«ASHYQ ALAŃ» — AIRYQSHA JOBA

áleýmet

05 qyrkúıek 2019

«ASHYQ ALAŃ» — AIRYQSHA JOBA

Osy apta qazaq televızıasy tarıhynda jón-josyǵy erek, mán-mazmuny bólek erekshe jobanyń tusaýy kesildi. Dúısenbiden bastap «Qazaqstan» Ulttyq arnasynan kórermenderge tikeleı efırde jol tartqan «ASHYQ ALAŃ» dep atalyn qoǵamdyq-saıası tok-shoýy alǵashqy kúnnen-aq jarqy etip shyǵyp, jurtshylyqtyń ystyq yqylasyna bólendi.

Sońǵy jyldary memlekettik aqparat quraldaryna baqylaýdyń kúsheıýi nemese «oryndyqshyl» medıa menedjerlerdiń ásire saqtyǵy memleket qarjylandyratyn aqparat quraldaryna degen senimge selkeý túsirdi. Sonyń saldarynan jurt jappaı áleýmettik jelige kóship, kim ne jazsa, sony oqıtyn boldy. Derek-dáıegi joq, bir adamnyń oı-qıal, bolmas-boljamyna negizdelgen aqparattar legi kórermenniń talǵamyn taıazdatyp, oı-júıesine salqynyn tıgizdi. Sapaly aqarattar legi tym az. Sondyqtan qazirgi kezde dástúrli medıaǵa ásirese, memleketten qoldaý kórip otyrǵan medıalarǵa halyqtyń álsiregen senimin qaıta kúsheıtip, jańasha formatta túleý eń basty maqsat bolsa kerek.

Bıyl «Qazaqstan» Ulttyq arnasynyń jańa maýsymǵa daıyndaǵan 14 jańa jobasynyń ishinen «ASHYQ ALAŃ» qoǵamdyq-saıası tok-shoýy alǵashqy kúnnen-aq daralandy. Efırge jol tartqan sátte bıliktiń jyryn jyrlaıtyn, propaǵandalyq soqpaqtaǵy kóp baǵdarlamanyń biri bolatyn shyǵar dep kúmánmen qaraǵanymyz da ras. Biraq, atyna zaty saı bolyp, baǵdarlamada qoǵamdyq máselelerdiń ótkir aıtylyp, búkpesiz ashyq talqylanýy kóńil qýantty. Stýdıanyń dekorasıasy men bezendirilýinde de aıryqsha mán bar, sony formatpen úılesim tapqan. Alty spıker qatysatyn, tikeleı efırde shyǵatyn, stýdıa kórermenderiniń suraǵy men telefon arqyly qoıylatyn saýaly bar, eń bastysy-kúnde shyǵatyn mundaı baǵdarlamany basynda kóz aldymyzǵa elestete almaǵanbyz.
Kóp baǵdarlamalardyń baǵyn júrgizýshi ashyp jatady. Buǵan deıin birtalaı baǵdarlama arqyly kórermen kózaıymyna aınalǵan, kózine senzýranyń qamshysy tımegen Nartaı Aralbaıuly ádettegideı "jandyrdy". Bir saǵattaı ýaqyttyń qalaı zyr ete qalǵanyn baıqamappyz. Arasynda kóreremenniń kókeıindegi saýaldy qoıýǵa arnalǵan "Ashyq mıkrofony" da erekshe. Tikeleı efırge kórermender qońyraý shalyp ta saýaldaryn qoıyp jatty, Al skaıf arqyly da tıisti adamdarmen baılanys ornatylyp, efırden mezetinde kórsetilip otyrdy. Tipti kórermender kókeıdegi suraqtaryn baǵdarlamanyń arnaıy vatsap nómiri arqyly da, baǵdarlamanyń resmı paraqshasy arqyly da qoıa alatyny súısintti. Aýdıtorıamen baılanysta min joq. Bunyń bári ujymnyń, aınalyp kelgende úlken daıyndyqtyń jemisi. Tok-shoýdyń maqsaty - qoǵamdaǵy saıası-áleýmettik máselelerdi, eldiń saıası ómirindegi túıtikildi taqyryptardy kópshilik talqysyna salý. Atap aıtqanda, el ómirindegi qoǵamdyq-saıası, áleýmettik oqıǵalar men san saladaǵy ózekti de ótkir máseleler baǵdarlama taqyrybyna arqaý bolyp, arnaıy shaqyrylǵan spıkerler tereń talqyǵa salady. Buryndary mundaı baǵdarlamalardy Túrkıa, Reseı, AKSH, Ýkraına syndy elderdiń arnalarynan kórip, qyzyǵyp qana qoıatynbyz. Endi mine, olardan artyq bolmasaq, kem emes ekenimizdi kórip qýanyp otyrmyz.

Bul «Qazaqstan» teleradıokorporasıasynyń jańa basshysy Lázzat Tanysbaıdyń árbirden soń Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstri Dáýren Abaevtyń úlken utysy. Bılik pen halyqtyń arasyndaǵy dıalogty arttyryp, ózekti máselelerdi birge talqylaýǵa jasap otyrǵan naqty qadam. Baǵdarlama ary qaraı da damyp, jańa deńgeıge kóterile bererine senim mol. Jańa baǵdarlama halqymyzǵa qaıyrly bolyp, uzaǵynan súıindirsin! Tómende «ASHYQ ALAŃ» jobasyna qatysty biraz adamnyń pikirin bergendi jón kórdik.

Murat ÁBENOV, qoǵam qaıratkeri

Demokratıalyq ózgerister elimizde bastalǵannyn qalaı bilemiz?
Onyń bir kórinisi - BAQ jumystarynyń ashyqtyǵynan baıqalý kerek. Ásirese, memlekettik telearnalarda sóz erkindigi bolsa....
Búgin "Qazaqstan" arnasynda "Ashyq Alań" jańa pikir almasý tok-shoý baǵdarlamasynyń tusaýkeseri ótti! Tikeleı efırde – senzýrasyz, montajsyz shyǵady eken. Ashyq dese ashyq túrde pikir aıtý múmkinshiligi bar, sózdi, oıdy shektemedi. Maǵan bul bastama unady! Bizge osyndaı habarlar kóptep kerek. Sol arqyly azamattardyń qoǵamdyq saıası saýattylyǵy joǵarylaıdy. Bılikke de jaqsy - qoǵamdaǵy jaǵdaıdy óz aýzynan búkpesiz bilip otyrady.
Jurnalıst Nartaı Aralbaıuly myqty eken, ashyq pikir aıtýǵa tartady, ózi taqyrypty jaqsy túsinedi, jáne syn kózqarastardy shektemeıdi.
Jańa jobaǵa sáttilik tilegim keledi.
"Qazaqstan" arnasyna osyndaı jańa jobalardy kóbirek efırge shyǵarýdy usynamyn. Sonda tarap ketken kórermender feısbýkten telearnaǵa qaıta oralar. Oıyn-saýyq, ósek-aıan, ázil- syqaq habarlardan azamattar sharshaǵany qashan... Qoǵamǵa paıdaly ózekti aqparat kerek.

Aıgúl ORYNBEK, belgili bloger, Ulttyq keńestiń múshesi

Bıliktiń beti beri qarap jatyr.
Buryn osyndaı úlken máselelerdi qozǵap, shyǵarǵan efırlerimdi shyǵarmaı qoıǵan jeke telearnalar. Al ulttyq arna bul joly sensasıa jasady. "Ashyq alań" baǵdarlamany oılap tapqan, shyǵarǵan adamǵa da úlken rahmet! Habardyń ertegisin tyńdap sharshaǵan halyq, búgin ekran betine jınaldy dep oılaımyn! Sońyna deıin senbedim efırge shyǵaratynyn. Arystyqtardyń máselesi bir efırmen bitpeıdi. Bul taqyrypqa qaıta oralamyz "Ashyq alańǵa " degen úmittemin! Prezıdent Toqaev shynynda da ózgeriske daıyn eken....

Muhamedjan TAZABEK, «Asyl arna» telearnasynyń bas dırektory

Nartaı Aralbaıuly júrgizetin "Ashyq alańdy" túnniń bir ýaǵynda kórip otyrmyn... Ynsapty, túsinikti, jan-jaqty jaqsy baǵdarlama boldy. Aqyryna deıin kórdim. Biraz oı túıdim. Osyndaı deńgeıli baǵdarlamalardyń joly bolsyn!

Sýretter feısbýkten alyndy.

RELATED NEWS

áleýmet

05 qańtar 2025

1 qańtardan bastap zeınetaqy men járdemaqy kólemi ósti

2025 jylǵy 1 qańtardan bastap memlekettik járdemaqylar men bazalyq zeınetaqy tólemderiniń barlyq túriniń mólsheri 6,5 paıyzǵa, yntymaqty zeınetaqy 8,5 paıyzǵa kóterildi, - dep habarlaıdy QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi.

2025 jylǵy 1 qańtardan bastap bazalyq zeınetaqynyń eń tómen mólsheri eń tómen kúnkóris deńgeıiniń 65 paıyzynan 70 paıyzǵa deıin ulǵaıtyldy, bul 32 360 teńge bolyp, onyń eń joǵary mólsheri eń tómen kúnkóris deńgeıinen 105-ten 110 paıyzǵa deıin arttyrylyp, 50 851 teńge bolady.

Mysaly, 2019 jyly zeınetkerlikke shyqqan 69 jastaǵy zeınetkerdiń 2024 jyly búdjetten tólenetin zeınetaqy mólsheri 156 856 teńge boldy, onyń ishinde bazalyq zeınetaqy tólemi – 45 578 teńge, yntymaqty zeınetaqy – 111 278 teńge. 2025 jylǵy 1 qańtardan bastap ósimdi eskere otyryp, osy zeınetker úshin zeınetaqynyń jalpy somasy 171 588 teńgege deıin ulǵaıdy, onyń ishinde bazalyq zeınetaqy – 50 851 teńge, yntymaqty zeınetaqy – 120 737 teńge boldy. Atalǵan somalarǵa BJZQ-daǵy tólemder kirmeıtinin atap ótý mańyzdy.

Sondaı-aq 2025 jylǵy 1 qańtardan bastap memlekettik járdemaqylardyń mólsheri ulǵaıdy:

1, 2, 3 bala týǵanda beriletin járdemaqy 140 296 teńgeden 149 416 teńgege deıin, 4 jáne odan da kóp bala týǵanda beriletin járdemaqy – 232 596 teńgeden 247 716 teńgege deıin ulǵaıdy;
mólsheri balalar sanyna baılanysty beriletin kópbalaly otbasylarǵa arnalǵan járdemaqy 4 balasy bar otbasylar úshin 59 183 teńgeden 63 030 teńgege deıin, 10 balasy bar otbasylar úshin – 147 680 teńgeden 157 280 teńgege deıin artty;
I top múgedektigi bar adamdarǵa arnalǵan járdemaqy 95 496 teńgeden 101 702 teńgege deıin, II top – 76 397 teńgeden 81 362 teńgege deıin, III top – 52 089 teńgeden 55 474 teńgege deıin ósti.

Sondaı-aq, Memlekettik áleýmettik saqtandyrý qorynan (budan ári – MÁSQ) asyraýshysynan aıyrylý jáne eńbekke qabilettiliginen aıyrylý boıynsha tólemder mólsheri 6,5 paıyzǵńa artty. Atalǵan tólemder mindetti áleýmettik saqtandyrý júıesine qatysýshylarǵa búdjetten beriletin memlekettik járdemaqylarǵa qosymsha júzege asyrylady.

Tólemderdiń mólsheri jeke sanattarǵa jáne mynalarǵa baılanysty bolady:

sońǵy 2 jylda MÁSQ-ǵa áleýmettik aýdarymdar júrgizilgen ortasha aılyq tabys;
eńbekke qabilettiliginen aıyrylý koefısıentteri;
asyraýyndaǵy adamdar sany;
mindetti áleýmettik saqtandyrý júıesine qatysý ótili jáne tabysty almastyrý.

áleýmet

27 jeltoqsan 2024

Jańa jyldan bastap elimizde kedeılik shegi basqasha esepteledi

Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi «Kedeılik sheginiń mólsherin aıqyndaý týraly» buıryqqa tıisti ózgerister engizdi, dep habarlaıdy Ulys.

2025 jyldan bastap Qazaqstanda ataýly áleýmettik kómek taǵaıyndaý úshin kedeılik shegi jańasha esepteledi.

2025 jylǵy 1 qańtardan bastap kedeılik shegi medıanalyq tabystyń 35 paıyzyn quraıdy. Biraq onyń mólsheri óńirlik eń tómengi kúnkóris deńgeıiniń 70%-ynan tómen bolmaýǵa tıis.

Aıta keteri, qazir kedeılik shegi eń tómen kúnkóris deńgeıiniń 70 paıyzy mólsherinde aıqyndalady.

Buıryq 6 qańtarda kúshine enedi.

áleýmet

08 sáýir 2019

EMOSIONALDYQ INTELLEKTİNİŃ EREKSHELİKTERİ

Emosıonaldyq ıntellekt (aǵyl. emotional intelligence) – zaman talaby ma, álde sándi trend pe? Jalpy tórtinshi ónerkásiptik revolúsıadan ne kútýge bolady? Jahandaný úrdisi ajdaha ma, álde qazirgi qoǵamnyń múmkindigi men damýynyń uıytqysy ma? Buǵan baılanysty kóptegen zertteýler men tájirıbelik ólshemder jasalýda.

Damyǵan tulǵanyń psıhologıalyq densaýlyǵynyń basty kórsetkishi - osy emosıonaldyq ıntellekt fenomeni. Jalpy jan men oıdyń toǵysý máselesine tarıhı kóz júgirter bolsaq ejelgi grek, shyǵys fılosoftarynyń eńbekterinen kezdestirýge bolady. Qazirgi zamanǵy ǵylymda, XX ǵasyrdyń 90-shy jyldary amerıkandyq Pıter Soloveı jáne Djon Maıer atty zertteýshiler emosıonaldyq ıntellekt uǵymyn engizdi. Sol kezderden bastap tulǵanyń osy qasıettin damytý úshin kóptegen trenıńtik baǵdarlamalar, testter jeke koýchıngtik jáne psıhologıalyq keńes keshenderi oılap tabyldy. Sebebi, emosıonaldyq ıntellektisi damyǵan qyzmetkerlerdiń jumys tıimdiligi artyq, ujymdaǵy psıhologıalyq ahýal jaǵymdy ekendigin amerıkandyqtar tez túsindi.

2015 jylǵy Búkilálemdik ekonomıkalyq Davos forýmynyń esebinde, 2020 jyly ózekti bolatyn 10 mashyqty anyqtaǵan bolatyn. Solardyń qatarynda emosıonaldyq ıntellekt te bar. Bul ıntellektiniń (parasattyń) túri týraly sońǵy jyldary ásirese, osy ekonomıkalyq forýmnan keıin, estimegen adam kemde kem. Biraq, kóbisi ıntelektiniń bul túri týraly tolyqqandy túsinikten alshaq. Sondyqtan, emosıonaldyq ıntellekt týraly sóz qozǵaýdy jón kórdik. 20 ǵasyrdyń 90-shy jyldary jaryq kórgen, Maıer-Saloveı-Karýzo modelinde emosıonaldyq (áleýmettik) ıntellekt 4 qurama bólikten turady:

Basqa adamdar men óziniń emosıalaryn, syrt beınege qarap, ym-ıshara men júris-turysqa den qoıa otyryp tanı bilýi - emosıalardy qabyldaı bilý qabileti dep atalady.

Bizdiń oıymyzsha buǵan sáıkes keletin qazaqtyń maqaly, - «Kóz ben qol - kóńildiń jalshysy».

Emosıanyń – kóbine sanamen rettelmeıtin, uıytqy (motıvasıalyq) faktory bola otyryp, shyǵarmashylyq pen oılaý qabiletterine tıgizetin oń áserin - shabyt dese de bolady. Muqaǵalı Maqataevtyń myna joldary soǵan dálel ispetti:

Shaý tartyp qalypsyń-aý, qaıran shabyt!

Júrýshi eń keıbir jerde oıran salyp,

Júrýshi eń keıbir jerde saıran salyp,

Shaý tartyp qalypsyń-aý qaıran shabyt!

………………………………………………….

Shaý tartyp barasyń-aý, sharyq-qusym,

Toıattap álde jemge qaryqpysyń?

Bar, ushshy!

Bosataıyn tuǵyryńnan,

Shaý tartpa!

Shynymen sen shabytpysyń!?

Emosıalardyń arasyndaǵy baılanysty anyqtaý, oı men sezim arasyndaǵy baılanysty túsiný, tereń kúrdeli (ekiushty, ambıvalentti) emosıalardy ajyratý - emosıalardy tanı bilý qabileti dep atalady.

Buǵan sáıkes maqal, - «Ymdy bilegen dymdy bilmeıdi».

Qoıylǵan maqsatqa sáıkes, yryqty túrde óz emosıalaryn týdyryp, rettep, baǵyttaı bilý qabiletin - emosıalardy basqarý, dep ataıdy.

Buǵan sáıkes qazaqtyń maqaly- «Sabyr túbi sary alty», «sarǵaıǵan jeter muratqa, sabyrsyz qalar uıatqa», desek te bolatyn sıaqty.

Emosıonaldyq ıntellektiniń joǵaryda sýrettelgen modeli qazirgi kezdegi álemdegi eń tanymal konsepsıa. Sebebi, túsinýge de ońaı, eń bastysy tájirıbelik paıdasy ushan-teńiz. Kóptegen zertteýlerdiń nátıjesinde anyqtalǵandaı qoǵam úshin bul faktordyń ekonomıkalyq (mıllıardtaǵan shyǵyn ákelýi) jáne áleýmettik (ajyrasý, sýısıdtiń beleń alýy) máni zor! Halyq, qazirgi tańda óziniń emosıonaldyq parasatyn damytýǵa den qoımasa, psıhologıalyq damý mádenıetin qolǵa almasa bolashaq bulyńǵyr, kóńil pás. Sondyqtan, zamanaýı qazaq qoǵamynda da ásirese, jańa qalyptasyp kele jatqan tulǵanyń (bozbala men jasóspirimderde) áleýmettený deńgeıine jahandaný úrdisiniń ónimderi keri áserin tıgizýde.

Olar: destrýktıvti aqparattyń qoljetimdigi jáne tikeleı áseri; tulǵaaralyq qarym-qatynastyń onlaın formatqa aýysýy; ártúrli ómirge qajetti tabıǵı tájirıbeniń azaıýy; ata-ana tarapynan jalpy qaýipterdiń kúsheıýi áserinen gıperbaqylaýdyń kúsheıýi jáne basqa ózekti máseleler. Osy jaıttardyń tikeleı jáne janama áserleriniń negizinde jas tulǵanyń emosıonaldyq ıntellektisiniń damýyna keri áser beleń alýda. Tipti, eresek adamdarda bul qabiletterdiń damýynyń kenje qalýy - stresstik jaǵdaılarǵa tótep bere almaýyna, ómirlik qıyn-qystaý jaǵdaılarǵa psıhologıalyq regressıamen (keri damýmen) jaýap berýine, destrýktıvti daǵdylardyń paıda bolýy men psıhıkalyq jáne psıhologıalyq kúızelisterge jıi ushyraýyna ákelip soǵýda.

Qazirgi tańda emosıonaldyq ıntellektiniń mańyzdylyǵy kún sanap artýda. Sondyqtan bizdiń qoǵamdaǵy emosıonaldyq ıntellektini damytýdyń ulttyq keshendi baǵdarlamalaryn jasaý, al adamdardyń oqyp-tanýǵa, bilikti psıhologtardyń keńesi men trenıńteri arqyly damýyna bet burýy mańyzdy.