Valúta baǵamy
  • USD -

    513.7
  • EUR -

    594.5
  • RUB -

    6.47
«Abaıdyń tolyq adam ilimi»: ulttyq qundylyqtar men zamanaýı kózqaras
27 mamyr 2025
«Abaıdyń tolyq adam ilimi»: ulttyq qundylyqtar men zamanaýı kózqaras

Shakarim University-de uly oıshyl, aqyn ári reformator Abaı Qunanbaıulynyń 180 jyldyǵyna arnalǵan Respýblıkalyq jastar forýmy ótti. Forýmnyń bastamashysy — QR Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstrligi. Bul «Tolyq adam» iliminiń memlekettik bilim jáne tárbıe saıasatynyń ózegine aınalǵanyn kórsetedi. Búginde kemel, jaýapty, adamgershilikke negizdelgen tulǵa qalyptastyrý — eldiń turaqtylyǵy men básekege qabilettiliginiń basty sharty.

Forým Abaı men Shákárim dúnıege kelgen qasıetti jerde — Abaı oblysynda ótti. «Abaıdyń Tolyq adam ilimi: Ulttyq qundylyqtar men zamanaýı kózqaras» ataýy eldiń mentaldyq sáýletin qalyptastyryp jatqan bilim berý qaýymdastyǵyn, ǵalymdar men jastardy biriktirdi.

Negizgi taqyryptar: ar-ojdan, eńbek, bilim, ádilet pen jaýapkershilik; «Tolyq adam» – HHİ ǵasyrdaǵy bilimniń jańa baǵyty; Aýezov jáne qazirgi abaıtaný máseleleri; Jetilgen tulǵa – ádiletti qoǵam negizi.

Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev «Tolyq adam» konsepsıasy — jastardyń ıntellektýaldyq jáne azamattyq qalyptasýynyń negizi ekenin birneshe ret atap ótti. Forým «İzdenis, taǵylym, talap, nátıje» formýlasy aıasynda ashylyp, bul qaǵıdalar bilim men tárbıe fılosofıasynyń ózegine aınaldy.

Forým maqsaty:Abaıdyń ilimin qazirgi zaman talaptaryna saı qaıta usyný, jastardyń boıyna gýmanızm, ishki ósýge umtylý jáne jaýapkershilik sıaqty qundylyqtardy ornyqtyrý.

Qatysýshylar qatarynda:QR ǴJBM komıteti tóraǵasynyń orynbasary Aqerke Abylaıhanqyzy, profesor Gúltas Qurmanbaı, Astana qalasy sot ákimshiligi departamenti basshysynyń orynbasary Qanat Ospanov, M. Áýezov atyndaǵy OQÝ-dyń baspasóz hatshysy, abaıtanýshy Azımhan Isabek, 70-ten astam JOO ókilderi – prorektorlar, oqytýshylar men stýdentter.

Rektor Dýman Orynbekov Abaı ilimin strategıalyq damý quralyna aınaldyrý qajettigin atap ótti. Aqerke Abylaıhanqyzy ýnıversıtetterdiń tárbıe berýdegi róline toqtalsa, Qanat Ospanov Astanadaǵy sot júıesine zańger túlekterdi tartý boıynsha «Elordaǵa jol» jobasyn tanystyrdy. Profesor Gúltas Qurmanbaı Abaıdy jastarǵa eski tásilmen tanystyrý – olardyń qyzyǵýshylyǵyn joǵaltý qaýpin týdyratynyn eskertip, zamanaýı formattardy qoldaný qajettigin aıtty. Azımhan Isabek Abaıdyń tikeleı urpaqtarynyń Shymkentte jerlenýi týraly tyń derekterdi usyndy jáne «Áýezov pen Abaı» eki tomdyǵyn tanystyrdy.

Shakarim University bastamalary: «Abaı men Shákárim» atyndaǵy fılosofıa jáne etıka ortalyǵyn ashý; «Abaı – Shákárim – búgingi kún» modýlin oqý baǵdarlamalaryna engizý; «Jas tulǵa» arnaıy grantyn taǵaıyndaý; «Jas Abaı joly» sıfrlyq platformasyn iske qosý.

 Forým aıasynda «Abaı jastary» jastar ortalyǵy semınar-trenıng ótkizdi. TED talks formatynda jastar óz oılarymen bólisip, «Qaragóz» qoıylymyn tamashalady, «ShakarimQuiz» oıynyna qatysty.

Eń belsendi qatysýshylarǵa QR Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstrliginiń alǵys hattary men sertıfıkattary tabystaldy.

Qorytyndy sapar: delegasıa Abaı oblysynyń kıeli oryndaryn — Kúshikbaı memorıaly, Bórili, Syrt Qasqabulaq, Jıdebaı, Abaı–Shákárim keshenin aralady. Bul rýhanı sapar jastarǵa tereń áser qaldyrdy.

Qorytyndy.  Shakarim University uıymdastyrǵan forým – búgingi Qazaqstannyń bolashaǵyna jasalǵan tujyrymdy jaýap boldy. Ol rýhanı mura men qazirgi zaman syn-qaterleriniń túıisken tusynda ómirsheń damý úlgileri men ulttyq baǵyttyń naqty baǵdaryn kórsetip berdi.

Búginde turaqty damý - Qazaqstan saıasatynyń mándik dińgegine aınaldy. Al onyń bastaýy - Jetilgen Adam. Sanaly. Adal. Jaýapty. Sebebi kemel tulǵa qalyptasqan jerde – turaqty qoǵam qurylady.

RELATED NEWS
Kóz tımesin, kólik buıyrdy! Ermektiń 10 mıllıony jaıly hıkaıa
18 sáýir 2025
Kóz tımesin, kólik buıyrdy! Ermektiń 10 mıllıony jaıly hıkaıa

Adamnyń peshenesine jazylǵan baqtyń qaı kúni, qaı sátte, qaı jerden tógilip túsetinin kim bilgen? Bireý ómir boıy tyrysady da, eshteńe shyqpaıdy. Bireý shaı iship otyryp, shynaıy jeńimpaz atanady.

Astanalyq Ermek Baımbetov — dál sondaılardyń biri. Jańa kólik emes, jańa úmitke ıe bolǵan azamat. Onyń baǵy — ǵalamtordyń ar jaǵynan kelgen. Al baqyt — qoıý, kúreń shaı ústinde kútip turǵan.

Bir kúni Ermek "Sátti juldyzdyń" jarnamasyn kóredi. Bireýler mundaıǵa selt etpeıdi. "Báribir jolym bolmaıdy" deıdi. Al Ermek... táýekel etti. Eki bılet satyp aldy. Bar bolǵany — eki bılet! Biri — jaı qaǵaz. Ekinshisi — 10 mıllıon teńgelik altyn qujat bolyp shyqty.

"Keshki shaı ústinde otyr edik. Qońyraý shalyndy. «Siz kólik utyp aldyńyz», deıdi. Á degende alaıaqtar shyǵar dep oıladym. Biraq bılet nómirin aıtty, telefon nómirin aıtty. Saıttan qarap edim — shynymen de men ekenmin..." – deıdi ózi.

Keıde sene salý qıyn. Ásirese qazaq senim men kúmánniń arasynda júredi. Al Ermektiń qýanyshy — keıinirek keldi. Bastapqyda – tosyn, keıin – tushshymdy. Ol kólikti emes, onyń ornyna beriletin 10 mıllıon teńgeni tańdady. Qaıda jumsamaq? Bir bóligi — ákesiniń emine, qalǵany — nesıege.

Kim ne dese de, bul — bir adamnyń ǵana emes, bir áýlettiń jeńisi.

Sátti juldyz – sátti kúnniń habarshysy ma?

«Sátti juldyz» ulttyq lotereıasy — sońǵy on jylda myńdaǵan adamnyń úmitine ushqyn bergen uıym. Elimizdiń túkpir-túkpirindegi 200-den astam saýda núktesinde armandar bıletpen satylyp jatyr desek, asyra aıtqandyq bolmas.

Jeńimpaz kóp. Eń úlken júlde — 150 mıllıon teńge. Qyzylordadan shyqqan qatysýshy utyp alǵan. Bul endi qarapaıym baılyq emes, bir óńirdiń jańalyǵy.

Al alda ne kútip tur? Taǵy da páter, taǵy da kólik!

Qazaq "kóp qorqytady, tereń batyrady" deıdi. Kóptiń ishinen dara shyǵý ońaı emes. Biraq kelesi múmkindikter de daıyn tur:

20 sáýir — páter oınatylady («TeleBingo» oıyny);

30 sáýir — avtokólik oınatylady («6/49» oıyny);

Djekpot qazirdiń ózinde 572 mıllıon teńge bolyp tur! Sandardyń ózi sóılep tur.

Mine, osynyń biri — «LotoNabor Kvartıra». 5 bıletten turatyn bul jınaq — páterge aparar bes qadam. Ár bılet — óz aldyna bir múmkindik.

Utys jeksenbi, 20 sáýirde, saǵat 10:00-de, «31 arnada» tikeleı efırde ótedi. Kózben kórip, kóńilmen utýdyń joly osy.

Jeńis jeke emes, qoǵamǵa ortaq

Jeńiske jetken ár teńgeniń 10 paıyzy — qazaq sportyna ketedi. Taǵy 10 paıyzy — «Qazaqstan halqyna» qoǵamdyq qoryna aýdarylady. Demek, bireýdiń baǵy — elge qaıyrly. Oıyn oınasań da, oımen oınar kezeń bul.

Ermektiń joly boldy. Keleside kim biledi — baǵyńyz sizge buıyryp qalýy da ǵajap emes. Qaırattan týǵan qaısarlyq pen úmittiń arasy keıde bar bolǵany eki bılet qana.

 

marıaldyń aqysy tólengen.

 

Páter utyp alǵan adam kim?
28 sáýir 2025
Páter utyp alǵan adam kim?

Telefon shyryldady. «Siz páter utyp aldyńyz» dedi. «Alaıaqtyq emes pe?» dep oılady. Eki kún boıy senbedi. Úshinshi kúni ǵana Almatydaǵy bas keńsege kirgende baryp kóz jetkizdi. Shyn eken. Qaǵaz júzinde emes, ómirde.

Bul – Vasılııdiń hıkaıasy. Ol – qarapaıym eńbek adamy. Elimizdiń óndiris oryndarynda jıyrma jyldan beri vahtalyq ádispen jumys istep keledi. Almatyda turady. Alys jol, aýyr jumys, uzaq aýysym – bári úırenshikti. Biraq myna jańalyq oǵan múlde úırenshikti emes.

– Lotereıaǵa shamamen eki jyldan beri qatysyp júrmin, – deıdi ol. – Aptasyna kemi eki ret bılet alamyn.

Sáti túsken kún – dál osy apta. Qolyna tıgen – baspana. Biraq bul qýanysh bastapqyda kúmánmen kelgen.

– Basynda shyn aıtsam, senbedim. «Skam shyǵar» dep oıladym. Qazir kim kóringen telefon shalyp, aldap-arbaıdy ǵoı. Biraq birneshe márte habarlasty. Keıin ózim kelip kórdim. Mine, sol kezde ǵana ras ekenin túsindim, – deıdi Vasılıı.

Jeńimpazben sóılesip otyrǵanda onyń sózderinde bir zańdylyq baıqaldy: úmit úzilmegen. Ol senip kelgen. Seniminiń syry – sabyr men turaqtylyq.

– Buǵan deıin de úmitimdi úzbeı, bılet alyp júrdim. Qazir senimim tipti kúsheıdi. Odan ári de qatysa berem, – deıdi.

Bir qyzyǵy, Vasılıı jeńisi týraly eshkimge aıtpaǵan. Qazir de aıtqysy joq. «Tynysh ómir súrgiń kelse, kópke jarıa etpe» deıdi. Onyń bul sózi búgingi qoǵamnyń bir kórinisi ispetti.

– Ashyq aıtyp, jarıa etken durys emes dep oılamaımyn. Kúnde bireý habarlasyp, mazany alady. Sol úshin eshkimge aıtpadym, – deıdi ol.

Lotereıaǵa kelsek, Vasılıı kóbine TeleBingo men 5/36 bıletterin satyp alady. Bastapqyda sandardy ózi tańdaıtyn. Tipti nýmerologıany zerttep kórgen. Biraq sońǵy ýaqytta bárin avtomatqa tapsyrǵan. Utqan nómir de avtomatty túrde tańdalǵan.

– Buryn iri saýda dúkenderinen qaǵaz bılet alatynmyn. Sońǵy alty aıda onlaınǵa kóshtim. Yńǵaıly ári jyldam, – deıdi.

Sóz sońynda ol barlyq qatysýshylarǵa qarapaıym, biraq senimdi keńes berdi:

– Úmit úzbeńizder. Bálkim, bir kúni siz de utyp qalarsyz. Eshteńe de beker emes.

Tanymal qoǵam qaıratkeri aıtqandaı, «Baqyt – daıyn turǵan qaqpa. Biraq ony ashý úshin senimniń kilti kerek». Vasılıı sol kiltti tapty. Endi jańa ómirdiń esigin ashty.

Kelesi kezek – Krosover!

30 sáýir kúni saǵat 22:00-de ótetin kezekti tırajda basty júlde – 282 819 500 teńgeden asady jáne Krosover avtokóligi oınatylady.

«LOTO 6/49» lotereıasynyń LotoJıyn formatynda usynylǵan arnaıy toptamasy arqyly ár qatysýshy bir emes, birden 6 múmkindikke ıe bolady. Árbir LotoJıyn 6 bıletten turady, al sandar júıesi kezdeısoq tańdalady. Utysqa qatysý onlaın rejımde qoljetimdi.

Tikeleı efır YouTube jelilesindegi Satty Zhuldyz arnasy arqyly júrgiziledi.

Áleýmettik jaýapkershilik:

Oıynnan túsken tabystyń 10%-y otandyq sportty qoldaýǵa, al taǵy 10%-y «Qazaqstan halqyna» qoǵamdyq qoryna aýdarylady.

Múmkindik qashan kelip qalatynyn eshkim bilmeıdi. Vasılııge buıyrǵan baqyt, bálkim, erteń sizdiń esigińizdi qaǵar!

Juldyz kıip kelgen jigit nemese 300 mıllıonnyń qupıasy
12 mamyr 2025
Juldyz kıip kelgen jigit nemese 300 mıllıonnyń qupıasy

Ol keldi. Biraq betin kórsetpeı keldi.
Sebebi – jeńisi jaı ǵana sáttilik emes. Qaýip-qaterimen birge kelgen qupıa.

Qolyndaǵy utys – úsh júz mıllıon teńgege jýyq. Dollarǵa shaqsańyz – jarty mıllıon.
Mundaı soma qazaqtyń túsine kirse, shoshyp oıanady.
Al myna azamat – oıanyp turyp utyp alǵan.

Ulttyq lotereıanyń «LOTO 6/49» lotereıasynda rekordtyq utys ıesi atanǵan Qaırat esimdi kásipker – búgingi kúnniń «juldyzdy jeńimpazy». Biraq ol ataqqa emes, qaýipsizdikke jaqynyraq. Jeńgen sátte de, jar salǵan joq. Úndemedi.
Úıindegi áke-sheshege de aıtpady. Sebebi olardy ýaıymdatyp qoıǵysy kelmedi.

Qaırattyń tańdaýy túsken tırajdy lotereıa – «LOTO 6/49».
Erejesi qarapaıym: qyryq toǵyz nómirdiń ishinen altysyn tabasyz. Biraq sol alty san dál kelse – armanyńyz oryndalyp, ómirińiz ózgerýi múmkin.

Bul – júıeli djekpot. Eger basty utysty eshkim uta almasa, kelesi tırajǵa qosylady. Sóıtip, sát saıyn somma ósip otyrady. Qaırattyń joly sondaı bir sátte ashyldy. Jáne bul sát – elimiz úshin rekord.

Iá, bul – Táýelsiz Qazaqstan tarıhyndaǵy eń iri lotereıalyq utys.
Buǵan deıin mundaı kólemdegi júlde tirkelmegen. Demek, Qaırat tek jeńimpaz emes, jańa kezeńniń statısıkasyn da bastap berdi.

Qaryzy kóp pe? Kóp.
Pandemıada alǵan qaryzy – 150 mıllıon teńge.
«Sony jabamyn», – deıdi.
Alyp-ushpaıdy. Tosyn baılyqtan tasynyp ketpeıdi.
Qaıta, arqalaǵany aýyr, aıtqany sabyr.

«Mundaı utys tústi» degen SMS kelgende de senbepti.
Kóńili úırengeni – bes júz teńge, bes myń teńge.
Al mynaý – sanaǵa syımas san.

Eń bastysy – ol qatysýdy toqtatpaıdy. «TeleBingo, 5/36, LOTO 6/49 lotereıalaryna qatysyp júrmin. Taǵy da baq synaımyn», – deıdi.
Bul – jeńgen jannyń emes, jeńilmegen minezdiń sózi.

Juldyz kıip alǵan jeńimpaz – búgingi qoǵamnyń kórinisi.
Qorqaq qoǵam. Maqtanýdan emes, jarıa bolýdan qorqatyn zaman.
Baqytty jasyryp ustaý – jańa dástúrge aınaldy.

Bálkim, Qaırattyń shynaıy jeńisi – aqshadan buryn osy sabyr men esti qadam bolar.

 

**** Maqalanyń  aqysy tólengen

Biz týraly
ulys.kz — aqparattyq, saraptamalyq jáne tanymdyq baǵyttaǵy materıaldardy beredi.
 
Mýltımedıalyq joba zaman talabyna saı jasalǵan. Qazaqstannyń aqparattyq naryǵyn sapaly
kontentpen qamtamasyz etýge úles qosýǵa baǵyttalǵan. Mundaǵy saraptamalyq, tanymdyq
maqalalar san salany qamtıdy. Geostrategıa, geoekonomıka, geosaıasat, halyqaralyq
qatynastar men eldiń ishki-syrtqy saıasaty, ekonomıka, jahanda bolyp jatqan tektonıkalyq
ózgerister men trend taqyryptar ulttyq múdde turǵysynan tereń taldanyp qazaq
oqyrmandaryna jetkiziledi. Ortalyq Azıa men Túrki álemine erekshe kóńil bólinedi.