Valúta baǵamy
  • USD -

    519.9
  • EUR -

    605
  • RUB -

    6.65
Power Central Asia + China forýmy munaı-gaz hımıasy men «jasyl» energetıka salasynda strategıalyq jobalardy iske qosady
16 maýsym 2025
Power Central Asia + China forýmy munaı-gaz hımıasy men «jasyl» energetıka salasynda strategıalyq jobalardy iske qosady

Búgin AstanadaPower Central Asia + China alǵashqy óńirlik energetıkalyq forýmy bastaldy. Halyqaralyq shara QR Energetıka mınıstrligi men «Infraqurylym jáne ınovasıalyq damýǵa járdemdesý qaýymdastyǵynyń» (ASIIR) uıymdastyrýymen ótýde. «Ortalyq Azıa – Qytaı» samıti aıasynda uıymdastyrylǵan basqosýda úkimettik jáne iskerlik top ókilderi energetıka, ónerkásip jáne joǵary tehnologıalar salasyndaǵy strategıalyq bastamalardy talqylap, iske qosýdy josparlaýda.

Forýmnyń basty maqsaty – Memleket basshylary  qol jetkizgen eki el arasyndaǵy saıası yntymaqtastyq pen kelisimderdi iske asyrý. Nátıjesinde elimizdiń energetıkalyq qaýipsizdigin nyǵaıtatyn, shıkizatty tereń óńdeýdi jedeldetetin jáne imdi energetıkalyq ekonomıkaǵa kóshýge jaǵdaı jasaıtyn strategıalyq jobalar júzege asyp, iri ınvestısıalyq kelisimder jasalady.

Forýmnyń negizgi baǵyttary

QR Energetıka mınıstri Erlan Aqkenjenov jıyndy ashyp, óz sózinde forýmnyń negizgi basymdyqtaryn atap ótti:

«Energetıkalyq yntymaqtastyq – Qazaqstan men Qytaı arasyndaǵy áriptestiktiń ózegi. Búginde biz «altyn otyz jyldyqqa» qadam basa otyryp, memleketaralyq baılanysty damytý tarıhynda jańa deńgeıge kóterilip jatyrmyz. Negizgi bastamalar qatarynda – Shymkent munaı óńdeý zaýytyn jańǵyrtý, Aqtóbe oblysynda karbamıd óndiretin zaýyt salý, sondaı-aq jańartylatyn energıa kózderi salasynda aýqymdy jobalardy iske asyrý bar. Bul – ártaraptandyrylǵan, tehnologıalyq ekonomıka qurýǵa baǵyttalǵan qadamdar».

Flagmandyq jobalar men kelisimder

Plenarlyq sesıa barysynda Qazaqstan men Qytaı ókilderi strategıalyq kelisimder arqyly júzege asyrylatyn jobalardy tanystyrdy:

Shymkent MÓZ-in jańǵyrtý: QR Energetıka mınıstrligi, «QazMunaıGaz» AQ men CNPC zaýyt qýatyn jylyna 12 mln tonnaǵa deıin arttyrýǵa baǵyttalǵan negizdemelik kelisimge qol qoıady. Nátıjesinde elimizdiń shıkizat óńdeý, munaı ónimderin eksporttaý áleýeti artady.

Gaz salasy: Aqtóbe oblysynda karbamıd óndiretin zaýytty iske qosý. Negizdemelik kelisim «QazaqGaz» UK, Aqtóbe oblysy ákimdigi men qytaılyq seriktester arasynda jasalady. Sonymen qatar, China Construction Bank Corporation ınfraqurylymdyq jobalardy qarjylandyrý úshin 1 mlrd dollar kóleminde nesıelik jeli usynatyn bolady.

«Jasyl» energetıka: Forým jańa bastamalarǵa jol ashady. Máselen, energıa jınaqtaý qurylǵysymen jabdyqtalǵan «Saýran» kún elektr stansıasynyń qurylysy, China Southern Power Grid kompanıasymen gıdroakkýmýlásıalyq stansıalar salý jáne China Energy International kompanıasymen sýtegi energetıkasy salasynda yntymaqtastyq týraly memorandýmdarǵa qol qoıý josparlanǵan.

Tehnologıalyq yntymaqtastyq jáne óndiristi jergiliktendirý

Qytaılyq PowerChina, Huawei jáne Longi korporasıalary Qazaqstan aýmaǵynda ozyq tehnologıalardy engizip qana qoımaı, olardy jergiliktendirýge de daıyn ekendikterin jetkizdi. Forým aıasynda zertteý jáne damý (R&D) ortalyqtaryn qurý, sıfrlyq sheshimderdi engizý jáne joǵary tehnologıalyq óndiristerdi damytý jóninde birqatar kelisimder jasalady.

Qorytyndy jáne tyń jobalar bastaýy

Forýmdaǵy sheshýshi sát – energetıka salasynyń jetekshi ókilderi men ınvestorlardyń kelisimder toptamasyna resmı qol qoıý rásimi. Negizgi qujattardyń qatarynda Shymkent MÓZ-in jańǵyrtý, gaz-hımıa óndirisin qurý jáne jańartylatyn energıa kózderi tehnologıalaryn engizý jónindegi kelisimder bar.

Power Central Asia + China forýmy Qazaqstan men Qytaı arasyndaǵy energetıka salasyndaǵy áriptestiktiń strategıalyq mańyzdylyǵyn kórsetti. Qol qoıylǵan kelisimder men aýqymdy jobalar óńirlik energetıkalyq qaýipsizdik pen turaqty ekonomıkanyń negizi bolmaq.

RELATED NEWS
Jel jáne sý elektr stansalarynyń ekonomıkalyq jáne ekologıalyq tıimdiligi qandaı
08 sáýir 2024
Jel jáne sý elektr stansalarynyń ekonomıkalyq jáne ekologıalyq tıimdiligi qandaı

Búginde elimizdiń aýmaǵynda jalpy qýaty 1 409 MVt bolatyn 59 jel elektr stansıasy jumys isteıdi. Olar elimizdiń túrli óńirlerinde, atap aıtqanda Almaty, Aqmola, Jambyl, Túrkistan, Qostanaı, Aqtóbe, Mańǵystaý jáne Jetisý oblystarynda ornalasqan. Jel elektr stansıalarynyń dál osy oblystarda ornalasýy atalǵan aımaqtardaǵy jeldiń úlken áleýetiniń bolýymen baılanysty ekendigi sózsiz.

Energetıka mınıstrligi Jańartylatyn energıa kózderi departamentiniń bas sarapshysy Nurjan Djakanov respýblıka aýmaǵynda salynatyn bir jel elektr stansıasynyń quny kóptegen faktorǵa baılanysty ekendigin aıtady.

«JES qurylysynyń quny ornalasatyn jeri, ınfraqurylymǵa qoljetimdilik, topografıa jáne geologıa, logıstıka syndy kóptegen faktorǵa baılanysty ekendigi túsinikti. Degenmen, álemdik tájirıbege súıener bolsaq, qýattylyǵy 1 MVt bolatyn stansanyń quny ortasha eseppen 1 mıllıon AQSH dollaryn quraıdy. 2023 jyldyń qorytyndysynda elimizdegi barlyq jel elektr stansıasy 3 824,99 mln kVt-saǵ elektr energıasyn óndirdi. Qazaqstandaǵy jańartylatyn energetıka sektory elektr energıasyn óndirýdiń jyl saıynǵy ósimin kórsetip otyr. Jalpy, ótken jyldyń qorytyndysynda jańartylatyn energetıkanyń úlesine elimizde óndirilgen barlyq elektr energıasynyń shamamen 6 paıyzy tıesili bolǵanyn atap ótýge bolady», - dedi ol.

Mınıstrlik bas sarapshysynyń dereginshe, 2018 jyldan bastap jańartylatyn energıa kózderi jobalaryn iske asyrý úshin irikteý aýksıondyq tetik boıynsha ótedi. Sonyń arqasynda JEK jobalaryn irikteý prosesi ashyq ári túsinikti bola tústi. Sondaı-aq sońǵy tutynýshylarǵa tarıfterdiń áserin barynsha azaıtýǵa múmkindik berdi. Osylaısha 2023 jylǵy saýda-sattyq qorytyndysynda JEK jobalary boıynsha eń tómengi baǵa belgilendi. Iaǵnı, 1 kVt/saǵat úshin  10,38 teńgeni qurady.

«2027 jylǵa deıin elektr energıasyn biryńǵaı satyp alýshymen jasalǵan sharttarǵa sáıkes, elimizdiń túrli óńirinde qýaty 470 MVt bolatyn 12 jel elektr stansıasyn iske qosý josparlaǵan. Budan basqa, ótken jylǵy aýksıondyq saýda-sattyq qorytyndysy boıynsha jalpy qýaty 410 MVt bolatyn taǵy 7 JES jobasy irikteldi. Olardyń ishinde qýattylyǵy 1 GVt bolatyn iri jobalardyń birin Jetisý oblysynda, Jońǵar qaqpasynda salý kózdelgen. Qazirgi ýaqytta elektr stansıasy salynatyn alańynda jel ólsheý jumystary júrgizilip jatyr. Qurylystyń bastalýy 2025 jylǵa, al 1-kezeńdi iske qosý 2029 jylǵa josparlanǵan. Tolyq paıdalanýǵa berý merzimi - 2030 jyl», - dedi Nurjan Djakanov.

Sonymen qatar ol elimizdiń aýmaǵynda jumys istep turǵan sý elektr stansıalaryna qatysty málimettermen de bólisti.

«Qazirgi ýaqytta elimizde jalpy qýaty 269,605 MVt bolatyn 39 shaǵyn elektr stansıasy jumys isteıdi. Olar negizinen Almaty, Túrkistan oblystarynda jáne Jetisý oblysynda ornalasqan. 2023 jyldyń qorytyndysy boıynsha atalǵan gıdroelektrostansıalar 993,87 mln kVt/saǵat óndirdi», - dedi bas sarapshy.

Onyń aıtýynsha, 2023 jyldyń qorytyndysynda qýattylyǵy 257 MVt bolatyn 26 GES iriktelip alyndy. Bul stansıalar 2028-2029 jyldary paıdalanýǵa berilmek. Jalpy, elimizde gıdroelektrostansıalar úshin shekti aýksıondyq baǵa 1 kVt/saǵat úshin 41,23 teńgeni quraıdy.

«Jel jáne sý elektr stansıalarynyń, jalpy jańartylatyn energetıka sektorynyń birqatar artyqshylyǵy bar. Onyń ishinde ekologıalyq jáne ekonomıkalyq ta. Máselen, JEK negizindegi elektr stansıalary parnıktik gazdar shyǵaryndylaryn nemese elektr energıasyn óndirýmen baılanysty basqa lastaýshy zattardy shyǵarmaıdy. Bul aıtarlyqtaı ekologıalyq áser beredi. Sonymen qatar, qurylys pen ornatýdan keıin elektr stansıalarynyń operasıalyq shyǵyndary tómen bolady. Jańa jumys oryndaryn ashýǵa septigin tıgizedi. Munan bólek, or ornalasqan aımaqtarǵa ınvestısıa da tartady», - dedi Nurjan Djakanov.

Foto: yandex.kz

Keseldiń kóbi kómirden kelip jatqanyn qashan túsinip, moıyndaımyz - Damır Aspan
29 qyrkúıek 2024
Keseldiń kóbi kómirden kelip jatqanyn qashan túsinip, moıyndaımyz - Damır Aspan
Fransıada 56 AES bar. Bul týraly bloger Damır Aspan jelidegi paraqshasynda jazdy, dep habarlaıdy Ulys.
"Astanadaǵy Qyzylorda oblysy ónimderiniń jármeńkesi qyzyp tur-aý. Sapaly ónimderi de, alar jurt ta, aqyldasatyn dúnıe de kóp eken. Mysaly, Syr óńiriniń sońǵy jyldary elektr energıasyn tutynýdyń ósýi baıqalady. Aımaqta turǵyn úıler, áleýmettik jáne ónerkásiptik nysandardyń kóptep ashylýymen baılanysty árıne. Biraq, jelidegi tok qýatynyń shamamen 20% tómendeýine ákelgeni de bar. Qoldanystaǵy jylý-elektr ortalyqtarymen (tes) salystyrǵanda áldeqaıda artyq bolatyn atom elektr stansıasy máseleni sheshe alar edi. Biraq, biraz jurt aıqyn pikirdi qabyldaǵysy kelmeıdi ǵoı, moıyndamaı. AES-ten bas tartqan Germanıany alǵa tartyp jaǵadan alady)) Ok, jaqsy delik, al basqa elder she? Dál qazir álemniń 40 elinde 200-den astam atom reaktory jumys istep tur. Energıany ýrannan alatyn AQSH, Fransıa, Qytaı, Shveısarıa, Belgıa aqymaq emes shyǵar? Fransıa demekshi, "jerimiz baıtaq, bizdiń elge 5 Fransıa syıady" dep jaıshylyqta keýde soǵatyndar da osy ózderiń emes pe?! Taǵy bir mysal, Óskemen, Temirtaý qalalarynda boldyńyzdar ma osy? Úırenisken halqy bolmasa, syrttan kelgen adamǵa aýasymen tynystaýdyń ózi qıyn. Elimizde osyndaı 10-ǵa jýyq qalanyń aýasy las eken, bul jaqtardaǵy zaýyt-fabrıkalardan shyǵyp jatqan kúkirt oksıdiniń konsentrasıasy óte joǵary. Sonyń kesirinen jergilikti jurt túrli aýrýlarǵa ushyraıdy. Atyraýda da osy jaǵdaı baıqalady. Jas analar she, keler urpaqqa budan keler qaýip joq dep oılaısyz ba? AES áli salynbady, onda bul máseleler qaıdan kelip jatyr, keseldiń kóbi kómirden kelip jatqanyn qashan túsinip, moıyndaımyz? Bul jaǵyn qarastyrdyńyzdar ma? Qysqasy, referendýmǵa baryp durys tańdaý jasańyz, ol 6 qazan kúni, al oǵan deıin kúrish alýǵa jármeńkege kelińiz", - deıdi Damır Aspan.
AES qurylysy:  Qytaı tarapymen kelissózder júrgizilýde
27 jeltoqsan 2024
AES qurylysy: Qytaı tarapymen kelissózder júrgizilýde

QR prezıdentiniń keńesshisi – baspasóz hatshysy Berik Ýálı Egemen Qazaqstan gazetinde jarıalanǵan maqalasynda  elimizde salynatyn AES qurylysy týraly aıtty, dep habarlaıdy Ulys.

Prezıdent AES qurylysyna baılanysty «Bul Táýelsiz Qazaqstannyń búkil tarıhyndaǵy eń iri jobaǵa aınalady. Atom elektr stansasyn salý – uzaqmerzimdi joba. Atalǵan bastama elimizdiń ornyqty damýyn onjyldyqtarǵa ilgeriletedi, sondaı-aq ınjenerler shoǵyry men ártúrli beıindegi mamandar legin daıarlaýǵa jaǵdaı jasaıdy. Demek onyń paıdasyn qazirgi jastarymyz ben bolashaq urpaq kóredi», dep atap ótken bolatyn.

Referendýmnan keıin Qasym-Jomart Toqaev Fransıa Respýblıkasyna memlekettik sapary aıasynda osy eldiń prezıdenti Emmanúel Makronmen jáne Qazaqstanǵa memlekettik saparmen kelgen Reseı prezıdenti Vladımır Pýtınmen AES qurylysy týraly pikir almasty. Qazirgi ýaqytta Qytaı tarapymen osy baǵytta kelissózder júrgizilip jatyr. Iaǵnı birneshe jylǵa sozylatyn megajobany júzege asyrý atom ónerkásibinde mol tájirıbesi bar iri kompanıalardan quralǵan halyqaralyq konsorsıýmǵa júk­teledi.

Jýyrda memleket basshysy Energetıka mınıstri Almasadam Sátqalıevti qabyldap, elimizde salynatyn atom elektr stansasynyń qurylysyn jedeldetýdi tapsyrdy.

Biz týraly
ulys.kz — aqparattyq, saraptamalyq jáne tanymdyq baǵyttaǵy materıaldardy beredi.
 
Mýltımedıalyq joba zaman talabyna saı jasalǵan. Qazaqstannyń aqparattyq naryǵyn sapaly
kontentpen qamtamasyz etýge úles qosýǵa baǵyttalǵan. Mundaǵy saraptamalyq, tanymdyq
maqalalar san salany qamtıdy. Geostrategıa, geoekonomıka, geosaıasat, halyqaralyq
qatynastar men eldiń ishki-syrtqy saıasaty, ekonomıka, jahanda bolyp jatqan tektonıkalyq
ózgerister men trend taqyryptar ulttyq múdde turǵysynan tereń taldanyp qazaq
oqyrmandaryna jetkiziledi. Ortalyq Azıa men Túrki álemine erekshe kóńil bólinedi.