Qazaqstanda atom energetıkasy jaıly áńgime bıyl kúsheıip tur. Úkimet bilek sybana kiriskenmen, halyq ekiudaı pikirde. Biri qaýiptenedi, biri úmittenedi. Elimiz AES salamyz dese – álem qarap otyr. Al Qazaqstan sol jaýapkershilikti moınyna alyp, alǵa qaraı qadam basýda.
Sol sátte sahnaǵa shyqqan bir sheteldik seriktes bar. Aty – Assystem. Qaıdan keldi, ne úshin keldi, kim úshin jumys istemek?
Fransýz izimen kelgen tájirıbe
Assystem – Fransıada negizi qalanǵan, ıadrolyq ınjenerıa boıynsha álemdegi eń iri úsh kompanıanyń biri. Qazirgi tańda 12 elde 8 000-nan astam mamanymen jumys isteıdi. 55 jyldan beri ınjenerıa, sıfrlyq sheshimder, jobany basqarý men qurylysty qadaǵalaý baǵytynda qyzmet kórsetedi.
Basty ereksheligi – qaýipsizdik pen senimdilikke qurylǵan joǵary tehnologıalar. Assystem ıadrolyq stansıany jobalap qana qoımaıdy, ony basqarý júıesine deıin jeteleıdi.
Assystem – endi Qazaqstanda
2025 jyldyń basynan bastap Assystem Qazaqstannyń atom energetıkasyn damytý strategıasyna resmı túrde aralasty. Ol «Qazaqstandyq atom elektr stansıalary» JSHS-niń tehnıkalyq keńesshisi retinde bekitildi.
Fransýzdar bul jobada ne isteıdi? Olar AES salý barysyndaǵy ınjenerlik sheshimderdi tekseredi, qurylysty baqylaýǵa kómektesedi jáne jobalyq basqarý jumystaryn úılestiredi. Iaǵnı, tehnologıalyq prosestiń ádil tóreshisi de, senimdi serigi de bolmaq.
"Qazaqstan-2050": munaısyz bolashaqtyń energıasy
Assystem Qazaqstanǵa bıznes úshin ǵana emes, bolashaqtyń energetıkalyq arhıtektýrasyn birge turǵyzý úshin kelip otyr.
"Qazaqstan-2050" strategıasynda 2050 jylǵa qaraı elimizdiń energıa óndirýiniń 50 paıyzy kómir men munaıdan emes, taza kózderden alynýy tıis delingen. Qazir bul kórsetkish 30 paıyz shamasynda. Demek, AES – kómirsiz keleshektiń birden-bir balamasy.
MAGATE usynǵan jolmen
Assystem AES jobasyna halyqaralyq talappen qaraıdy. Kompanıa 2025 jyldan beri KAES-ke (JSHS) tehnologıa tańdaý ádisnamasyn jetildirýge kómektesip keledi. Bul proseste MAGATE usynymdary – ásirese NP-T-1.10 standarty – negizge alynǵan.
Fransýz sózi – baısaldy ýáde
Assystem kompanıasynyń bas dırektorynyń orynbasary Stefan Obarbe bylaı deıdi:
«Qazaqstannyń jańa atom baǵdarlamasynda seriktes bolýǵa qýanyshtymyz. Bul baǵdarlama óte mańyzdy. Biz onyń qaýipsiz ári tıimdi júzege asýyna úles qosýǵa daıynbyz».
Assystem – ıadronyń ınjenerlik aqylgóıi
Assystem – jáı merdiger emes. Ol – kúrdeli ınfraqurylymǵa ınjenerlik dem beretin júıe.
Kompanıa tek reaktor salyp ketýdi emes, tutas tehnologıalyq mádenıetti engizýdi kózdeıdi. Onyń fokýsynda – tómen kómirtekti bolashaq. Iaǵnı ıadrolyq jáne jańartylatyn energıa, taza sýtegi, elektr jelileri men kólik ınfraqurylymyn dekarbonızasıalaý.
Qorytyndy
Qazaqstan ıadroǵa ıek artyp otyr. Bul – úlken táýekel. Al Assystem – sol táýekelge halyqaralyq tájirıbe arqyly kepil bolýǵa daıyn.
Atom energıasy – búgingi emes, erteńgi áńgime. Sol erteńge barar jolda Qazaqstannyń janynda kimder bolmaq? Qazirshe bir jaýaby bar: fransýzdar.
