Osydan týra 30 jyl burynǵy Qojaly eldi-mekenindegi qandy qasaptyń áli kúnge deıin jergilikti turǵyndar úshin qorqynyshty tús, al qalǵan kópshilik úshin qaıǵy jutqan qaraly kún bolyp tabylatyndyǵy ras.
1992 jyly 26 aqpan túni burynǵy KSRO-nyń 366-shy motoatqyshtar bólimshesiniń tikeleı qatysýymen jáne jergilikti turaqsyz áskerılerdiń qosalqy kómegimen Armenıanyń qarýly kúshteri Ázerbaıjannyń Taýly Qarabaq aımaǵyndaǵy Qojaly qalasyna basa-kóktep kirdi.
Shabýyl nátıjesinde 613 beıbit turǵyn, olardyń qatarynda 63 bala, 106 áıel men 70 qarıa óltirildi. Qoldan jasalǵan qyrǵyn ústinde 487 adamnyń deneleri jaýyzdyqpen bólshektendi, tipti keıbiri tirileı órtelip, keıbiriniń bastaryn kesip alǵan, taǵy bireýlerine aýyr dene jaraqaty salynsa, keıbiriniń bas terisi tirideı sypyryldy. 1000-ǵa jýyq beıbit turǵyn aýyr jaralanyp, 1275 adam tutqynǵa alyndy.
Qojalynyń 150-ge jýyq turǵyny áli kúnge deıin is-tússiz joǵalǵandar qatarynda. 8 otbasy tolyǵymen qyrylyp, 25 bala tul jetim, taǵy 130 bala jartylaı jetim atandy.
Halyqaralyq sottar men uıymdar Qojalydaǵy oqıǵanyń qatygezdigin jáne qylmystyń bar aýyrlyǵyn tolyǵymen moıyndady. Qasiretti oqıǵadan birneshe apta ótken soń, 1992 jyldyń 11 naýryzynda Eýropa Keńesiniń mınıstrler komıteti deklarasıada «jaqyn arada oryn alǵan jappaı adam óltirý men qatygezdikke» qatty alańdaýshylyq bildirip, Taýly Qarabaq aımaǵynyń turǵyndaryna qarsy baǵyttalǵan «zorlyq-zombylyq» áreketterin qatań túrde aıyptady. Biraq 30 jyl ótse de qandy qyrǵynnyń jergilikti turǵyndardyń júregine salǵan jarasy áli jazylǵan joq...
Qojaly oqıǵasyna 30 jyl tolýyna oraı Nur-Sultan qalasyndaǵy Ázerbaıjan elshiliginde arnaıy shara ótti.
Sharada Ázerbaıjannyń Qazaqstandaǵy Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi Aǵalar Atamoǵlanov sóz sóılep ázerbaıjan halqy úshin qaraly kún týraly aıtty.
«Qojalydaǵy bolǵan qaıǵyly oqıǵa kóp jyldan beri ázerbaıjan halqynyń júregindegi jara. Qandy oqıǵaǵa 30 jyl ótse de ol týraly aıtý áli de aýyr. Ázerbaıjanǵa Geıdar Álıev basshy bolyp kelgennen keıin ǵana Qojaly tragedıasy óziniń saıası-quqyqtyq baǵasyn aldy. Ázerbaıjan Parlamenti 26 aqpandy «Qojaly genosıdi» kúni dep bekitti. Sodan beri álem elderine osy kúndi ázerbaıjandyqtardyń qaıǵyly kúni retinde kórsetý sharalary jalǵasyp keledi», - dedi Elshi.
Sondaı-aq sharada Qojaly qyrǵynyna qatysty tarıhshylar, saıasatkerler Qojaly qyrǵyny týraly tarıhı derektermen bólisti.
