Búgin Túrkıa Respýblıkasynyń Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy Elshiliginde baýyrlas eldiń elshisi Nevzat Ýıanyk buqaralyq aqparat quraldaryna 2016 jylǵy 15 shildede Túrkıada uıymdastyrylǵan tóńkeris áreketiniń 3 jyl tolýyna oraı arnaıy baspasóz máslıhatyn ótkizdi. Odan soń elordada tirkelgen dıplomatıalyq mısıa jetekshileri, iskerler men medıa ókilderiniń qatysýymen de arnaıy shara ótip, elshi FETÓ lańkestik uıymynyń qaýipi týraly baıandap berdi.

Odan soń «jeli» atty derekti fılmniń kórsetilimi boldy. FETÖ (Fetýllah Gúlenniń lańkestik uıymy)-nyń shyn beınesin sıpattaıtyn atalǵan derekti fılmdi belgili brıtandyq jýrnalıs Endrú Ýılson «TRT  World» telekompanıasy úshin túsirgen eken. İzin ala sharaǵa qatysýshylar 15 shilde oqıǵasynan syr shertetin fotokórmeni tamashalady. Jalpy, «Jeli» derekti fılmni 11 shildeden bastap tegin kórsetilip jatqanyn aıta ketý kerek.   Túrkıa Respýblıkasynyń Tótenshe jáne ókiletti elshisi Nevzat Ýıanyktyń baspasóz ókilderi aldynda sóılegen sózderin sol qalpy berýdi jón kórdik.   

Búgin 2016 jylǵy 15 shildede Túrkıada satqyndar uıymdastyrǵan tóńkeris áreketin toqtatý jolynda jandaryn pıda etken sháıitterimizdi eske alyp,  jaralanǵandarǵa shıpa tilep, qaharman halqymyzdyń sol túndegi kúresin taǵy da bir ret eske alý maqsatynda jınalyp otyrmyz.

Fetýllah lańkestik uıymy (FETÓ) josparlap, uıymnyń armıaǵa kirip alǵan músheleri tarapynan Qarýly Kúshterdiń buıryǵyna baǵynbaı uıymdastyrylǵan 15 shilde áreketi - tarıhymyzda biz bastan ótkergen eń qandy lańkestik shabýyldardyń biri.

«Bilim qozǵalysynyń» artyna jasyrynyp ózderi ashqan oqýlarda jastardyń sanasyn ýlap, memlekettiń barlyq mekemelerine kirip alǵan FETÓ kúsh qoldana otyryp, zańǵa qaıshy tásildermen 2016 jylǵy 15 shildede zańdy úkimetti qulatyp, elimizdegi demokratıalyq rejımdi joıýdy kózdedi.

2016 jylǵy 15 shildede Májilisimiz, Prezıdenttik ákimshilik ǵımaraty, Ulttyq Barlaý qyzmeti ǵımaraty, Gólbashyndaǵy Polısıanyń arnaıy operasıalar ortalyǵy, ishki ister bólimsheleremizdiń ǵımarattary bombalandy. Qarapaıym halyqty tankiler basyp, joǵarydan bombalar tastalyp, tikushaqtar oq boratty. Gólbashyndaǵy Arnaıy operasıalar ortalyǵyn áskerı ushaqtar bombalady, nátıjesinde  sháıit bolǵan 51 polısıa qyzmetkerleriniń tipti múrdeleri de tabylmady. Sol túni 251 azamatymyz qaza taýyp, 2195 kisi jaralandy.

Sońǵy 3 jylda memleketimizdiń eldegi jáne sheteldegi negizgi basymdyqtarynyń biri FETÓ-men kúres boldy. Eldegi erekshe qaýipsizdik sharalaryna qaramastan, FETÓ-men el ishindegi kúresimiz zańnyń ústemdigi, negizgi quqyqtar men azamattyq erkindikterdiń saqtalý prınsıpterine súıene otyryp júrgizildi. Qıanatqa jol bermeýge kúsh salyndy, qıanat jasalǵany týraly shaǵymdardy tekserý jáne máseleni sheshý maqsatynda jańa mehanızmder quryldy.

Shetelderdegi FETÓ qurylymdarymen kúres Syrtqy İster Mınıstrligimizdiń kún tártibiniń eń mańyzdy basymdylyqtarynyń biri boldy. Osy maqsatta júrgizgen jumysymyzdyń negizgi baǵyttaryn tómendegideı túıindeýge bolady:

a) Jumysymyzdyń negizgi ózegi - FETÓ-niń qyzmet atqaratyn basqa elderge de shyn máninde  qaýip tóndirýi múmkin ekendigin anyqtaý. Osy oraıda 1990 jyldardan bastap FETÓ taraı bastaǵan basqa elderde de Túrkıadaǵydaı qurylymmen ózderine saıası jáne ekonomıkalyq yqpal etý alańdaryn ornatýdy kózdegeni, osyǵan sáıkes ózderi turyp jatqan eldiń zańdaryn belinen basýdan taıynbaǵandary, quddy bir barlaý uıymy sıaqty qyzmet atqarǵandary dáleldermen basa kórsetildi.

á) Sonymen qosa, FETÓ lańkestik uıymynyń sheteldegi áreket alańdaryn shekteý, uıym músheleriniń zańnan jaltarýy men aqsha transferleriniń aldyn alý maqsatynda ákimshilik sharalar men quqyqtyń prosester de iske qosyldy. FETÓ-niń sheteldegi qurylymdarynyń basshylaryna qatysty Túrkıada bastalǵan tergeý jumystary aıasynda olardy turyp jatqan elderden qaıtaryp alý týraly talap hattarymyz joldandy.

b) Ásirese bilim salasynda FETÓ-ge qarsy jasalǵan qadamdardyń basqalarǵa qıanat keltirmeýi maqsatymen Túrkıa Maarıf qory álemniń túkpir -túkpirinde erekshe jumys istep jatyr.  Qazirgi kúni jalpy sany 22 elde FETÓ-men baılanysy bar mektepter jabyldy. Túrkıa Maarıf qory 19 elde FETÓ-men baılanysy bar mektepterdi óz qoryna aýdaryp alyp bilim bere bastady. 15 elde jańa 70 mektep ashty. Qor atyna  aýdarylyp alynǵan jańa mektepterde shamamen 30 myń oqýshy bilim alyp jatyr.

Kóptegen elder men halyqaralyq uıymdar FETÓ-ni lańkestik uıym dep jarıalady. Osy baǵytta Qazaqstan da múshesi bolyp tabylatyn Islam Yntymaqtastyq uıymy (IYU) 2016 jylǵy 19 qazanda ótken IYU Syrtqy ister mınıstrleri keńesiniń 43-shi otyrysynda FETÓ lańkestik uıym dep tanyldy; 2017 jyly 27 qańtarda IYU Parlamenterler odaǵynyń 12 konferensıasynda da bul sheshim rastaldy. Qazaqstan da múshesi bolyp tabylatyn Azıa Parlamenterler Assambleıasy tarapynan 2016 jylǵy 1 jeltoqsanda osyǵan uqsas sheshim qabyldandy; Soltústik Kıpr Túrik Respýblıkasymen qosa Pakıstan Joǵarǵy soty da 2018 jylǵy 28 jeltoqsanda sheshim qabyldap, FETÓ-ni lańkestik uıym dep tanydy.

Osy oraıda, Batystyń, ásirese Ulybrıtanıanyń 15 shilde áreketin FETÓ josparlaýshy degen málimdemeleri óte mańyzdy. 2017 jylǵy shilde aıynda túrik BAQ-taryna suqbat bergen sol kezeńdegi Ulybrıtanıanyń Túrkıadaǵy elshisi Rıchard Mýr 15 shildedegi tóńkeris áreketiniń artynda FETÓ-niń turǵandyǵy týraly jaqsy biletinderin aıtty. Sondaı-aq, Anglıa Parlamenti 2017 jylǵy naýryzda jarıalaǵan raportta Ulybrıtanıa Birikken Koróldigi Syrtqy ister mınıstrliginde Eýropa isteri jónindegi mınıstr Alan Dýnkan «15 shildeni FETÓ uıymdastyrdy ma?» degen suraqqa «aıtarlyqtaı dárejede «ıá» dep jaýap berýge bolady» (I think the answer has to be, in large part, in terms of significant involvement, yes.) dep jaýap berdi. Dýnkan sondaı-aq FETÓ-niń memlekettik uıymdar men mekemelerge enip alýyna qatysty pikirin «Bir top adam memleket ishinde memleket quryp, ıaǵnı úı ishinen úı tigip, ony qulatý úshin úkimetke ashyq jáne júıeli túrde kirip alǵan»  (clear and systematic infiltration of the entire apparatus of government by a group of people who, as a state with in the state, try to overturn the state) dep baıandady.

Kúni keshege deıin bul shyndyqty moıyndamaı, Túrkıa men álemniń túrli aımaqtarynan qashqan FETÓ múshelerine esikterin ashqan keıbir elderdiń óziniń  de bul qaýip-qaterdiń baıybyna tereńdep bara bastaǵany baıqalady. Mysaly, «Der Spiegel» jýrnalynyń 2018 jylǵy maýsym aıyndaǵy sanynda jarıalanǵan bir maqalada FETÓ jaqtastarynyń ondaǵan jyldar boıy memlekettik úıymdarǵa, ásirese ishki ister organdary men sot organdaryna enip alǵandary týraly taqyrypta oılarynyń bir jerden shyǵatyny jazylǵan, uıymnyń ishinde qatal saqtalatayn ıerarhıa qurylymy bar ekeni kórsetilgen. Sondaı-aq, Germanıa Federatıvtik Respýblıkasynyń (GFR) Syrtqy ister mınıstrligi «Anadoly» aqparat agenttiginiń taqyrypqa qatysty suraǵyna «qolymyzdaǵy bar maǵlumatqa súıensek, Gúlen áreketiniń músheleri Túrkıadaǵy tóńkeris áreketine qatyspady dep aıta almaımyz» dep jaýap berdi.

FETÓ-niń AQSH-taǵy qurylymyn da FBI-diń qalt etkizbeı baqylaýǵa alǵanyn aıta ketý kerek.

Úshinshi elderde FETÓ-ge qarsy paıda bolǵan túsinik aıasynda uıym músheleri deportasıalandy. Úshinshi elderge deportasıalanǵandarmen qosa 20-dan astam elden 110-nan astam FETÓ múshesiniń Túrkıaǵa ustap berilýi qamtamasyz etildi.

Satqyndar uıymdastyrǵan tóńkeris áreketinen keıin memleket basshysy deńgeıinde elimizge alǵash saparlaı kelgen táýelsiz Qazaqstannyń negizin salýshy Tuńǵysh Prezıdenti, Elbasy Nursultan Nazarbaev myrza bolatyn. Halqymyz tuńǵysh Prezıdent, asa mártebeli Elbasy Nazarbaev myrzanyń kóshbasshylyǵyndaǵy dos jáne baýyrlas Qazaqstannyń osy qoldaýyn eshqashan umytpaıdy!

FETÓ-men kúrestiń kúsheıtilýi týraly Qazaqstannyń tıisti mekemelerimen baılanystarymyz jalǵasýda. Qazaqstannyń tıisti mekemeleri FETÓ-men qatań túrde kúres júrgizedi degen úmittemiz. Osy oraıda, Túrkıa Qazaqstannyń tıisti mekemelerine ártúrli qoldaý kórsetýge daıyn.

Biz sheteldegi FETÓ-niń uıymdaryna qarsy kúsh-jigerimizdi salyp uzaq merzimdi kúres atqaratyn bolamyz. Memleketimiz osy baǵyttaǵy jumystaryn tabandy túrde jalǵastyra beredi.