Түркішілдік күні Түркия, Әзербайжан және басқа да түркі елдерінде атап өтіледі.

Бұл мерекені негізінен пантүркизм идеологиясын - түркі халықтарының нығаюын насихаттайтын мәдени және саяси ағымды ұстанушылар атап өтеді.

Түркілер деп Азия мен Шығыс Еуропада кеңінен таралған түркі тілінде сөйлейтін халық өкілдерін айтылады. Әзербайжан, Ауғанстан, Қазақстан, Қырғызстан, Түркия, Түрікменстан және Өзбекстан сияқты тәуелсіз елдер түркітілдес елдерге кіреді. Олардың ішінде төрт мемлекет (Әзербайжан, Қазақстан, Қырғызстан және Түркия) 2009 жылы Түркі кеңесін құрды.

Дереккөз: ҚазАқпарат

Будапештте Мажарстан Жаратылыстану тарихы мұражайы мен «Мажар-Тұран» ХҚ ұйымдастыруымен жылқыны қолға үйрету тарихы мен эволюциясына арналған көрме ашылды. Шараға ҚР Мажарстандағы елшісі Жәнібек Әбдірашов, сала мамандары мен ғалымдар, дипломаттар қатысты.

Көрменің ашылу салтанатында жылқыны қолға үйрету, оның аймақтық сипатына қарай түрлері, көшпенділер өркениетіндегі жылқының орны мен оның мажарлардың ежелгі мәдениетімен байланысы туралы айтылды. Алғаш рет жылқыны қолға үйреткен аймақ ретінде әлемге әйгілі болған Қазақстан аймағындағы Ботай мәдениетіне ерекше орын берілген. Келушілерге Орта Азия мен Шығыс Еуропа даласындағы ат мәдениеті таныстырылды. Қазіргі Қазақстанның солтүстік бөлігіндегі Ботай мәдениетінде қолға үйретілген Пржевальск жылқысының мүсіні (зоолог Имре Исактың жұмысы) көрменің негізгі элементі саналады. Сонымен қатар қолға үйретілген жылқының таралу аймағы туралы Еуразия даласының басқа бөлігіне қатысты соңғы археологиялық генетикалық зерттеулер ұсынылды. Көрмеге арнайы тігілген киіз үй мен ғұн дәуіріндегі салт атты жауынгер мүсіні келушілерге көшпенділер өмірінің негізгі жәдігерлерін танытты. Көрменің келесі маңызды бөлігі ерте орта ғасырлардағы ат әбзелдеріне арналған. Онда ғұндардың жаулап алу дәуіріне жататын ер-тұрман, үзеңгі, ауыздық реконструкциялары қойылды. Сондай-ақ көрме барысында «Мажар-Тұран» ХҚ президенті, антрополог Андраш Биро жылқының мажар халқының шарушылығында ғана емес, әлеуметтік өмірінде де үлкен мәнге ие екеніне тоқталды. Оның сөзінше, жылқыға деген сүйіспеншілікті оятып, оны өскелең ұрпаққа жеткізуде кәсіби спортшылардан бөлек, ғалымдар мен дәстүршілер де маңызды рөл атқарады. Көрме фотосуретші Фанни Бачскаидың ақалтеке жылқысын бейнелейтін фотосуреттер сериясымен толықты.

Атап өтейік, антрополог Андраш Биро – Еуразия даласының тарихын зерттеуші. Көші-қон процестерін биологиялық модельдеу және түрлі тарихи дәуірде өмір сүрген халықтар популяциясына генетикалық талдау жасап, тарихи экпедициялар ұйымдастырған.

«Мажар-Тұран» халықаралық қорының негізгі мақсаты – ерте түркі-ғұн мәдениетін жаңғыртуға ғылыми ортаны тарту, сол саладағы ғылыми зерттеулер арқылы көпшілікке тарихи тамырластықты таныту.

Парламент Сенаты баспасөз қызметінің хабарлауынша, Сенат Төрағасының орынбасары Асқар Шәкіров және бір топ сенаторлар Қазан Кремлінде Татарстан Республикасының Президенті Рустам Миннихановпен кездесті.

Кездесуге сондай-ақ Ресей Федерациясы Федералдық Жиналысы Федерация Кеңесі арасындағы Ынтымақтастық жөніндегі комиссияның тең төрағасы Ильяс Умаханов, Татарстан Республикасы Мемлекеттік кеңесінің төрағасы Фарид Мұхаметшин, сенаторлар Мұхтар Құл-Мұхаммед, Ольга Перепечина, Талғат Мұсабаев, Владимир Волков та қатысты.

Татарстан Президенті кездесуді аша отырып екі ел арасындағы ынтымақтастықты парламентаралық деңгейде дамыту өте маңызды екенін атап өтті.

А.Шәкіров өз кезегінде Қазақстан Ресей Федерациясының жетекші әрі экономикалық дамыған субъектілерінің бірі болып табылатын Татарстан Республикасымен ынтымақтастықты қарқынды дамытуға мүдделі екенін атап өтті. «Біздің халықтарымызды тарихи және мәдени тамырластық байланыстырады. Бүгінде Қазақстанның Татарстанмен қарым-қатынасы барлық салада жоғары деңгейде дамып келе жатқанын көрсетеді», - деді төраға орынбасары.

Кездесу барысында тоқтап қалған Нұр-Сұлтан-Қазан тікелей әуе бағытын ашу, екі жақты тауар айналымын одан әрі дамыту, ғылым мен білім саласындағы ынтымақтастықты кеңейту мәселелері талқыланды. Бүгінде Татарстанның жоғары оқу орындарында 1300-ден астам қазақстандық студенттер білім алуда.

Суреттер parlam.kz сайтынан алынды.