قازاقستاندا اتوم ەنەرگەتيكاسى جايلى اڭگىمە بيىل كۇشەيىپ تۇر. ۇكىمەت بىلەك سىبانا كىرىسكەنمەن، حالىق ەكىۇداي پىكىردە. ءبىرى قاۋىپتەنەدى، ءبىرى ۇمىتتەنەدى. ەلىمىز اەس سالامىز دەسە – الەم قاراپ وتىر. ال قازاقستان سول جاۋاپكەرشىلىكتى موينىنا الىپ، العا قاراي قادام باسۋدا.
سول ساتتە ساحناعا شىققان ءبىر شەتەلدىك سەرىكتەس بار. اتى – Assystem. قايدان كەلدى، نە ءۇشىن كەلدى، كىم ءۇشىن جۇمىس ىستەمەك؟
فرانسۋز ىزىمەن كەلگەن تاجىريبە
Assystem – فرانسيادا نەگىزى قالانعان، يادرولىق ينجەنەريا بويىنشا الەمدەگى ەڭ ءىرى ءۇش كومپانيانىڭ ءبىرى. قازىرگى تاڭدا 12 ەلدە 8 000-نان استام مامانىمەن جۇمىس ىستەيدى. 55 جىلدان بەرى ينجەنەريا، سيفرلىق شەشىمدەر، جوبانى باسقارۋ مەن قۇرىلىستى قاداعالاۋ باعىتىندا قىزمەت كورسەتەدى.
باستى ەرەكشەلىگى – قاۋىپسىزدىك پەن سەنىمدىلىككە قۇرىلعان جوعارى تەحنولوگيالار. Assystem يادرولىق ستانسيانى جوبالاپ قانا قويمايدى، ونى باسقارۋ جۇيەسىنە دەيىن جەتەلەيدى.
Assystem – ەندى قازاقستاندا
2025 جىلدىڭ باسىنان باستاپ Assystem قازاقستاننىڭ اتوم ەنەرگەتيكاسىن دامىتۋ ستراتەگياسىنا رەسمي تۇردە ارالاستى. ول «قازاقستاندىق اتوم ەلەكتر ستانسيالارى» ءجشس-نىڭ تەحنيكالىق كەڭەسشىسى رەتىندە بەكىتىلدى.
فرانسۋزدار بۇل جوبادا نە ىستەيدى؟ ولار اەس سالۋ بارىسىنداعى ينجەنەرلىك شەشىمدەردى تەكسەرەدى، قۇرىلىستى باقىلاۋعا كومەكتەسەدى جانە جوبالىق باسقارۋ جۇمىستارىن ۇيلەستىرەدى. ياعني، تەحنولوگيالىق پروسەستىڭ ءادىل تورەشىسى دە، سەنىمدى سەرىگى دە بولماق.
"قازاقستان-2050": مۇنايسىز بولاشاقتىڭ ەنەرگياسى
Assystem قازاقستانعا بيزنەس ءۇشىن عانا ەمەس، بولاشاقتىڭ ەنەرگەتيكالىق ارحيتەكتۋراسىن بىرگە تۇرعىزۋ ءۇشىن كەلىپ وتىر.
"قازاقستان-2050" ستراتەگياسىندا 2050 جىلعا قاراي ەلىمىزدىڭ ەنەرگيا ءوندىرۋىنىڭ 50 پايىزى كومىر مەن مۇنايدان ەمەس، تازا كوزدەردەن الىنۋى ءتيىس دەلىنگەن. ءقازىر بۇل كورسەتكىش 30 پايىز شاماسىندا. دەمەك، اەس – كومىرسىز كەلەشەكتىڭ بىردەن-بىر بالاماسى.
ماگاتە ۇسىنعان جولمەن
Assystem اەس جوباسىنا حالىقارالىق تالاپپەن قارايدى. كومپانيا 2025 جىلدان بەرى كاەس-كە (ج ش س) تەحنولوگيا تاڭداۋ ءادىسناماسىن جەتىلدىرۋگە كومەكتەسىپ كەلەدى. بۇل پروسەستە ماگاتە ۇسىنىمدارى – اسىرەسە NP-T-1.10 ستاندارتى – نەگىزگە الىنعان.
فرانسۋز ءسوزى – بايسالدى ۋادە
Assystem كومپانياسىنىڭ باس ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى ستەفان وباربە بىلاي دەيدى:
«قازاقستاننىڭ جاڭا اتوم باعدارلاماسىندا سەرىكتەس بولۋعا قۋانىشتىمىز. بۇل باعدارلاما وتە ماڭىزدى. ءبىز ونىڭ ءقاۋىپسىز ءارى ءتيىمدى جۇزەگە اسۋىنا ۇلەس قوسۋعا دايىنبىز».
Assystem – يادرونىڭ ينجەنەرلىك اقىلگويى
Assystem – ءجاي مەردىگەر ەمەس. ول – كۇردەلى ينفراقۇرىلىمعا ينجەنەرلىك دەم بەرەتىن جۇيە.
كومپانيا تەك رەاكتور سالىپ كەتۋدى ەمەس، تۇتاس تەحنولوگيالىق مادەنيەتتى ەنگىزۋدى كوزدەيدى. ونىڭ فوكۋسىندا – تومەن كومىرتەكتى بولاشاق. ياعني يادرولىق جانە جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا، تازا سۋتەگى، ەلەكتر جەلىلەرى مەن كولىك ينفراقۇرىلىمىن دەكاربونيزاسيالاۋ.
قورىتىندى
قازاقستان يادروعا يەك ارتىپ وتىر. بۇل – ۇلكەن تاۋەكەل. ال Assystem – سول تاۋەكەلگە حالىقارالىق تاجىريبە ارقىلى كەپىل بولۋعا دايىن.
اتوم ەنەرگياسى – بۇگىنگى ەمەس، ەرتەڭگى اڭگىمە. سول ەرتەڭگە بارار جولدا قازاقستاننىڭ جانىندا كىمدەر بولماق؟ قازىرشە ءبىر جاۋابى بار: فرانسۋزدار.