ق ر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى، «اۋىل» پارتياسىنىڭ مۇشەسى قاراقات ابدەن «Ulys kz» تىلشىسىنە ەكسكليۋزيۆتى سۇحبات بەردى.
پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا قاتىستىڭىز. شىندىعىن ايتۋ كەرەك وسى كەزدەن باستاپ حالىق اراسىندا كەڭ تانىلا باستادىڭىز. جالپى پرەزيدەنتتىك سايلاۋدا كانديدات بولىپ، ۇلكەن دوداعا قاتىسۋ سىزگە نە بەردى؟
مەن پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا قاتىسقان كەزدە ءوزىم ءۇشىن 3 نارسەنى دالەلدەگىم كەلدى. ءبىرىنشى، مەن ءوزىمنىڭ قوعامدىق جۇمىستارىمداعى يدەيالارىمدى جوعارى مىنبەردەن ايتقىم كەلدى. مىسالى، مەن ۇنەمى كوتەرىپ جۇرگەن ۇلتتىق تاربيە قۇندىلىقتارىنىڭ ماڭىزدىلىعى جانە ءبىرقاتار الەۋمەتتىك ماسەلەلەردىڭ اۋقىمدىلىعىن كورسەتۋگە تىرىستىم. ەكىنشىدەن، ءبىزدىڭ قوعامدا بارلىق ادام ءۇشىن جول اشىق ەكەنىن دالەلدەگىم كەلدى. ايەلسىڭ بە، ەرسىڭ بە، قانداي وتباسىدان شىقتىڭ، قانداي تاپ وكىلىسىڭ بارىنە تەڭ قۇقىق پەن جاعداي جاسالعان. بىزدە ادىلدىك جوق، ايەلدەر سايلاۋعا قاتىسا المايدى دەگەن سىڭارجاق پىكىرلەر بار. وسى پىكىردى جوققا شىعارسام دەدىم. ۇشىنشىدەن، مەن ءوزىمنىڭ جەكە جولىمدى سالعىم كەلدى. مەن وتە قاراپايىم وتباسىنان شىققانمىن. اكە-شەشەم قاراپايىم زەينەتكەرلەر. مەن وسى دەڭگەيگە ءوزىمنىڭ ءبىلىمىم مەن ەڭبەگىمنىڭ ارقاسىندا جەتتىم. ەگەر مەندە قانداي دا ءبىر ساتسىزدىكتەر بولسا، وعان تەك ءوزىم عانا كىنالىمىن. سوندىقتان ادام قالاسا ومىردە ءبارى بولادى. مەن پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا قاتىسۋ ارقىلى قازاق ايەلدەرى دە ەشكىمنەن كەم ەمەستىگىن دالەلدەدىم، كورسەتتىم. مەن ەمەس مەنەن كەيىنگى ايەلدەرگە جاڭا جول اشتىم دەپ بىلەم. پرەزيدەنت سايلاۋىنا ءتۇسۋ جانە وندا جەڭىسكە جەتۋ ارينە قيىن. ءبىراق مەن وسى جولدى تاڭدادىم، بۇل مەنىڭ جولىم. كەلەسى سايلاۋدا بارىنشا مىقتى، بارىنشا وزىنە سەنىمدى ايەلدەر سايلاۋعا قاتىساتىندىعىنا سەنىمدىمىن. مەن ولارعا جاڭا جول اشا ءبىلدىم دەپ ەسەپتەيمىن.
پارلامەنتتەگى مىنبەردەگى ءبىر سوزىڭىزدە باسشىلىق قىزمەتتەگى ايەلدەر سانىن 50 پايىزعا جەتكىزۋ كەرەك دەگەن بولاتىنسىز. ەگەر ايەلدەردىڭ كوپشىلىگى باسشى بولىپ، قوعامدىق جۇمىستى ارقاسىنا ءىلىپ الىپ جۇرگەندە، وتباسىنداعى بالا-شاعاسىنىڭ تابيەسىن اقساتىپ المايدى ما؟
پرەزيدەنتىمىز بيلىكتەگى ايەلدەردىڭ ۇلەسىن 30 پايىزعا جەتكىزۋ كەرەك دەگەن تاپسىرماسى بار. ازىرگە بيلىكتەگى ايەلدەر ۇلەسى اتالعان مەجەگە جەتپەي وتىر. ارينە ونى ەشقانداي نارسەمەن رەتتەي المايمىز. جالپى ءبىزدىڭ باعىتىمىز ايەلدەردىڭ ساياسي بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ بولىپ قالا بەرەدى. مەنىڭشە، ايەلدەر ساياساتتا كوپ بولعان سايىن ءبىزدىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىمىز دۇرىستالادى. سەبەبى ايەل قوعامعا نە كەرەك ەكەنىن بىلەدى. ول ءوزىن عانا ويلامايدى، ۇيدەگى بالاسىن، وتباسىن، بارلىق جاعدايدى جان-جاقتى قاراستىرا الادى. سوندىقتان دا بيلىك جۇيەسىندە ايەلدەردىڭ كوبىرەك بولعانى دۇرىس. تۇرعىنداردىڭ 51 پايىزى ايەلدەر. پروپورسيا بارلىق جەردە بولۋ كەرەك. ءبىراق بىزدەگى بيلىكتەگى ايەلدەردىڭ ۇلەس سالماعى وتە تومەن. ماسەلەن، استانادا اكىمنىڭ 5 ورىنباسارى بار. ونىڭ بىردە-بىرەۋى ايەل ەمەس. استانا 7 اۋدان بار. سول اكىمدەردىڭ ىشىندە بىردە-بىر ايەل جوق. تەك بىرەڭ-ساراڭ اكىمنىڭ ايەل ورىنباسارلارى بار.
ال ساياساتتا، قوعامدىق جۇمىستاردا جۇرگەن ايەلدەر وتباسىنداعى نەگىزگى جۇمىسىن اقساتىپ المايدى ما دەگەن سۇراققا مەنىڭ ءوزىمنىڭ ايتارىم بار. قازاق اۋەلدەن «ايەلدىڭ قىرىق جانى بار» دەپ تەگىن ايتپاعان. ايەل بارىنە ۇلگەرەدى... ايەل ءارقاشان ءبىلىمدى، ساۋاتتى بولۋى ءتيىس. جەتىستىككە جەتكەن انانىڭ بالاسى دا جەتىستىككە جەتەدى. جاقسىلىققا، جاڭاشىلدىققا، بىلىمگە تالپىنعان ايەلى بار قوعام العا جىلجيدى. نەگىزگى باعىت سونداي بولۋ كەرەك. ارينە، تاڭداۋ بولادى... ءبىراق ءبىلىمسىز ايەلدەن ءبىلىمسىز بالا تۋادى، ودان ءبىلىمسىز قوعام پايدا بولادى.
ايەلدەردىڭ ماسەلەسىنە قاتىستى بۇدان باسقا دا دەپۋتاتتىق ساۋالدار جولداپ ءجۇرسىز. سونى تارقاتىپ ايتساڭىز؟
دەپۋاتتىق مانداتىمدى العاننان بەرى وسى باعىتتا 9 دەپۋتتىق ساۋال جولدادىم. ساۋالدارىمنىڭ ىشىندە ايەلدەردىڭ باسشىلىق قىزمەتى عانا ەمەس اۋىلداعى تۇرعىندار ماسەلەسىن دە كوتەرىپ ءجۇرمىن. ەلىمىزدەگى بۇكىل ايەلدى الاتىن بولساق، سول ايەلدەردىڭ 42 پايىزى اۋىلدى جەرلەردە تۇرادى. وسى اۋىلدا تۇراتىن ايەلدەر جۇمىس ىستەپ، بيزنەسكە ارالاسقىلارى كەلەدى. ولارعا جەكە باعدارلاما كەرەك. سوڭعى دەپۋاتتىق ساۋالىم وسى باعىتتا بولدى. اۋىل ايەلدەرىنىڭ كاسىپكەرلىگى ءۇشىن ارنايى مەملەكەتتىك باعدارلاما بولۋى ءتيىس جانە وعان ەرەكشە كوڭىل ءبولىنۋى قاجەت. اۋىل ايەلدەرىنە ارنالعان جەكە شاعىن گرانتتار بولدى، الايدا ول ماردىمسىز. سونىمەن قاتار ولاردىڭ بيزنەستى دامىتۋعا بانكتەن نەسيە الۋعا مۇمكىندىكتەرى از. ونىڭ ۇستىنە اۋىلداعى ايەلدەردىڭ بانكتەرگە كەپىلگە قوياتىن مۇلىكتەرى جوق. ءبىر سوزبەن ايتقاندا ءبىز اۋىلداعى ايەلدەر كاسىبىن دوڭگەلەتۋگە تولىق مۇمكىندىك بەرمەي وتىرمىز.
«اۋىل» پارتياسىنىڭ پارلامەنتتەگى فراكسيا جۇمىسى تۋرالى نە ايتۋعا بولادى؟ پارتيا اگرابانك قۇرۋ جانە ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ باعىتىندا ۇلكەن باعدارلاما ازىرلەپ جاتىر. ءسىز ايتىپ وتىرعان ايەلدەر كاسىپكەرلىگى باستاماسى وسى اتالعان جوبالاردا بار ما؟
ءقازىر اگرابانك جوباسى جاقسى كوتەرىلىپ ءجۇر. بۇل «اۋىل» پارتياسىنىڭ سايلاۋالدى باعدارلاماسىندا بار جوبا. ەگەر ءبىز اتالعان بانكتى قۇرساق ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن جانە مەن ايتىپ وتىرعان اۋىلداعى ايەلدەر كاسىپكەرلىگىنىڭ كوش ىلگەرى بولۋىنا مۇمكىندىك اشامىز. سەبەبى اتالعان شارۋالاردىڭ ءبارى قارجىمەن رەتتەلەدى. قاشان اۋىل تۇرعىندارى، اۋىل ايەلدەرى جەڭىلدىكپەن نەسيە الادى، سول كەزدە باستاپ ولاردىڭ جۇمىستارى جۇرەتىن بولادى. ءبىز اگروبانك قۇرۋدىڭ كىرىسى مەن شىعىسىن ەسەپتەدىك. بانك قۇرىلسا ودان تەك ءبىز ۇتامىز. تەك اۋىلدى قارجىلاندىراتىن بانك قۇرۋ جوباسىن كوپشىلىك قولدايدى. ءقازىر جان-جاقتى تالقىلاۋلار ءجۇرىپ جاتىر. ۇلكەن جوبا بولعاندىقتان وعان ۋاقىت، جانجاقتى پىسىقتاۋلار قاجەت. وسى باعىتتا دا جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە. ازىق-تۇلىكپەن قامتاماسىز ەتۋ دە نەگىزگى باعىت بولۋ كەرەك. ءقازىر ەل بيۋدجەتىن جەر قويناۋىنان العان مۇناي مەن گاز تولتىرىپ تۇر. ەرتەڭ-اق مۇناي قورى تاۋسىلسا نە بولامىز؟! ەگەر ءبىز وسىعان سەنىپ وتىرا بەرسەك، ونىڭ ارتى جاقسىلىققا اپارمايدى. ازىق-تۇلىك باعدارلاماسى - ول ءبىزدىڭ ەكونوميكامىزدى قۇتقارۋشى. اۋىلدا ءشىرىپ جاتقان تەرى مەن ءجۇن، تازا ەكولوگيالىق ءسۇت، ەت ونىمدەرىمىز، بيدايىمىزدى باعالاپ، ولاردى وڭدەۋ ونەركاسىبىن دامىتساق عانا ءبىز ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگىن جاساي الامىز جانە ول ەكونوميكانىڭ نەگىزگى درايۆەرى بولادى.
«قارجى ماسەلەسى ءماز ەمەس»
ءسىز ءماجىلىستىڭ قارجى جانە بيۋدجەت كوميتەتىنىڭ مۇشەسىسىز. كوميتەتتە ءقازىر قانداي ماڭىزدى زاڭ جوبالارى قارالۋدا؟
مەملەكەتتىڭ ىشكى جانە سىرتقى قارىزى كريتيكالىق جاعدايدا تۇر... مىسالى، ءسىز بانكتەن قارىزدى العان كەزدە، سىزدە ءبىر بەلگىلى باعدارلاما بولادى. العان قارىزدى مىندا جۇمسايمىن، ودان سونداي پايدا تۇسەدى دەگەندەي. ونىڭ ءبىر بولىگىن العان قارىزىمدى قايتارۋعا جۇمسايمىن دەگەن سياقتى. ال بىزدە ءقازىر وسى سحەما بۇزىلعان. سەبەبى بىزدە ءوندىرىس جوق، ءونىم شىعارمايمىز. ءبىزدىڭ ەكونوميكا مەملەكەتتىك قارىزدى قايتارىپ ۇلگەرمەي جاتىر. سوندىقتان بۇعان ءبىز شىنداپ كىرىسۋىمىز كەرەك. ءالى دە كەش ەمەس دەپ ويلايمىن. جوعارىدا مەن ايتىپ وتىرعان ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگى ماسەلەسىن قولعا الىپ، ءتيىستى وندىرىستەردى ىسكە قوسۋعا جان-جاقتان قولداۋ جاسايتىن بولساق، ەكونوميكا وڭالادى. ارينە، ول بىردەن قۇيىلىپ كەلەتىن تابىس بولمايدى، ءبىراق ونىڭ ناتيجەسى مەن پايداسىن ۇزاق ۋاقىت كورەتىن بولامىز.
بيۋدجەت تاپشىلىعى قانشالىقتى سەزىلۋدە؟
بيۋدجەت تاپشىلىعى قاتتى سەزىلۋدە. سەبەبى ءوزىڭىز بىلەتىندەي، بيىلعى جىل سۋ تاسقىنى ءبىزدى كوپ ابىگەرگە سالدى. قانشاما ءۇي، جول تابيعات اپاتىنان بۇزىلدى. كوپتەگەن ماس باسى قىرىلدى. ونىڭ ءبارىن قالپىنا كەلتىرۋ كەرەكپىز. وسى باعىتتا بيۋدجەتتەن ميلليونداعان قاراجات ءبولىنىپ، كومەك جاسالىپ جاتىر. بۇل دا بيۋدجەت تاپشىلىعىنا ءوزىنىڭ اسەرىن تيگىزىپ وتىر.
جۋىردا ۋاكىلەتتى ورگاندار سالىق كودەكسىنىڭ جاڭا تۇجىرىمداماسىن تانىستىردى. وزدەرىڭىز بىلەتىندەي، مەملەكەت باسشىسىنىڭ سىنىنان كەيىن، جاڭا سالىق كودەكسىن جازۋ تۇجىرىمداماسى مەن تاسىلدەرى وزگەرتىلدى. بۇل وتە دۇرىس قادام بولدى. ءبىزدىڭ كوميتەتكە ازاماتتاردىڭ، بيزنەستىڭ جانە مەملەكەتتىڭ مۇددەسى تارازى باسىنا تۇسكەن ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەلىپ وتىر، بۇل جەردە ءتيىمدى جولدى تابۋ ماڭىزدى. ءبىزدىڭ بولجامىمىز بويىنشا، جاڭا سالىق كودەكسىنىڭ جوباسى پارلامەنت ماجىلىسىنە جاقىن ارادا كەلىپ تۇسەدى. ياعني، جىل سوڭىنا دەيىن اۋقىمدى جاۋاپتى جۇمىس كۇتىپ تۇر. نەگىزگى سالىق كودەكسىنىڭ جاڭا جوباسى وتكەن جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا كىرۋى كەرەك. ءبىز جاڭا سالىق كودەكسىندە كاسىپكەرلەرگە قاتتى سالماق ءتۇسىرىپ جىبەردىك. بۇدان باسقا كوپتەگەن سالىقتىق پرەفەرەنسيالار، سالىقتىق جەڭىلدىكتەردى بەرە بەرگەنبىز. ول كەرەك پە، كەرەك ەمەس پە وعان ەشكىم باس قاتىرماعان. ەشقانداي ونىڭ تۇجىرىمداماسى بولماعان. مىسالى، ەركىن ەكونوميكالىق ايماقتاعى كاسىپورىندار نە جەرگە، نە كورپوراتيۆ سالىق نە قوسىمشا قۇن سالىعىن تولەمەيدى. ولار تابىس تاۋىپ جاتىپ، ءبىر كۇنى جابىلىپ قالدى. ول جەردەن ءبىز نە تاپتىق؟ بۇل ءبىر عانا مىسال، وسى تيپتەگى جاعدايلار وتە كوپ. ارينە، ءبىز بيزنەستى ويلاۋىمىز كەرەك. ءبىراق بيۋدجەت نەنىڭ ارقاسىندا تولادى. سالىق جۇيەسى دۇرىس بولعاندا عانا بيۋدجەت تولادى. ءبىز قارجى جانە بيۋدجەت كوميتەتى وسى ماسەنىڭ زاڭنامالىق نەگىزدەرىن قامتاماسىز ەتەدى. بۇرىنعى سالىق كودەكسىنىڭ جوباسى تۋرالى مەن ەشقانداي پىكىر بىلدىرگەن جوقپىن. سەبەبى ونىڭ ولقىلىقتارى وتە كوپ. ال بۇل جولعى جوبادا بيۋدجەت كىرىسىن ارتتىرۋ باعىتتارىندا كوپتەگەن قىزىقتى ءارى ماڭىزدى ۇسىنىستار بار. كەيبىر جەرلەردە سالىق جەڭىلدىكتەرى الىپ تاستاۋ، كەي جەرىندە سالىقتاردى بىرىكتىرۋ باعىتتارى قاراستىرىلعان. بيۋدجەت كىرىستىلىگىن كوتەرۋ دەگەنىمىز نە؟ ول ءبىزدىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىمىىزدى كوتەرۋ دەگەن ءسوز.
ءبىز سالىقتى كوبەيتەمىز دەپ كاسىپكەرلەرىمىزدىڭ جاعدايىن ناشارلاتىپ المايمىز با؟
جوق، وسى جولعى سالىق كودەكسىندەگى وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار جان-جاقتى قاراستىرىلعان. سالىق تۇزەتۋلەرى الداعى ايلاردا شامامەن تامىز ايىندا پارلامەنتتىڭ قاراۋىنا ۇسىنىلادى. بۇل اسا ماڭىزدى جوبالاردىڭ ءبىرى بولعاندىقتان جان-جاقتى تالقىلاۋلار جۇرگىزىلەدى. وعان «اتامەكەن» كاسىپكەرلەر پالاتاسىنىڭ وكىلدەرى شاقىرىلادى. ولار كاسىپكەرلەرىمىزدىڭ مۇددەسىن قورعايدى. وسى جەردە ايتا كەتەيىن، ءبىز مەملەكەتتەن ءبارىن تەگىن الا بەرەمىن دەگەن تۇسىنىكتى قويۋىمىز كەرەك. ەگەر كاسىپكەر تابىس تاۋىپ وتىر ما، وندا وعان سالىق تولەۋى ءتيىس. سالىق اشىقتىعى بولۋى قاجەت. ءوزىڭىز بىلەسىز، استانادا ورتاشادان جوعارى تۇراتىن ادامداردىڭ كوپشىلىگىنىڭ قوسىمشا جالعا بەرەتىن پاتەرلەرى بار. ولار ول ءۇشىن سالىق تولەمەيدى، ءبىراق ۇلكەن تابىس تاۋىپ وتىر. وسى سياقتى ماسەلەلەر باقىلاۋعا الىنىپ، سالىقتىڭ جاڭا نورمالارى كولەڭكەلى ەكونوميكاعا توسقاۋىل جاساۋى ءتيىس. مەن بۇل جەردە ساياجايدا وسىرگەن جەمىس-جيدەگىن كوشەدە ساتىپ كۇنىن كورىپ وتىرعان ادامدار تۋرالى ەمەس، جالپى ۇلكەن كولەڭكەلى ەكونوميكا جايىندا ايتىپ وتىرمىن. سوندىقتان وسى ماسەلەلەردىڭ ءبارىن زاڭ اياسىندا شەشۋىمىز كەرەك. ارينە، بيۋدجەتتى تەك سالىقتى كوتەرۋ ارقىلى شەشۋ دۇرىس ەمەس. ەكونوميكانى ساۋىقتىرۋ كەرەك. ءونىم ءوندىرۋ سالاسىن دامىتۋىمىز كەرەك. ءبىزدىڭ پارتيانىڭ نەگىزگى باستاماسى بولىپ ساناتىن اگروبانك، ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگى سياقتى ماسەلەلەردى ناقتى قولعا العان دۇرىس. ءبىز الەمدى مويىنداتا الاتىن تازا، ەكولوگيالىق ونىمدەر شىعارۋعا مۇمكىندىگىمىز دە الەۋەتىمىز دە جەتەدى. ەشتەمەنى جاڭادان ويلاپ تابۋدىڭ قاجەتى جوق. ءبىلىم مەن عىلىمدى دا دامىتۋىمىز كەرەك. بيۋدجەتتىڭ ءبىراز بولىگىن ءبىلىم-عىلىمعا جۇمساپ جاتىرمىز. ءبىز بولاشاق باعدارلاماسى ارقىلى نەمەسە نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتتەرىنە وتە كوپ قاراجات بولەمىز. الايدا وكىنىشكە وراي، ءبىز ونىڭ ناتيجەسىن كورىپ وتىرعان جوقپىز. مىسالى، كىشكەنتاي عانا سينگاپۋر مەملەكەتىن الايىق، ەشقانداي قازبا بايلىعى جوق ەل. الايدا ولار اقپاراتتىق تەحنولوگيالارى ارقىلى الەمدى اۋزىنا قاراتىپ، سودان قوماقتى تابىس تابۋدا. ولاردىڭ فيشكاسى اقپاراتتىق تەحنولوگيالار. ال ءبىزدىڭ فيشكامىز اۋىلدىق ونىمدەرى بولۋى كەرەك. ارينە باسقا باعىتتاردى دا دامىتۋ قاجەت دەپ بىلەم.
«حالىقتىڭ ماسەلەسىندە دوس، تانىس، تۋىس بولماۋى كەرەك»
دەپۋتاتتىق ساۋالدارىڭىز، ايماقتاردى ارالاعان كەزدەگى تۇرعىنداردىڭ ارىز-شاعىمدارىنىڭ ماجىلىستە قارالۋى تۋرالى ايتىپ بەرسەڭىز؟
ءبىزدىڭ باستى ماقساتىمىز ساپالى زاڭ شىعارۋ. زاڭ ساپالى بولۋ ءۇشىن ءبىز حالىقتىڭ ءىشىن ارالايمىز، جاعدايدى ءوز كوزىمىزبەن كورەمىز. سوندىقتان سايلاۋشىمەن ۇنەمى كەزدەسۋگە ءتيىسپىز. مەنىڭ جەتەكشىلىگىمدە ءوزىم جاقسى بىلەتىن قورعالجىن اۋدانى مەن ۇلىتاۋ ءوڭىرى. ۇزاق اۋىلدارعا ەرىنبەي بارىپ، جاعدايدى ءوز كوزىممەن كورگەندى جاقسى كورەم. شەشىلگەن دە جانە شەشىلمەگەن دە ماسەلە بولادى. جالپى مەندە مىناداي تاكتيكا. ءبىرىنشى، پروبلەما تۋىنداعان جەرگە بارىپ سايلاۋشىلارمەن كەزدەسەمىن. سوسىن سول جەردە سول ءوڭىردىڭ اكىمىمەن سويلەسىپ، ماسەلەنىڭ بەتىن اشىپ الام. ەگەر ماسەلە ولاي شەشىلمەسە وندا ول بويىنشا ۇكىمەتكە دەپۋتاتتىق ساۋال جولدايمىن. حالىقتىڭ ماسەلەسىندە دوس، قۇربى، تانىس، تۋىس دەگەن بولماۋى كەرەك. سەبەبى ءبىزدىڭ ارتىمىزدا حالىق تۇر. حالىقتىڭ بىزدەن باسقا سەنىم ارتارى جوق. ءبىر مىسال ايتايىن، بارشىن دەگەن اۋىلعا باردىم. قورعالجىننان شىققاننان كەيىن شۇباركولگە دەيىن 500 شاقىرىم جەر. وسى ارالىقتا قانشا ەلدى مەكەندە ادامدار تۇرادى. ءبىراق ول جاقتا جانارماي قۇياتىن بەكەت جوق. وندا تۇراتىن حالىق كولىكتەرىنە جانارماي قۇيۋ ءۇشىن 100-دەگەن شاقىرىمدى ارتقا تاستاپ، جانارماي تاسيدى. بۇرىن بولعان جانارماي بەكەتى جابىلىپ قالعان. مەن وبلىس اكىمىنە ءوتىنىش ايتتىم. اكىم ماسەلەنى شەشەمىز دەپ شىعارىپ سالدى. سوسىن ماسەلە شەشىلمەگەن سوڭ مەن بۇل بويىنشا ۇكىمەتكە دەپۋتاتتىق ساۋال جولداۋعا ءماجبۇر بولدىم. ماسەلە شەشەمىن تاپتى. قانشا حالىق ماعان العىسىن ايتىپ جاتىر. مۇنداي فاكتىلەر كوپ. قاراعاندى وبلىسىنا قارايتىن قۇلانوتپەس دەگەن اۋىل بار. سول اۋىلدا سۋ جوق. جاڭا سۋ قۇبىرىنا قارجى بولىنگەن. ءبىراق ونى ورىندايتىن مەردىگەر كومپانيا اقشانى الىپ، جۇمىستى ىستەمەي كەتىپ قالعان. مەن ءوزىم بۇل ءىستىڭ باسىندا ءجۇردىم. قازىرگە دەيىن ماسەلە شەشىلگەن جوق. مۇنى دا ءوز باقىلاۋىما الىپ وتىرمىن. سوندىقتان مەن قولىمنان كەلگەنشە باستالعان ءىستى اياقتاۋعا، ءوزىمنىڭ سايلاۋشىلارىما بەرگەن ءۋادىمدى ورىنداۋعا تىرىساتىن بولام...
«تاڭعى ساعات 5-تەن تۇرام»
ءسىز كوپبالالى اناسىز. وسى جۇمىستاردىڭ بارلىعىنا قالاي ۇلگەرەسىز؟
ادام بولعان سوڭ بارىنە ۇلگەرۋ كەرەكسىڭ. مەن دەپۋتات بولسام دا مەنىڭ ۇيدەگى انا، ايەل ءرولىمدى ەشكىم الماستىرا المايدى. مەن نەگىزى ۇلكەن اۋلەتتىڭ ۇلكەن كەلىنىمىن. ءبارى ماعان قاراپ تۇر. مەنىڭ كەلىندىك مىندەتىمدى دە ەشكىم اتقارمايدى. مەن نەگىزى بارىنە ۇلگەرەمىن. مەندە تايم-مەنەدجمەنت دەگەن جاقسى جولعا قويىلعان. مەن ۇنەمى تاڭعىساعات 5-تە تۇرام. ايەل بولعان سوڭ وزىڭە قاراۋ كەرەكسىڭ وعان دا ۋاقىت كەرەك. مەنىڭ 4 بالام بار. ەشقانداي مەيرامحانا، ەشقانداي اسپاز بالاڭا نەمەسە كۇيەۋىڭە ءوزىڭ سياقتى تاماق جاساپ بەرە المايدى. سەبەبى ولار سەنىڭ كۇيەۋىڭنىڭ جانە بالالارىڭنىڭ قانداي تاعامداردى جاقسى جەيتىنىن سەنەن باسقا ەشكىم بىلمەيدى. ءبىراق قازىرگى كومەكشى تەحنيكالىق قۇرالدار ءبىزدىڭ ءومىرىمىزدى ايتارلىقتاي جەڭىلدەتىپ وتىر دەپ ايتا الام. ايەلدىڭ جاۋاپكەرشىلىگى كوپ، سوندىقتان بارىنە ۇلگەرۋگە مىندەتتىسىڭ. بۇل مەنىڭ قولىمنان كەلىپ جاتقان سياقتى.
«مەيىرىم قۇشاعى» كوميسسياسىنىڭ جۇمىسى تۋرالى ايتساڭىز؟
اۋىل پارتياسىنىڭ ىشىنەن «مەيىرىم قۇشاعى» اتتى كوميسسيانى اشتىق. بۇل مەنىڭ يدەيام بولدى... ءقازىر ءار وڭىردە پارتيا جانىنان كوميسسيا جۇمىس جاساۋدا. اۋىلداعى ايەلدەر كەز كەلگەن ماسەلە بويىنشا وسى كوميسسياعا جۇگىنە الادى. وندا بارلىق ماسەلە بويىنشا اقپاراتتىق، كونسۋلتاتيۆتىك، قامقورلىق باعىتتارىندا جۇمىستار جۇرگىزىپ جاتىر. ەندىگى كەزەكتە الىس اۋىلدارعا بارماقپىز. جاقىندا مەن ءوزىم ونىڭ ورتالىق جيىنىن وتكىزدىم. قالاداعى ايەلدەردىڭ كوزدەرى اشىق، ءتۇرى باعدارلامالار بار. نەگىزى اۋىلدى جەرلەردە ايەلدەرگە قاتىستى زورلىق-زومبىلىق وتە كوپ كەزدەسەدى. ول كەزدە ولار قايدا بارارىن بىلمەي جاتادى. ءبىزدىڭ كوميسسيا وسى باعىتتاعى جۇمىستاردى دا قامتيدى.
مازمۇندى اڭگىمەڭىزگە راحمەت!
