Рәміз деген былайғы кезде қарапайым адамның өмірімен тікелей байланысы жоқ, символикалық мәндегі, абстракцияға жақын дүние сияқты көрінуі мүмкін. Ал шын мәнінде мемлекеттік рәміздердің әр азаматтың өміріне тікелей әсері бар. Шетелге шыққанда жеке басты куәландыратын төлқұжат мұқабасының қандай түспен боялғаны, оның ішіндегі елтаңбаның бедері сіздің хақыңыз қай елдің Конституциясымен қорғалатынынан хабар беріп тұрады.
Еліңіздің әскери қуаты мен экономикалық әлеуеті қаншалықты зор болса, сіз ұстап жүрген паспорттың жат елдегі салмағы да соғұрлым елеулі болады. Мемлекетіңізде адам құқықтары барынша мұқият қорғалып, сөз бостандығы мейлінше сақталса, отаныңыздың ғылым мен технология бәйгесіндегі бәсі қаншалықты жоғары болса, мүлік пен меншік құқығы қаншалықты қатаң сақталса, сіз визасыз саяхат құрып, турист ретінде ешбір шектеусіз аралауға болатын шет елдердің саны соғұрлым көп болады.
Біз бұдан елдің байрағы халықаралық аренада неғұрлым биік тұрғаны ондағы әр азаматтың өмір сапасына тікелей әсер ететінін көреміз. Яғни, мемлекет рәміздерінің барынша биіктен желбіреуіне әрбір азамат мүдделі. Елдің жалауын желбірету, абыройын асқақтату деген ұғымдар әдетте халықаралық деңгейдегі спорттық жарыстар мен мәдени байқауларға, ғылым мен технология саласындағы сайыстарға қаратып айтылады. Ал негізі әр азаматтың өзіне жүктелген шаруаны шашауын шығармай тындырып, кәсіби міндетін мүлтіксіз орындауы, отбасының берекесін ұйытып, айналасына пайдалы әрекет етуі елдің іргетасын бекітіп, тұғырын биіктетеді. Сондықтан рәмізге деген құрметті мемлекеттік тудың жерде жатқан жалауша макетін иіліп алу немесе Әнұран шырқалғанда тік тұрып құрмет ишарасын жасау ғана деп түсіну таяздық болар еді. Рәмізге деген құрмет – әрбір ісіңе жауапкершілікпен қарау, сапалы әрі саналы адам сипатына үздіксіз ұмтылу.
Биыл Ту, Елтаңба, Әнұран үштігін бекітіп, Қазақстан мемлекеттілігінің символдарын айқындағанымызға 32 жол толып отыр. Сол 32 жылдың ішінде ең көп өзгеріске ұшыраған рәміз – Әнұран.
1992 жылдың басында Әнұран нұсқаларына байқау жарияланып, 6 айдың ішінде 132 өлең, әні мен сөз дайын 51 жоба түседі. Дегенмен Жоғарғы кеңес (қазіргі Мәжіліс пен Сенаттың бастауында тұрған бір палаталы Парламент) 1944 жылдан бері қолданылып келе жатқан Мұқан Төлебаев, Евгений Брусиловский, Латиф Хамиди үштігі жазды делінетін мәтінді таңдайды. Ал ол сазға Мұзафар Әлімбаев, Қадыр Мырзалиев, Тұманбай Молдағалиев, Жадыра Дәрібаева бірлесіп жазды делінетін мәтін бекітіледі.
Бұл Әнұран 2006 жылға дейін қолданыста болды. Оның орнына Шәмші Қалдаяқов пен Жұмекен Нәжімеденовтің «Менің елім» әні таңдап алынды. Ж.Нәжімеденов мәтініндегі «Дән егіп терлеген
Қазағым мықты ғой», - деген жолдар жаңа әнұран мәтінінде:
«Намысын бермеген
Қазағым мықты ғой» деп редакцияланды.
Ал «Менің елім, менің жерім» деп келетін тармақ «Менің елім, менің елім» деп өзгертілді. Осы өзгерістердің иесі ретінде сол кездегі президент Нұрсұлтан Назарбаев жаңа әнұран авторларының бірі болып тіркелді.
Қаңтар оқиғасынан кейін ел арасында әнұран авторлығынан Н.Назарбаевтың есімін алып, мәтінге «менің жерім» тіркесін қайтару туралы ұсыныстар айтылып жүр.
Ту мен Елтаңба Әнұранға қарағанда айтарлықтай өзгеріске түскен жоқ. Тудың жиегіндегі өрнекті, Елтаңбадағы «Қазақстан» жазуының латынша қаріптелуін айтпасақ, басқа өзгеріс енгізілмеген.
Халық Әнұран мәтіні мен авторлығына байланысты әділетті қалпына келтірейік деп жүргенде Елтаңбаның кескінін өзгертсек деген ұсыныстар жылт ете қалды. Бастама иесі – «Жаңа адамдар» дейтін жастар қозғалысы. Ақыры ол ұсыныс президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың алдына жетеді. Атырауда өткен Ұлттық құрылтайда мемлекет басшысы ол ұсыныстың қаншалықты орынды екенін қоғам талқылап шешу керектігін, қажет деп тапса жаңа нұсқаға конкурс жариялауға болатынын айтты.
Кейін осы төңіректегі әңгімелерге Мемлекеттік кеңесші Ерлан Қарин Jibek Joly телеарнасына сұхбат беріп отырып нүкте қойды.
«Мемлекет басшысы Елтаңбаны міндетті түрде ауыстыру керек деген пікір айтқан жоқ. Өкінішке орай, көпшілігі мәлімдемені дұрыс қарамайды, оқымайды, тыңдамайды. Шын мәнісінде, Президент ол жерде қоғамда кейбір азаматтың Елтаңбаға қатысты әртүрлі пікір айтып жүргенін, мәселеге қатысты ұстаным қалыптасса, онда ашық түрде талқылау» керектігі туралы пікір айтты», - деді Мемлекеттік кеңесші.
«Жаңа адамдар» қозғалысының Елтаңбаны ауыстыру туралы ұсынысына қоғамның бір ауыздан қарсы тұруы рәміздерге деген ықыластың нығайып, тұтасқанын көрсетсе керек. Мемлекеттілік символдарының заңмен ғана емес, қоғам талабымен қорғалуын мемлекетшілдік сана қалыптасуының бастауы деп топшылауға да болады.
