ۆاليۋتا باعامى
  • USD -

    503.1
  • EUR -

    544
  • RUB -

    5.95
قۇلسارى قالاسىنان 12 مىڭ ادام كوشىرىلدى: اتىراۋدى دا سۋ باسۋى مۇمكىن
06 ءساۋىر 2024
قۇلسارى قالاسىنان 12 مىڭ ادام كوشىرىلدى: اتىراۋدى دا سۋ باسۋى مۇمكىن

اتىراۋ وبلىسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى  جاسۇلان بيسەمباي قۇلسارىدا بولىپ جاتقان احۋال وتە كۇردەلى ەكەنىن ايتتى.

ونىڭ ايتۋىنشا ورىنبور وبلىسىنداعى يريكلا سۋ قويماسىنان جايىققا جىبەرىلگەن سۋ قازاقستان اۋماعىندا باتىس قازاقستان وبلىسى ارقىلى اتىراۋعا وبلىستىڭ يندەر، ماحامبەت اۋداندارىنىڭ اۋماعىمەن اعىپ كەلەدى.

يندەر اۋدانى بويىنشا جاعا بەكىتۋ جۇمىستارىنا 54 ارنايى تەحنيكا، 408 قىزمەتكەر جۇمىلدىرىلعان. ءقازىر اۋداندا جايىق وزەنىنىڭ جاعالاۋىنداعى ءقاۋىپتى اۋماقتارعا جالپى ۇزىندىعى 10 كم بوگەت سوعىلدى. ول جۇمىستارعا 37950 دانا قاپشىق پايدالانىلدى. تاسقىنعا قارسى كۇرەس جۇمىستارى جالعاسۋدا.ماحامبەت اۋدانى بويىنشا ەلدى مەكەندەردىڭ سۋدان قورعانۋ بوگەتتەرىنىڭ جالپى ۇزىندىعى – 80 كيلومەتر. جايىق وزەنى بويىندا ورنالاسقان 17 ەلدى مەكەننىڭ ىشىندە 9 قورعانۋ بوگەتى وسال. 

بۇدان بولەك جىلىوي اۋدانىندا توتەنشە جاعداي جاريالانىپ، تۇرعىنداردى ەۆاكۋاسيالاۋ جۇمىستارى جان-جاقتى جۇرگىزىلىپ جاتىر. 

«قۇلسارى قالاسىنان 12 مىڭنان استام ادام ءقاۋىپسىز ورىنعا كوشىرىلدى. ەۆاكۋاسيالانعان ادامداردىڭ 5 مىڭى – بالالار. تۇرعىندار اتىراۋ قالاسىنا، جىلىوي اۋدانىندا ورنالاسقان «تەڭىز كەن ورنىنداعى ۆاحتالىق قالاشىققا جانە ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ بەينەۋ اۋدانىنا ەۆاكۋاسيالاندى»، - دەپ حابارلادى وبلىستىق شتابتان.

بۇگىن پرەزيدەنت اتىراۋ وبلىسىنىڭ اكىمىمەن تەلەفون ارقىلى سويلەستى. وبلىس اكىمى سەرىك شاپكەنوۆپەن  سويلەسۋ بارىسىندا پرەزيدەنت ەشقانداي وتباسى، بىردە ءبىر تۇرعىن مەملەكەتتىڭ نازارىنان تىس قالمايتىنىن مالىمدەدى جانە ولارعا ءوزىنىڭ جىلى لەبىزىن ءبىلدىرىپ، ءاردايىم قولدايتىنىن جەتكىزۋدى تاپسىردى.

پرەزيدەنت وبلىستاعى سۋ تاسقىنى جاعدايىن باقىلاۋدا ۇستاپ وتىر. سۋ باسۋ ءقاۋپىن سەيىلتۋ ءۇشىن بارلىق شارا قابىلدانىپ جاتىر جانە بۇل جۇمىستار ودان ءارى كۇشەيتىلەدى.

ۇكىمەت قارعىن سۋدان زارداپ شەككەن ازاماتتارعا كومەك كورسەتەدى، سونداي-اق ماتەريالدىق شىعىندار وتەلەدى.

فوتو ۆيدەودان الىنعان سكرين

RELATED NEWS
كليماتتىڭ وزگەرۋىنە ساي ارەكەت ەتۋدى ۇيرەنۋ قاجەت – سۋ مامانى
03 ءساۋىر 2024
كليماتتىڭ وزگەرۋىنە ساي ارەكەت ەتۋدى ۇيرەنۋ قاجەت – سۋ مامانى

ەلىمىزدە جىل سايىن كوكتەم كەلە سالىسىمەن سۋ تاسقىنىمەن كۇرەس جۇمىستارى باستالادى. سۋ شارۋاشىلىعىنىڭ مامانى، گيدروتەحنيك امانبەك رامازانوۆ مۇندايعا جول بەرمەۋ ءۇشىن ەرتە قام جاساپ، ارنالار مەن قويمالاردىڭ دۇرىس جوندەلۋ جاۋاپكەرشىلىگىن زاڭناما ارقىلى مەنشىك يەسىنە جۇكتەۋ قاجەتتىگىن ايتادى.

«سۋ تاسقىنىنا دايىندىقتى اۋىل شارۋاشىلىعىندا سۋارۋ ماۋسىمى اياقتالعاننان كەيىن بىردەن باستاعان ءجون بولدى»، - دەدى سۋ مامانى.

ونىڭ ايتۋىنشا، بۇرىن ءار وبلىستا سۋ شارۋاشىلىعى باسقارماسى جانە ءىرى شارۋا قوجالىقتارى بولدى. مۇنان بولەك، جىلجىمالى مەحانيكالاندىرىلعان لەكتەر قىزمەت كورسەتتى. ولار كانالداردىڭ ارناسىن تازارتۋ، سۋ تىعىزداعىشتاردى، بوگەتتەردى جوندەۋ جۇمىستارىن كۇزدە، ءتىپتى جازدىڭ سوڭىندا باستاپ كەتەتىن. ءقازىر وسى ءتارتىپتى قولعا الۋ قاجەت.

«اكىمدىكتەر جىلىتۋ ماۋسىمى اياقتالا سالىسىمەن كەلەسى جىلىتۋ ماۋسىمىنا دايىندىقتى بىردەن باستاپ كەتەدى. ياعني، ولار كەلەسى جىلىتۋ ماۋسىمىنا دايىندىقتى كۇزدە ەمەس كوكتەمدە، اعىمداعى جىلدىڭ جىلىتۋ ماۋسىمى اياقتالعاننان كەيىن بىردەن قولعا الادى. ءدال سولاي سۋ تاسقىنىنا دايىندىقتى سۋارۋ ماۋسىمىنان كەيىن بىردەن باستاۋ كەرەك. ارينە، مۇنى ايتۋ وڭاي، ال جاساۋ  وتە قيىن ەكەنى تۇسىنىكتى»، - دەدى امانبەك رامازانوۆ.

وسى ورايدا گيدروتەحنيك مۇنداي جاعدايدا كانالدار مەن گيدروتەحنيكالىق جابدىقتاردى كىم رەتكە كەلتىرۋى تيىستىگىنە توقتالدى.

«مەنىڭشە، مۇنى مەملەكەتتىك نەمەسە جەكە مەنشىكتە بولعانىنا قاراماستان قۇرىلىس نىساندارىنىڭ يەلەرى ىستەۋى كەرەك. بۇل مىندەتتەر زاڭمەن بەلگىلەنۋى ءتيىس. ءقازىر قولدانىستاعى زاڭداردا مۇنداي مىندەتتەر كوزدەلمەگەن، جوق. ال ول جۇمىستاردى ۇيىمداستىرۋ جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ جۇزىندە سۋ رەسۋرستار مينيسترلىگى مەن جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارعا جۇكتەلۋى قاجەت. سونىمەن قاتار مۇنداي مىندەتتەردى باسسەيندىك كەڭەستەرگە دە جۇكتەۋگە بولادى. سولاي بولعان جاعدايدا اتالعان كەڭەستەردىڭ ءرولى مەن قۇرامى زاڭمەن كۇشەيتىلۋى كەرەك. وسى شارالار قولعا الىنعان جاعدايدا جۇرتشىلىق شەشىم قابىلداۋعا قاتىسۋعا جانە وسى جۇمىستاردىڭ ورىندالۋىن باقىلاۋعا مۇمكىندىك الادى. بۇل كوپتەگەن دامىعان ەلدەردە بار تاجىريبە»، - دەدى ول.

سۋ مامانى سوڭعى جىلدارى كليمات وزگەرىپ، اۋا تەمپەراتۋراسى جىلىپ كەلە جاتقاندىعىنا نازار اۋدارتىپ، سونىڭ سالدارىنان تۋىندايتىن قيىندىقتارعا قارسى تۇرۋدى ۇيرەنۋ قاجەتتىگىن باسا ايتادى.

«ول ءۇشىن «ازاماتتىق قورعاۋ تۋرالى» زاڭدا قازىرگىدەي توتەنشە جاعدايلار مەن ونىڭ سالدارىن جويۋ جونىندەگى ءىس-شارالاردى جوسپارلاۋدى عانا ەمەس، ولاردىڭ الدىن الۋدى دا كوزدەۋ قاجەت. سونىمەن قاتار، بۇل جوسپارلاۋعا تەك توتەنشە جاعدايلار مينيسترلىگى مەن وزگە دە مۇددەلى مەملەكەتتىك ورگاندار عانا ەمەس، سونىمەن قاتار عىلىمي قىزمەتكەرلەر، قازگيدرومەت قاتىسۋى ءتيىس»،-  دەدى گيدروتەحنيك.

قازاقستاننىڭ 10 وبلىسى سۋ استىندا قالدى: توقايەۆ ۇندەۋ جاسادى
06 ءساۋىر 2024
قازاقستاننىڭ 10 وبلىسى سۋ استىندا قالدى: توقايەۆ ۇندەۋ جاسادى

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ سۋ تاسقىنى سالدارىنان قالىپتاسقان اۋىر جاعدايعا بايلانىستى ۇندەۋ جاريالادى. Ulys ۇندەۋدىڭ تولىق ءماتىنىن جاريالايدى.

***

قۇرمەتتى وتانداستار!

بۇگىن مەن ەلىمىزدىڭ ازاماتتارىنا ارنايى ۇندەۋىمدى جولداپ وتىرمىن. بارشاڭىزعا بەلگىلى، ءقازىر ەلىمىزدە كۇردەلى جاعداي قالىپتاسىپ وتىر. قاردىڭ كۇرت ەرۋىنە بايلانىستى ايماقتاردا سۋ تاسقىنى بولىپ جاتىر. بۇل – تابيعي اپات. مۇنداي احۋال ۇزاق جىلدان بەرى بولماعان. بۇل كولەمى جاعىنان سوڭعى 80 جىلدان بەرگى ەڭ ءىرى تابيعي اپات دەۋگە بولادى.

سۋ تاسقىنىنا بايلانىستى ەلىمىزدىڭ ون ايماعىندا توتەنشە جاعداي جاريالاندى، ياعني اباي، اقمولا، اقتوبە، اتىراۋ، باتىس قازاقستان، قاراعاندى، قوستاناي، پاۆلودار، سولتۇستىك قازاقستان جانە ۇلىتاۋ وبلىستارىندا.

اتقارۋشى ورگاندار جىبەرگەن ولقىلىقتاردى تۇزەۋ ءۇشىن مەن شۇعىل تۇردە ناقتى تاپسىرمالاردى بەردىم. ءقازىر بارلىق قاجەتتى شارالار قابىلدانىپ جاتىر. ۇكىمەت قارعىن سۋدىڭ سالدارىن جويۋعا بار كۇشىن سالۋدا.

پرەمەر-مينيستردىڭ باسشىلىعىمەن رەسپۋبليكالىق شتاب قۇرىلدى. پرەمەر-مينيستردىڭ ءوزى، ونىڭ ورىنباسارلارى جانە توتەنشە جاعدايلار ءمينيسترى اپات بولعان ايماقتاردى ارالاپ ءجۇر. بارلىق قۇتقارۋ جۇمىستارى مەنىڭ تىكەلەي باقىلاۋىمدا.

سۋ تاسقىنىمەن كۇرەسۋگە توتەنشە جاعدايلار مينيسترلىگىنىڭ بارلىق رەسۋرسى تارتىلدى. سونداي-اق قۇتقارۋ جۇمىستارىنا ىشكى ىستەر مينيسترلىگى، ۇلتتىق ۇلان، قارۋلى كۇشتەر جانە ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ ماماندارى بەلسەنە اتسالىسىپ جاتىر. زارداپ شەككەن ايماقتاردىڭ اكىمدىكتەرى كۇندىز-تۇنى جۇمىس ىستەۋدە. ونداعان مىڭ ۆولونتەر دە كومەكتەسىپ ءجۇر.

جاعداي وتە كۇردەلى بولسا دا، ءبىز قيىندىقتى مىندەتتى تۇردە ەڭسەرەمىز، بارلىعىن قالپىنا كەلتىرەمىز. ەڭ باستىسى – ازاماتتاردىڭ اماندىعى.

تاسقىن سۋدان زارداپ شەككەن ازاماتتارعا ايتارىم، مەملەكەت بىردە-بىر ادامدى ەسكەرۋسىز قالدىرمايدى. بارشاڭىزعا قارجىلىق جانە باسقا دا كومەك بەرىلەدى. ماتەريالدىق شىعىندار تولىق وتەلەدى.

ءبىز الاپات سۋ تاسقىنىنان ءتيىستى قورىتىندى شىعارۋىمىز كەرەك. ياعني، جىبەرىلگەن ولقىلىقتاردى تۇزەتىپ، ءتيىستى ساباق الۋىمىز قاجەت. ال ونداي ساباقتار از ەمەس.

اپاتتاردىڭ الدىن الۋ جۇمىسىنداعى كەمشىلىكتەن باستاپ، سۋ شارۋاشىلىعى ماماندارىنىڭ تاپشى بولۋى، تابيعاتقا نەمقۇرايلى قاراۋعا دەيىن كوپ ماسەلەنى رەتتەۋ قاجەت. ۇكىمەت جانە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار سۋ تاسقىنىمەن كۇرەستى ءتيىمدى ۇيلەستىرىپ وتىرۋعا ءتيىس. سۋ باسقان اۋماقتاردا قۇقىقتىق ءتارتىپتى قامتاماسىز ەتۋ قاجەت.

مەنىڭ بۇيرىعىممەن اپاتقا قارسى كۇرەسكە قورعانىس مينيسترلىگى قوسىمشا اسكەري كۇشتەرىن جولدايدى. حالىققا كومەكتەسۋ ءۇشىن ۇكىمەتكە مەملەكەتتىك ماتەريالدىق رەزەرۆتى پايدالانۋدى تاپسىرامىن. سونداي-اق ۇكىمەت شىعىنداردى وتەۋدىڭ ءتيىمدى جولدارىن شۇعىل قاراستىرۋعا ءتيىس. ونى زارداپ شەككەن ازاماتتارعا جان-جاقتى ءتۇسىندىرۋ كەرەك. بەرىلەتىن وتەماقى شىعىندى تولىق جابۋى قاجەت.

جاعدايى نەعۇرلىم كۇردەلى ايماقتارداعى جۇمىستى ۇيلەستىرۋ ءۇشىن ۇكىمەت باسشىسىنىڭ ورىنباسارلارىنا ايماقتارعا شىعۋدى تاپسىرامىن. ولار احۋال تۇزەلگەنشە سول جەردە بولادى. اقپاراتتىق شتاب ازاماتتاردى مەملەكەت قابىلداپ جاتقان بارلىق شارالار جونىندە ۇزدىكسىز جانە جان-جاقتى حاباردار ەتىپ وتىرۋعا ءتيىس.

بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنا، بەلسەندى ازاماتتارعا جانە بلوگەرلەرگە ايتارىم، جۇرتتى دۇربەلەڭگە سالاتىن جالعان اقپاراتتاردى تاراتپاۋ قاجەت. قازىرگى ۋاقىتتا بيلىك پەن قوعامدى ۇيىستىراتىن ارەكەتتەر جاساۋ اسا ماڭىزدى. ازاماتتاردى تەك قانا رەسمي اقپارات كوزدەرىنە سۇيەنۋگە شاقىرامىن.

قۇتقارۋشىلارعا، ءتارتىپ ساقشىلارىنا، ۆولونتەرلەرگە جانە اپاتپەن كۇرەسۋگە اتسالىسىپ جاتقان بارشا جۇرتقا العىسىمدى ايتامىن. وسىنداي قيىن-قىستاۋ كەزدە ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭنەن قول شىعارۋ ايرىقشا ماڭىزدى. ءبىر ەل، ءبىر حالىق بولىپ جۇمىلىپ، بۇل اپاتتى ەڭسەرەمىز. بۇل ءبىزدىڭ قولىمىزدان كەلەدى.

قوستاناي قالاسىندا توتەنشە جاعداي جاريالاندى
06 ءساۋىر 2024
قوستاناي قالاسىندا توتەنشە جاعداي جاريالاندى

 قوستاناي قالاسىنىڭ تاسقىنعا قارسى جەدەل شتابىنىڭ مالىمەتىنشە، قاراتومار سۋ قويماسىنان كوپ كولەمدە سۋ اعىزىلۋىنا بايلانىستى، جاعداي ۋشىققان. تۇرعىنداردى شۇعىل ءقاۋىپسىز جەرلەرگە كوشىرۋ قولعا الىندى. بۇل تۋرالى «قوستاناي تاڭى» گازەتى جازدى.

وسى جىلى، «قازگيدرومەتتىڭ» بولجامى بويىنشا، ەڭ ءىرى جوعارى توبىل جانە قاراتومار سۋ قويمالارىنا جالپى كوكتەم ماۋسىمىندا 450-دەن 700 ملن تەكشە مەترگە دەيىن سۋ ءتۇسۋى ىقتيمال دەلىنگەن-دى. مۇنىڭ ءوزى — جىلدىق ورتاشا 413 ملن تەكشە مەتر مەجەمەن العانداعى جورامال ەدى. الايدا سوڭعى 2 كۇندە قوس قويماعا 1 ملرد تەكشە مەتر سۋ جينالدى. ماماندار مۇنشالىق اۋقىمداعى سۋدى 1980 جىلدان بەرى كورمەگەندەرىن ايتىپ وتىر.

فوتو: «قوستاناي تاڭى» گازەتى

ءبىز تۋرالى
ulys.kz — اقپاراتتىق، ساراپتامالىق جانە تانىمدىق باعىتتاعى ماتەريالداردى بەرەدى.
 
مۋلتيمەديالىق جوبا زامان تالابىنا ساي جاسالعان. قازاقستاننىڭ اقپاراتتىق نارىعىن ساپالى
كونتەنتپەن قامتاماسىز ەتۋگە ۇلەس قوسۋعا باعىتتالعان. مۇنداعى ساراپتامالىق، تانىمدىق
ماقالالار سان سالانى قامتيدى. گەوستراتەگيا، گەوەكونوميكا، گەوساياسات، حالىقارالىق
قاتىناستار مەن ەلدىڭ ىشكى-سىرتقى ساياساتى، ەكونوميكا، جاھاندا بولىپ جاتقان تەكتونيكالىق
وزگەرىستەر مەن ترەند تاقىرىپتار ۇلتتىق مۇددە تۇرعىسىنان تەرەڭ تالدانىپ قازاق
وقىرماندارىنا جەتكىزىلەدى. ورتالىق ازيا مەن تۇركى الەمىنە ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى.