Búgin baýyrlas Ázirbaıjan elinde Hojaly qurbandaryn eske alý kúni. Sebebi, Taýly Qarabahqa qarasty atalǵan qalaǵa 1992 jyldyń aqpan aıynyń 25-nen 26-na qaraǵan túni shabýyl jasalyp, júzdegen beıbit ázerbaıjan óltirildi. Bul 27 jyl ótse de áli ádil baǵasy berilmeı kele jatqan qandy oqıǵanyń biri.
Hojaly qyrǵynyna baılanysty Ázirbaıjannyń Syrtqy ister mınıstrligi men Bas prokýratýrasy arnaıy málimdeme jasady. Onda kórsetilgendeı, Armenıa Respýblıkasy Ázirbaıjan Respýblıkasyna qarsy júrgizgen basqynshylyq soǵysy arqyly Ázirbaıjan Respýblıkasy jeriniń besten bir bóligin basyp alǵan. Al Hojalyny okýpasıalaý kezinde tipti shekten shyqqan. Ázirbaıjannyń Taýly Qarabaq óńirinde ornalasqan Hojaly qalasynda tragedıalyq oqıǵaǵa deıin 7000 myń adam turǵan. Atalǵan qalany 1991 jyldyń qazan aıynan bastap armán qarýly kúshteri qorshaı bastaǵan. Al 1992 jyldyń aqpan aıynyń 25-nen 26-na qaraǵan túni Armenıa qarýly kúshteri burynǵy KSRO Qarýly kúshteriniń 366 motoatqyshtar polkiniń kómegimen artılerıalyq soqqy jasap, Hojalyny basyp alyp, qala halqyna jaýyzdyq áreketter jasaǵan. «Hojaly genosıdi saldarynan 5379 qala turǵyny deportasıalandy, 613 adam, onyń 63-i bala, 106-y áıel qatygezdikpen óltirildi, tipti 8 otbasynyń taıly-taıaǵy qalmaǵan, 487 adam jaraqat aldy, 1257 adam qolǵa túsirilip, kepildikke alyndy. Al 150 adamnyń (68 áıel, 26 bala) taǵdyry áli kúnge deıin belgisiz. Armenıa qarýly kúshteriniń Hojaly qalasyn basyp alýy Ázirbaıjan memleketi men halqyna 170 mıllıon AQSH dollarynan astam shyǵyn ákeldi» delingen qujatta. Ázirbaıjannyń Syrtqy ister mınıstrligi men Bas prokýratýrasynyń arnaıy málimdemesinde Hojalydaǵa qyrǵyn olar tek ázirbaıjan boǵany úshin jasaldy degen túıinge keledi. Baýyrlas halyqtyń qaıǵysyna qatysty belgili jýrnalıs, túrki álemi taqyryptarynda qalam tartyp júrgen Amenkeldi Qurmetuly óziniń feısbýk áleýmettik paraqshasynda mynadaı pikir bildiripti. Tolyq berýdi jón kórdik.
Amenkeldi QURMETULY, jýrnalıs
27 jyl buryn, 1992 jyldyń 26 aqpanynda Ázerbaıjannyń Hojaly qalasynda qasiretti oqıǵa bolǵan desedi. 25 inen 26 qaraǵan túni armán qarýly toptary KSRO Qarýly kúshteriniń 366 motoatqyshtar polkiniń (keıin polk taratyldy) kómegimen Ázerbaıjanynń Hojaly qalasyna shabýyl jasaǵan. Bir túnde 613 beıbit turǵyndy qyryp tastapty. Olardyń ishinde 63 bala, 70 qarıa, 106 áıel bolypty. Sol kezde Armenıa qorǵanys mınıstri qyzmetin atqarǵan, byltyrǵa deıin eldiń prezıdenti bolǵan Serj Sargsán "Hojalydan buryn ázerbaıjandar armándardyń beıbit turǵyndarǵa tıispeıtinine senimdi edi" depti. Iaǵnı genosıdti ádeıi uıymdastyrsa kerek. İz-túzsiz ketken 150 ge jýyq adam taǵy bar. 25 bala tul jetim qalsa, 130 balanyń ata-anasynyń biri kóz jumǵan eken. Sodan beri 27 jyl ótti.
Aıtpaqshy, 366 gvardıalyq motoatqyshtar polki 25 gvardıalyq motoatqyshtar dıvızıasynyń quramyna kiripti. Ol ol dıvızıa HH ǵasyrdyń basynda Orta Azıada áreket etken "3 túrkistandyq kavalerıa dızıvıasynyń" negizinde jasaqtalsa kerek. Al bul dıvızıa 30 jyldarǵa deıin "basmashylardy joıýmen" aınalysqan. Qysqasy, 366 polktiń áý bastaǵy "mısıasy" túrki halyqtaryna qarsy kúres bolǵanǵa uqsaıdy. Polk sońǵy ret túrki halqyna Hojalyda qarý kezendi. Beıbit turǵyndarǵa qarsy oq atty. Solaı.
Hojaly qyrǵynyn túrki jurty umytpaǵany jón-aý. Kimniń dos, kimniń qas ekenin esten shyǵarmaý úshin kerek ol.
