Көпшілік адам баласын өмірінің жалғасы, мәні деп бағалайды. «Бала – бауыр етің» деген қазақтың сөзін де жиі естіп жатамыз. Бір анадан «Қай балаңды қатты жақсы көресің?» деп сұрағанда: «Ауырған баламды жазылғанша, шығып кеткен баламды оралғанша, кіші баламды өскенше жақсы көремін. Кеудемдегі жүрегім тоқтағанша, бәрін жақсы көріп өтемін» деп жауап беріпті. Осы баланы жақсы көру бар да оған жауапкершілік бар. Бала – үлкен жауапкершілік. Оның дені сау, жаны мен тәнінде жарақаты жоқ болып өсуіне баланың ата-анасы тікелей жауапты.
Қазіргі кезде бала қауіпсіздігі аса маңызды әрі өзекті. Бөбектер арасында жазатайым оқиғалар өте жиі кездеседі. Статистикалық мәліметтерге қарағанда, өткен жылы еліміз бойынша 100-ден аса бала көпқабатты үйдің терезесінен құлап кеткен. Бұған қоса балардың отпен немесе сумен ойнауының соңы көбінесе өкінішке соқтырады. Көп жағдайда балалар мен жасөспірімдердің отты дұрыс қолданбауы, қауіптілігін ескермеуі апатты жағдайға ұласып жатады. Әсіресе жаз айларындағы ыстық күндері от жағу, жанған отты дұрыс сөндірмеу, жанғыш заттарды бей-беркет қолдану, оларды жану қауіптілігі жоғары жерлерге тастаудың қауіпі зор.
«Ата-ана кез келген қауіптің алдын алу үшін балаларға түсіндіру жұмыстарын жүргізіп және өзі де оған үлкен жауапкершілікпен қарау керек. Мәселен, балаларға қандай орында от тұтату, сіріңке сияқты заттарды орынмен қалай қолданып, қалай сөндіру керектігін үйрету керек. Баларды үйде қалдырып, сыртынан жауып кетудің салдарынан түрлі қайғылы оқиғалар көптеп кездеседі. Сонымен қатар балалардың бос уақыттарын ұйымдастыра алмау, оларды ата-аналарының қараусыз қалдыруы әртүрлі жазатайым жағдайларға, жарақат пен өлімге алып келеді», - дейді азаматтық белсенді, балалар қауіпсіздігі және отбасын дамыту саласындағы сарапшы, Amansabi.kz ақпараттық ресурсының авторы Динара Құсаин.
Терезеден балалардың құлап кетуін алдын алу мақсатында үкіметтік деңгейде бірқатар жұмыстар жасалып жатыр. Енді жаңадан салынып жатқан көпқабатты үйлердің терезелеріне қауіпсіздік құлыптары орнатылмақ.
«Менің бір практикалық ұсыныстарымның бірі - жаңа салынған көпқабатты үй кешендері терезесіне қауіпсіздік құлыптарын орнату. Әрине бұл менің жеке жеңісім емес, соны естіп, қолдағандардың жалпы нәтижесі - осы норманы бұйырса сәуір айында заңнамаға Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі енгізбекші», - дейді сарапшы.
Сонымен қатар Динара елімізде балалардың ақпараттық, сексуалдық қауіпсіздігіне қатысты да мәселелердің бар екенін алға тартты.
«Мен жақында ғана баланың сексуалдық қауіпсіздігі бойынша тікелей эфир өткіздім. Онда аталған мәселеге қатысты көптеген алдын алу шарасы туралы пкірілдерімді айттым. 3 жастан бастап, сөйлеу деңгейіне байланысты, балаларға іш киім ережесін үйрету керек. Ана/әке/әжесінен басқа (сенімді адамдарды өзіңіз анықтаңыз), іш киім жауып тұрған дене мүшелеріне ешкімнің қол тигізуге, ұстауға құқығы жоқ. Ерекше жағдайлар: бақшадағы тәрбиеші дәретханаға баруға көмектесетін кезде; дәрігер қараған кезде. Бірақ ата-ана сол кезде баласының қасында болуы тиіс. 3 жастан бастап, балаларға басқа дене мүшелері тәрізді сыртқы жыныс мүшелерінің атауларын да - пенис, вульва - үйрету қажет. Ұят емес, ол адамның физиологиясы. Баланың өз денесі туралы біліктігі — жыныстық зорлық-зомбылықтың алдын алу фактордың бірі болып табылатындығын есте ұстауымыз керек. Бар мәселелерді балаға репродуктивті денсаулық тұрғысынан түсіндіру қажет. Мысалы, “жыныстық мүшелер — сенің болашақта салауатты ата-ана болу, және келешекте сенің де балаң сау болуы үшін өте маңызды органдар. Жыныстық мүшелер өте нәзік. Сондықтан басқа адамдар оларға қол тигізбеуі керек”, - дейді Д.Құсаин.
