Jyl basynda Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev Qytaımen kedendik shekarada bolyp jatqan "bylyqty" qatty synaǵan bolatyn. Kólikter tekserilmeıtinin, salyqtar men bajdar tólenbeıtinin atap ótip Bas prokýratýraǵa Qarjy mınıstrligi jáne Qarjy monıtorıńi agenttigimen sonymen qatar basqa da múddeli organdarmen birlesip, tekserý júrgizip, kedendik shekarada tártip ornatýdy tapsyrǵan edi.
Prezıdenttiń qaıtty aıtatyn jóni bar. Óıtkeni, statısıkany alyp qaraıtyn bolsaq, Qytaıdyń keden organdarymen alshaqtyq 5,7 mıllıard dollarǵa jetken. Sol joly «Tıispeýshilik mártebesi bar qandaı da bir ýákiletti operatorlar bar. Elimiz salyq túrinde ondaǵan mıllıard teńge joǵaltyp jatyr. Olaı bolmaıdy", - degen bolatyn Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev.
Memlekettik kirister komıteti óte jaýapty tapsyrmany oryndap jatqandaryn habarlady. Olardyń málimetinshe, byltyr eki el arasyndaǵy saýda-sattyqtyń statısıkasyndaǵy aıyrmashylyq 5,7 mılılard AQSH dollaryna deıin jetken. Óıtkeni, kásipkerler taýarlaryn ótkizerde baǵasyn az qylyp kórsetedi. Mysaly, myń teńgeniń zatyn 200 teńge dep kórsetip, kedendik alymdar men salyqty az tólep kelgen.
Qazirgi kezde Qytaıdan bizge ákelinetin 13 myń túrli taýardyń 8 myńynyń nomenklatýrasy bekitilgen. Iaǵnı, kásipkerler «ótirik baǵa» kórsete almaıdy. Mysaly, Qytaıdan telefonnyń qabyn 800 teńgeden satyp alsa, ony 250 teńge dep kórsete almaıdy. Óıtkeni, nomenklatýrada baǵa kórsetilip tur. Endi mamandar qalǵan taýar túrleriniń de nomenklatýrasyn bekitpek.
Sondaı-aq sıfrlandyrý jumystary da jasalaýda eken. Atap aıtqanda, qazir kedendik deklarasıanyń 82 paıyzy avtomatty túrde shyǵarylady. Bul keden qyzmetkerlerine de, kásipkerlerge de óte tıimdi.
Buryn Qytaımen ózara saýda-sattyq týraly aqparat berilmeıtin eken. Byltyrdan bastap Qytaıdyń kedendik organy Qazaqstanǵa avtomobıl joly arqyly tasymaldanyp otyrǵan taýarlar týraly aqaparat berse, bıyldan bastap temirjol arqyly ketken taýarlardyń da aqparatyn berýde.
«Nur jolyndaǵy» elektrondyq kezektegi bylyqtar da qazir birshama retteldi.
Aıta ketsek, bıyl jarty jyl ishinde Qazaqstan men Qytaıdyń arasyndaǵy saýda-sattyq 11.2 mılılard AQSH dollaryna jetti. Qytaı Qazaqstanǵa 4,6 mıllıard dollardyń taýaryn satsa, biz kórshimizge 6,6 mıllıard dollarǵa taýar satyppyz. Qazaqstannan negizinen shıkizat ketedi: munaı, gaz, metaldyń ónimderi. Al, Qytaı Qazaqstanǵa avtomobıl, kólik quraldary, plasıkalyq jáne toqyma ónimderi men kıim-keshek satady.
Memlekettik kirister komıteti «bul jumysymyzdyń basy» dep otyr. Prezıdent aıtqan bylyqty tolyq retteı ala ma, álde qurǵaq sandarmen aýyz súrtip qutyla ma, ýaqyt kórsetedi.
