Есірткіге қарсы ортақ стратегия, терроризм, сепаратизм,  экстремизм сияқты қауіпті құбылыстармен бірлесіп күресу,  энергетика саласындағы ынтымақтастық, ақпараттық қауіпсіздік, тату көршілік, ауызсу қауіпсіздігі, қоршаған ортаны  бірлесіп қорғау. Астанадағы Шанхай ынтымақтастық ұйымы саммитінің практикалық қырын бір сөйлеммен осылай түйіндеуге болады. Мұның бәрі, айналып келгенде, елдегі тұрақтылыққа тұтқа болатын өзекті мәселелер.

ШЫҰ Астана саммитін Қытай мен Ресейге кіріптар елдердің басшылары жиналатын кезекші жиындардың бірі ретінде сипаттаушылар саммитте қол қойылған 25 құжаттың ішінде біз атаған мәселелер бойынша уағдаластықтар қайта өзектендірілгенін назарға ала бермейді.
 Есірткі саудасы бір елдің ішінде ғана жүретін тұйықталған нарық емес. Маңайдағы елдердің ішкі тұрақтылығы қаншалықты осал болса, іргелес елдердің өзара татулығы қаншалықты әлсіз болса, есірткінің трансұлттық саудасы соғұрлым өрши бермек.  Бір шетінде Ауғанстан тұрған Орталық Азия үшін бұл мәселе ерекше маңызды болатыны содан.
Шанхай ондығының аясында террорзим мен сепаратизмге қарсы ынтымақтастық орнату осы тұрғыдан маңызды. Қазақстандағы сепаратизмнің қатері туралы ойлансақ, есімізге елдің тұтас бір өңірлерін Ресейдің субъектісі етуге құштар ылаңшылардың сотталып жататыны түседі. Шанхай ұйымындағы әріптес ретінде Мәскеумен арада осындай келісімінің болғаны да біраз істе еркінірек әрекет етуге жол ашады. 
Ресейдің Өзбекстан мен Қазақстанға газ одағын құруды ұсынып жүргеніне де біраз болды. Ал Қазақстан елдің шығысы мен солтүстігіне  Омбы мен Орынбордан газ тарту үшін Қытайды да ойынға қосу қажет деген ұстанымда отыр. Оның қисыны мынандай, Қазақстан Ресейден алған газдың бір бөлігін оңтүстіктегі газды Қытайға жіберу арқылы өтейді. Есесіне Ресей Қытай алдындағы газ міндеттемесін орындауда тасымал шығынын қысқартады. Мұндай жүйе Ресей газына жалғанған Қазақстанның елді мекендері ай мен күннің аманында көгілдір отынсыз қалмауына кепілдік болады. Осы тұрғыдан алғанда ШЫҰ аясындағы энергетикалық ынтымақтастық Қазақстанның солтүстігі мен шығысын газдандыруда маңызды рөл атқармақ.
«Өзбекстан ресейлік «Росатом» компаниясымен бірге Шардара су қоймасынан жақын жерде атом электр стансасын салуға кірісіп кетті. Ал Қазақстан биыл күзде АЭС салу мәселесі бойынша жалпыұлттық референдум өткізбекші. АЭС технологиясы ШЫҰ-дағы тағы бір ойыншы – Қытайда да бар. Қазақстанда АЭС салуға әлеуетті ресми вендерлердің ішінде Франция, Оңтүстік Корея, Ресеймен бірге Қытай да бар. АҚШ-тың АЭС саласындағы технологиясы да Қазақстан тарапынан мұқият зерттеліп жатыр. Әзірше бізде салынуы мүмкін АЭС Балқаштың іргесіндегі Үлкен кентінен бой көтереді деп көзделіп отыр. АЭС салысатын елі ретінде Қытай мен Ресейдің бірі болса, Бейжіңнің трансшекаралық Іле өзені құятын Балқаштың бойынша АЭС салуымызға келісім беруі оңайлайды. Ал Оңтүстік Корея, Франция, АҚШ технологиясы таңдалса, дипломатиялық диалог қажет болатыны сөзсіз. ШЫҰ аясындағы энергетикалық ынтымақ осы тұрғыдан қажет дүние.
Астана саммитінің «ШЫҰ+» форматындағы кездесуінде сөз сөйлеген Біріккен Ұлттар ұйымының бас хатшысы Антониу Гуттериш жасанды зейіннің қатері туралы біраз ой айтты. Бұл технология бойынша әлемде көш бастап тұрған елдердің алдыңғы қатарында ШЫҰ-ға мүше Қытай мен Үндістан бар. 
Шығыстану институтының ғылыми қызметкері, қытайтанушы Олжас Бейсенбаев осы екі елдің технологиясын пайдалана отырып, интернет алаяқтық, онлайн қаржы пирамидалары  сияқты кибер қылмыстарды тежеуге болатынын айтады. 
ІТ-сарапышлар суперкомпьютер технологиясын тиісті деңгейде меңгермеген елдер озық елдердің алдында цифрлық егемендігін жоғалтуы мүмкін екенін айтып жүр. Олжас Бейсенбаев ШЫҰ алаңын пайдаланып, суперкомпьютер ғылымын жетілдіруге болатынын айтады. 

«Кейбір халықаралық сараптамаларда цифрлық егемендік туралы айтыла бастады. 2023 жылы киберқылмыстың кесірінен бүкіл әлемде 5 миллиард доллардай шығын келген дейтін деректер бар. Біз өзіміздің кибер кеңістігімізді  қорғау жайында ойлануымыз керек. ШЫҰ аясындағы киберқауіпсіздік саласындағы ынтымақтастықты бұрынғыдан да маңызды етеді», - дейді қытайтанушы.

Сондай-ақ, ол «ШЫҰ аясындағы уағдаластықтарды пайдаланып өз мамандарымызды Қытай мен қоса Үндістанға ғылыми тағылымдамадан өткізуге болатынын еске салады. 

«Спутник, робот технологияларында, суперкомпьютер бағыттарында Қытайдың көш басында тұрғанын білеміз. Үндістан да ІТ-технология алдыңғы орында. Сондықтан осы салаларда өзара білім бөлісуміз қажет. Мұның бәрі өз ішіміздегі цифрлық теңсіздікті азайтуға септігін тигізеді. Өйткені Астана, Алматы, Шымкент қалаларындағы цифрландыру деңгейін қиырдағы ауылдардың жағдайымен салыстыруға келмейді. ШЫҰ аясындағы уағдаластықтарды пысықтаған кезде әсіресе шекаралық аймақтарды цифрландыру мәселесін алға шығарып отыру керек», - дейді шығыстанушы.

Ғалым айтқан бағыттардың бәрін ШЫҰ аясындағы ақпараттық қауіпсіздік шаралары арқылы іске асырудың мүмкіндігі бар. 
Су ресурстары және ирригация министрлігінің мәліметі бойынша, Қазақстандағы су қорының 46 пайызы трансшекаралық өзендер арқылы көршілес елдерден кіреді. Ал  бізбен су бөлісіп отырған көршілес елдердің бәрі ШЫҰ аясындағы әріптес мемлекеттер. Астана саммитінде қол қойылған 25 құжаттың ішінде ауыз су қауіпсіздігіне жеке құжаттың арналуы осы тұрғыдан маңызды. 
Мысалы, Ертіс мәселесіне келгенде Бейжің өзен ортасындағы Қазақстанмен де, аяғындағы Ресеймен де жеке-жеке келісуді жөн көреді.  Мұндай тәсіл тиімсіз болып жатқан жағдайда ШЫҰ аясындағы диалогқа шақыру орынды болуы мүмкін. 
Бауырлас елдер саналатын Өзбекстан мен Қырғызстаннан да су алу мұқият дипломатияны қажет етіп отыр. Шекарааралық су арналары мен халықаралық көлдерді қорғау және пайдалану жөніндегі Хельсинки конвенциясын Ташкент қабылдағанымен, Бішкек әлі мойындамаған. Қазіргі экономикалық тетіктер су дипломатиясына жарамсыз болған жағдайда ШЫҰ аясындағы уағдаластықтарды алға шығаруға болады. 
ШЫҰ аясында  экологиялық проблемаларды бірлесіп шешудің де бізге берер тұсы көп. Өйткені әлемдегі қоршаған ортаны ең көп ластайтын экономиканың бірі – Қытай нарығы іргемізде тұр. Ал Өзбекстанмен Аралды құтқару бағытындағы ықпалдастықтың жан-жақты құжатталып, қатталғаны маңызды. Біздің елдің аумағында Ресейдің зымыран қалдықтары құлайтынын ескерсек, бұл мәселені Мәскеумен ШЫҰ аясында да қозғауға да мүмкіндік бар.
ШЫҰ-ның Астана саммиті Қазақстанның өзіне не үшін қажет болды  деген сұраққа осылай жауап беруге болады. 
Шанхай ынтымақтастық ұйымы 1996 жылы «Шанхай бестігі» ретінде құрылса, 2001 жылы ШЫҰ ретінде жасақталды. Ал кешегі Астана саммитінде мүше мемлекеттердің саны 10 ға жетті. Олар: Қазақстан, Үндістан, Иран, Қытай, Қырғызстан, Пәкістан, Ресей, Тәжікстан, Өзбекстан және Беларусь.
Былтыр ұйымға Бахрейн, Кувейт, Мальдив аралдары, Мьянма және Біріккен Араб Әмірліктері диалог серіктестері ретінде қосылса, биыл Қатар әмірі мәртебелі мейман ретінде қатысты. Демек, ұйым араб әлемімен де етене араласа бастады. 

«2021 жылы ШЫҰ мүшелерінің жиынтық ЖІӨ шамамен 23,3 трлн долларға жетті, бұл әлемдік ЖІӨ-нің шамамен 25 пайызын құрайды, бұл 2001 жылы құрылғаннан 13 есе көп. ШЫҰ мүшелерінің жалпы сыртқы саудасы 2021 жылғы жағдай бойынша 6,6 трлн долларды құрады, бұл 20 жыл бұрынғыдан 100 есе көп», - дейді қытайтанушы Олжас Бейсенбаев. 

Қазақстанның ұйымның саммитерінде экономикалық мәселелерді де күн тәртібіне шығаруға жиі бастама көтеруінде осындай да себеп бар.

Бұдан бөлек Қазақстан қоғамдық даму институтының сарапшысы Дамир Белгібаев Астана декларациясы жалпы ШЫҰ дамуына өзінің айтарлықтай үлесі барын айтты.

«Шанхай ынтымақтастық ұйымы құрамындағы мемлекеттер саны өсіп, ұйымның аумағы кеңейіп келеді, яғни әлемдік ұйым ретінде танылып келеді деген сөз. Астана өтіп жатқан саммитке БҰҰ Бас хатшысының келуі Қазақстанның әлемдік аренадағы беделінің көрінісі деп білем. Менің ойымша, оның сапары әлемдегі елеулі проблемаларды бірігіп шешудің жолдарын табуға арналған. Жалпы ұйымның абыройы мен дамуына бүгінгі Астана декларациясының да ықпалы болады. Қазақстан аталған ұйымға төрағалығы барысында бір жыл ішінде 150-ден астам іс-шара ұйымдастырып, ауқымды жұмыс атқарылды. ШЫҰ-да шарттық база 60 жаңа құжатпен толықты. Соның арасында экономикалық, мәдени, экологиялық қауіпсіздік, көлік, технология саласындағы тақырыптар қамтылды. Бұл өңірлер арасындағы тұрақтылық пен өзара тиімді қарым-қатынасты кеңейтуге өзінің айтарлықтай үлесін тигізеді», - дейді Дамир Белгібаев.

ШЫҰ-ның Астана декларациясы - тұрақтылық пен тыныштықтың кепілі болып отыр дейді сарапшы мамандар.

«Тұрақтылық, қауіпсіздік саласында қабылданған шешімдер бұлар мемлекетімізге қауіп төндіретін түрлі қақтығыстардың алдын алу. Яғни осы ұйымға мүше мемлекеттер бірлесе жұмыс істей отырып, шекаралық аймақтағы, мемлекеттің ішіндегі, географиялық еуразиялық өңірдегі тұрақтылықты қамтамассыз етеді», - дейді Қазақстан қоғамдық даму институтының тағы бір сарапшысы Бауыржан Серікбаев.

Қорытындылай айтататын болсақ, Астанада өткен ШЫҰ жоғары деңгейде өткен халықаралық шаралардың бірі болды деуге толық негіз бар. Оның үстіне саммитке БҰҰ Бас хатшысының қатысуы ұйымның ықпалы мен беделін арттыра түсті.

Бүгін Президенттік жастар кадр резервіне іріктеу жобасы жеңімпаздарының есім жарияланды. Олардың орташа жасы — 31. Алдағы уақытта мемлекеттік қызметтің биік баспалдақтарынан көрініп, ел дамуына жаңаша серпін береріне сенім мол. Жеңімпаздардың алды бүгін жаңа қызметке тағайындалды. Атап айтқанда, Мемлекет басшысының Өкімімен Әркен Хамитұлы Өтенов Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің жауапты хатшысы қызметіне тағайындалды. Сонымен 7300-ден астам бақ сынаушы арасынан суырылып шығып, 5 кезеңнен сүрінбей өткен 300 мықтының тізімі төменде.

 

 

 

   

ІРІКТЕУДЕН ӨТКЕНДЕР:

1 Бектуров Ренат Нурмолдаевич

2 Рысмагамбетов Ернур Буркитбаевич

3 Шаяхметов Сакен Беймбетович

4 Суентаев Дамир Серкбаевич

5 Теренченко Илья Сергеевич

6 Нуртазин Ануар Абаевич

7 Zhanadil Yernar Beisenuly

8 Киманов Улыбек Булатович

9 Сағынаев Айбек Ролланұлы

10 Мақсатов Нұржан Сұлтанғалиұлы

11 Дюсембаев Медет Шарипханович

12 Абдибеков Азат Нурмухамбетович

13 Жумагулов Жусуп Рахатович

14 Ажгалиев Тимур Рапхатович

15 Оңласов Әсет Жақсыбекұлы

16 Споткай Максим Александрович

17 Оразбеков Саятбек Каирбекович

18 Данилов Александр Сергеевич

19 Шаменов Абдильда Атамуратович

20 Ахметов Серик Жетписпаевич

21 Чиналиев Марат Газизович

22 Нуриденулы Максат .

23 Бейсекин Аян Уахитович

24 Раимкулов Кайрат Мирбулатович

25 Абсаметов Нариман Малисулы

26 Ахматолла Алмат Маулетханұлы

27 Уапов Багдат Берикович

28 Тлеумуратов Нурхан Жасуланович

29 Хусаинов Алибек Жумабекович

30 Клышбеков Аскар Жаркеевич

31 Парсегова Анжелика Борисовна

32 Утюбаев Ержан Габдулрахимович

33 Адамбеков Тилектес Серикбаевич

34 Баялиев Алим Дауренович

35 Уразаков Султан Куанович

36 Оралов Асхат Раздыкович

37 Букейханов Нуралы Алимович

38 Альмухаметов Айбек Мейрамбекович

39 Омарбеков Бауыржан Бақытұлы

40 Батпенов Саят Нурланович

41 Алимкулов Бекжан Мухидинұлы

42 Коняшкин Ростислав Анатольевич

43 Нурпеисов Асат Булатович

44 Еликбаев Куаныш Нурланович

45 Акышов Алмат Талгатович

46 Альжанов Дастан Куандыкович

47 Жанахметов Алибек Жанахметович

48 Балыкбаев Руслан Алибекулы

49 Макажанова Жансулу Ермухановна

50 Оспанов Ильяс Есетович

51 Ерназар Шынасыл Женисулы

52 Кенжеханұлы Ермек -

53 Давлетов Олжас Булатович

54 Жолманов Азамат Сагатович

55 Тамабек Әбілхайыр Ғалымұлы

56 Жангозин Ануар Канатович

57 Бакшилов Бауыржан Бахытжанович

58 Абылханов Ержан Довулбаевич

59 Тюлюбаев Зекаил Маратович

60 Нуржанова Жанар Нуржановна

61 Махамбетов Асет Кенесбекович

62 Аксубаев Арман Серикович

63 Куантыров Алибек Сакенович

64 Утепов Ардак Тултаевич

65 Баймуканов Аскар Каиржанович

66 Каримов Станислав Александрович

67 Айтжанов Жантөре Жарылкасынұлы

68 Анисимов Алексей Сергеевич

69 Мусин Дамир Маратович

70 Кәрібек Дәулет Жамаубайұлы

71 Медетов Расул Махмудович

72 Нурахметов Ануар Ержанович

73 Оразбай Мұрат Асқарұлы

74 Сулейменов Марат Кавылвекович

75 Абдешов Олжас Жапарбекович

76 Тоганбаев Нурлан Бахытжанович

77 Смагамбетов Даулет Серикович

78 Сулейменов Ернар Нурканович

79 Шаймарданов Жандос Нурланович

80 Токтагулов Ержан Даулетович

81 Даданбаев Ерболат Серикович

82 Қармыс Ғазиза Сағындыққызы

83 Сакенов Олжас Берлесович

84 Абуов Болат Нурланович

85 Казжанов Арыстан Жасуланович

86 Куантыров Ермек Сакенович

87 Даниярова Дина Едилевна

88 Султанов Назар Орынбасарович

89 Ибрайкулов Олжас Аскарович

90 Калдыбеков Азамат Бескемпирович

91 Аманбаев Талгат Жолдымуратович

92 Ямалтдинов Рамиль Рашадович

93 Торегельдин Мурат Маратович

94 Асафов Михаил Викторович

95 Закиев Адилет Болатулы

96 Жумагулов Ануар Маратович

97 Игликова Назым Маргулановна

98 Утенов Аркен Хамитович

99 Аринова Айжан Бейбытовна

100 Бирназарова Асель Ниязовна

101 Джанзакова Гульжанат Жамшитовна

102 Алибаев Нариман Серикович

103 Жаксимбетов Нурлан Ибрагимович

104 Компаниец Сергей Евгеньевич

105 Куаншалиев Бауыржан Сейтжанович

106 Толешов Меирхан Бурханбекович

107 Кунанбаева Жулдуз Жусуповна

108 Ниеткалиев Анвар Берикович

109 Рахымхан Диас Ерланович

110 Шуженов Даниар Жумагулович

111 Токсеитова Галия Ерлановна

112 Елекеев Ержан Иракович

113 Искаков Азиз Ержанович

114 Тайганов Нурлан Болатович

115 Саттыбаев Айбек Берикович

116 Саенко Александр Игоревич

117 Тұрғаналы Рустам Мухтарұлы

118 Туякбаев Куат Ерсингазыулы

119 Баймаханов Миржан Рустемдостанович

120 Жакенов Мади Арланович

121 Ахметкалиев Махсат Бейсембекович

122 Алекпаров Арман Юсупович

123 Ерболганов Абзал Турысбекович

124 Күлжан Мұхтар Төлегенұлы

125 Сулейменова Зульфия Булатовна

126 Әділова Ләззат Әділқызы

127 Мусилимов Ерлик Ергалиевич

128 Сарсенбаева Асель Ерболовна

129 Сагындыков Нурсултан Ермекович

130 Сапанов Дархан Бакытжанович

131 Смаилов Нурсултан Сагындыкович

132 Сейдемет Камила Рүстемқызы

133 Демесинова Лаура Баглановна

134 Какишев Жанболат Жандарбекович

135 Елибаев Марат Талгатович

136 Ахмедьяров Алибек Газизович

137 Ибагаров Марат Канатбаевич

138 Молдабаев Жарас Умурбаевич

139 Абишева Айдана Максутовна

140 Габдулкалиев Маулен Сакенович

141 Байедилов Айдын Конысбекович

142 Мендебаев Тимур Алматович

143 Мурзатаев Ильяс Кемильханович

144 Тукибаев Сакен Галымович

145 Сакенов Алмас Берлесович

146 Акжаров Бахытжан Кожанбердыулы

147 Агабеков Олжас Пернеханович

148 Ахметов Данияр Бахтиярови

149 Бейсенбай Дархан Бауржанұлы

150 Алпысов Мейир Серикович

151 Байтленов Серик Абдыханович

152 Райымбеков Дінмұхамбет Бахытұлы

153 Корабаев Елжас Кайратович

154 Шаймарданов Абылайхан Нурланович

155 Туракбаев Куаныш Ергазыулы

156 Мухамадиев Ернат Архатович

157 Шыныбеков Куатжан Канатович

158 ОВЕЧКИНА ЮЛИЯ РУСЛАНОВНА

159 Тундукпаев Султан Саидович

160 Гусев Кирилл Игоревич

161 Каипов Ермек Талгатович

162 Досмухамбетов Болат Махамбетович

163 Избасканов Уалихан Батырович

164 Рахимжанов Даурен Галымович

165 Платов Владимир Анатольевич

166 Сейлханов Махмуд Буркитович

167 Омарбеков Талант Кенжебекович

168 Мутали Абуталип -

169 Нагым Салим Жанабайулы

170 Шералиев Мейіржан Нұртай ұлы

171 Хамбаров Руслан Геннадьевич

172 Пирметов Мақсутбек Сыздықұлы

173 Курманбаев Сакен Сарыбаевич

174 Манасов Берик Жамбулович

175 Атажан Ерлан Кайратұлы

176 Байтилесов Нурсултан Толенович

177 Абдухалиұлы Дидар -

178 Мухаметкалиев Бахтияр Абаевич

179 Уралов Болатбек Умербекович

180 Казантаев Даурен Ганибекович

181 Нургалиев Жанат Серикович

182 Аукешев Бекасыл Капбасович

183 Поддубный Дмитрий Владимирович

184 Акжалов Касымбек Бесембекович

185 Тажекенов Миржан Амангельдиевич

186 Бейсенбекұлы Абзал .

187 Нуриев Олжас Бердібайұлы

188 Уәли Бауыржан Құдайбергенұлы

189 Асанұлы Ғанижан -

190 Раева Аянай Мұхитқызы

191 Адахаев Асет Садыкулы

192 Нуртазаев Сакен Рустемович

193 Сагиев Еркебулан Газизович

194 Бекинов Нурсултан Берикович

195 Досхожаев Ильяс Алмасханович

196 Дюсенбинов Арман Есильбаевич

197 Кабдрашитов Азат Рашитович

198 Рамазанов Самат Маратович

199 Аслялиев Тахир Жастлекович

200 Есенбекова Гульнур Боранбаевна

201 Курмалаев Нурлан Саиынович

202 Абдикаримов Абзал Алиевич

203 Ахметов Маркен Кентаевич

204 Аманбаева Айгерим Акдапрбековна

205 Сальменбаев Эльдар Чингизханович

206 Қаскеев Сырымбет Ерденұлы

207 Бейспеков Азамат Омирзакович

208 Картов Алишер Ерланович

209 Әбдімәулен Диас Ғаниұлы

210 Жахин Арман Серикпаевич

211 Карабалаев Акылбек Жамалбекович

212 Ускенбаев Азамат Алшериевич

213 Ашимов Аскат Бейсенбаевич

214 Рыстина Индира Садыбековна

215 Белгибердин Тлеубек Белгибердыулы

216 Медетбеков Мейржан Муратбекович

217 Тургамбаев Арсен Ануарбекович

218 Сериков Нурбек Нуржанович

219 Муканов Сабит Сейткалиевич

220 Буранбаев Еркебулан Сагатович

221 Дубирова Жаннат Балгабаевна

222 Жазыкбаев Дияр Серикович

223 Рыспеков Дастан Адаевич

224 Кабаев Дидар Дауырович

225 Шинтаев Олжас Маратович

226 Жумагалиев Ардак Кайсарулы

227 Карибай Асия Сергеевна

228 Сарсенгалиев Асет Айтбаевич

229 Тезекбаев Арсен Буранбаевич

230 Жанадил Дина Жайлаубаевна

231 Кульметов Спандиярхан Маратович

232 Ыдырыс Әлібек -

233 Жумагулов Мейрам Темирболатович

234 Нуралиев Айдар Аллабергенович

235 Какпенов Данияр Сакенович

236 Конкаков Алибек Туленулы

237 Шанбаев Ильяс Сагындыкович

238 Имажанов Бахытжан Гылымбекович

239 Джангозин Казбек Мухитович

240 Абсаликов Жанибек Куттыбекович

241 Утешов Данияр Сандыбаевич

242 Асанов Азамат Канатович

243 Қадыр Әділқайыр Оразқайырұлы

244 Байсултанов Ринат Маратович

245 Сейтказинов Санжар Дюсембаевич

246 Кожахметов Мурат Маратович

247 Серікбай Нұрсұлтан Бейбітұлы

248 Көшкінов Бахтияр Ержанұлы

249 Бижан Ануар Димашұлы

250 Ахмедиев Дархан Мейрамович

251 Ширанов Акзан Рашидович

252 Мынжанов Ернар Сеитович

253 Уранхаев Нуржан Нурланович

254 Манаев Олжас Абуталипович

255 Мукажанова Асем Нурлановна

256 Турлубаев Максат Кайратович

257 Жанабеков Нурбол Мейрамович

258 Елеусинов Сабыржан Бауржанович

259 Шаяхметов Алишер Калантаевич

260 Ибраимов Руслан Камбарулы

261 Николаева Арина Николаевна

262 Қанашаев Даулет Есенбайұлы

263 Кузембаева Айнур Муташевна

264 Сыздыков Ерлан Амангельдыевич

265 Кашиев Азамат Совхозбаевич

266 Оспанов Айдаржан Мухамедкалиевич

267 Ниязов Ернар Дулатович

268 Турганбаев Адилет Ерболатович

269 Абдрахманова Айнагуль Жайнагановна

270 Мырзахметов Кайрат Жаксыкулович

271 Токжанов Дамир Жакенович

272 Шарипов Нурлан Сакенович

273 Манатбаев Асхат Койшыбекович

274 Нахбаева Гулисхан Сайфулинқызы

275 Уразова Арай Асылбековна

276 Уакбаев Бектур Маратович

277 Ауганов Гибрат Кайратович

278 Ахметова Роза Муратовна

279 Нығметов Еркін Талғатұлы

280 Курманова Бибигуль Бисенгалиевна

281 Черияздан Алибек -

282 Нурмуканов Елдар Айткалиевич

283 Абдуалиев Азамат Сагандыкович

284 Жазитов Тимур Айдарович

285 Калдыгужин Даулет Куатович

286 Нургалиев Нурым Нуржанович

287 Габбасов Руслан Оринбаевич

288 Алмахова Аяужан Ералыевна

289 Джатабаев Максат Муратович

290 Карабатыров Алтынбек Амырбекович

291 Балгабаев Бауржан Еркинович

292 Нуркимбаев Сагыныш Маратович

293 Есенаманов Адайбек Шакирович

294 Тынымкулова Дана Болатбаевна

295 Кайдарова Жанара Газизовна

296 Балыкбаев Нурлыбек Женисбекович

297 Мукитанов Данияр Ерланулы

298 Айдарбеков Алибек Габитович

299 Қосымбаев Тимур Ернатұлы

300 Кабдушев Даулен Данатович

 

ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев жиын қатысушыларына ілтипат білдіріп, бұл диалог алаңы Астана халықаралық форумының аясында құрылғанын, ең өзекті жаһандық және өңірлік мәселелер жөнінде пікір алмасуға арналғанын атап өтті.

Президент Қазақстан халықаралық форумдарда, соның ішінде БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінде орта державалардың мүддесін қорғауды жалғастыра беретінін жеткізді.

– Біз халықаралық жүйенің мейлінше инклюзивті және орнықты болғанын қалаймыз. Мемлекеттерді үлкен немесе шағын деп бөлмей, оларға жаһанды жақсарту үшін өз үлесін қосуға мүмкіндік беру керек. Қазақстан алдағы уақытта да әлемдік аренада белсенді рөл атқаруға дайын. Біз дипломатияның, экономикалық ынтымақтастық пен көпжақты басқарудың тоғысқан жерінде тұрмыз. Әріптестерімізбен және серіктестерімізбен бірге әрекет ету арқылы болашақ әлемнің келбетін қалыптастыруға атсалыса аламыз. Халықаралық тәртіп өзгеріп жатқан кезеңде біздің жай ғана бақылаушы болғымыз келмейді. Керісінше, анағұрлым теңгерімді, әділ әрі орнықты ғаламдық жүйенің архитекторлары болуға ұмтыламыз, – деді Қасым-Жомарт Тоқаев.

Мемлекет басшысы жиында Ресей-Украина арасындағы қақтығысты шешу мәселесі жөнінде де пікір білдірді.

– Канцлер Шольцпен келіссөз барысында айтқанымдай, Ресейдің әскери тұрғыдан жеңілмейтіні анық. Бұл – Ресейдің әскери әлеуеті, Президент Путин жүргізіп отырған саясатты халқының қолдауы және тарихтың өзі дәлелдеп отырған факт. Сондықтан біз қақтығысты бейбіт түрде шешу жолдарын қарастыруды, барлық мемлекеттің, соның ішінде Қытай мен Бразилияның ақылға қонымды жоспарларын қолдаймыз. Басқа жол жоқ. Әйтпесе, соғыс қос тарапты да жойып тынады. Кейбір әлемдік күштер бұған мүдделі шығар. Бірақ бұл тығырыққа тірейтін жол. Конструктивті келіссөздер арқылы бейбітшілікке ұмтылу – әлсіздіктің белгісі емес, керісінше, стратегиялық парасаттылықтың көрінісі, – деді Президент.