«Taza Qazaqstan» road-estafetasynyń İİ-shi kúninde vandalızmmen kúres jalǵasyn tapty, dep habarlaıdy Ulys.

«AMANAT» partıasy janyndaǵy «Jastar Rýhy» jastar qanatynyń bastamasymen «Taza Qazaqstan» jalpyulttyq naýqany aıasyndaǵy road-estafeta jalǵasýda.

Búgin road-estafetanyń ekinshi kúninde Astanadan shyqqan aldyńǵy top pen Qaraǵandy belsendileri «Spassk» memorıaldyq kesheniniń aýmaǵyn qoqystan jáne vandalızm izderinen tazartty. Olar Aqsý-Aıýly men Shet aýdanynyń aýmaǵyn júrip ótip, Balqashqa qaraı bet aldy. 

«Jastar Rýhy» jastar qanatynyń tóraǵasy Aqerke Iskanderova road-estafeta aıasynda jan-jaqty jumys júrgiziletinin aıtty. 

«Búgin road-estafetanyń ekinshi kúninde qoqyspen birge vandalızmmen kúresýdemiz. Qaraǵandy-Balqash baǵytynda kezdesken eskertkishterdi de retke keltirýdemiz. Ózderińiz bilesizder, vandaldyq áreketterdiń jıilep ketýine baılanysty qylmystyq kodekske arnaıy bap engizilip, quqyq buzýshylyqtardy jazalaý sharalary kúsheıtildi. Bul vandaldarmen kúreste qoldanylatyn jaqsy tásilge aınaldy. Byltyr qazan aıynda bastaý alǵan vandalızmmen kúres respýblıkalyq aksıasy road-estafetada da kórinis tabýda. Aýa-raıynyń qolaısyzdyǵyna qaramastan belsendilerdiń kóńil-kúıi jaqsy. Keshe Astana-Qaraǵandy tas jolynda 1 kúnniń ózinde 13 tonna qoqys jınadyq. Avtokólikpen jol boıynda ketip bara jatqanda qoqystar kózge kórinbeıdi. Al shyn máninde qorshaǵan ortamyzda qoqys óte kóp. Sondyqtan jastar atynan barlyǵyńyzdy tazalyqqa, sanaly ekologıalyq orta qurýǵa shaqyramyn», - dedi ol óz sózinde.

Jastarǵa Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty Jarqynbek Amantaıuly qosylyp, vandalızmge ushyraǵan eskertkishterdi olarmen birge retke keltirdi.   

«Aksıanyń paıdasy zor. Mysaly kúni keshe 3 qap qoqys jınadym. Búgin jastardyń qataryna qosyldym. Vandaldardan keıingi qalǵan izdi joıyp, tas joly aýmaǵy men oǵan qarasty aımaqtardy qoqystardan tazartýdamyz. Sondaı-aq Aqsý-Aıýly halqymen de kezdesip úlgerdik», - dedi Jarqynbek Amantaıuly. 

Depýtat Aqsý-Aıýlyda azamattardy qabyldap, halyqtyń ózekti máselelerine qulaq asty.

Sondaı-aq belsendiler Qaraǵandy-Balqash tas joly men onyń aýmaǵyn qoqystan tazartyp, suryptaýda. Jınalǵan qoqys qaptarǵa suryptalyp, «QazAvtojol» mashınalaryna tıelip, qoqys polıgondaryna shyǵarylady.  Qatty qaldyqtar «Qazaqstannyń qaıtalama shıkizat óńdeýshiler qaýymdastyǵy» basqarmasynyń qoldaýymen qaıta óńdeýge jiberiletin bolady. 

«Óte jaqsy bastamanyń kýágeri bolyp otyrmyz. Ekologıamyz úshin qoqysty suryptaý óte mańyzdy. Ózderińiz biletindeı, damyǵan elder turmystyq qaldyqtardy qaıtadan óńdep, barynsha kádege jaratýda. Bul úrdis bizge de asa qajet. Suryptaý – qoqys kólemin azaıtýǵa, tabıǵı resýrstardy únemdeýge jáne eldegi ekologıalyq jaǵdaıdy jaqsartýǵa múmkindik beredi. Sondyqtan Jastar qanatynyń bul bastamasyna biz qýana qoldaý bildirýdemiz», - deıdi qaýymdastyq tóraǵasy Batyrbek Áýbákirov.

Eske sala keteıik, byltyr 20 qazanda «Jastar Rýhy» jastar qanaty Qazaqstannyń tarıhı, mádenı jáne tabıǵı murasyn vandalızmnen saqtaýǵa baǵyttalǵan respýblıkalyq aýqymdy aksıany bastady. 2500-den astam «Jastar Rýhy» belsendisi men volonteri 500-den asa tarıhı, mádenı eskertkishterdi tazartty. Aksıa barysynda «Tańbaly tas» petroglıfterin, «Aqbaýyr» shatqalyn, Sh. Qudaıberdiulynyń, S. Seıfýllınniń, Bógenbaı batyr, Kenesary han eskertkishterin, «Tekturmas» kesenesin, «Ybyqty saı» shatqalyn, Qoja Ahmet Iassaýı kesenesi mańyndaǵy  qorǵanyn, «Shaqpaq ata», «Sultan Úpi», «Qaraman ata» jerasty meshitterin qoqystar men jazýlardan tazartty. Aksıa kúni búginge deıin respýblıkanyń barlyq aımaqtarynda jalǵasýda.

Jambyl aýdany Ernazar aýylynyń kelinderi arasynda «Eń taza aýla» konkýrsy uıymdastyrylady, dep habarlaıdy  Ulys.

Búginde daryndy mektep oqýshylary da «Taza Qazaqstan» aksıasyna óz úlesterin qosýda. Bul kúni Taraz qalasy bilim bóliminiń tehnıkalyq shyǵarmashylyq ortalyǵynyń 600-den astam tárbıelenýshisi qoqys qaldyqtarynan jasaǵan qolóner buıymdaryn kópshilik nazaryna usynady.

Máselen, ortalyq shákirtteri ustazdarymen birge jınalǵan qoqys qaldyqtarynan 200-den asa túrli kartına, qýyrshaqtar men ydystar ázirlegen. Oqýshylar mundaı jumystardy aldaǵy ýaqytta da jalǵastyrýdy kózdep otyr.

Sonymen qatar bilim berý uıymdarynyń jas ǵalymdary ekologıany jaqsartyp, adamdardyń turmys-tirshiligin arttyrýǵa baǵyttalǵan jobalar ázirlegen. Atap aıtqanda, Taraz qalasy №7 mektep-gımnazıasynyń oqýshysy D.Tarasenkonyń «Jaıaý júrginshiler ótkelderiniń qaýipsizdigin arttyrý», Merki aýdany M.Áýezov atyndaǵy mektep-lıseıiniń oqýshysy J.Jeńisqannyń «Taza qala sizden bastalady», Jýaly aýdany Á.Bókeıhan atyndaǵy №15 mektep-lıseıiniń oqýshysy A.Ońdasynnyń «Aqyldy Eso-jylyjaı», Merki aýdany №44 mektebiniń oqýshylary A.Erkinqyzy men Ó.Eńsebektiń «Ekinshi ómir syıla!» atty qoqys óńdeıtin zaýyt jobalary «Kóne Taraz» etno-mádenı keshenindegi «Kórme» zalynda tanystyrylady.

Jambyl aýdany Ernazar aýylynyń kelinderi arasynda «Eń taza aýla» konkýrsy uıymdastyrylady. Baıqaýǵa 35 jasqa deıingi 9 kelin qatysady. Konkýrstyń maqsaty – tazalyqty saqtaý, turǵyndar arasynda ekologıalyq mádenıetti qalyptastyrý, halyqtyń birligin, tatýlyǵyn arttyryp, urpaqtar sabaqtastyǵyn jarasymdy jalǵastyrý.

Arnaıy qurylǵan komısıa konkýrsqa qatysýshylardyń jumystaryna baǵa berip, jeńimpazdardy syılyqtarmen marapattaıdy.

Sondaı-aq oblystyń barlyq aýdanynda «Eń taza kóshe», «Eń taza aýla», «Eń belsendi volonter» konkýrstary ótkiziledi. Atap aıtqanda, Baızaqta «Eń úzdik volonter», Sarysý, Qordaı aýdanynda «Eń úzdik aýla», T.Rysqulovta «Eń belsendi turǵyn», Talasta «Eń úzdik kóshe», Shýda «Eń úzdik aýla sypyrýshy» konkýrsy uıymdastyrylady.

Sonymen qatar volonterlerdiń, belsendi azamattardyń, turǵyndardyń qatysýymen Taraz qalasy men aýdandarda senbilikter, tazalyq jumystary ótkiziledi. Atap aıtqanda, Taraz qalasyndaǵy «Mamyr» saıabaǵynda 200-den astam qala turǵynynyń qatysýymen sanıtarlyq-tazalyq jumystary, Talas ózeniniń boıynda, Aısha bıbi kóshesinde tazalyq jumystary, B.Momyshuly kóshesindegi aıaldamalardy boıaý, jýý jumystary, «Uly dala» shaǵyn aýdanynda «Bizdiń aýla» atty tazalyq jumysy, «Qarasý» shaǵyn aýdanyndaǵy «Áýlıe bulaq» kanalyn tazalaý jumystary júrgiziledi.

Osyndaı aksıalar barlyq aýdanda uıymdastyrylady. Atap aıtqanda, Baızaq aýdanynyń ortalyq saıabaǵynda, Jambyl aýdany Aısha bıbi kesenesiniń mańynda, Qordaı aýdanynyń ortalyǵynda, Merki aýdanynda «Sypataı batyr», Sarysý aýdanynda «Shoqaı Datqa» keseneleriniń mańynda, Shý qalasy temirjolshylar saıabaǵynda ótedi.

2024 jyly óńirdegi jól jóndeý jumystaryna 23,1 mlrd teńge bólindi. 469,6 shaqyrym jol jóndeý jumystary atqarylady. Onyń ishinde, 155,3 shaqyrym jergilikti mańyzy bar avtojol, 286,2 shaqyrym eldi meken kósheleri men 28,1 shaqyrym jaıaý júrginshiler joly. Taraz qalasynda 140 shaqyrymnan asa jol ortasha jóndeýden ótedi. Onyń ishinde 67,8 shaqyrymdy quraıtyn 117 kóshe, 20,2 shaqyrym jaıaý júrginshiler joly, 73,8 shaqyrym bolatyn shaǵal joldy jóndeý josparlanǵan.

Eske sala keteıik, «Taza Qazaqstan» aksıasy bastalǵannan beri óńirde 1 770 senbilik ótip, oǵan 220 myń adam qatysty.

Nátıjesinde 60 tarıhı-mádenı eskertkish, 143 saıabaq pen skver, 816,6 shaqyrym kanaldar men aryqtar, 3,1 myń shaqyrym kóshe men 109,1 myń aýla tazartyldy. 11,4 myń tonna qoqys shyǵaryldy. 60 myńǵa jýyq kóshet otyrǵyzylyp, 49 sýburqaq iske qosyldy.

2024 jylǵa abattandyrý, kógaldandyrý jáne sanıtarlyq tazalaý jumystaryna jalpy 10,3 mlrd teńge qarastyrylǵan.

Aksıa jyl sońyna deıin jalǵasyp, turǵyn úıler, joldar, demalys saıabaqtary abattandyrylyp, jóndeletin bolady.

Kásipodaqtar federasıasynyń tóraǵasy BQO-da sý tasqynynan zardap shekken kásipodaq múshelerine sertıfıkattar tabystady

Qazaqstan Respýblıkasy Kásipodaqtar federasıasynyń tóraǵasy Satybaldy Dáýletalınniń sý basqan aımaqtarǵa jumys sapary Batys Qazaqstan oblysynda jalǵasty.

29 mamyrda Oralda QRKF tóraǵasy kásipodaq múshelerimen – sý tasqyny kezeńinde apattyń qaýipti deńgeıge jetken aýdandardyń turǵyndarymen kezdesti.

Satybaldy Dáýletalın jıynǵa qatysýshylar aldynda sóz sóılep, tabıǵı apat ákelgen shyǵyn men zalaldyń aýqymy zor ekenin aıtty. Kásipodaqtar federasıasynyń tóraǵasy búkil el úshin kúrdeli kezeńde memleket pen qoǵam kórsetken áleýmettik jaýapkershiliktiń mańyzdylyǵyn atap ótti. Satybaldy Dáýletalın áleýmettik seriktester tarapynan qabyldanyp jatqan sharalarǵa toqtala kele, qazirgi tańda Prezıdenttiń tapsyrmasy boıynsha Úkimet sý tasqynynyń saldaryn joıý jáne zardap shekken qazaqstandyqtarǵa kómek kórsetý boıynsha aýqymdy jumystar atqaryp jatqanyn eske saldy.

Búginde Batys Qazaqstan oblysynda sý tasqyny jaǵdaıy turaqtalyp, 8,5 myńnan astam adam úılerine oraldy. Oblysta sý tasqynynyń zardaptaryn joıý jumystary jalǵasýda. 8 882 adam jalpy somasy 3,3 mlrd. teńgege 100 AEK mólsherinde birjolǵy áleýmettik kómek aldy. Qazaqstan boıynsha barlyǵy 100 AEK mólsherinde birjolǵy tólemderdi 11 mlrd teńgeden astam somaǵa 30 770 otbasy aldy. Búgingi tańda 432 otbasyǵa qıraǵan turǵyn úıdiń ornyna jańa úıler men páterler berildi, 1862 jańa úıdiń qurylysy júrgizilýde, onyń 394-i Batys Qazaqstan oblysynda salynýda.

Elimizdiń barlyq salalary men óńirlerinen Kásipodaqtar federasıasy men onyń fılıaldary tótenshe jaǵdaı kezinde memleketpen birtutas maıdan bolyp, zardap shekkenderge kómek kórsetýge birden kiristi.

"Sý tasqyny zalalyn joıý – barlyq kúshter men resýrstardy biriktirýdi talap etetin ortaq mindet. Elimizde tabıǵı apat bolǵan alǵashqy kúnnen bastap kásipodaqtar memlekettik organdarmen tyǵyz baılanysta jumys istep, apattyń saldarymen kúresý jumystaryn atqardy. Kásipodaqtar qarajat jınaýdy, gýmanıtarlyq kómekti uıymdastyryp, ýaqytsha baspanamen qamtamasyz etýge kómektesti», - dep atap ótti Qazaqstan Respýblıkasy kásipodaqtar federasıasynyń tóraǵasy.

Kásipodaqtar zardap shekkenderge kómek retinde 225 mıllıon teńge materıaldyq kómek pen 14 mıllıon teńgege jýyq taýarlyq kómek kórsetti.

Sonymen qatar, Qazaqstan Respýblıkasy Kásipodaqtar federasıasy kásipodaq shıpajaılarynan muqtaj jandarǵa 269 oryn bólý týraly sheshim qabyldady. QRKF shıpajaılaryna 179 adam ornalastyryldy, olarǵa em qabyldaýǵa, psıhologıalyq jáne qajetti quqyqtyq kómek alýǵa múmkindik berildi.

Óz kezeginde BQO Kásipodaq ortalyǵynyń tóraǵasy Aıgúl Esekenova habarlaǵandaı, TJ kezinde Batys Qazaqstan oblysynyń "Aqjaıyq" shıpajaıynda sý tasqynyna qarsy jumystardy júrgizýge kelgen 100 áskerı qyzmetshi ornalastyryldy.

Onyń aıtýynsha, aımaqtyq kásipodaq jetekshileri men kásipodaq belsendileri oblystyq qoǵamdyq shtab pen eriktiler qozǵalysynyń jumysyna belsene atsalysty. Kásipodaq uıymdarynan BQO halqyn qoldaýǵa shamamen 14 mln. teńge gýmanıtarlyq jáne 5 mln. teńgeden astam materıaldyq kómek tústi.

Kezdesýde QRFB basshysy kásipodaqtyń 45 múshesine turmystyq tehnıkany satyp alýǵa 100 myń teńge nomınaldy sertıfıkattar tabystady. Olardyń qatarynda bilim berý, densaýlyq saqtaý, mádenıet, TKSH, sondaı-aq energetıka jáne mashına jasaý salalarynyń qyzmetkerleri bar.

Sý tasqyny saldaryn joıý barysynda qutqarýshylar men eriktilerdiń janqıarlyq úlesi Kásipodaqtar federasıasynyń «Eńbek ozaty» medalimen erekshe atalyp ótildi. BQO TJD avarıalyq-qutqarý jasaǵynyń basshysy Asqar Qylyshev, oblystyq kópsalaly aýrýhananyń jansaqtaý jáne anestezıologıa bólimshesiniń medbıkesi Rıta Ýalıtdenova, Terekti aýdany Ańqaty orta mektebiniń ekonomıkalyq bóliminiń meńgerýshisi Sabyrjan Aralbaev, Báıterek aýdanynyń jeke kásipkeri Oleg Túrın, Báıterek aýdany Ianvarsevo aýyldyq okrýgi ákimi apparatynyń júrgizýshisi, erikti Samat Jantýlın, Terekti aýdany «Senim» Otbasy ortalyǵynyń»  tóraǵasy Anar Qaırekenova, Oral sport kesheniniń ádiskeri Janboz Baıdáýlet, Oral qalasyndaǵy kitaphana meńgerýshisi Gandı Shamkelova, Terekti aýdandyq balalar men jasóspirimder sport mektebiniń sportshysy Qanat Ermuhanov, sonymen qatar M.Ótemisov atyndaǵy Batys Qazaqstan ýnıversıtetiniń №3 jataqhana komendanty Álfıa Ǵumarova QRKF marapatyna ıe boldy.

Jıynǵa qatysýshylar Kásipodaqtar federasıasynyń tóraǵasy Satybaldy Dáýletalınge qıyn kezeńde qoldaý kórsetip, qyzmetterin laıyqty baǵalaǵany úshin alǵystaryn bildirdi.

Batys Qazaqstan oblysy qoǵamdyq shtabynyń basshysy Erbol Salyqov QRKF Tóraǵasy men búkil kásipodaq qoǵamdastyǵyna alǵysyn bildirip, jan-jaqty qoldaý kórsete otyryp, kásipodaqtar ózderiniń kúsh-qýaty men birligin kórsetip, qıyn kezeńderde birlese áreket etý mańyzdy ekenin rastady.

«Tótenshe jaǵdaı bastalǵaly bizdiń otandastarymyz, kásipodaqtar, kásipkerler jáne basqa da qurylymdar kómek qolyn sozdy. Osy ýaqyt ishinde óńirge 2000 tonnadan astam gýmanıtarlyq kómek jetkizildi», - dedi ol.

Jıyn sońynda Qazaqstan Respýblıkasy Kásipodaqtar federasıasynyń tóraǵasy Satybaldy Dáýletalın sý basqan eldi mekenderdegi ómirdiń tez arada qalpyna keltirilip, adamdardyń burynǵy ómirine oralatynyna senimdi ekenin jetkizdi. Ol óz tarapynan Kásipodaqtar federasıasy aldaǵy ýaqytta da qarapaıym eńbekshilerdiń ómir súrý sapasyn jaqsartýǵa baǵyttalǵan jumystardy jalǵastyra beretinin málimdedi.

«Búgingi maqsatymyz – jumysshylarǵa laıyqty eńbek jaǵdaıyn jasaý. QRKF Bas keńesi 2024 jyldy «Laıyqty eńbek jyly» dep jarıalady. Búgingi tańda laıyqty eńbek jaǵdaılary – bul laıyqty jalaqy, qaýipsiz eńbek jáne turaqty jumyspen qamtý. Kásipodaqtar federasıasy laıyqty jaǵdaılar men eńbekaqyny qamtamasyz etýge baǵyttalǵan birqatar sharalarǵa bastamashy boldy, eń tómengi jalaqyny retteýdiń jáne halyqtyń tabysyn arttyrýdyń jańa tetikterin usyndy. Elimizde Kásipodaqtar federasıasynyń bastamasymen eń tómengi jalaqy deńgeıi kóterilip, eń tómengi jalaqyny esepteý ádistemesi jáne 2030 jylǵa deıingi Qaýipsiz eńbek tujyrymdamasy qabyldandy. Memlekettiń bul qadamdary eńbekshilerdiń ál-aýqatyn arttyrýǵa baǵyttalǵan kásipodaq bastamalaryna qoldaý kórsetýdiń bir kórinisi boldy», - dedi Satybaldy Dáýletalın.