделі тараптар арасында тиімді коммуникация орнату қажет. Жастардың өздерін қоғамның бір бөлігі ретінде сезінуі және оның дамуына белсене қатысуға дайын болуы үшін сенім, ашықтық және өзара құрмет атмосферасын құру маңызды.

"Талдау мектебі. QRG" жобасы жастар арасында талдау дағдылары мен сын тұрғысынан ойлауды дамытуға бағытталған. Ал «Ұлт қазынасы» жобасы талантты ауыл жастары үшін жаңа тиімді әлеуметтік лифт болады. Сондай-ақ, жас сарапшылар үшін Elim deitin erler пікірталас алаңын құру және Saryarqa Jastary брендін танымал етуге баса назар аудару жоспарда бар.

Аймақ әкімі басқарма басшысының бастамаларын қолдап, қазір жастар мәселесіне жаңа көзқарас қажет екенін атап өтті.

– Еліміздің болашағы жастардың қолында. Жақында Астанада өткен Жастар форумында Мемлекет басшысы еліміздің болашағы ақылы өткір, білімі терең және заманауи көзқарасы бар жастардың қолында екенін атап өтті, – дейді Ермағанбет Бөлекпаев. – Сондықтан мемлекеттік саясат жаңа дәуірдің адамдарына бейімделуі тиіс. Ол үшін бізге мобильді, білімді және шығармашыл жастармен жұмыс істеу әдістерін өзгерту қажет.

Шығармашылық жастарға келетін болсақ, биыл оның жаңа кеңістігі пайда болады. 

«STARTKINO» ҚБ төрағасы, облыстық мәслихат депутаты Арман Әлімжановтың елдегі креативті индустрияны дамыту және өңірдегі осы бағытты қолдау үшін жасалатын қадамдар туралы сөзінен кейін облыс әкімі «Сарыжайлау» кинотеатрының базасында Креативті кеңістікті дамыту жөніндегі ресурстық орталық құруды тапсырды.

– Креативті индустрия – әлемдік экономиканың қарқынды дамып келе жатқан саласы, ол қосымша құн мен жаңа жұмыс орындарын құрады. Біздің облыстың да осы тұрғыдан белгілі бір әлеуеті бар. Бізде дарынды және әлеуетті жастар көп, – деп атап өтті өңір басшысы. – Біздің міндетіміз – оларға өз идеяларын дамыту және іске асыру үшін қажетті жағдайлар мен мүмкіндіктер жасау.

Бірақ қазіргі жастар шығармашылықпен ғана өмір сүрмейді. Өткен жылдың қорытындысы бойынша Қарағанды облысы «Жасыл ел» қозғалысын қамту бойынша бірінші орынға шықты. 

Облыс әкімі атап өткендей, осы жоба аясында өңірді көгалдандырумен айналысып қана қоймай, жұмысшы мамандықтарын да үйрету қажет. NEET санатындағы жастарға, яғни оқымайтын және жұмыс істемейтін жастарға ерекше назар аудару керек.

Жастар кеңесі отырысының қорытындысы бойынша Ермағанбет Бөлекпаев жұмыс жоспарларын, тиімділік индикаторларын пысықтай отырып, қалалар мен аудандарда комьюнити-орталықтар ашуды тапсырды. Сондай-ақ KPI жүйесіне жастар саясатын іске асыру бойынша қалалар мен аудандар әкімдерінің жұмысын енгізу.

Ең бастысы – қазіргі заманғы талаптарды ескере отырып, жастармен жұмыс істеу тәсілдерін өзгерту. Барлық іс-шараларды мұқият ұйымдастыру қажет, олар елеулі нәтижелер беріп, жастарға пайда әкелуі тиіс. Қазіргі жастар жай ұрандар мен бос сөздерді көтере алмайды.

Маңғыстау облысында ауызсу мәселесі әлі де түйінді болып қалуда. Әзіресе жаз мезгілінде ауыз су тапшылығы тұрғындарды әуреге салып жатады. Президенттің тапсырмасымен аталған мәселені кезең-кезеңмен шешу жұмыстары қарқынды жүргізілуде. Маңғыстау облысында ауыз су мәселесін шешу бағытында 10 жоба іске асуда.

 2025 жылға дейін жалпы су тұщыту қуаты қуаты 140,5 мың текше метрді құрайтын 10 жобаны жүзеге асыру жоспарланған. Оның ішінде: Қаражанбас кен орнында тәулігіне 17 мың текше метр су тұщыту зауыты іске қосылды. Нәтижесінде «Астрахан - Маңғыстау» су құбырынан босаған 15 мың текше метр ауыз су Жаңаөзен қаласы, Бейнеу, Жетібай ауылдары тұрғындарының игілігіне пайдаланылуда.

«Каспий» су тұщыту зауытының қуатын 40 мың текше метрге дейін жеткізудің 2-ші кезеңі бойынша жұмыстар жалғасуда. Биыл жыл аяғына дейін бұл жұмыстарды толықтай аяқтау көзделіп отыр.

Ақтау қаласында жеке инвестор есебінен қуаттылығы тәулігіне 7 000 текше метр су тұщыту зауытын салу жұмыстары жүргізілді. Қазіргі таңда зауыт тәулігіне 5 мың текше метр ауыз су беріп отыр.

Сайын Шапағатов ауылында жеке инвестор тарапынан қуаттылығы тәулінгіне 6500 текше метр су тұщыту қондырғысы орнатылды. Бүгінгі күні қондырғы 4000 мшекше метр ауыз су өндіріп, Ақшұқыр, Сайын Шапағатов ауылдарын ауыз сумен қастамасыз етіп отыр.

Қондырғының қуаты алдағы уақытта арттырылатын болады.

 «Биыл Форт-Шевченко қаласында тәулігіне 5 мың текше метр, «МАЭК» аумағында 24 мың текше метр және Кендірлі аймағында 50 мың текше метр су тұщыту қондырғыларын салу жұмыстары басталды. Зауыт құрылысы «Қазмұнайгаз» ұлттық компаниясының қолдауымен жүзеге асырылуда және аталған жобаларды 2025 жылға дейін аяқтау үшін барлық қажетті шараларды қабылдайтын боламыз»,- деді жуырда ОКҚ өткен баспасөз мәслихатында Маңғыстау облысының әкімі Нұрдәулет Қилыбай.

Су ресурстарының баламалы көздерінің бірі – Ақтау қаласынан 43 шақырымда орналасқан «Құйылыс» кен орны. Бүгінде құбыр толығымен ескірген. Сондықтан осы кен орнының суын игеру үшін «Каспий» су тұщыту зауытына дейін су құбыры жаңартылуда екен.

«Каспий» су тұщыту зауытын жаңғырту жұмыстарына жауапты мердігер мекеме - «Каспиан Конструкторс Траст» компаниясы. 

Мердігер мекеменің жұмысты кешеуілдетуіне байланысты, қондырғыны іске қосуда іркіліс болды. Мердігер компания басшылары қараша айының соңына дейін 10 000 текше метрлік қондырғыны іске қосуға уәде беріп отыр. 

Жалпы зауытты модернизациялау жұмыстары үш жылдан бері жүргізілуде. Жоба бойынша зауыттың өндірістің қуатын 40 000 м3-қа дейін арттыру көзделген.

-Технологиялық тәртіпке сәйкес, қондырғыларды іске қосқаннан кейін, он күндей су дайындалады. Оның ішінде қосу-реттеу және залалсыздандыру жұмыстары бар. Бекітілген жоспарға сәйкес, қалаға 20 қараша күні бірінші 5000 м3 су беріледі. Ал қараша айының соңына дейін зауыт қондырғы арқылы 10 000 м3-қа жуық суды беруді жоспарланып отыр, - деді «Каспий» су тұщыту зауыты ЖШС директоры Серік Гусман.

Сондай-ақ, Ақтауда Құйылыс кен орнынан «Каспий» су тұщыту зауытына дейінгі ұзындығы 47 шақырым су құбыры салынуда. Мердігер мекеме – «Алъянс ЛТД» ЖШС. Құрылыс жұмыстарына 15 арнайы техника және 32 қызметкер жұмылдырылды. Аталған жоба қаладағы ауыз су жетіспеушілігі мәселесінің реттелуіне септігін тигізеді.

-Құйылыс кен орнынан «Каспий» су тұщыту зауытына дейінгі ұзындығы 47 шақырым, диаметрлері 900 мм құрайтын су құбыры салынуда. Жұмыстар қарқынды жүргізілуде. Аталған жұмыстар аяқталғаннан кейін, жартылай учаскесінде құбырды сумен толтыруға қоятын боламыз, - деді облыстық энергетика және ТКШ басқармасының бөлім басшысы Анвар Туляков.

Бұдан бөлек Қарақияда су тұщыту зауытының құрылысы жүріп жатыр. Қарақия ауданы прокуратурасының қадағалау актісі негізінде аудан әкімдігімен инвесторға, яғни «Алека» ЖШС-не тәулігіне 5000 м³ ауыз су өндіретін зауытын салу мақсатында Құрық ауылында 5 га жер учаскесі берілген.

Маңғыстау облысының прокуратурасының хабарлауынша, қазіргі таңда «Су тұшыту» зауытының 20 ұңғымасы қазылып, судың тұздылығын тексеру жұмыстары жүргізілуде. Бұған дейін, ауыл тұрғындарын Ақтау қаласында орналасқан «Каспий» су тұщыту зауыты» ЖШС ауыз сумен қамтамасыз етіп келген. Мамандар алдағы уақытта мәселе толық шешімін табады деп отыр. Жалпы бұл жұмыстар Мемлекет басшысының жіті бақылауында тұр.