بۇگىن ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ اكىمى ەرالى توعجانوۆ سوعىس جانە تىل ارداگەرلەرىنىڭ شاڭىراعىندا بولىپ، مەرەكەمەن قۇتتىقتادى. وبلىس اكىمى باسپا ءسوز قىزمەتىنىڭ حابارلاۋىنشا،
1942 جىلى اسكەر قاتارىنا شاقىرتىلعانداردىڭ ءبىرى 96 جاستاعى قامقا ۇمبەتالينا. ول ۇلى وتان سوعىسى كەزىندە 9-شى اۋە اسكەرىندە 1ء-شى قيىر شىعىس مايدانىندا ۇشقىش بولىپ قىزمەت ەتكەن. ۇشاققا بومبولاردى تيەپ، ونى جاۋ جەرىنە تاستاۋدا ەرلىك كورسەتكەن باتىر اجە.
سونىمەن قاتار، سۇراپىل سوعىس جىلدارى تىلدا قىزمەت ەتكەن ەڭبەككەرلەردىڭ ەڭبەگى، جەڭىستى جاقىنداتۋعا قوسقان ۇلەسى از ەمەس. مايدانعا اتتانعان سولداتتاردىڭ اس-سۋىن، كيىم-كەشەگىن ۋاقىتىلى جەتكىزۋمەن قاتار اۋىلدا قالعان ۇلكەن كىسىلەر مەن شيەتتەي بالا-شاعانىڭ قامىن قوسا ارقالاپ، تىلدا ەڭبەك ەتكەن جانداردىڭ ءبىرى ورجانوۆ تابىندى. بولاشاق ۇرپاققا بەيبىت ءومىر سىيلاعان ارداگەرلەرگە وبلىس باسشىسى جىلى لەبىزىن ءبىلدىردى.
«وسكەلەڭ ۇرپاق جاۋىنگەرلەر مەن تىل ەڭبەككەرلەرىنىڭ اۋىزبىرشىلىگى مەن ەرلىگى، ەرەكشە تاباندىلىعى مەن وتانعا دەگەن ىستىق سەزىمىنىڭ ارقاسىندا ۇلى جەڭىسكە قول جەتكىزگەنىمىزدى ءبىلۋى ءتيىس»، - دەدى ايماق باسشىسى.
ءوز كەزەگىندە، ارداگەرلەر مەن تىل ەڭبەككەرلەرى ەستەلىكتەرىن ايتىپ، ىزگى تىلەكتەرىن ءبىلدىردى.
ەسىرتكىگە قارسى ورتاق ستراتەگيا، تەرروريزم، سەپاراتيزم، ەكسترەميزم سياقتى ءقاۋىپتى قۇبىلىستارمەن بىرلەسىپ كۇرەسۋ، ەنەرگەتيكا سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىق، اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىك، تاتۋ كورشىلىك، اۋىزسۋ قاۋىپسىزدىگى، قورشاعان ورتانى بىرلەسىپ قورعاۋ. استاناداعى شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى ءسامميتىنىڭ پراكتيكالىق قىرىن ءبىر سويلەممەن وسىلاي تۇيىندەۋگە بولادى. مۇنىڭ ءبارى، اينالىپ كەلگەندە، ەلدەگى تۇراقتىلىققا تۇتقا بولاتىن وزەكتى ماسەلەلەر.
شىۇ استانا ءسامميتىن جۇڭگو مەن رەسەيگە كىرىپتار ەلدەردىڭ باسشىلارى جينالاتىن كەزەكشى جيىنداردىڭ ءبىرى رەتىندە سيپاتتاۋشىلار سامميتتە قول قويىلعان 25 قۇجاتتىڭ ىشىندە ءبىز اتاعان ماسەلەلەر بويىنشا ۋاعدالاستىقتار قايتا وزەكتەندىرىلگەنىن نازارعا الا بەرمەيدى.
ەسىرتكى ساۋداسى ءبىر ەلدىڭ ىشىندە عانا جۇرەتىن تۇيىقتالعان نارىق ەمەس. ماڭايداعى ەلدەردىڭ ىشكى تۇراقتىلىعى قانشالىقتى وسال بولسا، ىرگەلەس ەلدەردىڭ ءوزارا تاتۋلىعى قانشالىقتى ءالسىز بولسا، ەسىرتكىنىڭ ترانسۇلتتىق ساۋداسى سوعۇرلىم ءورشي بەرمەك. ءبىر شەتىندە اۋعانستان تۇرعان ورتالىق ازيا ءۇشىن بۇل ماسەلە ەرەكشە ماڭىزدى بولاتىنى سودان.
شانحاي وندىعىنىڭ اياسىندا تەررورزيم مەن سەپاراتيزمگە قارسى ىنتىماقتاستىق ورناتۋ وسى تۇرعىدان ماڭىزدى. قازاقستانداعى سەپاراتيزمنىڭ قاتەرى تۋرالى ويلانساق، ەسىمىزگە ەلدىڭ تۇتاس ءبىر وڭىرلەرىن رەسەيدىڭ سۋبەكتىسى ەتۋگە قۇشتار ىلاڭشىلاردىڭ سوتتالىپ جاتاتىنى تۇسەدى. شانحاي ۇيىمىنداعى ارىپتەس رەتىندە ماسكەۋمەن ارادا وسىنداي كەلىسىمىنىڭ بولعانى دا ءبىراز ىستە ەركىنىرەك ارەكەت ەتۋگە جول اشادى.
رەسەيدىڭ وزبەكستان مەن قازاقستانعا گاز وداعىن قۇرۋدى ۇسىنىپ جۇرگەنىنە دە ءبىراز بولدى. ال قازاقستان ەلدىڭ شىعىسى مەن سولتۇستىگىنە ومبى مەن ورىنبوردان گاز تارتۋ ءۇشىن قىتايدى دا ويىنعا قوسۋ قاجەت دەگەن ۇستانىمدا وتىر. ونىڭ قيسىنى مىنانداي، قازاقستان رەسەيدەن العان گازدىڭ ءبىر بولىگىن وڭتۇستىكتەگى گازدى قىتايعا جىبەرۋ ارقىلى وتەيدى. ەسەسىنە رەسەي جۇڭگو الدىنداعى گاز مىندەتتەمەسىن ورىنداۋدا تاسىمال شىعىنىن قىسقارتادى. مۇنداي جۇيە رەسەي گازىنا جالعانعان قازاقستاننىڭ ەلدى مەكەندەرى اي مەن كۇننىڭ امانىندا كوگىلدىر وتىنسىز قالماۋىنا كەپىلدىك بولادى. وسى تۇرعىدان العاندا شىۇ اياسىنداعى ەنەرگەتيكالىق ىنتىماقتاستىق قازاقستاننىڭ سولتۇستىگى مەن شىعىسىن گازداندىرۋدا ماڭىزدى ءرول اتقارماق.
«وزبەكستان رەسەيلىك «روساتوم» كومپانياسىمەن بىرگە شاردارا سۋ قويماسىنان جاقىن جەردە اتوم ەلەكتر ستانساسىن سالۋعا كىرىسىپ كەتتى. ال قازاقستان بيىل كۇزدە اەس سالۋ ماسەلەسى بويىنشا جالپىۇلتتىق رەفەرەندۋم وتكىزبەكشى. اەس تەحنولوگياسى شىۇ-داعى تاعى ءبىر ويىنشى – قىتايدا دا بار. قازاقستاندا اەس سالۋعا الەۋەتتى رەسمي ۆەندەرلەردىڭ ىشىندە فرانسيا، وڭتۇستىك كورەيا، رەسەيمەن بىرگە جۇڭگو دا بار. اقش-تىڭ اەس سالاسىنداعى تەحنولوگياسى دا قازاقستان تاراپىنان مۇقيات زەرتتەلىپ جاتىر. ازىرشە بىزدە سالىنۋى مۇمكىن اەس بالقاشتىڭ ىرگەسىندەگى ۇلكەن كەنتىنەن بوي كوتەرەدى دەپ كوزدەلىپ وتىر. اەس سالىساتىن ەلى رەتىندە جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ ءبىرى بولسا، بەيجىڭنىڭ ترانسشەكارالىق ىلە وزەنى قۇياتىن بالقاشتىڭ بويىنشا اەس سالۋىمىزعا كەلىسىم بەرۋى وڭايلايدى. ال وڭتۇستىك كورەيا، فرانسيا، اقش تەحنولوگياسى تاڭدالسا، ديپلوماتيالىق ديالوگ قاجەت بولاتىنى ءسوزسىز. شىۇ اياسىنداعى ەنەرگەتيكالىق ىنتىماق وسى تۇرعىدان قاجەت دۇنيە.
استانا ءسامميتىنىڭ «شىۇ+» فورماتىنداعى كەزدەسۋىندە ءسوز سويلەگەن بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ باس حاتشىسى انتونيۋ گۋتتەريش جاساندى زەيىننىڭ قاتەرى تۋرالى ءبىراز وي ايتتى. بۇل تەحنولوگيا بويىنشا الەمدە كوش باستاپ تۇرعان ەلدەردىڭ الدىڭعى قاتارىندا شىۇ-عا مۇشە جۇڭگو مەن ءۇندىستان بار.
شىعىستانۋ ينستيتۋتىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى، قىتايتانۋشى ولجاس بەيسەنبايەۆ وسى ەكى ەلدىڭ تەحنولوگياسىن پايدالانا وتىرىپ، ينتەرنەت الاياقتىق، ونلاين قارجى پيراميدالارى سياقتى كيبەر قىلمىستاردى تەجەۋگە بولاتىنىن ايتادى.
ءىت-ساراپىشلار سۋپەركومپيۋتەر تەحنولوگياسىن ءتيىستى دەڭگەيدە مەڭگەرمەگەن ەلدەر وزىق ەلدەردىڭ الدىندا سيفرلىق ەگەمەندىگىن جوعالتۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتىپ ءجۇر. ولجاس بەيسەنبايەۆ شىۇ الاڭىن پايدالانىپ، سۋپەركومپيۋتەر عىلىمىن جەتىلدىرۋگە بولاتىنىن ايتادى.
«كەيبىر حالىقارالىق ساراپتامالاردا سيفرلىق ەگەمەندىك تۋرالى ايتىلا باستادى. 2023 جىلى كيبەرقىلمىستىڭ كەسىرىنەن بۇكىل الەمدە 5 ميلليارد دوللارداي شىعىن كەلگەن دەيتىن دەرەكتەر بار. ءبىز ءوزىمىزدىڭ كيبەر كەڭىستىگىمىزدى قورعاۋ جايىندا ويلانۋىمىز كەرەك. شىۇ اياسىنداعى كيبەرقاۋىپسىزدىك سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتى بۇرىنعىدان دا ماڭىزدى ەتەدى»، - دەيدى قىتايتانۋشى.
سونداي-اق، ول «شىۇ اياسىنداعى ۋاعدالاستىقتاردى پايدالانىپ ءوز ماماندارىمىزدى جۇڭگو مەن قوسا ءۇندىستانعا عىلىمي تاعىلىمدامادان وتكىزۋگە بولاتىنىن ەسكە سالادى.
«سپۋتنيك، روبوت تەحنولوگيالارىندا، سۋپەركومپيۋتەر باعىتتارىندا قىتايدىڭ كوش باسىندا تۇرعانىن بىلەمىز. ءۇندىستان دا ىت-تەحنولوگيا الدىڭعى ورىندا. سوندىقتان وسى سالالاردا ءوزارا ءبىلىم ءبولىسۋمىز قاجەت. مۇنىڭ ءبارى ءوز ىشىمىزدەگى سيفرلىق تەڭسىزدىكتى ازايتۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى. ويتكەنى استانا، الماتى، شىمكەنت قالالارىنداعى سيفرلاندىرۋ دەڭگەيىن قيىرداعى اۋىلداردىڭ جاعدايىمەن سالىستىرۋعا كەلمەيدى. شىۇ اياسىنداعى ۋاعدالاستىقتاردى پىسىقتاعان كەزدە اسىرەسە شەكارالىق ايماقتاردى سيفرلاندىرۋ ماسەلەسىن العا شىعارىپ وتىرۋ كەرەك»، - دەيدى شىعىستانۋشى.
عالىم ايتقان باعىتتاردىڭ ءبارىن شىۇ اياسىنداعى اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىك شارالارى ارقىلى ىسكە اسىرۋدىڭ مۇمكىندىگى بار.
سۋ رەسۋرستارى جانە يرريگاسيا مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتى بويىنشا، قازاقستانداعى سۋ قورىنىڭ 46 پايىزى ترانسشەكارالىق وزەندەر ارقىلى كورشىلەس ەلدەردەن كىرەدى. ال بىزبەن سۋ ءبولىسىپ وتىرعان كورشىلەس ەلدەردىڭ ءبارى شىۇ اياسىنداعى ارىپتەس مەملەكەتتەر. استانا سامميتىندە قول قويىلعان 25 قۇجاتتىڭ ىشىندە اۋىز سۋ قاۋىپسىزدىگىنە جەكە قۇجاتتىڭ ارنالۋى وسى تۇرعىدان ماڭىزدى.
مىسالى، ەرتىس ماسەلەسىنە كەلگەندە بەيجىڭ وزەن ورتاسىنداعى قازاقستانمەن دە، اياعىنداعى رەسەيمەن دە جەكە-جەكە كەلىسۋدى ءجون كورەدى. مۇنداي ءتاسىل ءتيىمسىز بولىپ جاتقان جاعدايدا شىۇ اياسىنداعى ديالوگقا شاقىرۋ ورىندى بولۋى مۇمكىن.
باۋىرلاس ەلدەر سانالاتىن وزبەكستان مەن قىرعىزستاننان دا سۋ الۋ مۇقيات ديپلوماتيانى قاجەت ەتىپ وتىر. شەكاراارالىق سۋ ارنالارى مەن حالىقارالىق كولدەردى قورعاۋ جانە پايدالانۋ جونىندەگى حەلسينكي كونۆەنسياسىن تاشكەنت قابىلداعانىمەن، بىشكەك ءالى مويىنداماعان. قازىرگى ەكونوميكالىق تەتىكتەر سۋ ديپلوماتياسىنا جارامسىز بولعان جاعدايدا شىۇ اياسىنداعى ۋاعدالاستىقتاردى العا شىعارۋعا بولادى.
شىۇ اياسىندا ەكولوگيالىق پروبلەمالاردى بىرلەسىپ شەشۋدىڭ دە بىزگە بەرەر تۇسى كوپ. ويتكەنى الەمدەگى قورشاعان ورتانى ەڭ كوپ لاستايتىن ەكونوميكانىڭ ءبىرى – جۇڭگو نارىعى ىرگەمىزدە تۇر. ال وزبەكستانمەن ارالدى قۇتقارۋ باعىتىنداعى ىقپالداستىقتىڭ جان-جاقتى قۇجاتتالىپ، قاتتالعانى ماڭىزدى. ءبىزدىڭ ەلدىڭ اۋماعىندا رەسەيدىڭ زىمىران قالدىقتارى قۇلايتىنىن ەسكەرسەك، بۇل ماسەلەنى ماسكەۋمەن شىۇ اياسىندا دا قوزعاۋعا دا مۇمكىندىك بار.
شىۇ-نىڭ استانا ءسامميتى قازاقستاننىڭ وزىنە نە ءۇشىن قاجەت بولدى دەگەن سۇراققا وسىلاي جاۋاپ بەرۋگە بولادى.
شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى 1996 جىلى «شانحاي بەستىگى» رەتىندە قۇرىلسا، 2001 جىلى شىۇ رەتىندە جاساقتالدى. ال كەشەگى استانا سامميتىندە مۇشە مەملەكەتتەردىڭ سانى 10 عا جەتتى. ولار: قازاقستان، ءۇندىستان، يران، جۇڭگو، قىرعىزستان، پاكىستان، رەسەي، تاجىكستان، وزبەكستان جانە بەلارۋس.
بىلتىر ۇيىمعا باحرەين، كۋۆەيت، مالديۆ ارالدارى، ميانما جانە بىرىككەن اراب امىرلىكتەرى ديالوگ سەرىكتەستەرى رەتىندە قوسىلسا، بيىل قاتار ءامىرى مارتەبەلى مەيمان رەتىندە قاتىستى. دەمەك، ۇيىم اراب الەمىمەن دە ەتەنە ارالاسا باستادى.
«2021 جىلى شىۇ مۇشەلەرىنىڭ جيىنتىق ءجىو شامامەن 23،3 ترلن دوللارعا جەتتى، بۇل الەمدىك ءجىو-نىڭ شامامەن 25 پايىزىن قۇرايدى، بۇل 2001 جىلى قۇرىلعاننان 13 ەسە كوپ. شىۇ مۇشەلەرىنىڭ جالپى سىرتقى ساۋداسى 2021 جىلعى جاعداي بويىنشا 6،6 ترلن دوللاردى قۇرادى، بۇل 20 جىل بۇرىنعىدان 100 ەسە كوپ»، - دەيدى قىتايتانۋشى ولجاس بەيسەنبايەۆ.
قازاقستاننىڭ ۇيىمنىڭ سامميتەرىندە ەكونوميكالىق ماسەلەلەردى دە كۇن تارتىبىنە شىعارۋعا ءجيى باستاما كوتەرۋىندە وسىنداي دا سەبەپ بار.
بۇدان بولەك قازاقستان قوعامدىق دامۋ ينستيتۋتىنىڭ ساراپشىسى دامير بەلگىبايەۆ استانا دەكلاراسياسى جالپى شىۇ دامۋىنا ءوزىنىڭ ايتارلىقتاي ۇلەسى بارىن ايتتى.
«شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى قۇرامىنداعى مەملەكەتتەر سانى ءوسىپ، ۇيىمنىڭ اۋماعى كەڭەيىپ كەلەدى، ياعني الەمدىك ۇيىم رەتىندە تانىلىپ كەلەدى دەگەن ءسوز. استانا ءوتىپ جاتقان سامميتكە بۇۇ باس حاتشىسىنىڭ كەلۋى قازاقستاننىڭ الەمدىك ارەناداعى بەدەلىنىڭ كورىنىسى دەپ بىلەم. مەنىڭ ويىمشا، ونىڭ ساپارى الەمدەگى ەلەۋلى پروبلەمالاردى بىرىگىپ شەشۋدىڭ جولدارىن تابۋعا ارنالعان. جالپى ۇيىمنىڭ ابىرويى مەن دامۋىنا بۇگىنگى استانا دەكلاراسياسىنىڭ دا ىقپالى بولادى. قازاقستان اتالعان ۇيىمعا ءتوراعالىعى بارىسىندا ءبىر جىل ىشىندە 150-دەن استام ءىس-شارا ۇيىمداستىرىپ، اۋقىمدى جۇمىس اتقارىلدى. شىۇ-دا شارتتىق بازا 60 جاڭا قۇجاتپەن تولىقتى. سونىڭ اراسىندا ەكونوميكالىق، مادەني، ەكولوگيالىق قاۋىپسىزدىك، كولىك، تەحنولوگيا سالاسىنداعى تاقىرىپتار قامتىلدى. بۇل وڭىرلەر اراسىنداعى تۇراقتىلىق پەن ءوزارا ءتيىمدى قارىم-قاتىناستى كەڭەيتۋگە ءوزىنىڭ ايتارلىقتاي ۇلەسىن تيگىزەدى»، - دەيدى دامير بەلگىبايەۆ.
شىۇ-نىڭ استانا دەكلاراسياسى - تۇراقتىلىق پەن تىنىشتىقتىڭ كەپىلى بولىپ وتىر دەيدى ساراپشى ماماندار.
«تۇراقتىلىق، قاۋىپسىزدىك سالاسىندا قابىلدانعان شەشىمدەر بۇلار مەملەكەتىمىزگە قءاۋىپ تءوندىرەتىن تءۇءرلى قاقتىعىستاردىڭ الدىن الۋ. ياعني وسى ۇيىمعا مءۇشە مەملەكەتتەر بىرلەسە جۇمىس ىستەي وتىرىپ، شەكارالىق ايماقتاعى، مەملەكەتتىڭ ىشىندەگى، گەوگرافيالىق ەۋرازيالىق ءوڭىردەگى تۇراقتىلىقتى قامتاماسسىز ەتەدى»، - دەيدى قازاقستان قوعامدىق دامۋ ينستيتۋتىنىڭ تاعى ءبىر ساراپشىسى باۋىرجان سەرىكبايەۆ.
قورىتىندىلاي ايتاتاتىن بولساق، استانادا وتكەن شىۇ جوعارى دەڭگەيدە وتكەن حالىقارالىق شارالاردىڭ ءبىرى بولدى دەۋگە تولىق نەگىز بار. ونىڭ ۇستىنە سامميتكە بۇۇ باس حاتشىسىنىڭ قاتىسۋى ۇيىمنىڭ ىقپالى مەن بەدەلىن ارتتىرا ءتۇستى.
بۇگىن پرەزيدەنتتىك جاستار كادر رەزەرۆىنە ىرىكتەۋ جوباسى جەڭىمپازدارىنىڭ ەسىم جاريالاندى. ولاردىڭ ورتاشا جاسى — 31. الداعى ۋاقىتتا مەملەكەتتىك قىزمەتتىڭ بيىك باسپالداقتارىنان كورىنىپ، ەل دامۋىنا جاڭاشا سەرپىن بەرەرىنە سەنىم مول. جەڭىمپازداردىڭ الدى بۇگىن جاڭا قىزمەتكە تاعايىندالدى. اتاپ ايتقاندا، مەملەكەت باسشىسىنىڭ وكىمىمەن اركەن حاميت ۇلى وتەنوۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسى سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ جاۋاپتى حاتشىسى قىزمەتىنە تاعايىندالدى. سونىمەن 7300-دەن استام ب ا ق سىناۋشى اراسىنان سۋىرىلىپ شىعىپ، 5 كەزەڭنەن سۇرىنبەي وتكەن 300 مىقتىنىڭ ءتىزىمى تومەندە.
ىرىكتەۋدەن وتكەندەر:
1 بەكتۋروۆ رەنات نۋرمولدايەۆيچ
2 رىسماگامبەتوۆ ەرنۋر بۋركيتبايەۆيچ
3 شاياحمەتوۆ ساكەن بەيمبەتوۆيچ
4 سۋەنتايەۆ دامير سەركبايەۆيچ
5 تەرەنچەنكو يليا سەرگەيەۆيچ
6 نۋرتازين انۋار ابايەۆيچ
7 Zhanadil Yernar Beisenuly
8 كيمانوۆ ۋلىبەك بۋلاتوۆيچ
9 ساعىنايەۆ ايبەك روللان ۇلى
10 ماقساتوۆ نۇرجان سۇلتانعالي ۇلى
11 ديۋسەمبايەۆ مەدەت شاريپحانوۆيچ
12 ابديبەكوۆ ازات نۋرمۋحامبەتوۆيچ
13 جۋماگۋلوۆ جۋسۋپ راحاتوۆيچ
14 اجگالييەۆ تيمۋر راپحاتوۆيچ
15 وڭلاسوۆ اسەت جاقسىبەك ۇلى
16 سپوتكاي ماكسيم الەكساندروۆيچ
17 ورازبەكوۆ ساياتبەك كايربەكوۆيچ
18 دانيلوۆ الەكساندر سەرگەيەۆيچ
19 شامەنوۆ ابديلدا اتامۋراتوۆيچ
20 احمەتوۆ سەريك جەتپيسپايەۆيچ
21 چينالييەۆ مارات گازيزوۆيچ
22 نۋريدەنۋلى ماكسات .
23 بەيسەكين ايان ۋاحيتوۆيچ
24 رايمكۋلوۆ كايرات ميربۋلاتوۆيچ
25 ابسامەتوۆ ناريمان ماليسۋلى
26 احماتوللا المات ماۋلەتحان ۇلى
27 ۋاپوۆ باگدات بەريكوۆيچ
28 تلەۋمۋراتوۆ نۋرحان جاسۋلانوۆيچ
29 حۋساينوۆ اليبەك جۋمابەكوۆيچ
30 كلىشبەكوۆ اسكار جاركەيەۆيچ
31 پارسەگوۆا انجەليكا بوريسوۆنا
32 ۋتيۋبايەۆ ەرجان گابدۋلراحيموۆيچ
33 ادامبەكوۆ تيلەكتەس سەريكبايەۆيچ
34 بايالييەۆ اليم داۋرەنوۆيچ
35 ۋرازاكوۆ سۋلتان كۋانوۆيچ
36 ورالوۆ اسحات رازدىكوۆيچ
37 بۋكەيحانوۆ نۋرالى اليموۆيچ
38 المۋحامەتوۆ ايبەك مەيرامبەكوۆيچ
39 وماربەكوۆ باۋىرجان باقىت ۇلى
40 باتپەنوۆ سايات نۋرلانوۆيچ
41 اليمكۋلوۆ بەكجان مۋحيدين ۇلى
42 كونياشكين روستيسلاۆ اناتوليەۆيچ
43 نۋرپەيسوۆ اسات بۋلاتوۆيچ
44 ەليكبايەۆ كۋانىش نۋرلانوۆيچ
45 اكىشوۆ المات تالگاتوۆيچ
46 الجانوۆ داستان كۋاندىكوۆيچ
47 جاناحمەتوۆ اليبەك جاناحمەتوۆيچ
48 بالىكبايەۆ رۋسلان اليبەكۋلى
49 ماكاجانوۆا جانسۋلۋ ەرمۋحانوۆنا
50 وسپانوۆ يلياس ەسەتوۆيچ
51 ەرنازار شىناسىل جەنيسۋلى
52 كەنجەحان ۇلى ەرمەك -
53 داۆلەتوۆ ولجاس بۋلاتوۆيچ
54 جولمانوۆ ازامات ساگاتوۆيچ
55 تامابەك ءابىلحايىر عالىم ۇلى
56 جانگوزين انۋار كاناتوۆيچ
57 باكشيلوۆ باۋىرجان باحىتجانوۆيچ
58 ابىلحانوۆ ەرجان دوۆۋلبايەۆيچ
59 تيۋليۋبايەۆ زەكايل ماراتوۆيچ
60 نۋرجانوۆا جانار نۋرجانوۆنا
61 ماحامبەتوۆ اسەت كەنەسبەكوۆيچ
62 اكسۋبايەۆ ارمان سەريكوۆيچ
63 كۋانتىروۆ اليبەك ساكەنوۆيچ
64 ۋتەپوۆ ارداك تۋلتايەۆيچ
65 بايمۋكانوۆ اسكار كايرجانوۆيچ
66 كاريموۆ ستانيسلاۆ الەكساندروۆيچ
67 ايتجانوۆ جانتورە جارىلكاسىن ۇلى
68 انيسيموۆ الەكسەي سەرگەيەۆيچ
69 مۋسين دامير ماراتوۆيچ
70 كارىبەك داۋلەت جاماۋباي ۇلى
71 مەدەتوۆ راسۋل ماحمۋدوۆيچ
72 نۋراحمەتوۆ انۋار ەرجانوۆيچ
73 ورازباي مۇرات اسقار ۇلى
74 سۋلەيمەنوۆ مارات كاۆىلۆەكوۆيچ
75 ابدەشوۆ ولجاس جاپاربەكوۆيچ
76 توگانبايەۆ نۋرلان باحىتجانوۆيچ
77 سماگامبەتوۆ داۋلەت سەريكوۆيچ
78 سۋلەيمەنوۆ ەرنار نۋركانوۆيچ
79 شايماردانوۆ جاندوس نۋرلانوۆيچ
80 توكتاگۋلوۆ ەرجان داۋلەتوۆيچ
81 دادانبايەۆ ەربولات سەريكوۆيچ
82 قارمىس عازيزا ساعىندىق قىزى
83 ساكەنوۆ ولجاس بەرلەسوۆيچ
84 ابۋوۆ بولات نۋرلانوۆيچ
85 كازجانوۆ ارىستان جاسۋلانوۆيچ
86 كۋانتىروۆ ەرمەك ساكەنوۆيچ
87 دانياروۆا دينا ەديليەۆنا
88 سۋلتانوۆ نازار ورىنباساروۆيچ
89 يبرايكۋلوۆ ولجاس اسكاروۆيچ
90 كالدىبەكوۆ ازامات بەسكەمپيروۆيچ
91 امانبايەۆ تالگات جولدىمۋراتوۆيچ
92 يامالتدينوۆ راميل راشادوۆيچ
93 تورەگەلدين مۋرات ماراتوۆيچ
94 اسافوۆ ميحايل ۆيكتوروۆيچ
95 زاكييەۆ اديلەت بولاتۋلى
96 جۋماگۋلوۆ انۋار ماراتوۆيچ
97 يگليكوۆا نازىم مارگۋلانوۆنا
98 ۋتەنوۆ اركەن حاميتوۆيچ
99 ارينوۆا ايجان بەيبىتوۆنا
100 بيرنازاروۆا اسەل نيازوۆنا
101 دجانزاكوۆا گۋلجانات جامشيتوۆنا
102 اليبايەۆ ناريمان سەريكوۆيچ
103 جاكسيمبەتوۆ نۋرلان يبراگيموۆيچ
104 كومپانيەس سەرگەي ەۆگەنيەۆيچ
105 كۋانشالييەۆ باۋىرجان سەيتجانوۆيچ
106 تولەشوۆ مەيرحان بۋرحانبەكوۆيچ
107 كۋنانبايەۆا جۋلدۋز جۋسۋپوۆنا
108 نيەتكالييەۆ انۆار بەريكوۆيچ
109 راحىمحان دياس ەرلانوۆيچ
110 شۋجەنوۆ دانيار جۋماگۋلوۆيچ
111 توكسەيتوۆا گاليا ەرلانوۆنا
112 ەلەكەيەۆ ەرجان يراكوۆيچ
113 يسكاكوۆ ازيز ەرجانوۆيچ
114 تايگانوۆ نۋرلان بولاتوۆيچ
115 ساتتىبايەۆ ايبەك بەريكوۆيچ
116 ساەنكو الەكساندر يگوريەۆيچ
117 تۇرعانالى رۋستام مۋحتار ۇلى
118 تۋياكبايەۆ كۋات ەرسينگازىۋلى
119 بايماحانوۆ ميرجان رۋستەمدوستانوۆيچ
120 جاكەنوۆ مادي ارلانوۆيچ
121 احمەتكالييەۆ ماحسات بەيسەمبەكوۆيچ
122 الەكپاروۆ ارمان يۋسۋپوۆيچ
123 ەربولگانوۆ ابزال تۋرىسبەكوۆيچ
124 كۇلجان مۇحتار تولەگەن ۇلى
125 سۋلەيمەنوۆا زۋلفيا بۋلاتوۆنا
126 ءادىلوۆا ءلاززات ءادىل قىزى
127 مۋسيليموۆ ەرليك ەرگالييەۆيچ
128 سارسەنبايەۆا اسەل ەربولوۆنا
129 ساگىندىكوۆ نۋرسۋلتان ەرمەكوۆيچ
130 ساپانوۆ دارحان باكىتجانوۆيچ
131 سمايلوۆ نۋرسۋلتان ساگىندىكوۆيچ
132 سەيدەمەت كاميلا رۇستەم قىزى
133 دەمەسينوۆا لاۋرا باگلانوۆنا
134 كاكيشيەۆ جانبولات جانداربەكوۆيچ
135 ەليبايەۆ مارات تالگاتوۆيچ
136 احمەدياروۆ اليبەك گازيزوۆيچ
137 يباگاروۆ مارات كاناتبايەۆيچ
138 مولدابايەۆ جاراس ۋمۋربايەۆيچ
139 ابيشيەۆا ايدانا ماكسۋتوۆنا
140 گابدۋلكالييەۆ ماۋلەن ساكەنوۆيچ
141 بايەديلوۆ ايدىن كونىسبەكوۆيچ
142 مەندەبايەۆ تيمۋر الماتوۆيچ
143 مۋرزاتايەۆ يلياس كەميلحانوۆيچ
144 تۋكيبايەۆ ساكەن گالىموۆيچ
145 ساكەنوۆ الماس بەرلەسوۆيچ
146 اكجاروۆ باحىتجان كوجانبەردىۋلى
147 اگابەكوۆ ولجاس پەرنەحانوۆيچ
148 احمەتوۆ دانيار باحتياروۆي
149 بەيسەنباي دارحان باۋرجان ۇلى
150 الپىسوۆ مەيير سەريكوۆيچ
151 بايتلەنوۆ سەريك ابدىحانوۆيچ
152 رايىمبەكوۆ دىنمۇحامبەت باحىت ۇلى
153 كورابايەۆ ەلجاس كايراتوۆيچ
154 شايماردانوۆ ابىلايحان نۋرلانوۆيچ
155 تۋراكبايەۆ كۋانىش ەرگازىۋلى
156 مۋحامادييەۆ ەرنات ارحاتوۆيچ
157 شىنىبەكوۆ كۋاتجان كاناتوۆيچ
158 وۆەچكينا يۋليا رۋسلانوۆنا
159 تۋندۋكپايەۆ سۋلتان سايدوۆيچ
160 گۋسيەۆ كيريلل يگوريەۆيچ
161 كايپوۆ ەرمەك تالگاتوۆيچ
162 دوسمۋحامبەتوۆ بولات ماحامبەتوۆيچ
163 يزباسكانوۆ ۋاليحان باتىروۆيچ
164 راحيمجانوۆ داۋرەن گالىموۆيچ
165 پلاتوۆ ۆلاديمير اناتوليەۆيچ
166 سەيلحانوۆ ماحمۋد بۋركيتوۆيچ
167 وماربەكوۆ تالانت كەنجەبەكوۆيچ
168 مۋتالي ابۋتاليپ -
169 ناگىم ساليم جانابايۋلى
170 شەرالييەۆ مەيىرجان نۇرتاي ۇلى
171 حامباروۆ رۋسلان گەنناديەۆيچ
172 پيرمەتوۆ ماقسۋتبەك سىزدىق ۇلى
173 كۋرمانبايەۆ ساكەن سارىبايەۆيچ
174 ماناسوۆ بەريك جامبۋلوۆيچ
175 اتاجان ەرلان كايرات ۇلى
176 بايتيلەسوۆ نۋرسۋلتان تولەنوۆيچ
177 ابدۋحالي ۇلى ديدار -
178 مۋحامەتكالييەۆ باحتيار ابايەۆيچ
179 ۋرالوۆ بولاتبەك ۋمەربەكوۆيچ
180 كازانتايەۆ داۋرەن گانيبەكوۆيچ
181 نۋرگالييەۆ جانات سەريكوۆيچ
182 اۋكەشيەۆ بەكاسىل كاپباسوۆيچ
183 پوددۋبنىي دميتريي ۆلاديميروۆيچ
184 اكجالوۆ كاسىمبەك بەسەمبەكوۆيچ
185 تاجەكەنوۆ ميرجان امانگەلدييەۆيچ
186 بەيسەنبەك ۇلى ابزال .
187 نۋرييەۆ ولجاس بەردىباي ۇلى
188 ءۋالي باۋىرجان قۇدايبەرگەن ۇلى
189 اسان ۇلى عانيجان -
190 رايەۆا اياناي مۇحيت قىزى
191 اداحايەۆ اسەت سادىكۋلى
192 نۋرتازايەۆ ساكەن رۋستەموۆيچ
193 ساگييەۆ ەركەبۋلان گازيزوۆيچ
194 بەكينوۆ نۋرسۋلتان بەريكوۆيچ
195 دوسحوجايەۆ يلياس الماسحانوۆيچ
196 ديۋسەنبينوۆ ارمان ەسيلبايەۆيچ
197 كابدراشيتوۆ ازات راشيتوۆيچ
198 رامازانوۆ سامات ماراتوۆيچ
199 اسليالييەۆ تاحير جاستلەكوۆيچ
200 ەسەنبەكوۆا گۋلنۋر بورانبايەۆنا
201 كۋرمالايەۆ نۋرلان سايىنوۆيچ
202 ابديكاريموۆ ابزال الييەۆيچ
203 احمەتوۆ ماركەن كەنتايەۆيچ
204 امانبايەۆا ايگەريم اكداپربەكوۆنا
205 سالمەنبايەۆ ەلدار چينگيزحانوۆيچ
206 قاسكەيەۆ سىرىمبەت ەردەن ۇلى
207 بەيسپەكوۆ ازامات وميرزاكوۆيچ
208 كارتوۆ اليشەر ەرلانوۆيچ
209 ابدىماۋلەن دياس عاني ۇلى
210 جاحين ارمان سەريكپايەۆيچ
211 كارابالايەۆ اكىلبەك جامالبەكوۆيچ
212 ۋسكەنبايەۆ ازامات الشەرييەۆيچ
213 اشيموۆ اسكات بەيسەنبايەۆيچ
214 رىستينا ينديرا سادىبەكوۆنا
215 بەلگيبەردين تلەۋبەك بەلگيبەردىۋلى
216 مەدەتبەكوۆ مەيرجان مۋراتبەكوۆيچ
217 تۋرگامبايەۆ ارسەن انۋاربەكوۆيچ
218 سەريكوۆ نۋربەك نۋرجانوۆيچ
219 مۋكانوۆ سابيت سەيتكالييەۆيچ
220 بۋرانبايەۆ ەركەبۋلان ساگاتوۆيچ
221 دۋبيروۆا جاننات بالگابايەۆنا
222 جازىكبايەۆ ديار سەريكوۆيچ
223 رىسپەكوۆ داستان ادايەۆيچ
224 كابايەۆ ديدار داۋىروۆيچ
225 شينتايەۆ ولجاس ماراتوۆيچ
226 جۋماگالييەۆ ارداك كايسارۋلى
227 كاريباي اسيا سەرگەيەۆنا
228 سارسەنگالييەۆ اسەت ايتبايەۆيچ
229 تەزەكبايەۆ ارسەن بۋرانبايەۆيچ
230 جاناديل دينا جايلاۋبايەۆنا
231 كۋلمەتوۆ سپانديارحان ماراتوۆيچ
232 ىدىرىس الىبەك -
233 جۋماگۋلوۆ مەيرام تەميربولاتوۆيچ
234 نۋرالييەۆ ايدار اللابەرگەنوۆيچ
235 كاكپەنوۆ دانيار ساكەنوۆيچ
236 كونكاكوۆ اليبەك تۋلەنۋلى
237 شانبايەۆ يلياس ساگىندىكوۆيچ
238 يماجانوۆ باحىتجان گىلىمبەكوۆيچ
239 دجانگوزين كازبەك مۋحيتوۆيچ
240 ابساليكوۆ جانيبەك كۋتتىبەكوۆيچ
241 ۋتەشوۆ دانيار ساندىبايەۆيچ
242 اسانوۆ ازامات كاناتوۆيچ
243 قادىر ءادىلقايىر ورازقايىر ۇلى
244 بايسۋلتانوۆ رينات ماراتوۆيچ
245 سەيتكازينوۆ سانجار ديۋسەمبايەۆيچ
246 كوجاحمەتوۆ مۋرات ماراتوۆيچ
247 سەرىكباي نۇرسۇلتان بەيبىت ۇلى
248 كوشكىنوۆ باحتيار ەرجان ۇلى
249 بيجان انۋار ديماش ۇلى
250 احمەدييەۆ دارحان مەيراموۆيچ
251 شيرانوۆ اكزان راشيدوۆيچ
252 مىنجانوۆ ەرنار سەيتوۆيچ
253 ۋرانحايەۆ نۋرجان نۋرلانوۆيچ
254 مانايەۆ ولجاس ابۋتاليپوۆيچ
255 مۋكاجانوۆا اسەم نۋرلانوۆنا
256 تۋرلۋبايەۆ ماكسات كايراتوۆيچ
257 جانابەكوۆ نۋربول مەيراموۆيچ
258 ەلەۋسينوۆ سابىرجان باۋرجانوۆيچ
259 شاياحمەتوۆ اليشەر كالانتايەۆيچ
260 يبرايموۆ رۋسلان كامبارۋلى
261 نيكولايەۆا ارينا نيكولايەۆنا
262 قاناشايەۆ داۋلەت ەسەنباي ۇلى
263 كۋزەمبايەۆا اينۋر مۋتاشيەۆنا
264 سىزدىكوۆ ەرلان امانگەلدىيەۆيچ
265 كاشييەۆ ازامات سوۆحوزبايەۆيچ
266 وسپانوۆ ايدارجان مۋحامەدكالييەۆيچ
267 نيازوۆ ەرنار دۋلاتوۆيچ
268 تۋرگانبايەۆ اديلەت ەربولاتوۆيچ
269 ابدراحمانوۆا ايناگۋل جايناگانوۆنا
270 مىرزاحمەتوۆ كايرات جاكسىكۋلوۆيچ
271 توكجانوۆ دامير جاكەنوۆيچ
272 شاريپوۆ نۋرلان ساكەنوۆيچ
273 ماناتبايەۆ اسحات كويشىبەكوۆيچ
274 ناحبايەۆا گۋليسحان سايفۋلين قىزى
275 ۋرازوۆا اراي اسىلبەكوۆنا
276 ۋاكبايەۆ بەكتۋر ماراتوۆيچ
277 اۋگانوۆ گيبرات كايراتوۆيچ
278 احمەتوۆا روزا مۋراتوۆنا
279 نىعمەتوۆ ەركىن تالعات ۇلى
280 كۋرمانوۆا بيبيگۋل بيسەنگالييەۆنا
281 چەريازدان اليبەك -
282 نۋرمۋكانوۆ ەلدار ايتكالييەۆيچ
283 ابدۋالييەۆ ازامات ساگاندىكوۆيچ
284 جازيتوۆ تيمۋر ايداروۆيچ
285 كالدىگۋجين داۋلەت كۋاتوۆيچ
286 نۋرگالييەۆ نۋرىم نۋرجانوۆيچ
287 گابباسوۆ رۋسلان ورينبايەۆيچ
288 الماحوۆا اياۋجان ەرالىيەۆنا
289 دجاتابايەۆ ماكسات مۋراتوۆيچ
290 كاراباتىروۆ التىنبەك امىربەكوۆيچ
291 بالگابايەۆ باۋرجان ەركينوۆيچ
292 نۋركيمبايەۆ ساگىنىش ماراتوۆيچ
293 ەسەنامانوۆ ادايبەك شاكيروۆيچ
294 تىنىمكۋلوۆا دانا بولاتبايەۆنا
295 كايداروۆا جانارا گازيزوۆنا
296 بالىكبايەۆ نۋرلىبەك جەنيسبەكوۆيچ
297 مۋكيتانوۆ دانيار ەرلانۋلى
298 ايداربەكوۆ اليبەك گابيتوۆيچ
299 قوسىمبايەۆ تيمۋر ەرنات ۇلى
300 كابدۋشيەۆ داۋلەن داناتوۆيچ
بۇرىنعى سيفرلىق دامۋ، يننوۆاسيالار جانە اەروعارىش ونەركاسىبى ءمينيسترى باعدات مۋسين اقش-تا ءجۇر، دەپ حابارلايدى Ulys.
«اقش-تا جۇرگەنىمە بىرنەشە كۇن بولدى. بۇندا كەلۋىمە بىرنەشە سەبەپ بار. ارينە، كاسىبي ماسەلەلەردى وتباسىلىق ماسەلەلەرمەن بىرىكتىرۋگە تىرىسامىن)). بۇل جولى شاعىن توپ بوپ كەلدىك، سۇيىكتىم دينا، كەنجە قىزىم ءبىرعانىم جانە مەن. بىرىنشىدەن، كەز كەلگەن كاسىپتى مامان رەتىندە تەحنولوگيالىق دامۋدىڭ الدىڭعى قاتارىندا بولۋ ماعان دا قىزىق. سول سەبەپتى وسى كۇندەرى Bay Area-دا وتەتىن ءىس-شارالارعا قاتىسامىن»، - دەپ جازدى باعدات مۋسين Facebook پاراقشاسىندا.
سونداي-اق، ەكس-شەنەۋنىك كەنجە قىزىنىڭ روبوتوتەحنيكا جارىستارىنا قاتىساتىنىن ايتتى.
«ءداستۇر بويىنشا Digital Nomads-پەن (ءبىزدىڭ ايماقتىڭ Bay area-دا ورنالاسقان IT ماماندارىمەن) كەزدەسىپ، ءتۇرلى الەۋمەتتىك باستامالاردى تالقىلايمىز. كەزدەسۋ ءبىز قۇرعان Silkroad يننوۆاسيالىق حابىنىڭ قابىرعاسىندا وتەدى. مەن ەلىمىزدىڭ سپورتتىق باعدارلامالاۋ فەدەراسياسىنىڭ باسشىسى بولعاندىقتان، وسى جىلدىڭ قىركۇيەگىندە استانادا زياتكەرلىك سپورتىمىزدان (سپورتتىق باعدارلامالاۋ) الەم چەمپيوناتىنىڭ فينالىن وتكىزۋگە قاتىستى بىرنەشە ۇيىمداستىرۋشىلىق ماسەلەلەردى شەشۋگە بارامىن. ول ءۇشىن مەن ICPC باسشىسى بيلل پوۋچەرمەن جانە ونىڭ كومانداسىمەن كەزدەسەمىن»، - دەيدى ول.
ودان بولەك، ب. مۋسين اقش-تىڭ بىرنەشە وقۋ ورنىن ارالاپ كورمەك.
«سونداي-اق باسقا ەلدەردە سيفرلاندىرۋدىڭ نەگىزىن قالىپتاستىرۋ ماسەلەسىن تالقىلاۋ ءۇشىن ءارتۇرلى ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ پروفەسسورلارىمەن كەزدەسۋلەر وتكىزۋدى جوسپارلاپ وتىرمىن. ويتكەنى قازاقستاننىڭ تاجىريبەسىن ودان ءارى تاراتۋ قاجەت. اقش ۋنيۆەرسيتەتتەرى بۇعان قىزىعۋشىلىق تانىتادى دەپ ويلايمىن، سول سياقتى ءتۇرلى قورلارمەن، كومپانيالارمەن كەزدەسۋلەر وتەدى. جالپى بۇل ساپارعا جوسپار كوپ. بارلىعىن ورىنداۋعا مۇمكىندىگىنشە تىرىسامىن»، - دەيدى بۇرىنعى مينيستر.
ەسكە سالا كەتەيىك، ءبىر اي بۇرىن باعدات مۋسين مەملەكەت باسشىسىنىڭ جارلىعىمەن لاۋازىمىنان بوساتىلعان ەدى.