بيىل شىلدەنىڭ باسىندا استاناداعى «جايلى مەكتەپكە» بالاسىنىڭ قۇجاتىن وتكىزۋگە كەلگەن اتا-انالار تۇننەن باستاپ كەزەككە تۇرىپ، دۇربەلەڭ تۋىنداتقان بولاتىن. مۇنىڭ استارىندا ەلورداداعى مەكتەپ تاپشىلىعى جاتقانىمەن، نەگىزگى ماسەلە بالاسىن «جايلى مەكتەپتە» اۋىستىرعىسى كەلەتىن اتا-انالاردىڭ كوپتىگىندە ەدى. وسىعان قاراپ ەل ىشىندە «جايلى مەكتەپتەردىڭ» جارناماسى جاقسى جۇرگەنىن كورۋگە بولادى. بۇل جوبانىڭ وپەراتورى – «Samruk-Kazyna Construction» اكسيونەرلىك قوعامى. ەگەر وپەراتور قۇرىلىس پەن جابدىقتاۋ جۇمىستارىنىڭ ساپاسىن ويداعىداي باقىلاي السا، شىنىمەن دە «ءبىلىم وشاعى» دەگەن اتقا لايىق نىساندار ەسىگىن ايقارا اشادى. بۇلاي دەيتىنىمىز، اتالعان مەكتەپتەردىڭ مەملەكەت ەسەبىنەن سالىنعان وزگە مەكتەپتەردەن بىرنەشە ارتىقشىلىعى بار.
ۇلتتىق جوبا باستالعان كەزدە وقۋ-اعارتۋ ءمينيسترى بولعان اسحات ايماعامبەتوۆ «جايلى مەكتەپ» ۇلتتىق جوباسى بويىنشا سالىناتىن مەكتەپتەردىڭ بۇعان دەيىن سالىنعان مەكتەپتەردەن 8 ايىرماشىلىعىن اتاعان ەدى.
«ءبىرىنشى – باستاۋىش جانە جوعارى سىنىپ وقۋشىلارى مەكتەپ عيماراتىنىڭ جەكەلەگەن بلوكتارىندا وقيدى. سايكەسىنشە، ولاردىڭ ءوز وقۋ كابينەتتەرى، اجەتحانالارى، سپورتزالدارى بولادى. ەكىنشى – بالالاردىڭ قاۋپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋگە جاعداي جاسالادى. بەينەباقىلاۋ، دىبىستىق دابىل سياقتى قاۋىپسىزدىك نىساندارى ورناتىلادى. كەلەسى – وقۋشىلارعا ىڭعايلى بولۋ ءۇشىن وقۋ قۇرالدارىن، اۋىستىراتىن كيىمدەرىن ساقتايتىن جەكە شكافتار، كىتاپ وقۋىنا، دەمالۋىنا، شىعارماشىلىق الەۋەتىن دامىتۋعا ءتيىستى جاعدايلار قاراستىرىلعان. ءتورتىنشى – مەكتەپ ەڭ زاماناۋي فيزيكا، حيميا، بيولوگيا، روبوتوتەحنيكا سياقتى كابينەتتەرمەن قامتاماسىز ەتىلەدى. ءار كابينەتكە ءتيىستى ەكراندار ورناتىلىپ، مەكتەپتىڭ كەز كەلگەن جەرىنەن جوعارى جىلدامدىقتى ينتەرنەتكە قوسىلۋ مۇمكىندىگى بەرىلەدى»، - دەدى ول.
اتالمىش مەكتەپتەردە ەرەكشە مۇقتاجدىعى بار بالالارعا بارىنشا جاعداي جاسالعان.
«التىنشى – سپورتزال ماسەلەسى. مىسالى، قازىرگى كۇنى 1 200 وقۋشىعا ارنالعان مەكتەپتە كوبىنە ءبىر سپورتزال عانا قاراستىرىلعان. وندا تاڭەرتەڭگى 8.00-دەن كەشكە دەيىن ءبىر ۋاقىتتا 4-5 سىنىپ ءۇشىن دەنە شىنىقتىرۋ ساباعى وتەدى. ال جايلى مەكتەپتەردە بالالاردىڭ جاس ەرەكشەلىگىنە بايلانىستى بىرنەشە سپورتزال قاراستىرىلعان. جەتىنشى – جاڭا مەكتەپتەردە مۇعالىمدەرگە دە بارلىق جاعداي جاسالادى. مۇعالىمدەردىڭ كابينەتتەرى، كاسىبي زونالار، قوسىمشا ءبىلىم بەرۋگە ارنالعان نەمەسە جيىن وتكىزۋ زالدارى، ءار قابينەتتە ينتەرنەتكە قوسىلعان جەكە كومپيۋتەرلەرى بولادى. سەگىزىنشى – جايلى مەكتەپتەر community ورتالىعىنىڭ ءرولىن اتقارادى. اسىرەسە، بۇل اۋىلدىق جەرلەرگە قاتىستى. وعان قوسا، مەكتەپتەر بالالاردى ەڭبەككە باۋلۋ ءۇشىن رەسۋرستىق ورتالىق قىزمەتىن اتقارادى»، - دەگەن بولاتىن اسحات ايماعامبەتوۆ.
جالپى 2023-2025 جىلدار ارالىعىندا وڭىرلەر مەن رەسپۋبليكالىق باعىنىستاعى قالالاردا 369 جايلى مەكتەپ سالۋ جوسپارلانعان. وسىنىڭ ارقاسىندا 740 مىڭنان استام وقۋشىنى ەكى اۋىسىمداعى ورتا بىلىممەن قامتاماسىز ەتەدى دەگەن ءسوز.
بيىل جەلتوقسان ايىنا دەيىن 208 مەكتەپتى قولدانىسقا بەرۋ كوزدەلگەن. قالعان 151 مەكتەپ 2025 جىلدىڭ اياعىنا دەيىن سالىنىپ ءبىتۋى كەرەك. ونىڭ سىرتىندا استانا جانە الماتى قالالارىندا 10 مەكتەپ مەملەكەتتىك-جەكە مەنشىك ارىپتەستىك اياسىندا ساتىپ الۋ ارقىلى اشىلادى. جوسپارداعى 369 «جايلى مەكتەپتىڭ» 44%-ى اۋىلداردا سالىنادى.
قازان ايىنداعى مالىمەتتەرگە سەنسەك، ۇلتتىق جوبا قولعا الىنعاننان بەرى ەلدە 31 جايىل مەكتەپ قولدانىسقا بەرىلگەن. ول نىسانداردا 109 مىڭنان استام وقۋشى ءبىلىم الىپ ءجۇر. 1 قىركۇيەكتىڭ وزىندە عانا 20 مەكتەپ اشىلعان.
جوبانىڭ جالپى بيۋدجەتى 2،38 ترلن تەڭگە دەپ بەلگىلەنگەن. ونىڭ ىشىندە اقمولا وبلىسىنا 35،1 ملرد تەڭگە، اتىراۋ وبلىسىنا 22،1 ملرد تەڭگە، قاراعاندى وبلىسىنا 23،3 ملرد تەڭگە، قوستاناي وبلىسىنا 15،2 تەڭگە، الماتى قالاسىنا 63،2 ملرد تەڭگە، استانا قالاسىنا 118،6 ملرد تەڭگە بەكىتىلگەن.
بۇل قاراجاتتىڭ باسىم بولىگى ۇلتتىق قوردان الىناتىنىن ايتۋ كەرەك. قالعانى رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن تارتىلادى. بىلتىر 499،9 ملرد تەڭگە جۇمسالسا، بيىل 976،7 ملرد تەڭگە يگەرىلۋى كەرەك. ال كەلەسى جىلعا 909،4 ملرد تەڭگە قاراستىرىلعان.
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ 2022 جىلعى جولداۋىنان باستاۋ العان بۇل ۇلتتىق جوبا ەلدەگى اپاتتى مەكتەپتەر مەن ءۇش اۋىسىمدى جويۋ ءۇشىن، مەكتەپ تاپشىلىعىن سەيىلتۋ ءۇشىن قولعا الىنعان بولاتىن.
بۇل ءبىر جاعىنان جەكە مەنشىك مەكتەپتەر مەن مەملەكەتتىك مەكتەپتەردىڭ تەحنيكالىق جابدىقتالۋىنداعى ايىرماشىلىقتى ازايتۋعا دا سەپتىگىن تيگىزەدى. ويتكەنى عيماراتتىڭ ساۋلەت جانە تەحنيكالىق كورسەتكىشتەرى حالىقارالىق ستاندارتتارعا ساي جاسالعان. سوعان قاراي قۇرىلىستىڭ قۇنى دا قىمبات.
300 ورىندىق جايلى مەكتەپتەردىڭ قۇنى 3،8 ملرد تەڭگەنىڭ اينالاسىندا بولسا، 2000 ورىندىق مەكتەپتەردىڭ قۇنى 10،8-11 ملرد تەڭگەگە دەيىن بارادى.
وسىنشا قاراجات جۇمساپ سالىنعان مەكتەپتەردىڭ ءبىلىم ساپاسىن ارتتىرۋعا قالاي ىقپال ەتەتىنىن، نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەكتەبى، Haileybury، «ميراس»، TAMOS Education، Kazakhstan International School سياقتى ايگىلى جەكە مەنشىك مەكتەپتەرمەن قانشالىقتى باسەكەلەس بولاتىنىن ۋاقىت كورسەتەدى.
ەڭ باستىسى، بۇل جوبا زاماناۋي مەكتەپتىڭ قازاقستاندىق ستاندارتىن قالىپتاستىرا الدى. ەندى جەكە مەنشىك مەكتەپ سالعىسى كەلگەن ينۆەستورلار باسەكەگە قابىلەتتى بولۋ ءۇشىن «جايلى مەكتەپتىڭ» كورسەتكىشتەرىنەن كەم مەكتەپ سالا المايدى دەگەن ءسوز.
ونىڭ سىرتىندا ۇلتتىق جوبانىڭ ارقاسىندا مەكتەپ تاپشىلىعى جويىلىپ قانا قويماي، 100 مىڭ ۋاقىتشا، 145 مىڭ تۇراقتى جۇمىس ورنى اشىلادى.