Memleket halyq aldyndaǵy óziniń barlyq áleýmettik mindettemelerin oryndaıdy. Búgingi tańda memlekettik búdjet qarajatynyń 50%-dan astamy azamattardy memlekettik qoldaýǵa jumsalady, dep habarlaıdy BAQ.KZ.
Áleýmettik qoldaý
Ótken jyly azamattardyń áleýmettik osal toptaryn áleýmettik qoldaýǵa respýblıkalyq búdjetten ǵana 5,4 trln teńge qarajat bólindi.
Bıyl ol 6 trln teńgeden asty. Áleýmettik qoldaý shamamen 5 mln adamǵa nemese árbir tórtinshi qazaqstandyqqa kórsetiledi dep kútilýde.
Olardyń ishinde 2,5 mln astam zeınetker, shamamen 1 mln múgedektigi bar adamdar, 500 myńnan astam balalary bar otbasy jáne azamattardyń basqa da sanattary.
Bul rette áleýmettik tólemderdiń satyp alý qunyn qamtamasyz etý úshin járdemaqylardyń barlyq túrleriniń mólsheri ınflásıa deńgeıine ulǵaıtyldy, al ortaq zeınetaqynyń – ınflásıa deńgeıinen asyp túsýi +2 paıyz.
Jergilikti jerlerde ómirlik qıyn jaǵdaıda júrgen tulǵalarǵa ataýly áleýmettik kómek bólýge erekshe nazar aýdarylady.
Ótken jyly jergilikti búdjetten ataýly áleýmettik kómek kórsetýge 39,5 mlrd teńge bólingen bolsa, bıyl óńirlerde ómir súrý qunynyń aýytqýy múmkin bolǵan jaǵdaıda azamattarǵa qoldaýdy kúsheıtýge bólingen qarajat sany 132 mlrd teńgeden asty.
Jergilikti atqarýshy organdar turǵyn úı kómegi retinde bólinetin qarajat kólemin 2,6 mlrd teńgege deıin ulǵaıtty, onda komýnaldyq qyzmetterdiń jekelegen túrleriniń tarıfterine qatysty ózgerister qarastyrylǵan.
Sonymen qatar, jergilikti máslıhattardyń sheshimi boıynsha, jergilikti búdjetterde azamattardyń jekelegen sanattaryna áleýmettik qoldaý kórsetýge 75 mlrd teńgeden astam qarajat kózdelgen. Bul sanattardy JAO ózderi anyqtaıdy (áleýmettik mańyzdy aýrýlary bar adamdar, jalǵyzbasty azamattar, tabıǵı apattardan zardap shekkender jáne t.b.).
Sondaı-aq, 2025 jyly jumyspen qamtýǵa járdemdesýdiń belsendi sharalaryn júzege asyrýǵa 211,8 mlrd teńge qarastyrylǵan. Bul qarajat 218,7 myń jumyssyz azamatty jumyspen qamtýǵa járdemdesýge baǵyttalady.
Balalardy qoldaý
Bıylǵy oqý jylynda 1,7 mıllıonnan astam bala tegin tamaqpen qamtamasyz etiledi, bul maqsatqa jumsalatyn shyǵyn 192 mlrd teńgeden asady.
Memleket mektepke deıingi jáne mekteptik bilim berý úshin 5,3 trln teńge baǵyttaıdy.
Mektep jasyna deıingi balalar men mektep oqýshylaryna arnalǵan jan basyna shaqqandaǵy normatıvter memlekettik mekemelerge ǵana emes, bilim berý qyzmetin kórsetetin jeke uıymdarǵa da beriledi.
Ótken jyly Taraz, Shymkent, Túrkistan jáne Oral qalalaryndaǵy mektepke deıingi uıymdarda vaýcherlik qarjylandyrýdy engizýdiń arqasynda JAO balabaqshalardaǵy kezekti rettep, buryn kezekte turǵan balalardy tolyǵymen ornalastyrdy. Bıyl bul jumys el kóleminde júrgiziledi.
Azamattardy kórsetiletin memlekettik qoldaý túrleri týraly aqparattandyrý, osy kómekti ýaqytyly alý jáne onyń berilýine ózdiginen monıtorıń júrgizý maqsatynda balalarǵa tegin tamaq pen azamattarǵa tegin dári-dármekterdi alý úshin Áleýmettik ámıandy engizý bastaldy.
Tek ótken jyldyń tórt aıynda ǵana Áleýmettik ámıandy paıdalana otyryp, 1,7 mln resept boıynsha tegin dári-dármek berildi. Bıyl osy quraldy qoldana otyryp kórsetiletin kómek túrleri keńeıtiledi.
Stýdentterdi qoldaý
JOO men TjKB stýdentteriniń stıpendıalary bir deńgeıge jetti deýge bolady. Bıylǵy jyly stýdentterdiń ortasha stıpendıasy 52 myń teńgeni quraıdy (pedagogıkalyq jáne medısınalyq baǵyttar boıynsha – 84 myń teńge), magıstranttardiki – 117 myń teńge, doktoranttardiki – 262 myń teńge.
Osy maqsattarǵa 2025 jylǵa arnalǵan memlekettik búdjetten JOO stýdentterine shamamen 150 mlrd teńge, al kolej stýdentterine 85 mlrd teńge bólinedi.
Barlyq stýdentterdi jataqhanamen qamtamasyz etý úshin 40 jataqhana salynyp, olarda 11 myńnan astam oryn daıyndaldy.
Áleýmettik osal otbasylardan shyqqan qalalyq emes stýdentterge («ata-anasynyń qamqorlyǵynsyz qalǵan jetimder», «múgedekter, bala kúninen múgedekter, múgedek balalar») jataqhanada turý úshin 29 AEK (100 050 teńge) kóleminde ótemaqy qarastyrylǵan.
Ótken jyly mundaı quqyqty 3,9 myń JOO stýdenti paıdalandy. Aǵymdaǵy jyly bul maqsattarǵa shamamen 400 mln teńge baǵyttalady.
Medısınalyq qoldaý
Medısınalyq kómek kórsetý jáne dári-dármekpen qamtamasyz etýge arnalǵan shyǵyndar 2,8 trln teńgeden asyp tústi, onyń 1,6 trln teńgesi kepildendirilgen kómekke bólindi. Ótken jyly emhanalarǵa 100 mln-nan astam júginý, al stasıonarlarda 2,7 mln-nan astam adam em aldy.
Memleket jyl saıyn 20 mln-nan astam turǵynǵa kepildendirilgen bazalyq medısınalyq kómek, 2,5 mln adamǵa tegin dári-dármek jáne árbir qazaqstandyqqa 552 mlrd teńge kóleminde jan basyna shaqqandaǵy normatıv boıynsha alǵashqy jáne ambýlatorıalyq medısınalyq kómek kórsetýdi qamtamasyz etýge qarajat bóledi.
Baspana máselesinde qoldaý
Ótken jyly 18,96 mln sharshy metr turǵyn úı nemese 172 myńnan astam turǵyn úı salyndy. Bul el táýelsizdigi jyldaryndaǵy turǵyn úı qurylysynyń rekordtyq kórsetkishi.
Ótken jyly áleýmettik osal sanattaǵy azamattarǵa arnalǵan 20 myńnan astam páter satyp alyndy, 13 myń azamat óz baspanasyna ıe boldy, al 10,4 myń azamatqa jalǵa alý tóleminiń bir bóligin sýbsıdıalaý úshin turǵyn úı tólemderi taǵaıyndaldy.
«Naýryz» jáne «Otaý» memlekettik baǵdarlamalary aıasynda 10 myńǵa jýyq adam turǵyn úı jaǵdaıyn jaqsartty.
Jalpy 64 myń otbasyny qoldaýǵa 1 trln teńge bólindi.
