Taldyqorǵan – bir qaraǵanda tynysh, sabyry basym, Jetisý emes, jeti sý atymen tamyrlasyp jatqan salmaqty shahar.
Bul qalaǵa syrt kózben qaraǵanda bári mamyrajaı kórinýi múmkin. Biraq turǵyn úı saıasaty degen – kózge kórinbeıtin, tynysy tereń tirshilik. Bir shaǵynaýdanda kran daýysy estilse, bir kóshede páter kiltin alǵan otbasy qýanyp jatady. Bireý jańa úıge kóship, jańa ómir bastaıdy, bireý áli de kezeginiń jyljýyn tosyp otyr.
Páter kilti – kez kelgen otbasy úshin jańa úmittiń sımvoly. Al saıasat kilti – sol úmittiń qanshalyq ornaıtynyn, qanshalyq uzaqqa sozylatynyn anyqtaıtyn mehanızm. Sondyqtan Taldyqorǵannyń turǵyn úı saıasatyna úńilý – bir qalanyń áleýmettik rentgenine qaraýmen birdeı.
JAŃA PÁTER – JAŃA TYNYS: 1283 OTBASYNYŃ ÓMİRİ ÓZGERGEN JYL
2025 jyly Taldyqorǵanda 1283 otbasy jańa páterge qol jetkizdi. Bul – qaǵazdaǵy qur san emes. Bul – myńnan asa shańyraqtyń taǵdyry ózgerdi degen sóz. Sol otbasyǵa jańa shańyraqpen birge jańa tynys, jańa jospar, jańa qorǵan berildi.
Jyl sońyna deıin 1448 otbasy baspanaly bolady degen jospar bar. Bul – ádettegi eseptik kórsetkish emes. Bul – turǵyn úı kezegindegi júzdegen otbasynyń ómirinde «qashan?» dep bastalatyn suraqtyń «endi» degen jaýapqa aınalýy.
Jalǵa beriletin turǵyn úıler, jastarǵa arnalǵan jeńildetilgen baǵdarlamalar, áleýmettik sanatqa basymdyq berý – barlyǵy qaladaǵy turǵyn úı saıasatynyń negizgi tirekterine aınalǵan.
Biraq turǵyndar bul júıege qarap, bir-birinen suraıdy:
— «Úıler salynyp jatyr, al kezek she?»
— «Jyljydy ma?»
— «Meniń kezegimniń taǵdyry ne boldy?»
JAŃA ÚIDİŃ ESKİ JARYǴY: QURYLYS SAPASY QAI DEŃGEIDE?
Taldyqorǵanda berilgen keıbir jańa úılerden anyqtalǵan aqaýlar – qoǵamnyń talqysyna jıi tústi. Jańadan salynǵan úıdiń qabyrǵasy jarylýy nemese esik-terezesiniń durys otyrmaýy – bir páterdiń ǵana máselesi emes. Bul – júıelik qatelik.
Negizgi suraqtar:
— Úıdi qabyldaýdyń naqty mehanızmi bar ma?
— Qurylys sapasyn kim baqylaıdy?
— Aqaý shyqsa, jaýapkershilikti kim arqalaıdy?
— Turǵynnyń quqyǵy qalaı qorǵalady?
Bul suraqtardyń jaýaby – qurylystyń ǵana emes, saıasattyń da abyroıyna tikeleı qatysty. Eger úı sapasyz bolsa, kilttiń de quny tómendeıdi. Al tómendeıtin – adamdardyń senimi.
15 MYŃ KİSİ – 15 MYŃ TAǴDYR: KEZEK NE DEP TUR?
Qazir Taldyqorǵanda turǵyn úı kezeginde 15 myńnan asa adam tur. Bul – bir aýdannyń halqyna teń soma. Ár adamnyń artynda – óz tarıhy, óz máselesi, óz úmiti bar.
Kezek jyljysa – senim artady.
Kezek jyljymasa – renish kóbeıedi.
Qala turǵyndarynyń eń jıi aıtatyn ótinishi – ashyqtyq:
— Kezek qalaı júredi?
— Qandaı sanattar basymdyqqa ıe?
— Páter bólý prosesi qanshalyqty ádil?
Turǵyn úı kezegi – bul tek tizim emes. Bul – áleýmettik ádilettiliktiń bar-joǵyn kórsetetin lakmýs qaǵazy.
JAŃA ÚI SALÝ – QALANYŃ JARTY JUMYSY ǴANA
Taldyqorǵandaǵy jańa úılerdiń artynda úlken ınjenerlik júkteme tur:
– jylý júıesi,
– sý ınfraqurylymy,
– elektr qýaty,
– joldar,
– qoǵamdyq nysandar.
Jańa shaǵynaýdan salý – tek úı salýmen bitpeıdi. Bir úı – bir otbasynyń tynysy. Bir aýdan – tutas qalanyń tamyry. Eger sol tamyr tolyq tartylmasa, jańa úıler eski máselelerdiń ortasyna túsip qalýy múmkin.
Búginde qalada jańa qurylystardyń qarqyny myqty. Biraq ınfraqurylym da dál sol qarqynmen júrýi kerek. Áıtpese, páter kilti berilgenimen, tynysh ómir kilti berilmeı qalýy yqtımal.
ARA TARTATYN – AQPARAT. QOL USTATATYN – SAIASAT
Bılik sońǵy jyldary turǵyn úı sapasyn baqylaý, merdiger uıymdardyń jaýapkershiligin kúsheıtý, ınjenerlik júıelerdi jańartý baǵytynda naqty qadamdar jasady. Bul – durys baǵyt.
Biraq turǵynnyń kókeıindegi suraq bireý:
«Bul ózgeris turaqty bola ma?»
Saıasatta eń qıyn nárse – ýáde berý emes.
Eń qıyn nárse – sol ýádeni kúndelikti ómirde sezindirý.
Al turǵyn úı – ýádeniń eń tez kórinetin jáne eń tez joǵalatyn jeri.
QORYTYNDY: TALDYQORǴANNYŃ ÚNİ DE, ÚIİ DE KÓTERİLİP KELEDİ
Taldyqorǵan — toqyrap turǵan qala emes. Bul — ózgerip jatqan qala. Qıyndyqtary bar, biraq qozǵalysy bar. Úıler salynyp jatyr, kezek jyljyp jatyr, ınfraqurylym damyp jatyr, sapany baqylaý kúsheıip jatyr.
Bul — shynaıy progres.
Bul — kórinbeıtin, biraq seziletin qozǵalys.
Bul — Taldyqorǵannyń jańa dáýirge aıaq basýy.
Páter kilti – otbasynyń qulpy.
Saıasat kilti – qoǵamnyń qulpy.
Eki qulyptyń da ashylýy – qala damýynyń basty sharty.
Búgin Taldyqorǵan turǵyn úı saıasatynyń syn sátinde tur.
Erteń ol osy sátti múmkindikke aınaldyra alýy ábden múmkin.
Taldyqorǵannyń erteńi bıikteı beredi.
Úıleri kóteriledi.
Úmiti de kúsheıedi.
