رەسپۋبليكالىق ەكولوگيالىق «تازا قازاقستان» اكسياسى تۇركىستان وبلىسىندا قارقىندى جۇرۋدە. اكسيا اياسىندا بۇگىن ارىس قالاسىندا سەنبىلىك ءوتىپ، شاراعا قالالىق ءماسليحاتتاردىڭ دەپۋتاتتارى، مەملەكەتتىك مەكەمەلەردىڭ قىزمەتكەرلەرى، ەڭبەك ۇجىمدارىنىڭ وكىلدەرى، قالا جاستارى اتسالىستى.
ەكوبەلسەندىلەر اعاش تۇپتەرىن اكتەپ، جاسىل جەلەكتىڭ تۇپتەرى مەن جول جيەكتەرىن ارامشوپتەردەن تازالادى. «تازا قازاقستان» اكسياسىنىڭ باستى ماقساتى – ءۇيىمىز بەن تۋعان جەرىمىزدى تازا ۇستاۋ، قوقىس شاشپاۋ، حالىق اراسىندا ەكولوگيالىق ساۋاتتىلىقتى ارتتىرۋ، ەكولوگيالىق مادەنيەتتى ساقتاۋدى ۇيرەتۋ.
«تازا قازاقستان» اكسياسى باستالعان ءساۋىر ايىنان بەرى تۇركىستان وبلىسى بويىنشا وبلىستاعى 2500-دەن استام ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا (1421 بالاباقشا، 1052 مەكتەپ، 50 كوللەدج) ەكولوگيالىق مادەنيەتتى قالىپتاستىرا وتىرىپ، وتانسۇيگىشتىككە، تابيعاتتى قورعاۋعا، حالىقتى قورشاعان ورتانى لاستاماۋعا ۇيرەتۋ.
بالالاردى تابيعاتقا ۇقىپتى قاراۋعا تاربيەلەيتىن 2000-عا جۋىق اشىق ساباق، 650 كەزدەسۋ، 960 دوڭگەلەك ۇستەل وتكىزىلگەن. اكسيا اياسىندا وبلىستا مەديسينالىق نىسانداردىڭ اۋماعىندا 10 957 دانا ءتۇپ اعاشتارى وتىرعىزىلىپ، 61 842 اعاش تۇپتەرىنە اكتەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى.
سونداي-اق، وبلىس اۋماعىندا ورنالاسقان تۋريستىك نىساندار اۋماقتارىنا سانيتارلىق تازالاۋ جۇمىستارىن ۇيىمداستىرۋ بويىنشا ازىرلەنگەن جول كارتاسىنا سايكەس، ق.ياساۋي كەسەنەسى، وتىرار قالاشىعى، ۇكاش-اتا كەسەنەسى، «شاعا» تۋريستىك – رەكراسيالىق ورتالىعى، «اقمەشىت» جەراستى ۇڭگىرى، «دومالاق انا» كەسەنەسى مەن بۇلاعى، ءبيبى ءماريام كەسەنەسى، شاحان اتا كەسەنەسى، ۇكاشا اتا كەسەنەسى، گاۋحار انا كەسەنەسى، ارىس مۋزەي عيماراتى، شاممات يشان مۋزەيى، ەرۋبايەۆ مۋزەيى سىندى كيەلى جانە تاريحي ورىنداردا تازالىق اكسيالارى ۇيىمداستىرىلدى.
سونىمەن قاتار، تۇركىستان وبلىسى ۆولونتەرلىك ۇيىمداردىڭ باستاماسىمەن «جاس تۇركىستان» ەرىكتىلەر اسسوسياسياسى قۇرىلىپ، «بۇل سەنىڭ ءوڭىرىڭ» اكسياسى نەگىزىندە تيمبيلدينگ ءوتتى.
جاستار «Taza Alem» ۇلتتىق جوباسى بويىنشا «قورشاعان ورتانى تازا ۇستاۋ - ءاربىر ازاماتتىڭ بورىشى» تاقىرىبى اياسىندا جازعى شومىلۋ ماۋسىمداعى وزەن، كول ماڭدارىن تازالاۋدا.
وبلىسقا قاراستى اۋدان، قالالاردا «تازا جاعاجاي»، «ءوز ءومىرىڭ - ءوز قولىڭدا» تاقىرىبى اياسىندا، شومىلۋ ماۋسىمىنداعى قاۋىپسىزدىكتىڭ الدىن الۋ ماقساتىنداعى ءۇنپاراقشالار تاراتىلۋدا. «ەكو ۆولونتەر» اتتى ەرىكتى جاستار كيەلى ولكەلەر مەن وزەن، تاۋلاردا قوقىس ىزدەۋ سايىسى ءوتتى.
اكسياعا اتسالىسىپ جۇرگەن قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ وبلىستىق 11 ەتنو مادەني بىرلەستىكتەر مۇشەلەرى ءار سەنبى كۇنى اۋماقتىق سەنبىلىكتەرگە بەلسەنە قاتىسىپ كەلەدى.
ەتنوستار كوپ ورنالاسقان سايرام، ساۋران، جەتىساي، ماقتارال، كەلەس،تولەبي اۋداندارىندا اسسامبلەيا جاستارى «بىرلىگىمىز جاراسقان» تاقىرىبىندا پلوگينگ سايىستارى ارقىلى اينالانى تازارتۋ اكسيالارىن ءداستۇرلى تۇردە وتكىزۋدە. سايرام اۋدانىندا «قوقىستان قۇندى زاتتار جاساۋ يدەيالارى» جۇزەگە اسىرىلۋدا.
«Generation» قوعامدىق بىرلەستىگى سايرام اۋدانىنداعى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىمەن بىرلەسكەن 36 ەكولوگيالىق اكسيا وتكىزدى. اتالعان اكسيا بويىنشا 15 تونناعا جۋىق قايتالاما شيكىزات ساتىپ الىنىپ، قايتا وڭدەۋگە جىبەرىلدى. بۇل رەتتە، قوقىستى ارنايى جەرگە اپارۋدىڭ قاجەتى جوق، بۇل ءوز كەزەگىندە ونى اپاراتىن جول مەن جەرگىلىكتى ايماقتاردى تازا ۇستاۋعا ءوز سەپتىگىن تيگىزۋدە.
توپىراق سۋلارىن قورعاۋ جانە جەردىڭ توزۋىمەن كۇرەسۋ ماقساتىندا تولەبي اۋدانى، لەنگىر قالاسىندا ورنالاسقان مۇگەدەك بالالاردىڭ مەكتەپ-ينتەرناتى ءۇشىن ەكوسانتۋالەت قۇرىلىسىن جۇرگىزۋ جوسپارلانۋدا.
وبلىستا ەكولوگيالىق باعىتتا 4 ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىم جۇمىس جاسايدى. «وگەم» قوعامدىق بىرلەستىگىن تاراپىنان تابيعي ايماقتى ساقتاپ قالۋ ماقساتىندا ەكواگروتۋريزمدى دامىتۋ بويىنشا جاڭا جوبا ىسكە اسۋدا. اتالعان جوبا وڭىرگە كەلگەن تۋريستەرگە «جاسىل» تەحنولوگيالاردى كۇندەلىكتى ومىرگە ەندىرۋ بويىنشا شەبەر-سىنىپتار كورسەتىلىپ، دەموۋچاسكەلەردە 16 ساياحات جۇرگىزىلدى. تابيعي جولمەن ەنەرگيا كوزىن اشىپ، ءوڭىردىڭ ەكولوگيالىق جاعدايىن جاقسارتۋ بويىنشا دا ءبىرقاتار شارالار اتقارىلدى. «وگەم»، «ەكو-اتامەكەن» قوعامدىق بىرلەستىكتەرى سايرام-وگەم، قاراتاۋ قورىقتارىنداعى تابيعاتتى قورعاۋ ماقساتىندا 7 ەكواكسيا وتكىزىپ، جەرگىلىكتى تۇرعىندار مەن تۋريستەردىڭ ەكولوگيالىق مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋدا ۇلەسى ەرەكشە بولدى.
الداعى ۋاقىتتا «قازاۆتوجول» ۇلتتىق كومپانياسى» اق ارقىلى تۇركىستان وبلىسى ايماعىندا ورنالاسقان اقىلى اۆتوجولداردىڭ باقىلاۋ بەكەتتەرىنەن وتكەن اۆتوكولىك يەلەرىنە «قۇرمەتتى جول جۇرگىزۋشى، تازالىق ساقتاپ، جول بويىندا قوقىس تاستاماۋلارىڭىزدى سۇرايمىز! بۇل – ءبىزدىڭ قازاقستان، بۇل – تازا قازاقستان!» ءماتىندى SMS-حابارلامالاردى جىبەرۋ جوسپارلانۋدا. وبلىس اكىمى دارحان ساتىبالدىنىڭ باستاماسىمەن «ۇلگىلى اۋىل» وبلىستىق بايقاۋى باستاۋ الدى. بۇل ءوز كەزەگىندە «تازا قازاقستان» ەكولوگيالىق اكسياسىنىڭ جالعاسى بولىپ تابىلادى.
بايقاۋ ەكى كەزەڭنەن تۇرادى: 1-كەزەڭ – اۋداندىق، ياعني وبلىستاعى 15 اۋدان، قالادا بايقاۋدىڭ اۋداندىق كەزەڭىن وتكىزۋ ءۇشىن ارنايى كوميسسيالار قۇرىلىپ، 1 قىركۇيەككە دەيىن قۇجاتتار قابىلدانادى. جەڭىمپاز اۋىلدار وبلىستىق كوميسسياعا ۇسىنىلىپ، 1 قاراشاعا دەيىن «ۇلگىلى اۋىل» جەڭىمپازى انىقتالادى. ەكولوگيالىق اكسيانى تابىستى جۇزەگە اسىرعان اۋىلدار اراسىنان جەڭىپ شىققان جۇلدەگەرگە ءبىر الەۋمەتتىك نىسان سالىنادى. بىرەگەي جوبا «TurkistanTV» تەلەرناسى ەفيرىندە «ۇلگىلى اۋلا» تەلەجوباسى ارقىلى ناسيحاتتالۋدا.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس، وسى باعىتتاعى جۇمىستار ءبىر رەتتىك اكسيا ەمەس، ەلىمىزدى كوگالداندىرۋ جانە اباتتاندىرۋ باعىتىنداعى تۇراقتى تۇردە ىسكە اسىرىلاتىن جۇمىستار بولىپ جالعاسىن تاباتىن بولادى.
