Елімізде жыл сайын көктем келе салысымен су тасқынымен күрес жұмыстары басталады. Су шаруашылығының маманы, гидротехник Аманбек Рамазанов мұндайға жол бермеу үшін ерте қам жасап, арналар мен қоймалардың дұрыс жөнделу жауапкершілігін заңнама арқылы меншік иесіне жүктеу қажеттігін айтады.

«Су тасқынына дайындықты ауыл шаруашылығында суару маусымы аяқталғаннан кейін бірден бастаған жөн болды», - деді су маманы.

Оның айтуынша, бұрын әр облыста су шаруашылығы басқармасы және ірі шаруа қожалықтары болды. Мұнан бөлек, жылжымалы механикаландырылған лектер қызмет көрсетті. Олар каналдардың арнасын тазарту, су тығыздағыштарды, бөгеттерді жөндеу жұмыстарын күзде, тіпті жаздың соңында бастап кететін. Қазір осы тәртіпті қолға алу қажет.

«Әкімдіктер жылыту маусымы аяқтала салысымен келесі жылыту маусымына дайындықты бірден бастап кетеді. Яғни, олар келесі жылыту маусымына дайындықты күзде емес көктемде, ағымдағы жылдың жылыту маусымы аяқталғаннан кейін бірден қолға алады. Дәл солай су тасқынына дайындықты суару маусымынан кейін бірден бастау керек. Әрине, мұны айту оңай, ал жасау  өте қиын екені түсінікті», - деді Аманбек Рамазанов.

Осы орайда гидротехник мұндай жағдайда каналдар мен гидротехникалық жабдықтарды кім ретке келтіруі тиістігіне тоқталды.

«Меніңше, мұны мемлекеттік немесе жеке меншікте болғанына қарамастан құрылыс нысандарының иелері істеуі керек. Бұл міндеттер заңмен белгіленуі тиіс. Қазір қолданыстағы заңдарда мұндай міндеттер көзделмеген, жоқ. Ал ол жұмыстарды ұйымдастыру жауапкершілігі заң жүзінде Су ресурстар министрлігі мен жергілікті атқарушы органдарға жүктелуі қажет. Сонымен қатар мұндай міндеттерді бассейндік кеңестерге де жүктеуге болады. солай болған жағдайда аталған кеңестердің рөлі мен құрамы заңмен күшейтілуі керек. Осы шаралар қолға алынған жағдайда жұртшылық шешім қабылдауға қатысуға және осы жұмыстардың орындалуын бақылауға мүмкіндік алады. Бұл көптеген дамыған елдерде бар тәжірибе», - деді ол.

Су маманы соңғы жылдары климат өзгеріп, ауа температурасы жылып келе жатқандығына назар аудартып, соның салдарынан туындайтын қиындықтарға қарсы тұруды үйрену қажеттігін баса айтады.

«Ол үшін «Азаматтық қорғау туралы» Заңда қазіргідей төтенше жағдайлар мен оның салдарын жою жөніндегі іс-шараларды жоспарлауды ғана емес, олардың алдын алуды да көздеу қажет. Сонымен қатар, бұл жоспарлауға тек Төтенше жағдайлар министрлігі мен өзге де мүдделі мемлекеттік органдар ғана емес, сонымен қатар ғылыми қызметкерлер, Қазгидромет қатысуы тиіс»,-  деді гидротехник.

ҚР Премьер-Министрі Олжас Бектенов ТЖМ-нің Дағдарыстық жағдайларда басқару орталығында төтенше жағдайлар министрі Шыңғыс Әріновтің есебін тыңдады. Аумақтық ТЖД-лар бейне конференц байланыс режимінде қосылды.

ТЖМ деректері бойынша әкімдіктермен бірлесіп, 2,3 млн м3 астам ағын су шығарылып, 162 мыңнан астам құм толтырылған қапшық және 31 587 тонна инертті материал төселді. Апаттық-құтқару жұмыстарына 6 349 адам, 2 192 техника, 689 сорғы құралы және т.б. жұмылдырылды.

«Бұл – соңғы жылдардағы ең үлкен су тасқыны. Қазір бастысы – адам өмірін сақтап қалу және апат зардаптарын азайту. Кейін жекелеген лауазымды тұлғалардың өз қызметтік міндеттеріне салғырт қарауының ықтимал фактілерін анықтау мақсатында егжей-тегжейлі тексеру жүргізілетін болады. Мен бұл мәселені Бас Прокурормен талқыладым. Бүгінде барлық күш су тасқынына қарсы жұмыстарға жұмылдырылды. Менің бірінші орынбасарым Роман Васильевич Скляр ең қатты зардап шеккен өңірлерде жүр» , — деді Олжас Бектенов.

Үкімет басшысы сондай-ақ солтүстік өңірлерде де су басу қаупі бар екенін атап өтті. Бұған дейін Солтүстік Қазақстан облысындағы су тораптарының жағдайы тексерілген болатын.

ТЖМ басшылығына еліміздің барлық өңірінде бақылауды күшейту тапсырылды.

Қостанай облысының әкімі Құмар Ақсақалов көктемгі су тасқынына байланысты төтенше жағдайлар орын алған облыстың оңтүстік аудандарындағы атқарылып жатқан іс-қимылдардың жай-жапсарымен өзі тікелей келіп танысты.

Облыс әкімі Арқалықтағы сапарында қалаға қарасты Северный кентінің Пролетарская көшесіндегі ағын судың алдын алу жұмыстарын көріп, үйлерін су басқан тұрғындардың да жай-күйлеріне назар аударды.

26 наурыз күні сағат 18.45 -те Северный кенті, Пролетарская көшесі бойында жолдың үстімен өтіп кеткен қар суын тоқтату үшін жолдың жиегіне құм төселіп, су сорғыш мотопомпалар мен жылжымалы станциялар жұмылдырылды.

Жол бойынан арық қазылып, судың бағыты бұрылды.

Бұл іске барлығы 50 адам, 13 техника тартылып, нәтижесінде жолдың үстінен үйлерге қарай құлаған су екпіні тоқтатылды.

Құмар Іргебайұлы Арқалық қаласының әкімдігінде көршілес Амангелді, Жангелдин аудандары әкімдерінің қатысуымен бейнежиын өткізіп, мән-жайды нақтылады.

27 наурызға текті Арқалық қаласы бойынша көктемгі су тасқынына қарсы шаралар жайында қала әкімі Әмірхан Асанов ақпарат берді.

Арқалық қаласына қарасты Екідің, Әбдіғаппар хан ауылдарымен байланыстыратын көтерме жолдың суағар құбырлары еріген қар суын өткізіп үлгере алмағандықтан 25 наурыздан бастап аталған ауылдармен қатынас үзілді. Екідің ауылында 258 тұрғын бар, ауылдағы 49 үйдің 23 -не су кіріп, 10 үй бүлінді. Екі қыстаудың тұрғындары қауіпсіз жерге шығарылды.

Әбідғаппар хан ауылында 276 тұрғын бар, 2 үйдің тұрғындары қауіпсіз жерге шығарылды. Қайыңды ауылдық округінің Қызылжұлдыз ауылының 185 тұрғынын қауіпсіз жерге шығаруға 3 автөкөлік жіберілді. Қайыңды ауылдық округіне қарасты 4 шаруа қожалығы орналасқан қыстауда 14 адам қауіпті жағдайда. Аталған екі ауылда да жүкті әйелдер мен медициналық есепте тұратын науқастарды қауіпсіз жерге шығару, ауыл тұрғындарын азық – түлікпен, дәрі – дәрмекпен қамту шаралары жүргізілді.

Арқалық қалалық әкімдігі жанынан 4 мобильді топ құрылып, 8 мотопомпамен тұрғындардан түскен шағымдар бойынша су сору жұмыстарын жүргізуде. Көмеке Қостанай облысы Төтенше жағдайлар департаменті жасағы 50 адам, 3 техника және 1 тіркемелі мотопомпа, Қарағанды қаласының әскери бөлімшесінен 50 адам 3 техника, Қостанай қалалық Төтенше жағдайлар департаментінен 2 техника мен 5 адам жіберілген.

Облыс әкімі қауіпті жағдайда қалған тұрғындарды жедел түрде қауіпсіз аймаққа шығаруға тапсырма берді. Бұл үшін Қорғаныс министрлігінен 4 тікұшақ жәрдемге келген.

«Адамдар түнге дейін толық құтқарылуы тиіс. Төтенше жағдайдан зардап шеккен бірде бір тұрғын өз мәселесімен жеке қалмауы қажет», – деді облыс әкімі Құмар Ақсақалов.

Сондай-ақ, қала және аудан басшыларына алдағы уақытта көктемгі су тасқынына жіті дайындалуға пәрмен берді.