اەس - بازالىق گەنەراسيانىڭ ەڭ ەكولوگيالىق تازا ءتۇرى. اەس – ەكولوگياعا زيان دەگەن پىكىر ول شىندىققا جاناسپايدى. مۇنداي پىكىردى عالىم باقبەرگەن كەرەي ايتتى، دەپ حابارلايدى Ulys.
"اتوم ەلەكتر ستانسيالارى كومىرتەكسىز ەنەرگيانىڭ نەگىزگى قۇرامداس بولىگى سانالادى. سوندىقتان، ودان مۇلدەم ەكولوگيا زارداپ شەكپەيدى. كەرىسىنشە، بۇل ەلەكتر ورتالىعى پارنيكتىك گازدىڭ اسەرىن ازايتۋعا كومەكتەسەدى. ايتالىق، 1000 مۆت بولاتىن اتوم ەلەكتر ستانسياسىن جىل سايىن پايدالانسا دا، پارنيكتىك گازدار شىعىنى 8 ميلليون تونناعا ازايىپ وتىرادى.اتوم ەلەكتر ستانسيالارى كومىر نەمەسە تابيعي گاز قوندىرعىلارىنا قاراعاندا وتىندى الدەقايدا از تۇتىنادى، بۇل كومىرتەگى بەيتاراپتىعى ماقساتتارىنا قول جەتكىزۋگە كومەكتەسەدى. ونىڭ ۇستىنە ول سارقىلماس قۋات كوزى.بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ ەۋروپالىق ەكونوميكالىق كوميسسياسىنىڭ (بۇۇ ەەك) ۇيعارىمىمەن، تەك وسى اتوم ەنەرگەتيكاسى عانا پارنيكتىك گازدى ەڭ از بولەتىن ەنەرگيا ءتۇرى دەپ بەكىتىلگەن.ال، ودان وزگە ەنەگريا تۇرلەرى، ماسەلەن: كومىر – 820 گرامم/كۆت/ساع (سو2 بالاماسى)، تابيعي گاز – 490 گرامم، سۋ ەلەكتر ستانسيالارى – 24 گرامم، سەس (كۇن كونسەنتراتورى) – 48 گرامم، اتوم – 12 گرامم بولەدى"، - دەيدى عالىم.
ونىڭ ايتۋىنشا اتوم ەنەرگياسى قازىرگى جاھاندىق جىلىنۋمەن كۇرەسۋ قۇرالدارىنىڭ نەگىزى. مىسالى، ەۋروپاداعى اتوم ەلەكتر ستانسيالارى جىل سايىن 700 ميلليون توننا سو2 شىعارىندىلارىن بولدىرمايدى.
"اەس قورشاعان ورتا مەن ادام دەنساۋلىعىنا كەسىرى مول دەگەن جاڭساق پىكىر. اتوم ەلەكتر ستانسياسىن سالۋداعى باستى نەگىزگى باسىمدىق پەن ءپرينسيپتىڭ ءبىرى – ونىڭ قورشاعان ورتاعا زياندى اسەرىنىڭ بولماۋى. الدىن الا باعالاۋلار جۇرگىزىلگەن بولاتىن. ناتيجەسىندە، اتوم ەلەكتر ستانسياسىن سالۋ جانە ونى پايدالانۋ كەزىندە بالقاش كولى نەمەسە ەرتىس وزەنىنىڭ ەكوجۇيەسىنە ەشقانداي قاۋىپتەردى انىقتاعان جوق. مۇنىمەن جۇمىس توقتامايدى. ءارى قاراي جوبانىڭ تەحنيكالىق-ەكونوميكالىق نەگىزدەمەسىن ازىرلەۋ كەزەڭىندە عىلىمي جانە ينجەنەرلىك ماماندار جان-جاقتى جانە جان-جاقتى زەرتتەۋ جۇرگىزەتىن بولادى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى ەكولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە 2021 جىلعى قىركۇيەكتەگى جاعدايعا سايكەس، ەرتىس وزەنى باسسەينىنىڭ سۋ رەسۋرستارى 30،4 ملرد م3 قۇرايدى. اتوم ەلەكتر ستانسياسىنىڭ تەحنولوگيالىق سيكلى كەزىندە سۋدىڭ بۋلانۋىنان بولاتىن شىعىن جىلىنا شامامەن 63 ملن م3 دەپ باعالاندى (قۋاتى 2400 مۆت اتوم ەلەكتر ستانسياسى ءۇشىن). بۇل جالپى سۋ رەسۋرستارىمەن سالىستىرعاندا پروپورسيونالدى تۇردە الدەقايدا از. وسىعان بايلانىستى اتوم ەلەكتر ستانسيالارىنىڭ سۋ تۇتىنۋى ەرتىس وزەنى باسسەينىنىڭ جاعدايىنا ايتارلىقتاي اسەر ەتپەۋى كەرەك دەگەن بولجام جاسالدى. بالقاش-الاكول باسسەينى سۋ رەسۋرستارىنىڭ كولەمى 25،2 ملرد م3 دەپ باعالانادى، بۇل دا اتوم ەلەكتر ستانسياسىن سالقىنداتۋ ءۇشىن قاجەتتى كولەمنەن ايتارلىقتاي كوپ، سوندىقتان ستانسيا بۇل باسسەيننىڭ سۋ قۇرامىنا كەرى اسەر ەتپەيدى.جالپى الەمدە تابيعي سۋ قويمالارىنىڭ جاعاسىندا اتوم ەلەكتر ستانسيالارىن سالۋ تاجىريبەسى كەڭ تاراعان جانە اتوم ەلەكتر ستانسيالارىن پايدالاناتىن دۇنيەجۇزىندە ستانسيالاردىڭ سۋ قويماسىنا تەرىس اسەر ەتۋ فاكتورلارى ءالى بىردە-بىر رەت كەزدەسكەن جوق. كەرىسىنشە، تاجىريبە كورسەتكەندەي، اتوم ەلەكتر ستانسيالارىن قورشاپ تۇرعان ەكوجۇيە بەلگىلى ءبىر دامۋ ۇستىندە. مىسالى، اتوم ەلەكتر ستانسيالارىنىڭ سالقىنداتقىش توعاندارىندا بالىقتار ولاردىڭ الۋان ءتۇرى ءجيى وسىرىلەدى، كەيبىر جاعدايلاردا بالىق اۋلاۋ بويىنشا حالىقارالىق چەمپيوناتتار وتكىزىلەدى. سوندىقتان، ساراپشىلار اتوم ەلەكتر ستانسياسى – بازالىق قۋاتتىڭ تۇراقتى ءارى سەنىمدى كوزى دەگەندى زور سەنىممەن ايتادى"، - دەپ تولىقتىردى مامان.
