ۆاليۋتا باعامى
  • USD -

    521.9
  • EUR -

    600
  • RUB -

    6.37
دەموگرافيا: ساپامىز سانىمىزعا ساي ما؟
فوتو: gov.kz 16 قىركۇيەك 2024
دەموگرافيا: ساپامىز سانىمىزعا ساي ما؟

كسرو ىدىراپ، قازاقستان تاۋەلسىزدىك العان تۇستا اقش ساياساتتانۋشىسى زبيگنيەۆ بجەزينسكيي «ۇلى شاحمات تاقتاسى» دەيتىن ايگىلى كىتابىن جاريالادى. ورتالىق ازيانىڭ ەۋرازيا اتتى شاحمات تاقتاسىنداعى ورنىنا توقتالعان ساراپشى ماسكەۋدەن دەربەستىك الىپ شىققان ەلدەردىڭ ىشىندە قازاقستاننىڭ دەموگرافيالىق قۇرىلىمى ەڭ كۇردەلى مەملەكەت ەكەنىن، ونىڭ كەسىرى مەملەكەتتىلىككە نۇقسان كەلتىرۋ مۇمكىن ەكەنىن بولجايدى. بۇل قاتەردى قازاقستان بيلىگى ينۆەستيسيالىق ساياساتتى بارىنشا كوپۆەكتورلى قۇرۋدىڭ ارقاسىندا ايتارلىقتاي باسەڭدەتە الدى. باسقاشا ايتساق، قازاق دالاسىنىڭ قويناۋىنداعى ماڭىزدى رەسۋرستاردى شۇلەن ۇلەستىرگەندەي بارلىق تاراپتىڭ كوڭىلىن تابا وتىرىپ يگەرىپ وتىر. تەك بۇعان عانا سەنىپ قالماي، دەموگرافيالىق الۋاندىقتى تۇتاستىققا اينالدىرۋدىڭ ءتۇرلى امالىن قاراستىردى. سونىڭ ءبىرى – شەتەلگە تارىداي شاشىراعان قازاق دياسپوراسىن تاريحي وتانىنا قايتارۋ باعدارلاماسى.

قازىرگى كۇننىڭ بيىگىنەن قاراعاندا بۇل قاي قىرىنان السا دا ۇتىمدى شەشىم بولعانىن ايتۋعا بولادى. ال ول كەزدە پوپۋليستىك شەشىم رەتىندە قابىلداعاندار دا بولعان.

ال شىن مانىندە توقسانىنشى جىلداردىڭ باسىنداعى دەموگرافيالىق قۇرامىمىز ز.بجەزنيسكيي ايتسا ايتقانداي كۇردەلى ەدى.

1991 جىلى قازاقستان حالقىنىڭ سانى 16،5 ملن بولسا، 2000 جىلى 14،8 ميلليونعا ءتۇسىپ كەتكەن. ەلدەگى نەمىس، كارىس، ۋكراين، ورىس دياسپورالارىنىڭ نەگىزگى بولىگى جوڭكىلە كوشكەندىكتەن سانىمىز ويسىراپ شىعا كەلدى. ايماقتاعى ەكونوميكالىق داعدارىستىڭ كەسىرىنەن ەلدەگى تۋۋ دەڭگەيى 1000 ادامعا شاققاندا 14،9  ادامنان، ءولىم كورسەتكىشى 1000 ادامعا 10،6 ادامنان كەلدى.

كوشى-قوننىڭ تەرىس سالدوسى ەلدىڭ دەموگرافيالىق كورسەتكىشىنە كەرى اسەر ەتكەنىمەن، ىشكى تۇراقتىلىق ماسەلەسىن جۇمسارتا ءتۇستى. ەكونوميكاسىن باسىنان اياعىنا دەيىن قايتا قۇرىلىمداپ جاتقان ەلگە سىرتتان جايلى تۇرمىس كوكسەپ ەشكىمنىڭ كەلمەيتىنى دە انىق ەدى. سىرتتاعى قانداستاردى ەلگە الدىرتۋ دەموگرافيالىق قۇلدىراۋدى باسەڭدەتەتىن جالعىز امال بولدى. جىل سايىن 10 مىڭ قازاق وتباسىن شەتەلدەن كوشىرىپ اكەلۋدى كوزدەيتىن كۆوتالار بەكىتىلىپ وتىردى.

2001 جىلى قازاقستان مۇنايىنا يەلىك ەتكەن ينۆەستورلار ءوندىرىستى تولىق جولعا قويىپ، نارىققا بەلسەندى ارالاسا باستادى. ءدال وسى كەزدە مۇناي باعاسى دا شارىقتاپ شىعا كەلدى. مۇناي دوللارىنىڭ جۇعىنى دەموگرافياعا دا جەتتى. سونىڭ ارقاسىندا الەۋمەتتىك باعدارعا باسىمدىق بەرگەن ساياسات ساحناعا شىقتى.

سول كەزدە دۇنيەگە كەلگەن قازاقستاندىقتاردى ءقازىر دەموگرافتار «2000 جىلدارداعى بۋمنىڭ بالالارى» دەپ اتايدى.

2010 جىلعا قاراي حالىقتىڭ سانى كسرو ىدىراعان تۇستاعى كورسەتكىشىنە اۋپىرىممەن ورالدى. ءبىراق بۇل جولعى حالىقتىڭ ەتنيكالىق قۇرامى 20 جىل بۇرىنعى قۇرامنان الدەقايدا بىركەلكى، ءبىرتۇتاس ەدى.

ەلدە ءولىم-جىتىم ازايىپ، 1 ملن قانداس كوشىپ كەلدى. 2004 جىلى كوشى-قون كەيىنگى 15 جىلدا العاش رەت وڭ سالدو كورسەتتى. ياعني، كوشىپ كەلۋشىلەردىڭ سانى كوشىپ كەتۋشىلەردەن كوپ  (+33 مىڭ ادام) بولىپ شىقتى.

شيكى مۇنايدىڭ ەكسپورتىنان تۇسكەن اقشانىڭ جۇعىنى ءبىراز ۋاقىت بويى قازاقستانداعى الەۋمەتتىك جاعدايدى ىرگەدەگى باۋىرلاس ەلدەردەن ارتىق ەتىپ تۇردى. سونىڭ ارقاسىندا كورشىلەس ەلدەردەن ەڭبەك ميگراسياسى ارتتى. بۇل جاعداي 2010 جىلدىڭ باسىنا دەيىن جالعاستى.  2008-2009 جىلدارداعى جاھاندىق داعدارىستىڭ سالدارى قازاقستان ەكونوميكاسىندا كەيىنگى بەس جىلعا دەيىن جالعاستى. مۇناي دوللارى ماڭگىلىك ەمەس ەكەنىن، وسى داعدارىس ايقىن كورسەتتى. 2011-2022 جىلدار ارالىعىندا قازاقستان ءوز ەكونوميكاسىن ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتىڭ اياسىندا دامىتۋ جۇيەسىن قۇردى. ناقتىراق ايتساق ءالى قۇرىپ جاتىر. وسى ۇدەرىسپەن بىرگە كەلگەن ءتۇرلى ەكونوميكالىق كۇيزەلىستەر ەلدىڭ ىشىندەگى ءبىلىمدى، بىلىكتى ماماندار ءۇشىن قازاقستاندى تارتىمسىز ەتىپ كورسەتتى. وسىلايشا مۇنىڭ الدىنداعى 10 جىلدا قازاقستانعا ءناپاقا ىزدەپ اعىلعان ەڭبەك ميگرانتتارىنىڭ سانى كوپ بولسا، بۇل ونجىلدىقتا ەلدەن كەتكەن ەڭبەك ميگرانتتارىنىڭ سانى ارتتى. ءتىپتى 2012 جىلى كوشى-قوندا قايتادان تەرىس سالدو قالىپتاستى.

كوشى-قون ساياساتىنىڭ 2023-2027 جىلدارعا ارنالعان تۇجىرىمداماسىندا كورسەتىلگەن دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، 2011-2022 جىلدار ارالىعىندا جوعارى جانە تەحنيكالىق-كاسىپتىك ءبىلىمى بار 367 مىڭ ەڭبەككە جارامدى قازاقستاندىق شەتەلگە قونىس اۋدارعان. بۇل ماۋسىمدىق جۇمىس ىزدەپ نەمەسە ءبىلىم ىزدەپ كەتكەن ادامداردىڭ سىرتىنداعى كورسەتكىش. ەل دەموگرافياسىنداعى كۇيزەلىس اسىرەسە 2019-2021 جىلدار ارالىعىندا  قاتتى بايقالدى. 3 جىلدا ەلدەن كوشكەن. ولاردىڭ 90%-ى تمد-عا مۇشە ەلدەردى تاڭداعان نەمەسە تاريحي وتاندارىنا ورالعان. ال ەلگە كوشىپ كەلۋشىلەردىڭ ىشىندە جوعارى ءبىلىم بار ادامداردىڭ ۇلەسى ازايا تۇسكەن. كەيىنگى 10 جىلدا ەلگە كەلەتىن جوعارى ءبىلىمدى ادامداردىڭ سانى ەكى ەسەدەن استام قىسقارىپ، 2020 جىلى 1،9 مىڭ ادامعا تۇسكەن.

2019 جىلى ەلدەن كوشكەندەردىڭ 25،8%-ى 15 جاسقا دەيىنگىلەر بولعان. 2020 جىلى بۇل كورسەتكىش 25،6% بولعان. ال كوشىپ كەلۋشىلەردىڭ ىشىندە بالالاردىڭ سانى 2019 جىلى 13،8% بولسا، 2020 جىلى 15،7% بولعان. بۇل ەلدەن كەتكەن جاس وتباسىلاردىڭ سانى ارتقانىن كورسەتەدى. ال ەلگە كوشىپ كەلۋشىلەردىڭ اراسىندا جاس وتباسىلار از دەگەن ءسوز.

1991-2021 جىلدار ارالىعىندا وزبەكستان،  جۇڭگو، تۇرىكمەنستان، موڭعوليا مەملەكەتتەرىنەن 379 مىڭ وتباسى نەمەسە 1 ملن 101 مىڭ قانداس كەلىپ، ازاماتتىق العان. كەيىنگى ءۇش جىلدا قانداستاردىڭ كەلۋى دە باسەڭدەگەنگە ۇقسايدى. 2016 جىلى 33،7 مىڭ قانداس، 2019 جىلى 17،7 مىڭ قازاق، 2021 جىلى 14 مىڭنان استام قانداس،  2024 جىلى 12 325 ادام ورالعان.

سوڭعى حالىق ساناعى حالىق سانى 19 ملن ادامنان اسقانىن كورسەتتى. ساراپشىلار قازاقستاندىقتاردىڭ قازىرگى جاس قۇرامى ەكونوميكا ءۇشىن وتە قولايلى دەپ باعالايدى. ەڭبەككە جارامدى دەپ سانالاتىن 15-62 جاس ارالىعىنداعىلاردىڭ ۇلەسى – 57،7%.  

قازاقستان سياقتى جەرى كەڭ، ءتۇرلى وركەنيەتتەردىڭ كىندىگىندە تۇرعان قازاقستاندا حالىق سانى قارقىندى ءوسۋ ءۇشىن ءومىر ءسۇرۋ ساپاسى جوعارى بولۋ كەرەك. مۇنداعى دەموگرافيالىق دامۋدى نەپال، كونگو، بانگلادەش سياقتى ەلدەردەگى وسىممەن سالىستىرۋعا كەلمەيدى. سوندىقتان ەلدە جەكە دەموگرافيانى ارتتىرۋعا عانا ارنالعان دەربەس باعدارلاما جوق. حالىق سانىن ارتتىرىپ قانا قويماي، دەموگرافيالىق ۇدەرىستەردى ۇتىمدى ءارى ءقاۋىپسىز باسقارۋ دا وڭاي شارۋا ەمەس ەكەنىن قازىرگى گەوساياسي جاعدايلار كورسەتىپ وتىر. سوندىقتان مەملەكەت دەموگرافيالىق ءوسىمنىڭ بارلىق ساتىسىن سيفرلاندىرىپ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، ءبىلىم بەرۋ سالالارىمەن ۇندەستىكتە دامىتۋعا باعىتتالعان ساياسات ۇستانادى. 

RELATED NEWS
فاست-فۋد ورنىنا – پاتەر...
20 ناۋرىز 2025
فاست-فۋد ورنىنا – پاتەر...

بۇگىندە باعى جانعان وتانداستىرىمىز پاتەر، كولىك، ءتۇرلى  باعالى اقشالاي سىيلىقتاردى Satty Zhuldyz لوتەرەياسىمەن ۇنەمى ۇتىپ الۋدا. وتكەن ايدا عانا ەكى قاتىسۋشى جەكە ءۇيى مەن قوماقتى قارجىعا يە بولدى، دەپ حابارلايدى ulys.kz.

لوتەرەيا ويناۋ ۋاقىتتى ۇتىمدى وتكىزۋ عانا ەمەس، سونىڭ بىرگە بىردەن اياق استى ولجاعا كەنەلۋدىڭ جولى. ويتكەنى بيلەت باعاسى اناۋ ايتقانداي قىمبات تا ەمەس. ءبىر شىنىاياق كوفە، ءبىر كينوبيلەت قۇنى نەمەسە قازىرگى بالالار جاقسى كورەتىن فاست-فۋد كومبوسىمەن باعاسى شامالاس. ءبىراق، فاست-فۋد سەكىلدى دەنساۋلىق اعزانى ۋلامايسىز، سونىمەن بىرگە لوتەرەيا ارقىلى جەڭىسكە جەتۋ ءباسى جوعارى. ونىڭ ۇستىنە جەڭىستى ءساتتى كۇتۋدىڭ ءوزى ءبىر عانيبەت ەمەس پە؟

وسىنداي سەزىمدى باستى كەشكەندەردىڭ ءبىرى الماتى قالاسىنىڭ تۇرعىنى گۇلنءار جۇماعۇلوۆا مەن تالدىقورعان قالاسىنىڭ تۇرعىنى عاني ءتاجىعۇلوۆ. ولار لوتەرەيا بيلەتءىن ساتىپ العانىمەن، مۇنداي ولجاعا يە بولامىز دەپ كۇتپەگەن ەدى.

31 جاسار گۇلنءار جۇماعۇلوۆا لوتەرەياعا اتا-اناسىمەن بىرگە لوتەرەياعا قاتىسىپ جۇرگەنىنە ون جىلدان اسقان. جۇماعۇلوۆتار وتباسى ءۇشىن بۇل جاي ۋاقىت وتكىزۋ عانا ەمەس، تۇراقتى داستۇرگە اينالعان. الايدا Satty Zhuldyz ۇيىمداستىرعان TeleBingo لوتەرەياسىنان پاتەر ۇتىپ العانىنا گۇلناردىڭ ءوزى باستاپقىدا سەنبەگەن.

«اتا-اناما ايتقان جوقپىن، سەبەبى ءوزىم دە سەنبەدىم. ماعان حابارلاسىپ، جەڭىسكە جەتكەنىمدى ايتقاندا، مەنىمەن بىرەۋ قالجىڭداسىپ وتىرعان شىعار دەپ ويلادىم. وسىنىڭ ءبارىن ايتقان كەزدە ءبارى تاڭعالاتىن شىعار ءارى قاتتى قۋانادى. انامنىڭ قانداي كوڭىل-كۇيدە بولاتىنىن سوزبەن جەتكىزە دە المايمىن»، – دەيدى گۇلنءار.

گۇلنءارمەن بىرگە 34 جاسار عاني ءتاجىعۇلوۆ تا باقىتتى جانداردىڭ بىرەۋى اتاندى. ول 2018 جىلدان بەرى لوتەرەياعا قاتىسىپ كەلەدى. بۇل جولى ول Satty Zhuldyz-دىڭ «5/36» لوتەرەياسىنىڭ بىردەن سەگىز بيلەتىن ساتىپ العان. سول سەگىز بيلەتتىڭ بىرەۋى عانيعا 32 ميلليون تەڭگە سىيلادى! تالدىقورعان تۇرعىنىنىڭ ايتۋىنشا، بۇل اقشا وعان ۇلكەن كومەك بولماق. ەءندى ول يپوتەكاسى مەن نەسيەلەرىن تولىقتاي جاۋىپ، قارىزسىز ادام بولعانىن تىلگە تيەك ەتتى. وسىلايشا، فاست-فۋت ورنىنا الىنعا بيلەت ءعانيدىڭ بانكتەگى قارىزدارىنا قۇتىلۋدىڭ جولىنا اينالدى.

«مەن نەگىزى لوتەرەيادان ءجيى بيلەتتەر ساتىپ الامىن. وسى جولدا Satty Zhuldyz-دىڭ 8 بيلەتىن ساتىپ الدىم. باعىم جانىپ،  32 ميلليون تەڭگە ۇتىپ الدىم. قۋانىشىمدا شەك جوق... ەندى وسى قارجىنى يپوتەكام مەن قارىزدارىمدى تولىق جاۋىپ تاستاۋعا جۇمسايمىن. قارىزسىز ادام بولامىن. ءوزىڭىز بىلەسىز قارىزى جوق ادام ەڭ باقىتتى جانداردىڭ ءبىرى»، - دەيدى عاني اعىنان جارىلىپ.

كوپتەگەن ادامدار ومىردە ءبىر عاجايىپتىڭ بولاتىنىنا سەنەدى. ونى ءار ادام ءار ءتۇرلى كۇتەدى. ءبىراق لوتەرەيادان ميلليوندار ۇتىپ السام دەگەن قيال مەن ارمان ءار ادامدا بولاتىنى شىندىق. كوبى ول ارمانعا جەتۋدىڭ مۇمكىندىكتەرى بار ەكەنىن دە ءبىلىپ، ۇنەمى لوتەرەيادان بيلەت الىپ، ءوزىنىڭ جۇلدىزدى ءساتىن كۇتەدى.

ايتا كەتەءتىن جايت بۇعان دەيىن دە Satty Zhuldyz لوتەرەياسىنا قاتىسۋشىلار ءىرى جۇلدە مەن پاتەر جانە جاڭا كولىكتءىڭ يەسى اتانعان. ءسىزءدىڭ دە كەلەسى جەڭىمپاز اتانۋىڭىز بەك مۇمكىن.

23 ناۋرىز كۇنى TeleBingo لوتەرەياسىندا ءۇش پاتەر ۇتىسقا سالىنادى.

وعان قاتىسۋ ءۇشىن TeleBingo لوتەرەياسىنىڭ «پاتەر» لوتوجيناعىن ساتىپ الۋ قاجەت. وندا بەس لوتەرەيا بيلەتى بار جانە بار بولعانى 3500 تەڭگە.

ءبىر قاتىسۋشى ءۇشىن لوتوجيناق سانى شەكتەۋسىز. نەعۇرلىم كوپ بيلەت ساتىپ الساڭىز، جەڭىسكە جەتۋ مۇمكىندىگىڭىز سوعۇرلىم جوعارى بولادى. سونىمەن قاتار، ءاربىر قاتىسۋشى 569 ميلليون تەڭگە كولەمىندەگى دجەكپوتتى ۇتىپ الۋ مۇمكىندىگىنە يە بولادى.                                    

ءىرى اقشالاي جۇلدە نەمەسە پاتەر يەگەرى اتانۋعا اسىعىڭىز!

ۇتىس ويىنى 23 ناۋرىز كۇنى ساعات 10:00-دە «31 ارنانىڭ» تىكەلەي ەفيرءىندە وتەدى.

بيلەتتەردى ءىرى ساۋدا ورتالىقتارىنان نەمەسە لوتەرەيانىڭ رەسمي سايتىنان ساتىپ الۋعا بولادى. بالكىم، ءدال وسى جولى ءسىزدىڭ باعىڭىز جانار!

 

* ماتەريالدىڭ اقىسى تولەنگەن

3 پاتەر جانە كولىك: «ءساتتى جۇلدىز» قازاقستاندىقتاردىڭ ارمانىن ورىنداۋدا
27 ناۋرىز 2025
3 پاتەر جانە كولىك: «ءساتتى جۇلدىز» قازاقستاندىقتاردىڭ ارمانىن ورىنداۋدا

حالىق اراسىندا «باعىمىز جانساب ا ق قونادى»، «سابىرءتۇبىسارى التىن» دەگەن ءتامسىل بار. بۇل سوزدەر «ءساتتىجۇلدىز» ۇلتتىق لوتەرەياسىنىڭ سوڭعى جەڭىمپازدارىنا ءدالايتىلعانداي. جۋىردا بىرنەشە قازاقستاندىق ءوز ارماندارىناقيقاتقا اينالدىردى: ءبىرى – ميلليونەر اتاندى، ەندى ءبىرىجاڭا پاتەرگە يە بولدى، ال كەيبىرەۋلەر ەندى كولىك ۇتىسىناۇمىتكەر.

ناۋرىز ايىنداعى تاعى ءبىر ەرەكشە ءسات — «TeleBingo» لوتەرەياسىنداعى ءۇش پاتەردىڭ ۇتىسى. بۇل جولى ورال، اتىراۋ جانە الماتى قالالارىنان شىققان قاتىسۋشىلارجاڭا باسپاناعا قول جەتكىزدى. سولاردىڭ ءبىرىالماتىلىقايدوس كالمىرزايەۆ.

2001 جىلى تۋعان ايدوس قازىرگى تاڭدا الماتىداعى جوعارىوقۋ ورىندارىنىڭ بىرىندە «بۋحگالتەرلىك ەسەپ جانە اۋديت» ماماندىعى بويىنشا ءبىلىم الىپ ءجۇر. لوتەرەياعاقاتىسقانىنا نەبارى ءبىر جىل بولعانىمەن، ءدال وسى جولىوعان 15 ميلليون تەڭگەگە باعالانعان پاتەر بۇيىردى دەپ ءۇش ۇيىقتاسا تۇسىنە كىرمەگەن.

«مەن لوتەرەيا بيلەتتەرىن ايىنا ءبىر رەت الامىن. كوبىنەTeleBingo مەن LOTO 6/49 تاڭدايمىن. بۇل جولى دا سولايبولدى. جەڭىس تۋرالى بىلگەن كەزدە سەنە المادىم، ءبىراقارتىنشا قۋانىشىم شەكسىز بولدى. ەندى بۇل جەڭىستىوقۋىمدى جالعاستىرۋ مەن وتباسىما قارجىلاي قولداۋ كورسەتۋ ءۇشىن پايدالاناتىن بولامىن»، – دەيدى ايدوس.

ونىڭ ايتۋىنشا، لوتەرەياعا دەگەن قىزىعۋشىلىقتى اكەسىنەن ۇيرەنگەن. ايدوستىڭ اكەسى جىلدار بويى ءارتۇرلى تيراجدارعا تۇراقتى تۇردە قاتىسىپ كەلەدى ەكەن.

10 ميلليون تەڭگە – ەڭبەكتىڭ، سەنىمنىڭ جانە سابىردىڭ سىيى 2025 جىلدىڭ 25 ناۋرىزىندا اقتوبەدە مەديسينا قىزمەتكەرى بولىپ جۇمىس جاسايتىن جانار «مەگاكازينو» جەدەل لوتەرەياسىنان 10 ملن تەڭگە ۇتىپ الىپ، ءوز ارمانىنا قولجەتكىزدى.

«لوتەرەيامەن بالا كۇنىمنەن تانىسپىن. اكەم بالىشكە دەپ بەرگەن 50 تيىندى كەيدە «سپرينت» بيلەتتەرىنە جۇمسايتىنمىن. سودان بەرى ساتتىلىككە سەنىپ كەلەمىن»، – دەيدى جانار.

جەڭىسكە جەتكەن كەزدە وتباسى العاشىندا سەنبەي، اڭ-تاڭ بولعان. الايدا اقيقات انىقتالعان سوڭ قۋانىشتان توبەلەرى كوككە جەتكەن. جانار ۇتقان قاراجاتىن كوپتەن كۇتكەن ارمانى بولعان پاتەر ساتىپ الۋعا جۇمساسا، ءارى ءبىر بولىگىن جاقىندارىنا سىيعا بەرمەك.

«لوتەرەيا بيلەتتەرىن ساتىپ العاندا ۇنەمى ساتتىلىك ماعان سەرىك بولسا ەكەن دەپ تىلەيتىنمىن. بۇل رەتتە مەن قولىمدا بارىن عانا جۇمساپ، شەكتەن شىقپايمىن. بۇل مەنىڭ ادەتىم. ءبىراق مەن ءبىر كۇنى ايتەۋىر ماعان ساتتىلىك بولاتىنىنىنا سەنىپ ءجۇردىم. بۇل مەن ءۇشىن – ءۇمىت پەن قۋانىشتىڭ جولى»، –دەپ اعىنان جارىلدى جانار.

ەندى كەزەك سىزدە! LOTO 6/49 لوتەرەياسىندا تەمىر تۇلپار ۇتىسى جاريالاندى. قاتىسۋ ءۇشىن ارنايى لوتوجيناق ساتىپ الۋ جەتكىلىكتى.

«ب ا ق شابا ما، باپ شابا ما؟» دەگەندەي، بۇل جولى ءسىزدىڭ باعىڭىز جانۋى ابدەن مۇمكىن.

مۇندا قاتىسىڭىز — كولىكتىڭ كىلتى ءسىزدىڭ قولىڭىزدا بولۋى عاجاپ ەمەس! ساتتىلىك – سەنگەن جانعا سەرىك.

جانار مەن ايدوس سياقتى جەڭىمپازداردىڭ تاريحى — «ءساتتى جۇلدىزدىڭ» ءار بيلەتىندە ءۇمىت جاتقانىن دالەلدەيدى.

«سەنىم مەن ءۇمىتباستى قارۋ. جەڭىستىڭ ءدامى ءتاتتى. ەشقاشان مويىماڭىزدار، ساتتىلىكدايىن تۇرعان سىي ەمەس، ونى شىن سەنگەن ادام تابادى»، – دەيدى جانار.

«بار بولعانى ءبىر بيلەت ءومىرىڭدى وزگەرتۋى مۇمكىن. باستىسىسەنىم مەن سابىر كەرەك»، – دەيدى ايدوس.

ول «ءساتتى جۇلدىز» ويىنعا جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراۋعاشاقىرادى.

«ويىن – ويىننان اسپاسىن، ءومىردىڭ ءمانىن جويماسىن» دەگەندى ەستەن شىعارماعان ابزال. باعىڭىزدى بايقاڭىز – جەڭىس سىزگە قاراپ تۇر. قازاقستاندا مىڭداعان ادام ءوز مۇمكىندىگىن سىناپ، ءبىر تۇندە ءومىرىن وزگەرتىپ جاتىر. ءبىر عانا بيلەت — تاعدىردى وزگەرتەتىن مۇمكىندىك.

«تالاپتى ەرگە نۇر جاۋار»، «تاس تۇسكەن جەرىنە اۋىر» دەگەندەي، ءاربىر ادام جەڭىسكە لايىق! ساتتىلىكتى قولدان جىبەرمەڭىز – sz.kz سايتىندا تولىق اقپارات پەن قاتىسۋ شارتتارى بار.

 رەسپۋبليكا كۇنى – ءبىزدىڭ ۇيلەسىمدى جانە ادىلەتتى قوعام قۇرۋعا دەگەن ورتاق كۇش-جىگەرىمىزدىڭ جەمىسى 
25 قازان 2024
 رەسپۋبليكا كۇنى – ءبىزدىڭ ۇيلەسىمدى جانە ادىلەتتى قوعام قۇرۋعا دەگەن ورتاق كۇش-جىگەرىمىزدىڭ جەمىسى 

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى توقايەۆ ەل ەگەمەندىگى تۋرالى دەكلاراسيا قابىلدانعان كۇندى قاسيەتتى تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ باستاۋىنا بالاي كەلە، «مەملەكەتتىك ەگەمەندىك تۋرالى دەكلاراسيانىڭ قابىلدانۋى ەلگە الەمدىك قاۋىمداستىقتا تاۋەلسىز ويىنشى رەتىندە ءوز ورنىن جاريالاۋعا مۇمكىندىك بەردى»، - دەپ اتاۋلى كۇننىڭ تاريحي ءمانىن اشتى. ​​​​​​​​​«ءبىز ەلىمىزدە جان-جاقتى رەفورمالاردى جۇزەگە اسىرىپ جاتىرمىز. بۇل – ەڭ الدىمەن، حالقىمىزدىڭ تۇتاستىعى مەن بىرلىگىنىڭ ارقاسى. سەبەبى، ءبىز تاڭداعان جول – وركەندەۋ مەن دامۋ جولى»، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.

ەل ەگەمەندىگى تۋرالى دەكلاراسيا 34 جىل بۇرىن، 1990 جىلى 25 قازاندا قابىلداندى. قازاق كسر جوعارعى كەڭەسى دەپۋتاتتارى تاريحي قۇجاتتى ءبىراۋىزدان ماقۇلدادى. قازاقستان العاش رەت مەملەكەتتىلىگىنىڭ نەگىزگى قاعيدالارىن – اۋماقتىق تۇتاستىق، ازاماتتىق، مەملەكەتتىك بيلىكتىڭ تولىقتىعى، حالىقارالىق قاتىناستارداعى دەربەستىك، مەملەكەتتىك رامىزدەر – ەلتاڭبا، تۋ، ءانۇرانىن بەكىتتى.  

    

ءماجىلىس دەپۋتاتى، فراكسيا جەتەكشىسى، اگرارلىق ماسەلەلەر جونىندەگى كوميتەت ءتوراعاسى، "اۋىل" پارتياسىنىڭ ءتوراعاسى سەرىك ەگىزبايەۆ "مەملەكەتتىك ەگەمەندىك تۋرالى دەكلاراسيا - جاڭا ءداۋىردىڭ باستاۋى بولدى"، - دەپ سانايدى.

"شىن مانىندە، بۇل كۇنگە جەتۋ جولىندا تالاي كورنەكتى تۇلعالارىمىز كۇش-جىگەرىن، ءبىلىمىن، قاجىر-قايراتىن سارپ ەتىپ، جانقيارلىق ەرلىك پەن ورلىكتىڭ ۇلگىسىن كورسەتتى. ولاردىڭ ءپاتريوتيزمى مەن وتانعا ادالدىعىن كەلەر ۇرپاققا ونەگە ەتىپ، تاۋەلسىزدىككە تاعزىمدى تاعلىمعا اينالدىرۋ بۇگىنگى بۋىننىڭ قاسيەتتى پارىزى"، - دەيدى سەرىك ەگىزبايەۆ.

راسىندا، قازاقستان ەگەمەندىگى تۋرالى دەكلاراسيا - ەلىمىزدىڭ ەركىن جانە تاۋەلسىز دامۋ جولىنىڭ باستاماسى، تىڭ تاريحىمىزدىڭ تىرەك نۇكتەسى. تاريحي ءساتتىڭ كۋاگەرى - قازاق كسر جوعارعى كەڭەسىنىڭ ءحىى شاقىرىلىمداعى دەپۋتاتى جيگۋلي دايرابايەۆ بۇگىندە «اۋىل» حدپپ ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى، ق ر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى، "اۋىل" فراكسياسىنىڭ مۇشەسى. ول كەزدە  36-جاستاعى جيگۋلي مولداقالىق ۇلى ەڭ جاس دەپۋتات بولاتىن.

«قازاق ەلى­ءنىڭ عاسىرلار بويى اڭساعان ازات­تىعىنا 1990 جىلدىڭ 25 قازانىندا قولى جەتتى دەۋگە تولىق نەگىز بار. ويتكەنى بۇل دەكلاراسيا تاۋەلسىزدىككە باراتىن جولدى اشىپ بەردى. مەن وسى تاريحي وقيعانىڭ كۋاگەرى بولىپ، اتالعان قۇجاتتىڭ قابىلدانۋىنا ۇلەسىمدى قوسقانىم ءۇشىن ءوزىم­ءدى باقىتتى سانايمىن»، - دەيدى جيگۋلي دايرابايەۆ.

رەسپۋبليكا كۇنى 1995 جىلدىڭ قازان ايىندا ۇلتتىق مەرەكە بولىپ جاريالاندى. 2001 جىلى «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى مەرەكەلەر تۋرالى» زاڭىمەن رەسپۋبليكا كۇنى مەملەكەتتىك مەرەكەگە اۋىستىرىلدى. ال 2009 جىلدان اتالعان كۇندى  مەرەكەلەۋ مۇلدەم توقتاتىلعان بولاتىن.

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ 2022 جىلعى ۇلتتىق قۇرىلتايدىڭ ءبىرىنشى وتىرىسىندا رەسپۋبليكا كۇنىن مەرەكەلەۋدى جاڭعىرتۋدى جانە وعان ۇلتتىق مەرەكە مارتەبەسىن قايتارۋدى ۇسىندى. ءىزىن سۋىتپاي، 2022 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە مەملەكەت باسشىسى ءتيىستى زاڭعا قول قويدى جانە رەسپۋبليكا كۇنى قايتادان مەملەكەتتىك مەرەكەگە اينالدى.

رەسپۋبليكا كۇنى مەن تاۋەلسىزدىك – ەگىز ۇعىم. قازاقستانىمىزدىڭ بايلىعى جەر استىنداعى كەنىمەن عانا ەمەس، بىرلىك پەن ىنتىماقتا ءومىر سۇرەتىن ەلىمەن باعالانسا كەرەك. بۇلار باردا ەڭسەرىلمەيتىن قيىندىق، الىنبايتىن قامال جوق.  

تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ تۇعىرى، ارنالى باستاۋى، اسقاق سيمۆولى  – رەسپۋبليكا كۇنى قۇتتى بولسىن!

 

ايدا جاباعييەۆا، «اۋىل» پارتياسىنىڭ رەسمي وكىلى

 

ءبىز تۋرالى
ulys.kz — اقپاراتتىق، ساراپتامالىق جانە تانىمدىق باعىتتاعى ماتەريالداردى بەرەدى.
 
مۋلتيمەديالىق جوبا زامان تالابىنا ساي جاسالعان. قازاقستاننىڭ اقپاراتتىق نارىعىن ساپالى
كونتەنتپەن قامتاماسىز ەتۋگە ۇلەس قوسۋعا باعىتتالعان. مۇنداعى ساراپتامالىق، تانىمدىق
ماقالالار سان سالانى قامتيدى. گەوستراتەگيا، گەوەكونوميكا، گەوساياسات، حالىقارالىق
قاتىناستار مەن ەلدىڭ ىشكى-سىرتقى ساياساتى، ەكونوميكا، جاھاندا بولىپ جاتقان تەكتونيكالىق
وزگەرىستەر مەن ترەند تاقىرىپتار ۇلتتىق مۇددە تۇرعىسىنان تەرەڭ تالدانىپ قازاق
وقىرماندارىنا جەتكىزىلەدى. ورتالىق ازيا مەن تۇركى الەمىنە ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى.