«Бала күнінде кітап оқымағандар кітап оқығандарға қызмет етеді» деп келетін тәмсіл бар. 100 пайыз абсолютті шындық болмаса да, жаны бар сөз. Мұның ғаламдық масштабпен «Кітап оқымаған ұлт кітап оқитын ұлтқа кіріптар болады» деп қолдануға да болады. Мемлекеттің жас буын арасында кітап оқуды трендке айналдыру үшін қолға алған шараларын осындай ниеттен туған стратегиялық қадам деп бағалауға болады.
Қазақстанда 20 млн адам тұрады десек, Елдегі кітаптың қоры әр адамға 3,5 кітаптан келеді екен. Өйткені республика аумағындағы 11 мыңнан астам кітапханада 72 миллионнан астам кітап бар.
Кейінгі екі жылда электронды кітапхана арқылы ақпарат іздеп, білімін жетілдіретіндердің саны 3 миллионнан 5 миллионға дейін өскен екен. Бұл тұрғыдан алғанда Қазақстан әлемде электронды кітап қызметін ұсынып отырған 110 елдің бірі деген сөз.
Кейінгі 10 жылда бюджет есебінен, яғни, мемлекеттік тапсырыс бойынша 2501 кітап басылып шыққан. Бұл кітаптардың таралым ауқымы 7,4 млн данаға жеткен. Яғни, қазақ даласында кітап алғаш келген заманнан бері жинақталған 73 млн кітаптың 10 пайызы кейінгі он жылда, бюджет есебінен басылып шыққан.
Астанада жаңа тоқсан басталғалы жалпы білім беретін мектептерде «8 минуттық оқу» деп аталатын жаңа жоба қолға алынды. Балалар бірінші сабақтың алдында күнделікті 8 минут уақытын кітап оқуға арнайды. 2 минут үзілістен соң сабақтарына кіріседі. Жоба ережесіне сәйкес, кітап қағаз форматта болуы керек.
Кітап шығару барда оны халықтың игілігіне жарата білу бар. Мемлекет бұл міндетті бұрынғыдай кітапханаларға ғана артып қоймай, білім беру мекемелерін, әкімшілік ресурстарды да осы іске кіріктіріп жатыр. Мысалы, былтыр Астанада кітап оқуға баулитын жоба қолға алынды. Нақты айтсақ, сабақ арасындағы үзілістердің бірі кітап оқуға арналған. Тіпті ол үшін арнайы сазды қоңырау белгісі де орнатылған. Осылайша балалар мектептегі әр күннің 8 минутын кітап оқуға арнап жүр.
Мамандар 8 минуттық үзіліс арқылы-ақ оқушыларға бір жылда 10 кітап оқуына мүмкіндік жасауға болатынын есептепті.
Бұл мәселені Президент Қасым-Жомарт Тоқаев та үнемі назарында ұстап келеді. Ұлттық құрылтай жиынында тіпті Ұлттық кітап күнін белгілеуді ұсынды да.
«Көптеген мемлекет Ұлттық кітап күнін атап өтеді. Бөріхан Нұрмұхамедов, Айдос Сарым, Данияр Әшімбаев бастаған құрылтай мүшелері осындай бастама көтерді. Мен олардың Ұлттық кітап күнін белгілеу туралы ұсынысын қолдаймын. Бірақ оны мазмұнды етіп өткізу қажет. Мысалы, түрлі іс-шаралар ұйымдастырып, арнайы жәрмеңкелер өткізу қажет. Шын мәнінде, озық ойлы ұлт болудың ең төте жолы – кітап оқу. Сондықтан кітап оқу мәдениетін қоғамда барынша орнықтыруымыз керек», - деген деді Мемлекет басшысы Атырауда.
Осылайша 23 сәуір Ұлттық кітап күні болып бекітілді. Биыл 16 шілдеде осы туралы ресми құжат күшіне енді.