مەملەكەت باسشىسى «قازاقستان جانە ورتا دەرجاۆالاردىڭ ءرولى: قاۋىپسىزدىكتى، تۇراقتىلىق پەن ورنىقتى دامۋدى ىلگەرىلەتۋ» اتتى تاقىرىپتا ءدارىس وقىدى، دەپ حابارلايدى اقوردا.
مەملەكەتتىك ساپار اياسىندا قاسىم-جومارت توقايەۆ 46-شى سينگاپۋر لەكسياسىن وقىدى. پرەزيدەنت جاھاندىق قاۋىپسىزدىكتى، تۇراقتىلىق پەن ورنىقتى دامۋدى قامتاماسىز ەتۋ ىسىندەگى ورتا دەرجاۆالاردىڭ اتقاراتىن ءرولى تۋرالى وي-پىكىرىمەن ءبولىستى.
1980-جىلداردان بەرى يۋسوف يسحاك ينستيتۋتى (ISEAS) ۇيىمداستىرىپ كەلە جاتقان سينگاپۋر لەكسيالارى – اكادەميالىق توپتار، ساياساتكەرلەر، ديپلوماتتار مەن جاس عالىمدار ءۇشىن مەملەكەتتەر باسشىلارى مەن الەمدىك دەڭگەيدەگى كورنەكتى ساياساتكەرلەردىڭ ۇستانىمدارىن تىكەلەي تىڭداۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن الاڭ.
قاسىم-جومارت توقايەۆ شاراعا قاتىسۋشىلارعا ءىلتيپات بىلدىرە وتىرىپ، ءوزىنىڭ ءومىر جولىندا سينگاپۋردىڭ ايرىقشا ءمانى بار ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
– مەن كوپ جىل بۇرىن وسى ەلدە جاس ديپلومات رەتىندە قىزمەت ەتتىم. وسىناۋ اسقاق رۋحتى مەملەكەتتىڭ تاماشا تابىس جولىنان جاڭىلماي كەلە جاتقانىن ءوز كوزىممەن كورۋ ءۇشىن سينگاپۋرعا تاعى دا كەلگەنىمە قۋانىشتىمىن. ەلدىڭ نەگىزىن قالاۋشى لي كۋان ءيۋدىڭ كورەگەن كوشباسشىلىعىمەن جۇرگىزىلگەن سينگاپۋرداعى ايگىلى ەكونوميكالىق وزگەرىستەر، شىن مانىندە، مەملەكەتتىڭ ىرگەسىن نىعايتۋدىڭ جانە ەكونوميكالىق وسىمگە قول جەتكىزۋدىڭ جارقىن ۇلگىسىنە اينالدى. سىزدەردىڭ ەلىڭىز قازاقستاندى دامۋ مەن وركەندەۋ باعىتىندا وزىندىك جول تاڭداۋعا جىگەرلەندىرەدى. راسىندا، سينگاپۋردا وتكىزگەن جىلدارىمدا تاباندىلىق پەن جاڭاشىلدىقتى ۇيرەندىم. بۇل قاسيەتتەر قازىرگىدەي قۇبىلمالى الەمدە قازاقستاننىڭ كەلەشەگى تۋرالى پايىمىمنىڭ قالىپتاسۋىنا اسەر ەتتى، – دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسى ەلىمىزدەگى قوعامدىق-ساياسي وزگەرىستەر جونىندە ايتا كەلىپ، «ادىلەتتى قازاقستان» جانە پرەمەر-مينيستر لوۋرەنس ۆونگ ۇسىنعان «العا، سينگاپۋر» باعدارلامالارىنىڭ ماقساتتارى مەن قاعيداتتارى ۇقساس ەكەنىنە نازار اۋداردى.
– قوس قۇجات تا حالىقتىڭ قامىن ءبىرىنشى ورىنعا قويادى جانە ەلدىڭ يگىلىگىن ءاربىر ازامات سەزىنۋگە ءتيىس دەگەن قاعيداتتى ۇستانادى. اۋقىمدى ۇلتتىق ترانسفورماسيا – وڭاي ۇدەرىس ەمەس. ءبىراق قانشا قيىن بولسا دا، ءبىز بۇل ستراتەگيالىق باعىتىمىزدان اينىمايمىز. بىلتىر ەكونوميكالىق ءوسىم 5،1 پايىزعا ارتتى. ءبىز ءجىو مولشەرىن 2029 جىلعا قاراي ەكى ەسە، ياعني 450 ميلليارد دوللارعا دەيىن جەتكىزۋگە نيەتتىمىز. وسى اسقاق ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن ءبىز ءبىلىم مەن يننوۆاسياعا نەگىزدەلگەن زاماناۋي ەكونوميكانىڭ ىرگەسىن قالاپ، جىل سايىن 6 پايىز ءوسىمدى قامتاماسىز ەتۋگە ءتيىسپىز. ءبىز سينگاپۋر سياقتى بيزنەس، قارجى، دارىندىلار مەن يننوۆاسيا شوعىرلاناتىن سەنىمدى ورتالىققا اينالۋعا ۇمتىلامىز، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ قازاقستاندا ينۆەستيسيالىق ساياسات جانە ەكونوميكانى ءارتاراپتاندىرۋ باعىتىندا جۇرگىزىلىپ جاتقان جۇمىستار جونىندە ايتتى.
ونىڭ پىكىرىنشە، گەوگرافيالىق الشاقتىققا، جەر كولەمى مەن تاريحىنداعى ايىرماشىلىقتارعا قاراماستان، قازاقستان مەن سينگاپۋردىڭ كوپتەگەن قۇندىلىقتارى ورتاق ءارى ۇقساس سىن-قاتەرلەرمەن بەتپە-بەت كەلىپ وتىر.
– بيىل قاڭتار ايىندا گەرمانيانىڭ حالىقارالىق قاتىناستار جانە قاۋىپسىزدىك ينستيتۋتى العاش رەت قازاقستاندى الەمنىڭ ورتا دەرجاۆالارىنىڭ ساناتىنا قوستى. سينگاپۋرلىقتار وزدەرىن كىشكەنتاي ەل سانايتىنىن جاقسى بىلەمىن. الايدا، مەنىڭ ويىمشا، سينگاپۋردىڭ قارجىلىق جانە ەكونوميكالىق ىقپالى، ستراتەگيالىق تۇرعىدان اسا ماڭىزدى حالىقارالىق تەڭىز جولدارىنىڭ توعىسىندا ورنالاسۋى، 2024 جىلعى Global Firepower ەسەبى بويىنشا 145 ەلدىڭ ىشىندە 30-ورىنعا تابان تىرەۋى بۇل مەملەكەتتىڭ ورنى الدەقايدا جوعارى ەكەنىن كورسەتەدى. بۇعان قوسا، ستراتەگيالىق وي-سانا مەن ءتيىمدى ديپلوماتيا سينگاپۋردى شىعىس پەن باتىس اراسىنداعى ماڭىزدى كوپىرگە اينالدىردى، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
قاسىم-جومارت توقايەۆ قازاقستان مەن سينگاپۋر سياقتى جاڭادان پايدا بولعان «ورتا دەرجاۆالاردىڭ» ءرولى تۋرالى پايىمداي كەلە، جاھاندىق قاۋىپسىزدىك لاندشافتىندا مول مۇمكىندىكتەرگە جول اشىپ قانا قويماي، ەداۋىر ءقاۋىپ تە توندىرەتىن ەلەۋلى وزگەرىستەرگە نازار اۋداردى.
– ءبىز گەوساياسي شيەلەنىستەن باستاپ، ماكروەكونوميكالىق قيىندىقتارعا دەيىنگى جانە جيىلەي تۇسكەن كليماتتىق اپاتتار سەكىلدى قانشاما داعدارىسپەن بەتپە-بەت كەلىپ وتىرمىز. قاۋىپسىزدىك ارحيتەكتۋراسىنىڭ ىرگەسى جىلدام سوگىلىپ بارادى، الەمدىك دەرجاۆالار اراسىندا بىر-بىرىنە سەنىمسىزدىك تانىتۋ ءۇردىسى ۇدەي ءتۇستى. شاماسى، قىرعي-قاباق سوعىستان كەيىن ورناعان «بەيبىتشىلىك نەسىبەسى» تۇگەسىلۋگە جاقىن. ويتكەنى بىلتىر الەم ەلدەرىنىڭ اسكەري سالاعا جۇمساعان شىعىندارى 2،2 تريلليون دوللارعا دەيىن جەتتى. بۇل – رەكوردتىق كورسەتكىش. دەمەك قارۋلانۋدىڭ جاڭا باسەكەسى باستالدى. قانشا كۇش-جىگەر جۇمسالعانىنا قاراماستان، ادامزات جاڭا اسكەري قاقتىعىستاردىڭ قۇربانىنا اينالادى. ەكسترەميزم، تەرروريزم، كيبەرنەتيكا، عارىش، جاساندى ينتەللەكت، كليماتتىڭ وزگەرۋى، جاپپاي ميگراسيا جانە ەپيدەميا تۋىنداتقان تۇيتكىلدەر جاھاندىق قاۋىپسىزدىكتىڭ جاعدايىن ودان سايىن ۋشىقتىرا ءتۇستى. الايدا استانا مەن سينگاپۋر دامىپ كەلە جاتقان ورتا دەرجاۆالار رەتىندە مۇنداي ءبولىنۋ مەن جىكتەلۋگە كوز جۇمىپ قاراي المايدى. قاۋىپ-قاتەر وتە زور. ەگەر شارا قابىلداماسا، تاعى ءبىر قىرعي-قاباق سوعىس زوبالاڭىنا تاپ كەلۋىمىز ابدەن مۇمكىن، – دەدى پرەزيدەنت.
بۇل رەتتە مەملەكەت باسشىسى ادىلەتتى قازاقستان جولىمەن العا قادام باسىپ كەلە جاتقان ەلىمىز جاۋاپتى ديپلوماتيانىڭ قاعيداتتارى مەن قۇندىلىقتارىن قاتاڭ ساقتاۋعا بەيىلدى ەكەنىن جەتكىزدى.
– بارلىق سىرتقى سەرىكتەستەرىمىز استانانىڭ قانداي ۇستانىمدا ەكەنىن جاقسى تۇسىنەدى. سوندىقتان ءبىزدى سەنىمدى ارىپتەس سانايدى. ءبىز «جاھاندانۋدى جاقتايتىن قازاقستان» رەتىندە بۇكىل الەممەن اشىق قارىم-قاتىناس جاساۋدى جالعاستىرا بەرەمىز. بۇل – ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ سىرتقى ساياساتتاعى باعدارى. تۇراقسىزدىق ۇزاق ۋاقىتقا سوزىلعان جاڭا داۋىردە تەك وسىلاي عانا جەتىستىككە جەتە الامىز. سول سەبەپتى بىزگە قازىرگى قالىپتاسقان احۋالعا بەي-جاي قاراۋعا بولمايدى. دۇنيەجۇزىمەن اشىق قاتىناس جاساي وتىرىپ، ءبىز سىرتقى سىن-قاتەرلەرگە قارسى كۇرەستە قىراعىلىق تانىتىپ، پرواكتيۆتى تۇردە ارەكەت ەتەمىز. قازاقستاننىڭ زاڭدى قۇقىقتارى مەن ماقساتىن قورعاۋ ىسىندە تارتىنىپ قالمايمىز، ەلىمىزدىڭ باستى مۇددەسىن قۇربان ەتۋگە ەشقاشان جول بەرمەيمىز. كەيدە ءبىزدىڭ ۇستانىمىمىزعا كۇمانمەن قارايدى، بەيتاراپتىعىمىز ءۇشىن سىنايدى. ءبىراق مۇنى ءوز كوزقاراسى، سەنىمى جوق دەپ قابىلداماعان ءجون. كەرىسىنشە، ونى قاقتىعىس پەن ماجبۇرلىكتىڭ ورنىنا سانالى تۇردە ديپلوماتيا مەن ديالوگتى تاڭداۋ دەپ تۇسىنگەن ابزال. بۇل تاڭداۋ – تەرريتوريالىق داۋلاردان باستاپ يدەولوگيالىق قاقتىعىستارعا دەيىنگى ءتۇرلى قايشىلىقتاردى ەڭسەرۋگە سەپتىگىمىزدى تيگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن ءبىزدىڭ مىقتى قىرىمىز، – دەدى پرەزيدەنت.
قاسىم-جومارت توقايەۆ قازاقستاننىڭ ازەربايجان مەن ارمەنيا اراسىنداعى بىتىمگەرلىك ۇدەرىسىنە ىقپال ەتۋ ارەكەتىن، يراننىڭ يادرولىق باعدارلاماسىنا قاتىستى ارا اعايىندىعىن، سيرياداعى قاقتىعىستاردى رەتتەۋ جونىندەگى استانا پروسەسىن، سونداي-اق جاقىندا بۇۇ ميسسياسى اياسىندا گولان جوتالارى ايماعىنا العاش رەت دەربەس بىتىمگەرلىك كۇشتەرىن جىبەرۋىن مىسال رەتىندە اتاپ ءوتتى.
مەملەكەت باسشىسى ءتۇرلى جاھاندىق تۇيتكىلدەردى شەشۋ ىسىنە سينگاپۋر ديپلوماتياسىنىڭ ەلەۋلى ۇلەس قوسىپ وتىرعانىن ايتتى.
– سينگاپۋر 2015 جىلى قحر ءتوراعاسى سي سزينپين مەن تايۆاننىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى ما ينسزيۋ اراسىنداعى بۇكىل الەم كوز تىككەن كەزدەسۋدى جانە اقش پەن سولتۇستىك كورەيا اراسىنداعى تاريحي ءسامميتتى ۇيىمداستىرۋعا ۇيىتقى بولدى. ءبىز مۇنى وتە جوعارى باعالايمىز، – دەدى پرەزيدەنت.
ايتسە دە مەملەكەت باسشىسى ءتيىمدى جۇمىس ىستەيتىن كوپجاقتى ىنتىماقتاستىق جۇيەسىن داۋلاردى بەيبىت جولمەن شەشۋگە تىرىسقان ەشقانداي «ىزگى امال» الماستىرا المايدى دەپ سانايدى.
– ءبىز سوعىستى توقتاتۋعا تىرىسقاننان گورى، ونىڭ الدىن الۋعا ءتيىسپىز. ونداعان جىلدار بۇرىن ءبىز قىرعي-قاباق سوعىستان كەيىنگى جىلىمىق كەزەڭدى سونشالىقتى ۇمىتپەن قارسى الدىق، مۇمكىندىكتەر مەن وركەنيەت جەتىستىكتەرىنە تولى كەلەشەكتى كوزىمىزگە ەلەستەتتىك. الايدا بۇگىنگى قارا بۇلتتاي ۇيىرىلگەن قاۋىپ-قاتەر مەن تۇلا بويىڭدى تىتىركەندىرەتىن مازاسىزدىق سەزىمى وسى ساۋلەلى ويعا كولەڭكە تۇسىرگەندەي كورىنەدى. كوپجاقتى ينستيتۋتتاردىڭ ابىروي-بەدەلىن قالپىنا كەلتىرىپ، مۋلتيلاتەراليزمگە تىڭ سەرپىن بەرۋ ءۇشىن ولاردى جاڭعىرتقان ءجون. ونى كوپتەن بەرى پىسىپ-جەتىلگەن بۇۇ رەفورماسىنان باستاۋ كەرەك. قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنە جان-جاقتى رەفورما جۇرگىزبەيىنشە، ءبىز بۇل مىندەتتى ورىنداي المايمىز. بۇل – كەيىنگە قالدىرۋعا بولمايتىن ءارى ادامزات بالاسىنىڭ باسىم بولىگىنىڭ مۇددەسىمەن ساي كەلەتىن ۋاقىت تالابى. ورتا دەرجاۆالار مەن دامۋشى ەلدەردىڭ كەڭەستەگى ءۇنى انىق ەستىلۋى قاجەت. مەن بۇعان كامىل سەنەمىن، – دەدى پرەزيدەنت.
قازاقستان پرەزيدەنتى بيىل قىركۇيەك ايىندا وتەتىن بۇۇ-نىڭ كەلەشەك ءسامميتى قارساڭىندا الەمدىك قوعامداستىقتى ءوزارا كەڭەسۋ جانە ينكليۋزيۆتىلىك قاعيداتتارىنا نەگىزدەلگەن كوپجاقتى ۇستانىم تۋرالى ويلانۋعا ۇندەدى.
– قازاقستان كوپجاقتى ۇستانىمعا بەيىل ەكەنىن بىلدىرۋگە قاشاندا ءازىر. بيىل ءبىز شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى، تۇركى مەملەكەتتەرى ۇيىمى، ازياداعى ءوزارا ءىس-قيمىل جانە سەنىم شارالارى جونىندەگى كەڭەس، ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك تۋرالى شارت ۇيىمى، ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىك جونىندەگى يسلام ۇيىمى جانە حالىقارالىق ارالدى قۇتقارۋ قورى سەكىلدى التى حالىقارالىق قۇرىلىمعا ءتوراعالىق ەتەمىز. جاھاندىق باسقارۋ جۇيەسىنىڭ وسال تۇستارى ايداي انىق، ول ەشكىمگە قۇپيا ەمەس. سOVID-19 پاندەمياسى ەلدەردىڭ ورتاق پروبلەمانى ەڭسەرۋ ءۇشىن «قابىرعا تۇرعىزباي، كوپىر سالۋى» قاجەت ەكەنىن كورسەتتى. وسى تۇيتكىلدەردىڭ ىشىندەگى ەڭ قورقىنىشتىسى – يادرولىق قاتەر. قازاقستان – يادرولىق قارۋدان ابدەن زارداپ شەككەن ەل. وسى سەبەپتى ءبىز يادرولىق قارۋدان ادا الەم ءۇشىن كۇرەسىمىزدى توقتاتپايمىز، – دەدى پرەزيدەنت.
قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ پىكىرىنشە، كوپۇلتتى جانە كوپكونفەسسيالى قوعام قازاقستان مەن سينگاپۋردىڭ ۇتىمدى تۇسى سانالادى.
– بىلتىر قىركۇيەك ايىندا «The Jerusalem Post» باسىلىمىندا «دىندەر كوشباسشىلارى بۇكىل الەمدە بەيبىتشىلىك ورناۋىنا ىقپال ەتە الادى» دەگەن ماقالام جارىق كوردى. بەيبىتشىلىك مادەنيەتى تەك بىرلىگىمىز ءارالۋاندىقتا جانە ءوزارا قۇرمەت قاعيدالارىنا عانا نەگىزدەلە الادى. بۇل رەتتە قازاقستان باستاماسىمەن ۇيىمداستىرىلاتىن الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر كوشباسشىلارىنىڭ سەزى ديالوگتى دامىتۋ جانە ورتاق قۇندىلىقتاردى ناسيحاتتاۋ ءۇشىن بىرەگەي الاڭعا اينالدى. ءبىز سينگاپۋردىڭ بىرلىگى جاراسقان قوعام حالىقارالىق كونفەرەنسياسىن وتكىزۋ جونىندەگى باستاماسىن (ICCS) قۇپتايمىز. 2022 جىلى ءساۋىر ايىندا مەن مەدياتيۆتى كەلىسىمدەر تۋرالى سينگاپۋر كونۆەنسياسىن راتيفيكاسيالاعان زاڭعا قول قويدىم. بۇل ترانسشەكارالىق مويىنداۋ پروسەسىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرادى جانە بىتىمگەرلىك رەتتەۋ تۋرالى كەلىسىمنىڭ ورىندالۋىن قامتاماسىز ەتەدى، – دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسى قازاقستان مەن سينگاپۋر كوپتەگەن سالادا ءوزارا ءتيىمدى ىقپالداستىق جاساي الادى دەپ سانايدى. كليماتتىڭ وزگەرۋىمەن كۇرەس، سۋ رەسۋرستارىن باسقارۋ جانە جاھاندىق ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ارەكەتتەرى وسى ساناتقا جاتادى.
– قازاقستاننىڭ الماتىدا ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ كليمات جانە جاسىل ەنەرگەتيكا ماسەلەلەرى جونىندەگى جوبالىق كەڭسەسىن اشۋ باستاماسى بۇل ماسەلەلەردى شەشۋدە ەلەۋلى ءرول اتقارا الار ەدى. ءبىز سونداي-اق 2026 جىلى بۇۇ اياسىندا وڭىرلىك كليمات ءسامميتىن وتكىزۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. كليمات داعدارىسىنا سەبەپشى بولاتىن دا، الدىمەن ونىڭ زاردابىن تارتاتىن دا – سۋ سالاسى. الەمدە 2 ميللياردتان استام ادامنىڭ تازا اۋىزسۋعا قولى جەتپەي وتىر. وسى رەتتە مەن سۋ ەكونوميكاسى جونىندەگى جاھاندىق كوميسسيانىڭ تەڭ ءتوراعاسى رەتىندە كوشباسشىلىق تانىتقانى ءۇشىن پرەزيدەنت تارمان شانمۋگاراتنامعا ريزاشىلىعىمدى بىلدىرەمىن. ول بيىلعى بۇۇ كونفەرەنسياسى شەڭبەرىندە قازاقستان مەن فرانسيا ۇيىمداستىراتىن One Water Summit جيىنىنا ەلەۋلى ۇلەس قوساتىنىنا سەنىمدىمىن، – دەدى پرەزيدەنت.
سونىمەن قاتار مەملەكەت باسشىسى ورتالىق ازيا جانە اسەان ەلدەرىنىڭ حالىقارالىق قاتىناستارداعى ءرولى تۋرالى پىكىر ءبىلدىردى.
– بۇكىل جەتەكشى دەرجاۆالارمەن تاتۋ قارىم-قاتىناس جاسايتىن ورتالىق ازيا ەلدەرى زور مۇمكىندىكتەرگە يە. جاس ءارى قۋاتتى حالىق، قالىپتاسىپ كەلە جاتقان ورتا تاپ، تابيعي جانە اۋىل شارۋاشىلىعى رەسۋرستارىنىڭ بايلىعى، ترانزيت الەۋەتى ءوسىم ءۇشىن بەرىك نەگىز قالايدى. ايماقتىڭ ەكونوميكاسى قارقىندى دامىسا، ونىڭ ستراتەگيالىق ماڭىزى دا ارتا تۇسەدى. ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ جىل سايىنعى كونسۋلتاتيۆتىك كەڭەسى، يادرولىق قارۋدان ازات ورتالىق ازيا ايماعى جانە حالىقارالىق ارالدى قۇتقارۋ قورى اياسىنداعى قارىم-قاتىناستار ءوڭىرىمىزدىڭ دەربەس ىنتىماقتاستىق قۇرۋعا قابىلەتتى ەكەنىن كورسەتەدى. ءبىزدىڭ ءوڭىر جاڭا مۇمكىندىكتەرگە جول اشادى. مەن بارشا سەرىكتەستەرىمدى بىزگە وسى تۇرعىدان قاراۋعا شاقىرامىن. مەنىڭ ويىمشا، سينگاپۋردىڭ اسەان كەڭىستىگىندە اشىق ءارى ينكليۋزيۆتى ايماقتىق ارحيتەكتۋرانى قۇرۋدى كوزدەيتىن «ءوزارا توعىساتىن دوستار ورتاسى» ۇعىمى – ورتالىق ازيا ءۇشىن دە وتە وزەكتى. ءدال سول سەبەپتى ورتالىق ازيا س5+ ىنتىماقتاستىق تەتىگىن قۇرۋ باستاماسىن كوتەردى. ءبىز وزەكتى وڭىرلىك مىندەتتەردى شەشۋ ءۇشىن بارشا مۇددەلى تاراپپەن جۇمىس ىستەۋگە نيەتتىمىز، – دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسى ءسوزىن قورىتىندىلاي كەلە، ءوزارا سىيلاستىق پەن ورتاق ماقساتتارعا نەگىزدەلگەن ارىپتەستىك قاتىناستاردى نىعايتۋعا جانە بارشاعا ورتاق بەيبىت ءارى جارقىن بولاشاق قۇرۋ جولىندا كۇش بىرىكتىرۋگە شاقىردى.
دارىستەن كەيىن قاسىم-جومارت توقايەۆ گەوساياسي قاقتىعىستاردى رەتتەۋ، حالىقارالىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ، ورتا دەرجاۆالاردىڭ ءرولى، قازاقستان مەن سينگاپۋردىڭ ىنتىماقتاستىعىن دامىتۋ پەرسپەكتيۆاسى تۋرالى ءبىرقاتار سۇراققا جاۋاپ بەردى.
