سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى رومان ۆاسيلەنكو شەتەلدىك جۋرناليستەرمەن كەزدەسۋدە قازاقستان مەن ەۋروپالىق وداق اراسىنداعى، اسىرەسە ەنەرگەتيكا جانە ماڭىزدى شيكىزات سياقتى سالالارداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ ارتىپ كەلە جاتقانىن اتاپ ءوتتى، دەپ حابارلايدى Ulys.

«ەنەرگەتيكاعا كەلەتىن بولساق، قازاقستان مۇناي مەن ۋران سياقتى ءداستۇرلى ەنەرگيا كوزدەرىنىڭ ءىرى ءوندىرۋشىسى بولىپ تابىلادى. «نەگىزگىسى – ءداستۇرلى ەنەرگەتيكا، ياعني مۇناي مەن گازدى، ءبىراق ەڭ الدىمەن مۇنايدى، سونىمەن قاتار ۋراندى بىلدىرەدى. ۋراندى تەك فرانسياعا عانا ەمەس، سونىمەن قاتار سلوۆاكيا مەن چەحيا سياقتى اتوم ەنەرگەتيكاسىن پايدالاناتىن ەلدەرگە دە جەتكىزۋدى كەڭەيتۋ جوسپارلارى بار»، - دەدى ديپلومات.

ول سونداي-اق نەمىس كومپانياسى باسقاراتىن اۋقىمدى «جاسىل سۋتەگى» جوباسىنا سىلتەمە جاساي وتىرىپ، قازاقستاننىڭ جاسىل ەنەرگەتيكانى ءارتاراپتاندىرۋ جونىندەگى كۇش-جىگەرىن اتاپ ءوتتى. بۇل Svevind كومپانياسى جۇزەگە اسىراتىن 50 ميلليارد ەۋرونى (55 ميلليارد اقش دوللارى) قۇرايتىن جوبا،  ر.ۆاسيلەنكونىڭ ايتۋىنشا، جالپى قۋاتى 30 گيگاۆاتت ەلەكتر ەنەرگياسىن وندىرەتىن كۇن جانە جەل ەلەكتر ستانسيالارىن سالۋدى كوزدەيدى.

«بۇل نەگىزىنەن 2032 جىلدان باستاپ نەگىزىنەن ەۋروپاعا ەكسپورتتالاتىن جىلىنا ەكى ميلليون تونناعا دەيىن جاسىل سۋتەگى ءوندىرۋ ءۇشىن پايدالانىلادى»، - دەپ قوستى ءمينيستردىڭ ورىنباسارى.

ر.ۆاسيلەنكو ءارى قاراي «جاسىل» جانە سيفرلىق تەحنولوگيالارعا كوشۋى ءۇشىن قاجەتتى ماڭىزدى شيكىزات رەسۋرستارىنىڭ قازاقستاندا كەڭ قورلارى بارىن اتاپ ءوتتى. «قازاقستان ءقازىردىڭ وزىندە ەۋروپالىق وداق ماڭىزدى دەپ انىقتاعان 34 شيكىزاتتىڭ ىشىنەن 18ء-ىن بارلاپ، وندىرۋدە. سونداي-اق، قازاقستان مينەرالدى رەسۋرستار قاۋىپسىزدىگى بويىنشا سەرىكتەستىك فورۋمىنا قوسىلدى»، - دەدى ول.

قازاقستاندىق ديپلومات وسى سالاداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ ودان ءارى دامي بەرەتىنىنە وپتيميستىك سەنىم ءبىلدىردى. ول گەرمانيامەن بايلانىستاردىڭ كەڭەيۋى تۋرالى ايتىپ، 2023 جىلعى ماۋسىمدا پرەزيدەنت فرانك-ۆالتەر شتاينمايەردىڭ قازاقستانعا ساپارى كەزىندە نەمىس HMS Bergbau كومپانياسى مەن قازاقستاندىق كومپانيا اراسىندا جاسالعان كوممەرسيالىق كەلىسىمشارتتارعا نازار اۋداردى. بۇل كەلىسىمشارتتار قازاقستاننىڭ ليتيي كەن ورىندارىن بارلاۋعا باعىتتالعان.

بۇل ىنتىماقتاستىقتى ودان ءارى جالعاستىرۋ جانە كەڭەيتۋ جوسپارلانۋدا، ال كەلەسى اپتادا گەرمانيا كانسلەرى ولاف شولستىڭ ىسكەر توپ كوشباسشىلاردان قۇرالعان اۋقىمدى دەلەگاسيانىڭ سۇيەمەلدەۋىمەن استاناعا ساپارى كۇتىلۋدە.

يتاليانىڭ بارلىق ايماعىندا سۋ تاسقىنىنا بايلانىستى ەسكەرتۋ جاريالاندى، ال فرانسيانىڭ حالقى جارىقسىز قالدىردى، دەپ حابارلايدى Euronews.

يتالياداعى تولاسسىز جاۋىن ەلدە لاي تاسقىندارىن تۋدىردى. ەڭ قاتتى زارداپ شەككەن ايماق — ەميليا-رومانيا. بولونيادا تابيعات اپات سالدارىنان ءبىر بالا قايتىس بولدى، ونى تاسقىن سۋ اۆتوكولىكپەن بىرگە اعىزىپ اكەتكەن.

ال فرانسيانىڭ ورتالىق بولىگىندەگى سۋ تاسقىندارى ۇلكەن شىعىن اكەلىپ، ەلەكتر ەنەرگياسىن ءوشىردى. فرانسيا بيلىگىنىڭ حابارلاۋىنشا كەيبىر ايماقتارىندا 48 ساعات ىشىندە 700 مم جاۋىن-شاشىن جاۋعان، بۇل پاريجدەگى جىلدىق نورمادان دا كوپ.

فرانسيانىڭ ىشكى ىستەر مينيسترلىگى ءپاريجدىڭ زارداپ شەككەن ايماقتارعا قوسىمشا 1500 قۇتقارۋشى جىبەرگەنىن حابارلادى.

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ شاقىرۋىمەن گەرمانيانىڭ فەدەرالدى كانسلەرى قازاقستانعا رەسمي ساپارمەن كەلدى. استانا قالاسىنىڭ اۋەجايىندا ولاف ءشولستى قازاقستان پرەمەر-مينيسترى ولجاس بەكتەنوۆ قارسى الدى. 

گەرمانيانىڭ فەدەرالدى كانسلەرى ولاف شولس «ورتالىق ازيا + گەرمانيا» ەكىنشى سامميتىنە قاتىسادى، ونىڭ شەڭبەرىندە ساۋدا-ەكونوميكالىق ءوزارا ءىس-قيمىل مەن بىرلەسكەن ينۆەستيسيالىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋدى قوسا العاندا، كەڭ اۋقىمدى باعىتتار بويىنشا ستراتەگيالىق ىنتىماقتاستىق پەن ارىپتەستىك ماسەلەلەرىن تالقىلاۋ جوسپارلانۋدا.

گەرمانيا قازاقستاننىڭ ماڭىزدى ساۋدا جانە ينۆەستيسيالىق سەرىكتەسى سانالادى. بيىلعى 7 ايدا ءوزارا ساۋدا كولەمى 2023 جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 13%-عا ءوسىپ، $2،3 ملرد-تى قۇرادى. وتكەن جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا گەرمانيادان قازاقستانعا تىكەلەي ينۆەستيسيالار كولەمى 64%-عا ۇلعايىپ، $770 ملن-عا جەتتى. قاراجاتتىڭ نەگىزگى بولىگى باسىمدىق بەرىلىپ وتىرعان ەكونوميكانىڭ شيكىزاتتىق ەمەس سەكتورىن دامىتۋعا باعىتتالعان.