استانادا ەۋرازيالىق ينتەگراسيا ينستيتۋتىنىڭ«اشىقساياسات» ساراپتامالىق كلۋبىنىڭ ق ر پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ «ادىلەتتى قازاقستان: زاڭ مەن ءتارتىپ، ەكونوميكالىق ءوسىم، قوعامدىق وپتيميزم» جولداۋىن تالقىلاۋعا ارنالعان وتىرىسى ءوتتى.
تالقىلاۋعا ق ر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتتارى، ەلىمىزدىڭ جەتەكشى زەرتتەۋ ورتالىقتارىنىڭ باسشىلارى، ساراپتامالىق قوعامداستىق پەن جوعارى ءبىلىم بەرۋ سالاسىنىڭ وكىلدەرى قاتىستى. كۇن تارتىبىندەگى نەگىزگى ماسەلەلەر ەكونوميكالىق بلوكتاعى مىندەتتەردى ىسكە اسىرۋعا، قارجى سەكتورىن رەتتەۋگە، الەۋمەتتىك سالانىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا قاتىستى بولدى.
ءماجىلىس دەپۋتاتى نيكيتا شاتالوۆ اتاپ وتكەندەي، مەملەكەت باسشىسى ءوز جولداۋىندا ينستيتۋسيونالدىق اسپەكتىلەرگە جانە ستراتەگيالىق مىندەتتەردى شەشۋگە نازاراۋ دارادى.
«مەملەكەت باسشىسىنىڭ باستاماسى بويىنشا ەكى جىل بۇرىن قازاقستاندا پرەزيدەنتتىك مودەل وزگەردى، ول بۇكىل مەملەكەتتىك اپپاراتتىڭ جۇمىسىن ينستيتۋسيونالدىق مىندەتتەرگە شوعىرلاندىرۋعا مۇمكىندىك تۋعىزادى. مىسالى، ەگەر الدىڭعى جولداۋ نەگىزىنەن ءبىزدىڭ رەسۋرستىق بازامىزدى پايدالانۋ جانە وعانوڭدەۋونەركاسىبىن قۇرۋ قاجەتتىگىنە ارنالسا، بيىلعى جىلى مىندەتتەر كۇردەلەنە تۇسەدى، ناقتىلانادى جانە ينۆەستيسيالىق كومپونەنتپەن تولىقتىرىلادى. پرەزيدەنت جاڭا ەكونوميكالىق ساياساتتى ىسكە اسىرۋ شەڭبەرىندە ايقىندايتىن ماقساتتارالداعى جىلدارى قانداي دا ءبىر تۇردە جۇيەلى تۇردە ايتىلاتىنىنا سەنىمدىمىن»، - دەپ اتاپ ءوتتى ن. شاتالوۆ. ەۋرازيالىق ينتەگراسيا ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى ازامات بايعالييەۆتىڭ ايتۋىنشا، جولداۋ جاڭا ەكونوميكالىق ساياساتتى قۇرۋدىڭ تۇجىرىمدامالىق جالعاسى بولىپ تابىلادى جانە پرەزيدەنتتىڭ مەملەكەتتىڭ نەگىزگى مىندەتتەرىن شەشۋدەگى ستراتەگيالىق تاسىلىنكورسەتەدى.
«مەملەكەت باسشىسىنىڭ العا قويعان مىندەتتەرى پراگماتيكالىق جانەبىرىنشىكەزەكتە اعىمداعى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق سىن-قاتەرلەرگە باعىتتالعان. ولاردا ەشقانداي تاڭعالارلىق نەمەسە بۇرىن ەستىمەگەن مالىمدەمەلەر جوق، الايداوسىدان پرەزيدەنت ساياساتىنىڭ ءمانى بايقالادى– ۇتىمدىلىق، قيسىندىلىق، بولجامدىلىق»، –دەدىا.بايعالييەۆ.
– «بۇل ءبىر جاعىنان شەتەلدىك ينۆەستورلاردى تارتاتىن قاسيەتتەر–ولار ءارقاشان بولجامدى جانە تۇراقتى سەرىكتەستەرمەن جۇمىس ىستەگىسى كەلەدى. ەكىنشىجاعىنان، بۇل ەرتەڭگى كۇنگە دەگەن سەنىمدىلىكتى وياتادى، ويتكەنى ءبىز ازاماتتار جاقىنارادا بيلىكتەن نە كۇتەتىنىن ناقتى بىلەمىز. مەملەكەتتىك اپپارات ازىلدەسىپ جاتقانجوق جانە جۇرتشىلىقتى تاڭ قالدىرۋعا تىرىسپايدى، ءبىراق ءوز جۇمىسىن ورىندايدى. بۇلەكونوميكا مەن الەۋمەتتىك-ساياسي دامۋدىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ تۇرعىسىنان جاقسى جاڭالىق».
سالىق كودەكسىنىڭ قابىلدانعان كۇنىن اۋىستىرۋدى تالقىلاي وتىرىپ، وتىرىسقاقاتىسۋشىلار ساراپتامالىق تالقىلاۋدىڭ جالعاسۋىنا جانە ماسەلەنىڭ كەشەندىلىگىنە بايلانىستى پرەزيدەنتتىڭ مۇنداي شەشىمىنىڭ ورىندىلىعىن اتاپ ءوتتى. اتاپ ايتقاندا، ءماجىلىس دەپۋتاتى ەكاتەرينا سمىشليايەۆا سالىق كودەكسىنىڭ ۇكىمەتتىك نۇسقاسى تومەنگى پالاتاعا اعىمداعى جىلدىڭ تامىز ايىندا عانا تۇسكەنىن حابارلادى.
«زاڭ شىعارۋ پروسەسى وتە ۇزاق بولىپ تابىلادى، قۇجاتتىڭ تابيعي ەۆوليۋسياسى جۇرەدى. ەگەر ول بارلىق كەزەڭدەردەن وتپەسە، وندا ول ارەكەتسىز بولادى نەمەسە ول جۇرتشىلىقپەن قابىلدانبايدى. ارينە، ءبىز كوپتەگەن مۇددەلى تۇلعالاردى ەسكەرە وتىرىپ، سالىق كودەكسى مۇلدەم ىمىراسىز بولمايتىنىن تۇسىنەمىز. الايدا، قوعامدىق پىكىرتالاس پروسەسىنىڭ جەتىلۋىنىڭ ۋاقىتشا كەزەڭى بار جانە ول سالىق كودەكسىندە ءالى اياقتالعان جوق»،–دەدى ە. سمىشليايەۆا.
ە. سمىشليايەۆا جولداۋدا قويىلعان جاساندى ينتەللەكتتى مەملەكەتتىكرەتتەۋ جانە ونى پايدالانۋ اياسىن كەڭەيتۋ مىندەتىنە ەرەكشە نازار اۋداردى. دەپۋتات ءتيىستى زاڭ جوباسى بويىنشا پارلامەنت جۇمىسىنىڭ كەيبىر ناتيجەلەرىمەن ءبولىستى، حالىق قالاۋلىلارىنىڭەلدەگى وسى سەرپىندى تەحنولوگيانىڭ دامۋىنا كەدەرگى كەلتىرمەۋ ءۇشىن «جۇمساق قۇقىق» فورماتىن قولدانۋعا دەگەن ۇمتىلىسىن اتاپ ءوتتى. تالقىلاۋعا قاتىسۋشىلاردىڭ پىكىرىنشە، جولداۋ ساياسي ينستيتۋتتار مەنمەملەكەتتىكقۇرىلىمدارعا ۇلكەن دەربەستىك بەرۋدى كورسەتەدى. پرەزيدەنت ءار باعىت بويىنشا دامۋ پارامەترلەرىن كورسەتەدى، ال ىسكە اسىرۋ قۇرالدارى مەن ادىستەرىن تاڭداۋ ناقتىاتقارۋشىجۇيەلەردە قالادى. بۇل ستاندارتتى ەمەس شەشىمدەرگە مۇمكىندىكتەر اشادى، سونىمەن قاتار ەڭ ماڭىزدى مودەلدەردى ىزدەۋدە مەملەكەتتىك اپپاراتقا يكەمدىلىك بەرەدى. ەكونوميكالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتىنىڭ باسقارما ءتوراعاسى اسەل سارسەنبايەۆا اتاپ وتكەندەي، ەگەر بۇرىن ورتالىق دەڭگەيدەن «جۇمىسقا تاپسىرمالار» ءجيى كەلىپتۇرسا، ءقازىر ينستيتۋسيونالدىق بيلىكتى كۇشەيتۋ ماقساتىندا مەملەكەتتىك ورگاندارعا ناقتى يدەيالاردى، ۇسىنىستار مەن باستامالاردى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن كوبىرەك ارەكەت بەرىلەدى.
سونداي-اق، ءا.سارسەنبايەۆا بانكتەر تۋرالى جاڭا زاڭ ازىرلەۋ تۋرالى تالقىلاي وتىرىپ، پرەزيدەنتتىڭ قارجى نارىعىن رەتتەۋگە نەعۇرلىم تۇجىرىمدامالىق كوزقاراسى تۋرالىايتىپوتىرعانىناتاپ ءوتتى. ەڭ الدىمەن، رەتتەۋدەگى جاڭا تاسىلدەر بۇگىندە بانكتەردىڭ اينالاسىندادامىپكەلەجاتقان قارجى تەحنولوگيالىق ەكوجۇيەلەرگە اسەر ەتەدى. ءوز كەزەگىندە، ق ر پرەزيدەنتى جانىنداعى قازاقستاندىق ستراتەگيالىقزەرتتەۋلەرينستيتۋتى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى الۋا جولدىبالينا پرەزيدەنتتىڭ 2025 جىلدان باستاپ اۋداندار مەن وبلىستىق ماڭىزى بار قالالار اكىمدەرىن تىكەلەي سايلاۋدى بارلىق جەردە ەنگىزۋ تۋرالى شەشىمىنە نازار اۋداردى.
«اۋدان اكىمدەرىن سايلاۋدىڭ جاڭا جۇيەسى حالىقتىڭ ساياسي شەشىمدەر قابىلداۋداعى جاۋاپكەرشىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن ماڭىزدى رەفورمانى بىلدىرەدى. ءبىز وسىسالادا زەرتتەۋلەر جۇرگىزدىك، ءارتۇرلى دەڭگەيدەگى اكىمدەرمەن جانە ازاماتتارمەن اڭگىمەلەستىك جانەوسىندايكوررەلياسيانى انىقتادىق: سايلاۋ دەڭگەيى نەعۇرلىم تومەن بولسا، ازاماتتاردىڭ ولارعا تارتىلۋى سوعۇرلىم جوعارى بولادى»، – دەدى ا.جولدىبالينا.
ۇزاق تالقىلاۋ بارىسىندا ساراپشىلار الداعى 6 قازاندا وتەتىن اەسقۇرىلىسىجونىندەگى رەسپۋبليكالىق رەفەرەندۋمنىڭ سايلاۋ جانە ەكونوميكالىق ماڭىزدىلىعىن،وڭىرلەردە كولىك ينفراقۇرىلىمىن قالىپتاستىرۋدى، سونداي-اق جولداۋداايتىلعانالەۋمەتتىك شىعىستاردىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ جونىندەگى شارالاردى تالقىلادى. ۇسىنىمدارمەن ۇسىنىستار ءتيىستى مەملەكەتتىك ورگاندارعا جىبەرىلەتىن بولادى.